Yargıtay UygulamasındaEdinilmiş Mallara Katılma Rejimi
İÇİNDEKİLER
ÖNSÖZ 5
İÇİNDEKİLER 9
KISALTMALAR 17
BIRINCI BÖLÜM
GENEL HÜKÜMLER
I. MAL REJİMİ KAVRAMI, YASAL VE SEÇİMLİK MAL REJİMİ AYRIMI 19
A. MAL REJİMİ KAVRAMI 19
B. YASAL - SEÇİMLİK MAL REJİMİ AYRIMI 20
II. MAL REJİMİ SÖZLEŞMESİ 21
A. EHLİYET 27
B. ŞEKİL 29
C. MAL REJİMİ SÖZLEŞMESİNİN ETKİSİ 34
III. OLAĞANÜSTÜ MAL REJİMİ 44
A. OLAĞANÜSTÜ MAL REJİMİNE DÖNÜŞÜM HALLERİ 46
1. Eşlerden Birinin İstemi ile Dönüşüm 46
2. Cebri İcra Halinde Dönüşüm 53
a. Kanun Gereği 53
b. Alacaklının İsteği Üzerine 53
B. OLAĞANÜSTÜ MAL REJİMİNİN SONA ERMESİ 55
1. TMK’nin 206. Maddesi Uyarınca Geçilen Olağanüstü Mal Rejiminin
Sona Ermesi 55
a. Mal Rejimi Sözleşmesiyle 55
b. Mahkeme Kararıyla 56
2. İflas ve Haciz Hallerinde Geçilen Olağanüstü Mal Rejiminin
Sona Ermesi 56
a. Mahkeme Kararıyla 56
b. Mal Rejimi Sözleşmesiyle 56
C. ÖNCEKİ MAL REJİMİNİN TASFİYESİ 57
IV. ALACAKLILARIN KORUNMASI 59
V. MAL REJİMİNİN TASFİYESİ DAVALARINDA GÖREV 61
VI. MAL REJİMİNİN TASFİYESİ DAVALARINDA YETKİ 73
VII. MALVARLIKLARININ YÖNETİMİNİN DEVRİ 79
VIII. ENVANTER 81
IX. EŞLER ARASINDAKİ BORÇLAR 83
İKINCI BÖLÜM
EDİNİLMİŞ MALLARA KATILMA REJİMİNDE MAL GRUPLARI, EDİNİLMİŞ MAL KARİNESİ, İSPAT YÜKÜ VE GENEL İLKELER
I. EDİNİLMİŞ MALLARA KATILMA REJİMİNDE MAL GRUPLARI 87
A. GENEL OLARAK MAL GRUPLARI 87
B. EDİNİLMİŞ MALLAR 89
1. Edinilmiş Malların Unsurları 89
a. Mal Rejiminin Devamı Süresince Edinilmiş Olmalı 89
b. Karşılığı Verilerek Elde Edilmiş Olmalı. 102
2. Kanunda Örnekleme ile Sayılan Edinilmiş Mallar 104
a. Eşin Çalışmasının Karşılığı Olan Edinimler 104
b. Eşe Sosyal Güvenlik veya Sosyal Yardım Kurum ve Kuruluşlarının veya Personele Yardım Amacı ile Kurulan Sandık ve Benzerlerinin
Yaptığı Ödemeler 109
aa. Emekli İkramiyesi 112
bb. Ordu Yardımlaşma Kurumu (OYAK) Tarafından Yapılan Ödemeler 124
cc. Kıdem Tazminatı 136
dd. Özel Kurum ve Kuruluşlar Tarafından Eşlerden Birine Yapılan Bireysel Emeklilik, Hayat Sigortası vs. Şeklindeki Ödemeler 141
c. Çalışma Gücünün Kaybı Nedeniyle Eşe Ödenen Tazminatlar 145
d. Eşin Kişisel Mallarının Gelirleri 147
e. Eşin Edinilmiş Mallarının Yerine Geçen Değerler 152
3. Eşlerin Üçüncü Kişilerdeki Alacakları 154
C. KİŞİSEL MALLAR 162
1. Kanuna Göre Kişisel Mallar 162
a. Eşlerden Birinin Yalnız Kişisel Kullanımına Yarayan Eşya 162
b. Mal Rejiminin Başlangıcında Eşlerden Birine Ait Bulunan veya Bir Eşin Sonradan Miras Yoluyla ya da Herhangi Bir Şekilde
Karşılıksız Kazanma Yoluyla Elde Ettiği Malvarlığı Değerleri 165
aa. Mal Rejiminin Başlangıcında Eşlerden Birine Ait Bulunan Malvarlığı Değerleri 165
aaa. Genel Olarak 165
bbb. Çeyiz Eşyaları 174
bb. Eşin, Sonradan Miras Yoluyla Elde Ettiği Malvarlığı Değerleri 175
cc. Eşin, Herhangi Bir Şekilde Karşılıksız Kazanma Yoluyla Elde
Ettiği Malvarlığı Değerleri 178
aaa. Genel Olarak 178
bbb. Ziynet Eşyaları 180
ccc. Tasfiye Davasında Bağış Uygulaması 194
aaaa. Bağış Kavramı 194
bbbb. Anne veya Baba Tarafından Eşlere Yapılan Kazandırmalar Yönünden Bağış Uygulaması 197
cccc. Eşlerden Biri Adına yahut Eşler Arasında Yapılan Kazandırmalar Yönünden Bağış Uygulaması 209
ddd. Tasfiye Davasında Şansa Dayalı Çekilişler, Oyunlar veya Yarışmalar Neticesi Kazanılan Malvarlığı 223
c. Manevî Tazminat Alacakları 227
d. Eşin Kişisel Mallarının Yerine Geçen Değerler 228
e. Sosyal Güvenlik veya Sosyal Yardım Kurumlarının Yaptığı Toptan Ödemelerin, İş Gücünün Kaybı Sebebiyle Ödenen Tazminatların Mal Rejiminin Sona Erdiği Tarihten Sonraki Döneme Tekabül
Eden Kısmı 233
2. Sözleşmeye Göre Kişisel Mallar 236
a. Bir Mesleğin İcrası veya İşletmenin Faaliyeti Sebebiyle Doğan
Edinilmiş Mallara Dahil Olması Gereken Malvarlığı Değerleri 236
b. Kişisel Malların Gelirleri 239
II. EDİNİLMİŞ MALLARA KATILMA REJİMİNDE EDİNİLMİŞ MAL KARİNESİ VE
İSPAT YÜKÜ 239
III. EDİNİLMİŞ MALLARA KATILMA REJİMİNDE GENEL İLKELER 253
A. YÖNETİM, YARARLANMA VE TASARRUF 253
B. ÜÇÜNCÜ KİŞİLERE KARŞI SORUMLULUK 255
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
EDİNİLMİŞ MALLARA KATILMA REJİMİNİN SONA ERMESİ, TASFİYE DAVALARINDA TEMEL İLKE VE ESASLAR
I. EDİNİLMİŞ MALLARA KATILMA REJİMİNİN SONA ERMESİ 257
A. MAL REJİMİNİ SONA ERDİREN SEBEPLER 257
B. MALLARIN GERİ ALINMASI VE BORÇLAR 264
1. Malların Geri Alınması 264
a. Genel Olarak 264
b. Ziynet ve Çeyiz Eşyalarının İadesi 268
2. Borçlara İlişkin Eşler Arası Düzenlemeler 280
II. TASFİYE DAVALARINA HAKİM OLAN İLKELER 280
A. USULE YÖNELİK İLKE VE ESASLAR 280
1. Görev 280
2. Yetki 291
3. Taraf Teşkili 292
4. Görülebilirlik Ön Koşulunun Varlığı 299
5. Re’sen Araştırma İlkesinin Uygulanmaması 309
B. ESASA YÖNELİK İLKELER 333
1. Mal Rejimi Sona Erdiğinde Mevcut Mallar Tasfiyeye Girer 333
2. Mal Rejiminin Sona Erdiği Tarih İtibariyle Malların Durumu Tasfiyede Dikkate Alınır 337
3. Tasfiyeye Giren Malın Tasfiye Anı İtibariyle Sürüm/Gelir Değeri Belirlenir 343
a. Tasfiye Anı 343
b. Sürüm Değeri 358
c. Gelir Değeri 370
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
EDİNİLMİŞ MALLARA KATILMA REJİMİNİN TASFİYESİNDE DAVA TÜRLERİ VE HESAPLAMA YÖNTEMLERİ
I. TMK’NİN 227. MADDESİ KAPSAMINDA DEĞER ARTIŞ PAYI ALACAĞI 373
A. TANIM 373
B. DEĞER ARTIŞ PAYI ALACAĞINA ÖZGÜ KOŞULLAR 380
1. Katkı Diğer Eşin Malvarlığına Yönelik Olmalı 380
2. Katkı Diğer Eşe Ait Malın Edinilmesine, İyileştirilmesine veya
Korunmasına Yönelik Olmalı 381
3. Katkı Önemli Ölçüde ve Esaslı Olmalı 381
4. Katkıda Bulunan Eş Hiç ya da Uygun Bir Karşılık Almamış Olmalı 382
5. Katkı Doğrudan veya Dolaylı Şekilde Mal Rejimi İçerisinde Gerçekleşmeli 383
6. Alacak Muaccel Hale Gelmiş Olmalı 383
C. HESAPLAMA YÖNTEMİ 384
1. Mal Rejimi Sona Erdiğinde Mevcut Olan Mallar Yönünden 384
a. Değer Artışının Varlığı Halinde Hesaplama 384
b. Değer Azalması Olduğu Takdirde Hesaplama 390
2. Mal Rejimi Sona Erdiğinde Elden Çıkarıldığı İçin Mevcut Olmayan
Mallar Yönünden 392
D. DEĞER ARTIŞ PAYI ALACAĞI HESABININ ARTIK DEĞERE KATILMA
ALACAĞI HESABINA ETKİSİ 394
1. Eşin Kişisel Malı ile Diğer Eşin Kişisel Malına Katkıda Bulunması 395
2. Eşin Kişisel Malı ile Diğer Eşin Edinilmiş Malına Katkıda Bulunması 395
3. Eşin Edinilmiş Malı ile Diğer Eşin Kişisel Malına Katkıda Bulunması 396
4. Eşin Edinilmiş Malı ile Diğer Eşin Edinilmiş Malına Katkıda Bulunması 397
E. DEĞER ARTIŞ PAYI ALACAĞINDAN KISMEN YA DA TAMAMEN FERAGAT EDİLMESİ 398
II. TMK’NİN 231. MADDESİ KAPSAMINDA ARTIK DEĞERE KATILMA ALACAĞI 399
A. TANIM 399
B. ARTIK DEĞERE KATILMA ALACAĞINA ÖZGÜ KOŞULLAR 403
1. Eşin Katkıda Bulunmuş Olması Aranmaz 403
2. Alacak Muaccel Hale Gelmiş Olmalıdır 407
3. Artık Değer Bulunmalı 408
C. HESAPLAMA YÖNTEMİ 410
1. Temel Hesaplama 410
2. TMK’nin 229. Maddesi Kapsamında Eklenecek Değer ve TMK’nin
241. Maddesinin Uygulanması Usulü 433
a. Eklenecek Değer 433
aa. Tanım 433
bb. Karşılıksız Kazandırmalar 433
cc. Diğer Eşin Katılma Alacağını Azaltmak Kastıyla Yapılan Devirler 436
dd. TMK’nin 229. Maddesi Kapsamına Girmeyen Devirler
Yönünden Değerlendirme 458
b. TMK’nin 241. Maddesinin Uygulanma Usulü 461
aa. Üçüncü Kişiye İhbar 461
bb. Üçüncü Kişilerin Sorumluluğu 465
cc. Hak Düşürücü Süre 468
dd. Değerlendirme Anı 473
3. TMK’nin 230. Maddesi Kapsamında Denkleştirme 481
4. Borçlar 502
D. ARTIK DEĞERE KATILMA ORANI 563
1. Kural 563
2. İstisnalar 564
a. Zina veya Hayata Kast Nedeniyle Biten Evlilikler Yönünden Artık Değerdeki Pay Oranının Azaltılması yahut Kaldırılması 564
aa. Koşullar 565
aaa. Boşanmanın Zina veya Hayata Kast Nedenine
Dayalı Olması 565
bbb. TMK’nin 236/2. Maddesinin Uygulanmasına Yönelik
Talebin Varlığı 567
bb. TMK’nin 236/2. Maddesinin Uygulanması Usulü 568
cc. Zina veya Hayata Kast Nedeniyle Açılan Boşanma Davasının Devamı Sırasında Eşlerden Birinin Ölümü halinde TMK’nin
236/2. Maddesinin Uygulanması 584
dd. Eşler Tarafından TMK’nin 237/1. Maddesi Gereği Mal Rejimi Sözleşmesi ile Farklı Katılma Alacağı Oranı Belirlenmesi
Halinde TMK’nin 236/2. Maddesinin Uygulanması 587
b. Sözleşmeyle Artık Değere Katılma Oranının Değiştirilmesi 587
BEŞINCI BÖLÜM
EDİNİLMİŞ MALLARA KATILMA REJİMİNİN TASFİYESİNDEN KAYNAKLI ALACAĞIN İFASI, TAKAS VE ZAMANAŞIMI
I. MAL REJİMİNİN TASFİYESİNDEN KAYNAKLI ALACAĞIN İFASI 589
A. AYIN VEYA PARA OLARAK ÖDEME 589
B. ÖDEMENİN ERTELENMESİ ve GÜVENCE 597
C. FAİZ 598
II. TAKAS 610
III. ZAMANAŞIMI 620
A. ALACAK TALEP EDİLEN HALLERDE ZAMANAŞIMI 620
B. AYIN TALEBİNİN MÜMKÜN OLDUĞU HALLERDE ZAMANAŞIMI 630
C. YURT DIŞINDA BOŞANANLAR YÖNÜNDEN ZAMANAŞIMI 633
ALTINCI BÖLÜM
MAL REJİMİNİN TASFİYESİNDE ÖZELLİK ARZ EDEN HALLER
I. ANLAŞMALI BOŞANMA VE MAL REJİMİ TASFİYESİ 637
A. ANLAŞMALI BOŞANMAYLA BİRLİKTE MAL REJİMİ TASFİYESİNİN
MÜMKÜN OLMASI 637
B. ANLAŞMALI BOŞANMANIN TASFİYEYİ KAPSADIĞI KABUL EDİLEN HALLER 642
C. TASFİYEYİ KAPSAYAN ANLAŞMANIN GEÇERLİLİĞİ 668
D. ANLAŞMALI BOŞANMA DAVASINDA HÜKME GEÇMEYEN ANLAŞMANIN
TASFİYE DAVASINDAKİ BAĞLAYICILIĞI 669
II. EDİNİLMİŞ MALLARA KATILMA REJİMİNDE PAYLI MÜLKİYETE KONU
MALLAR VE TASFİYESİ 671
A. EŞLERİN PAYLI MÜLKİYETE KONU MALLARI 671
B. PAYLI MÜLKİYETE KONU MALLARIN TASFİYESİ 672
1. Alacak (katılma/değer artış payı) Talep Edilmesi 672
2. TMK’nin 226/2. Fıkrası Gereği Ayın Talep Edilmesi 679
a. Genel Olarak 679
b. Koşullar 680
III. TMK’NİN 240. MADDESİ KAPSAMINDA AİLE KONUTU VE EV EŞYASININ TASFİYESİ 684
A. GENEL OLARAK 684
B. KOŞULLAR 684
1. Mal Rejimi Ölümle Sona Ermiş Olmalı 684
2. Ölümle Sona Eren Mal Rejimi Edinilmiş Mallara Katılma Rejimi Olmalı 685
3. Aile Konutu ve Ev Eşyası Edinilmiş Mallara Katılma Rejimi Geçerli İken Edinilmiş Olmalı 685
4. Konut “Aile Konutu” Niteliğinde Olmalı 686
5. Aile Konutu ve Ev Eşyasının Mülkiyeti Ölen Eşe Ait Olmalı 689
6. Sağ Eşin Tasfiyeden Kaynaklı Alacak Hakkı Bulunmalı 690
C. TMK’NİN 240. MADDESİNDE TANINAN HAKLAR 692
1. Aile Konutu Üzerinde İntifa veya Oturma Hakkı 692
2. Ev Eşyası Üzerinde Mülkiyet Hakkı 700
3. Aile Konutu Üzerinde Mülkiyet Hakkı 701
D. ÖLEN EŞİN BİR MESLEK YA DA SANAT İCRA ETTİĞİ BÖLÜMLER İLE
TARIMSAL TAŞINMAZLAR YÖNÜNDEN UYGULAMA 703
E. GÖREV 706
F. YETKİ 706
G. SEÇİMLİK MAL REJİMLERİNDE AİLE KONUTU VE EV EŞYASININ TASFİYESİ 706
1. Mal Ayrılığı Rejiminde 706
2. Paylaşmalı Mal Ayrılığı Rejiminde 707
3. Mal Ortaklığı Rejiminde 709
IV. MAL REJİMİNİN TASFİYESİNDE ŞİRKETLER 710
V. MAL REJİMİNİN TASFİYESİNDE MİRASÇILARIN TARAF DURUMU VE
TASFİYE ALACAĞINDAKİ SORUMLULUKLARI 732
A. TASFİYE DAVALARINDA MİRASÇILARIN TARAF DURUMU 732
B. MİRASÇILARIN TASFİYE ALACAĞINDA SORUMLULUKLARI ve ÖRNEK HESAPLAMALAR 751
VI. MAL REJİMİNİN TASFİYESİNDE YABANCILIK UNSURU 759
VII. MAL REJİMİNİN TASFİYESİNDE TANIMA VE TENFİZ 761
VIII. MAL REJİMİNİN TASFİYESİ DAVALARI İLE BELİRSİZ ALACAK DAVASI İLİŞKİSİ 770
A. GENEL OLARAK BELİRSİZ ALACAK DAVALARI 770
B. TASFİYE DAVALARININ BELİRSİZ ALACAK DAVASI OLARAK AÇILABİLMESİ 774
YEDINCI BÖLÜM
743 SAYILI TÜRK KANUNU MEDENİSİ GEREĞİ MAL AYRILIĞI REJİMİNİN TASFİYESİ İLE KATKI PAYI ALACAĞI
I. MAL AYRILIĞI REJİMİNİN TASFİYESİ VE KATKI PAYI ALACAĞI KAVRAMI 801
II. GENEL KOŞULLAR 804
III. İSPAT YÜKÜ 806
IV. HESAPLAMA YÖNTEMLERİ 808
A. EŞİN TOPLU KATKI YAPTIĞI HALLERDE 808
B. EŞİN SÜREKLİ VE DÜZENLİ GELİRLE KATKI YAPTIĞI HALLERDE 809
C. EŞİN HEM TOPLU GELİRLE HEM DE SÜREKLİ VE DÜZENLİ GELİRLE KATKI
YAPTIĞI HALLERDE 814
D. MÜLGA 743 SAYILI TKM DÖNEMİNDE BAŞLAYAN KATKININ 01.01.2002 SONRASINDA DEVAM ETMESİ HALİNDE 816
SEKIZINCI BÖLÜM
ÖRNEK HESAPLAMALAR
I. MAL REJİMİNİN TASFİYESİNDE ÖRNEK HESAPLAMALAR 897
A. KATKI PAYI ALACAĞI (KPA) (sadece toplu katkıyla) 897
B. KATKI PAYI ALACAĞI (KPA) (sadece toplu katkıyla) 898
C. KATKI PAYI ALACAĞI (KPA) (Sadece düzenli gelirle) 899
D. KATKI PAYI ALACAĞI (KPA) (toplu katkı + düzenli gelirle) 901
E. KATKI PAYI ALACAĞI (KPA) (toplu katkı + düzenli gelirle) 904
F. ARTIK DEĞERE KATILMA ALACAĞI (KA) 906
G. DEĞER ARTIŞ PAYI ALACAĞI (DAPA) 908
H. DEĞER ARTIŞ PAYI ALACAĞI (DAPA) 909
İ. DEĞER ARTIŞ PAYI ALACAĞI (DAPA) + KATILMA ALACAĞI (KA) 911
İ. KOOPERATİF (TKM ve TMK zamanında ödeme yapılmış) 913
J. İNŞAATIN TKM ve TMK ZAMANINDA YAPILMASI 918
K. KREDİ İLE TAŞINMAZ SATIN ALMA 923
L. İNŞAATIN MAL REJİMİ İÇİNDE VE DIŞINDA DEVAM ETMESİ. 929
M. KREDİ İLE ARAÇ SATIN ALMA 932
N. KREDİ İLE TAŞINMAZ SATIN ALMA 938
O. MAL REJİMİ ÖNCESİ ALINAN MALIN ÖDEMELERİNİN MAL REJİMİ İÇİNDE YAPILMASI 941
Ö. EMEKLİLİK İKRAMİYESİ 945
P. KIDEM TAZMİNATI 949
R. BİREYSEL EMEKLİLİK 951
KAYNAKÇA 957
