E-Ticaret Hukuku_{ve Tüketici Hukukundaki Uygulamaları}

İÇİNDEKİLER
İçindekiler
İkinci Baskıya Önsöz 9
Önsöz 11
Kısaltmalar 31
1. Bölüm
E–TİCARET VE HUKUK
GİRİŞ 35
1. GENEL OLARAK 35
2. E–TİCARETİN HIZLA YAYGINLAŞMASININ TEMEL DİNAMİKLERİ 38
2.1. Genel Olarak 38
2.3. Teknolojik Gelişim 39
2.4. İnternetin Yaygınlaşması 40
2.5. Bilgi Ekonomisinin Oluşması 44
2.6. Kolay Ulaşılabilirlik, Uygun Fiyat ve Kesintisiz Hizmet Sunması 45
2.7. E–Ticaretin Tüketim Toplumu İmgelerine Cevap Vermesi 46
3. E–TİCARET VE HUKUK İLİŞKİSİ 49
3.1. Genel Olarak 49
3.2. Bilgi Ekonomisi ve Hukuk 50
3.3. Dünyada E–Ticaret ve E–Ticaretin Hukuki Boyutu 51
3.4. Türkiye’de E–Ticaret ve E–Ticaretin Hukuki Boyutu 53
3.5. Yeni Bir Hukuk Alanı Olarak E–Ticaret Hukuku ve Niteliği 55
4. E–TİCARETİN TEKNOLOJİK VE HUKUKİ ALTYAPISI 57
4.1. E–Ticaretin Teknolojik Alt Yapısı 57
4.2. E–Ticaretin Hukuki Alt Yapısı 58
4.2.1. 6563 Sayılı ETDHK’nın Yürürlüğe Girmesi 59
4.2.1.1. E–Ticaret Kanununun Amacı 61
4.2.1.2. E–Ticaret Kanununun Kapsamı 62
4.2.2. Elektronik Ticaret Hukukunun Diğer Hukuk Dallarıyla İlişkisi 62
4.3. E–Ticaret ve E–Pazarlama Kavramlarının Hukuki Boyutu 63
4.3.1. Genel Olarak 63
4.3.2. Mal 64
4.3.3. Hizmet 65
4.3.4. Fiyat 66
4.3.5. E–ticaret Tutundurma Faaliyetleri 68
4.3.5.1. Genel Olarak 68
4.3.5.2. Reklam 68
4.3.5.3. Ticari İletiler 71
4.3.5.4. Ticari Uygulamalar 72
5. ELEKTRONİK TİCARET MODELLERİ 73
5.1. Genel Olarak 73
5.2. B2B – İşletmeler Arası E–ticaret Modeli 73
5.3. B2C – İşletme ile Tüketici Arasında 73
5.4. C2C – Tüketici ile Tüketici Arasında 74
5.5. B2G – İşletme ile Devlet Arasında 75
5.6. G2C – Devlet ile Tüketici Arasında 75
6. E– TİCARETTE ÖDEME SİSTEMLERİ 76
6.1. Genel Olarak 76
6.2. Elektronik Para 77
6.2.1. Ödeme ve Menkul Kıymet Mutabakat Sistemleri, Ödeme Hizmetleri ve Elektronik Para Kuruluşları Hakkında Kanun Uyarınca E–Para ve Ödeme Hizmetleri 78
6.2.2. Elektronik Para Kuruluşları ve Elektronik Paranın İhracı 80
6.3. Bitcoin ve Benzeri Dijital Para Sistemleri 81
6.4. Elektronik Çek 83
6.5. Kredi Kartları ve Sanal Kartlar 83
6.6. E–Ticarette Kapıda Ödeme 85
7. ELEKTRONİK TİCARETTE GÜVENLİK VE KARŞILAŞILAN SORUNLAR 86
7.1. Genel Olarak 86
7.2. Şifreleme 87
7.3. Elektronik İmza 88
7.3.1. Genel Olarak 88
7.3.2. E–Sertifika Hizmet Sağlayıcısının Yükümlülükleri 90
7.3.3. E–Sertifika Hizmet Sağlayıcısının Hukuki Sorumluluğu 90
8. E–TİCARETE İLİŞKİN AB YÖNERGELERİ 91
8.1. Genel Olarak 91
8.2. AB’nin 2000/31 Sayılı Elektronik Ticaret Yönergesi 91
8.2.1. Genel Olarak 91
8.2.2. AB’nin 2000/31 Sayılı Yönergesinin E–Ticarete İlişkin Üye Devletlere Getirdiği Yükümlülükler 93
8.3. Mesafeli Sözleşmelere İlişkin 97/7EC Sayılı AB Yönergesi ve Tüketici Haklarına İlişkin 2011/83/EU sayılı Avrupa Parlamentosu ve Konseyi Yönergesi 95
8.4. Elektronik İletişimde Mahremiyetin Korunmasına İlişkin 2002/58 Sayılı AB Yönergesi 96
8.5. AB’nin 2000/46/EC Sayılı Elektronik Para Kuruluşların Kurulmasına, Faaliyete Geçmesine ve Koruyucu Denetimine İlişkin Konsey Yönergesi 97
8.6. 2016/679 Sayılı Genel Veri Koruma Tüzüğü 98
8.6.1. Genel Olarak 98
8.6.2. Genel Veri Koruma Tüzüğü’nün Getirdiği Temel Yenilikler 100
2. Bölüm
E–TİCARET HUKUKU
1. E–TİCARETİN DÜZENLENİŞİ 103
1.1. Genel Olarak 103
1.2. E–Ticaret Kanununda Düzenlenmiş Temel Kavramlar 105
1.2.1. Genel Olarak 105
1.2.2. E–Ticaret 106
1.2.3. Ticari İletişim 106
1.2.4. Ticari Elektronik İleti 107
1.2.5. Hizmet Sağlayıcı ve Aracı Hizmet Sağlayıcı 107
1.2.6. Elektronik İleti Alıcısı 108
1.3. Ticari İletişime İlişkin Esaslar 109
1.4. E–Ticarette Hizmet Sağlayıcısının Bilgi Verme Yükümlülüğü 109
1.5. E–Ticarette Aracı Hizmet Sağlayıcısının Yükümlülükleri 113
1.6. E–Ticarette Aracı Hizmet Sağlayıcı ve Hizmet Sağlayıcının İşlem Rehberi Yükümlülüğü 115
1.7. E–Ticarette Siparişe İlişkin Esaslar 116
1.8. Alıcılara Elektronik İleti Gönderebilme Şartları 118
1.8.1. Genel Olarak 118
1.8.2. Elektronik İleti Gönderebilmek İçin Onay Alınması Usulü 120
1.8.3. Ticari Elektronik İletilerin İçeriği 123
1.8.4. Onay Gerektirmeyen Durumlar 125
1.8.5. Alıcının Elektronik İletiyi Reddetme Hakkı ve Bildirim Yöntemi 126
1.9. E–Ticaret Kanunu Kapsamında Kişisel Verilerin Korunması 127
1.10. İspat Yükü ve Kayıtları Saklama Süresi 128
1.11. Şikayet Şikayetin Sonuçlandırılması ve Denetim 129
1.11.1. Şikayet 129
1.11.2. Denetim 130
1.12. Cezai Müeyyideler ve İdari Yaptırımın Uygulanması 131
1.13. İdari Yaptırıma Karşı Kanun Yolu 133
2. İNTERNET ORTAMINDA YAPILAN YAYINLARIN DÜZENLENMESİ VE BU YAYINLAR YOLUYLA İŞLENEN SUÇLARLA MÜCADELE EDİLMESİ HAKKINDA KANUNUN E–TİCARETE ETKİLERİ 135
2.1. Genel Olarak 135
2.1.1. İçerik Sağlayıcılarının Yükümlülükleri 138
2.1.2. Yer Sağlayıcılarının Yükümlülükleri 139
2.1.3. Erişim Sağlayıcılarının Yükümlülükleri 140
2.1.4. Toplu Kullanım Sağlayıcılarının Yükümlülükleri 141
2.2. İnternet Ortamında Yapılan Yayınlar ve Erişimin Engellenmesi 143
2.2.1. Gecikmesinde Sakınca Bulunan Hallerde İçeriğin Çıkarılması veya Erişimin Engellenmesi 147
2.2.2. İçeriğin Yayından Çıkarılması ve Erişimin Engellenmesi 148
2.2.3. Özel Hayatın Gizliliğini İhlal Eden İçeriğe Erişimin Engellenmesi 148
3. ELEKTRONİK HABERLEŞME KANUNU’NUN E–TİCARETE ETKİSİ 150
3.1. Genel Olarak 150
3.2. E–Ticarette Alan Adı ve Önemi 152
4. ELEKTRONİK İMZA KANUNUNUN E–TİCARETE ETKİSİ 155
4.1. Genel Olarak 155
4.2. Elektronik İmzanın Geçerliliği ve İspat Gücü 156
5. BANKA KARTLARI VE KREDİ KARTLARI KANUNU HÜKÜMLERİNİN E–TİCARETE ETKİLERİ 158
6. KİŞİSEL VERİLERİN KORUNMASI VE E–TİCARET 159
6.1. Kişisel Verilerin Korunmasının Kısa Tarihçesi 159
6.2. Temel Kavramlar 165
6.2.1. Kişisel Veri 165
6.2.2. Veri Süjesi/İlgili Kişi 166
6.2.3. Kişisel Verilerin İşlenmesi 166
6.2.4. Veri Sorumlusu 167
6.2.5. Veri İşleyen 167
6.2.6. Özel Nitelikli Kişisel Veri 168
6.2.7. Açık Rıza 169
6.2.8. Veri Kayıt Sistemi 170
6.2.9. Anonim Hale Getirme 170
6.3. Kişisel Verilerin İşlenmesinde Temel İlkeler 171
6.3.1. Genel Olarak 171
6.3.2. Hukuka ve Dürüstlük Kuralına Uygun Olma 171
6.3.3. Doğru ve Gerektiğinde Güncel Olma 172
6.3.4. Belirli Açık ve Meşru Amaçlar İçin İşleme 172
6.3.5. İşlendikleri Amaçla Bağlantılı Sınırlı ve Ölçülü Olma 173
6.3.6. İlgili Mevzuatta Öngörülen veya İşlendikleri Amaç İçin Gerekli Olan Süre Kadar Muhafaza Etme 173
6.3.7. Veri İşlemenin Açık Rıza Alımı ile Gerçekleştirilebilmesi 174
6.4. Veri Sorumlusunun Yükümlülükleri 176
6.4.1. Aydınlatma Yükümlülüğü 176
6.4.2. Kişisel Verileri İmha Etme veya Anonimleştirme Yükümlülüğü 177
6.4.3. Veri Güvenliğini Sağlama Yükümlülüğü 179
6.4.4. Veri Sahibine Etkin Başvuru İmkanının Sunulması Yükümlülüğü 180
6.4.5. Veri Sorumluları Siciline Kayıt Yükümlülüğü 181
6.4.6. Veri Sorumlusunun Bildirim Yükümlülüğü 183
6.5. Kişisel Verilerin Aktarılması 184
6.5.1. Yurt İçinde Aktarma 184
6.5.2. Yurt Dışına Aktarma 186
6.6. Kişisel Verilerin Güvenliğinin Sağlanması 186
6.7. Veri Sorumluları Siciline Kayıt 188
6.8. Kişisel Verilerin Korunmasında Suçlar ve Kabahatler 188
7. E–TİCARETTE FİKRİ MÜLKİYET HAKLARI 192
7.1. Genel Olarak 192
7.2. Bir Fikri Yansımanın Eser Sayılmasının Koşulları 194
7.2.1. FSEK Kapsamında Eser Sayılmanın Şekli Şartı 194
7.2.2. FSEK Kapsamında Eser Sayılmanın Sübjektif Şartı 195
7.2.2. FSEK Kapsamında Eser Sayılmanın Objektif Şartı 195
7.3. E–Ticaret Programlarının ve Veri Tabanlarının Fikri Mülkiyet Kapsamında Korunması 196
8. E–TİCARETTE MARKALAŞMA VE MARKA VE PATENT HAKKININ KORUNMASI 198
8.1. E–Ticarette Markalaşma ve Marka Hakkı 198
8.1.1. Marka Olarak Tescil Edilebilecek İşaretler ve Mutlak Ret Nedenleri 201
8.1.2. Marka Başvuruları Tescil ve Hakkın Yayımlanması 203
8.1.3. E–Ticarette Markaya Konu Edilecek Hususlar ve Marka Hakkı İhlalleri 204
8.2. E–Ticarette Patent Hakları 204
8.3. E–Ticaret Sitelerinde Gerçekleşen Telif Hakkı İhlallerine Uygulanacak Hukuk 206
9. E–TİCARETTE REKABET İHLALLERİ VE HAKSIZ REKABET 209
9.1. Genel Olarak 209
9.2. E–Ticarette Haksız Rekabet 211
9.3. E–Ticarette Rekabet İhlalleri 215
9.3.1. Genel Olarak 215
9.3.2. E–Ticarette İlgili Pazar Tanımı 216
9.3.2.1. İlgili Ürün Pazarı 216
9.3.2.2. İlgili Coğrafi Pazar 217
9.3.3. E–Ticarette Rekabeti Sınırlayıcı Anlaşma, Uyumlu Eylem ve Kararlar 218
9.3.4. E–Ticarette Yatay İşbirliği Anlaşmaları 222
9.3.5. E–Ticarette Rekabeti Bozucu Dikey Anlaşmalar 223
9.3.6. Muafiyetler ve Uygulanacak İdari Yaptırımlar 224
10. E–TİCARETİN VERGİSEL BOYUTU 227
10.1. Genel Olarak 227
10.2. E–Ticarette Vergilendirilme İlkeleri 228
10.3. E–Ticaretin Vergi Hukukumuza Etkisi 231
3. Bölüm
E–TİCARET SÖZLEŞMELERİ
1. GENEL OLARAK 233
1.1. Bir Tarafa ve İki Tarafa Borç Yükleyen Sözleşmeler 238
1.2. Elektronik Sözleşmelerde Şekil 241
1.3. Elektronik Sözleşmelerde İspat 241
1.4. Elektronik Ortamında Kurulan Sözleşme Türleri 243
1.4.1. Mal Satımına Yönelik Sözleşmeler 243
1.4.2. Dijital Ürün Satımına Yönelik Sözleşmeler 244
1.4.3. Hizmet Sunumuna Yönelik Sözleşmeler 244
1.4.4. Bilgi Teminine Yönelik Sözleşmeler 244
2. E–TİCARETTE TÜKETİCİ HUKUKU SÖZLEŞMELERİ 245
2.1. Genel Olarak 245
2.2. E–ticaret Tüketici Sözleşmelerindeki Haksız Şart Olarak Nitelendirilebilecek Hususlar 247
2.2.1. Haksız Şartların Değerlendirilmesi 251
2.2.2. Haksız Şartların Sözleşmeye Etkisi 251
2.2.3. Haksız Şartların Denetimi 252
3. MESAFELİ SÖZLEŞMELER 254
3.1. Genel Olarak 254
3.2. Mesafeli Sözleşmelerde Ön Bilgilendirme Yükümlülüğü 258
3.3. Mesafeli Sözleşmelerde Ön Bilgilendirme Yöntemi 259
3.4. Ön Bilgilerin Teyidi ve Yükümlülükler 260
3.5. Mesafeli Sözleşmelerin İfası ve Teslimat 260
3.6. Mesafeli Sözleşmelerde Cayma Hakkı 261
3.6.1. Cayma Hakkının Kullanılmasının Sonuçları ve Tüketicinin Yükümlülükleri 262
3.6.2. Satıcı veya Sağlayıcının Yükümlülükleri 263
3.6.3. Cayma Hakkının Kapsamı Dışında Tutulan İşlemler 263
4. FİNANSAL HİZMETLERE İLİŞKİN MESAFELİ SÖZLEŞMELER 265
4.1. Genel Olarak 265
4.2. Finansal Hizmetlere İlişkin Sözleşmelerde Ön Bilgilendirme ve Yöntemi 267
4.3. Finansal Hizmetlere İlişkin Mesafeli Sözleşmenin Düzenlenmesi ve Tüketiciye Sunulması 268
4.4. Finansal Hizmetlere Cayma Hakkının Kullanımı ve Tarafların Yükümlülükleri 269
4.4.1. Cayma Hakkının Kullanımı 270
4.4.2. Finansal Hizmet Sağlayıcısının Yükümlülükleri 271
4.4.3. Tüketicinin Yükümlülükleri 271
5. DEVRE TATİL VE UZUN SÜRELİ TATİL HİZMETİ SÖZLEŞMELERİ 272
5.1. Genel Olarak 272
5.2. Devre Tatil ve Uzun Süreli Tatil Sözleşmelerinde Ön Bilgilendirme 274
5.3. Sözleşmenin Şekli ve İçeriği 275
5.4. Devre Tatil ve Uzun Süreli Tatil Sözleşmelerinde Cayma Hakkı ve Hakkın Kullanılması 275
6. PAKET TUR SÖZLEŞMELERİ 278
6.1. Genel Olarak 278
6.2. Paket Tur Sözleşmelerinde Bilgilendirme Yükümlülüğü 279
6.3. Sözleşme İçeriğinin Değiştirilmesi ve Paket Turun İptali 280
7. ABONELİK SÖZLEŞMELERİ 283
7.1. Genel Olarak 283
7.2. Abonelik Sözleşmelerinin Zorunlu İçeriği 285
7.3. Abonelik Sözleşmelerinde Sağlayıcının Yükümlülükleri 289
8. E–TİCARET TEDARİK SÖZLEŞMELERİNİN BORÇLAR KANUNU AÇISINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ 290
8.1. Genel Olarak 290
8.2. E–Ticaret Sözleşmelerinde Genel İşlem Koşulu 291
8.2.1. Sözleşmedeki Genel İşlem Koşullarının Yazılmamış Sayılması 293
8.2.2. Genel İşlem Koşullarının Yorumlanması 294
8.2.3. Genel İşlem Koşullarında İçerik Denetimi 294
9. E–TİCARET TEDARİK SÖZLEŞMELERİNİN TİCARET KANUNU AÇISINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ 296
4. Bölüm
E–TİCARETTE TÜKETİCİ HUKUKU UYGULAMALARI
1. GENEL OLARAK 299
1.1. Ülkemizde Tüketici Haklarının Gelişim Süreci 301
1.1.1. 4077 Sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanunun Yürürlüğe Girmesi 302
1.1.2. 6502 Sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanunun Yürürlüğe Girmesi 303
1.2. Tüketici Kanununda Düzenlenmiş Temel Kavramlar 303
1.2.1. Tüketici 303
1.2.2. Tüketici İşlemi 304
1.2.3. İthalatçı, Satıcı ve Sağlayıcı 307
1.2.4. Kalıcı Veri Saklayıcısı 308
1.2.5. Üretici 308
1.3. Tüketiciyi Korumanın Amacı ve Kapsamı 308
1.4. Tüketicinin Korunmasına İlişkin Temel İlkeler 309
1.5. Tüketici Sözleşmelerdeki Haksız Şartlar 310
2. E–TİCARETTE ALINAN MALIN AYIPLI ÇIKMASI HALİNDE TÜKETİCİNİN HAKLARI 312
2.1. Genel Olarak 312
2.2. Ayıp Türleri 316
2.2.1. Maddi Ayıp 317
2.2.2. Hukuki Ayıp 318
2.2.3. Ekonomik Ayıp 319
2.3. Ayıplı Maldan Doğan Sorumluluk 320
2.4. Ayıplı Mala İlişkin İspat Yükü 321
2.5. Ayıplı Maldan Kaynaklı Tüketicinin Seçimlik Hakları 323
2.6. Ayıplı Maldan Doğan Sorumlulukta Zamanaşımı 327
3. E–TİCARETTE ALINAN HİZMETİN AYIPLI ÇIKMASI HALİNDE TÜKETİCİNİN HAKLARI 328
3.1. Genel Olarak 328
3.2. Ayıplı Hizmetten Kaynaklı Sorumluluk 331
3.3. Ayıplı Hizmet Hâlinde Tüketicinin Seçimlik Hakları 332
3.4. Ayıplı Hizmette Zamanaşımı 333
4. E–TİCARETTE TİCARİ REKLAMLAR VE HAKSIZ TİCARİ UYGULAMALAR 334
4.1. Ticari Reklamlar 334
4.1.1. Ticari Reklamlarda Temel İlkeler ve Örtülü Reklam Yasağı 334
4.1.2. Reklamlarda Doğruluk ve Dürüstlük 335
4.1.3. Karşılaştırmalı Reklamlar 337
4.2. Ticari Reklamların Denetimi 338
4.2.1. Ticari Reklamların İdare Tarafından Denetlenmesi 339
4.2.2. Ticari Reklamların Özdenetimi 341
4.2.3 Ticari Reklamların Yargısal Denetimi 342
4.3. Haksız Ticari Uygulama Yasağı 342
4.3.1. Genel Olarak 342
4.3.2. Aldatıcı Eylemler 344
4.3.3. Aldatıcı İhmaller 344
4.3.4. Saldırgan Ticari Uygulamalar 345
5. E–TİCARETTE FİYAT ETİKETİNDE UYULMASI GEREKEN HUKUK KURALLARI 346
5.1. Genel Olarak 346
5.2. E–ticarette Satışa Sunulan Mallarda Etiket Bulunma Zorunluluğu 347
5.3. Etiket, Tarife ve Fiyat Listelerinin Biçim ve Kapsamı 348
6. TANITMA VE KULLANMA KILAVUZU 351
7. GARANTİ SORUMLULUĞU 351
7.1. Genel Olarak 351
7.2. Garanti Belgesi 352
7.3. Garanti Belgesinin Sağladığı Haklar 355
7.3.1. Garanti Belgesinin İçeriği 356
7.3.2. Garanti Belgesi Verme Yükümlülüğüne Uymamanın Sonuçları 357
7.4. İhtiyari Garanti Taahhüdü 357
7.4.1. İhtiyari Garanti Taahhüdünün Kapsamı 359
7.4.2. İhtiyari Garanti Taahhüdünün Süresi 359
7.5. Garantiye İlişkin Uygulamadan Örnekler ve Malın El Değiştirmesinin Garantiye Etkisi 361
7.5.1. Malın El Değiştirmesinin Garantiye Etkisi 361
7.5.2. Fiş ve Faturanın Garanti Belgesi Yerine Geçip Geçmeyeceği 361
7.5.3. Zorunlu Garanti Kapsamındaki Bir Malın Garanti Belgesini Vermeden Satış Yapılması 362
7.5.4. Garanti Süresi İçinde Sık Sık Arızalanan Maldan Doğan Tüketicinin Seçimlik Hakları 363
8. SATIŞ SONRASI HİZMETLER 364
9. TÜKETİCİ KURUM VE KURULUŞLARI 366
9.1. Tüketici Konseyi 366
9.1.1. Genel Olarak 366
9.1.2. Tüketici Konseyinin Görevleri 366
9.2. Reklam Konseyi 367
9.2.1. Genel Olarak 367
9.2.2. Reklam Konseyinin Görevleri 368
9.3. Tüketici Hakem Heyeti 369
9.3.1. Genel Olarak 369
9.3.2. Tüketici Hakem Heyetlerinin Kuruluşu 371
9.3.3. Tüketici Hakem Heyetlerinin Görev ve Yetki Alanı 372
9.3.4. Tüketici Hakem Heyetlerinin Başvuru 375
9.3.5. Tüketici Hakem Heyetlerinin Çalışma Şekli 376
9.3.6. Tüketici Hakem Heyetlerinin İnceleme Şekli 377
9.3.7. Tüketici Hakem Heyeti Kararlarının Niteliği ve Kapsamı 379
9.3.8. Tüketici Hakem Heyeti Kararlarına İtiraz 379
10. TÜKETİCİ MAHKEMELERİ 381
10.1. Genel Olarak 381
10.2. Yetkili Tüketici Mahkemesi 383
10.3. Tüketici Mahkemelerinin Görev Alanı 383
10.3.1. Tüketici Mahkemelerinin Tüketici Hakem Heyetleri Yönünden Görev Alanı 384
10.3.2. Tüketici Mahkemelerinin Görev Alanına Giren Hususlar 385
10.4. Tüketici Mahkemelerinin Niteliği 389
10.5. Tüketici Mahkemelerinde Yargılama Usulü 389
10.5.1. Genel Olarak 389
10.5.2. Basit Yargılamada Delillerin İkamesi 390
10.5.3. Basit Yargılamada Ön İnceleme ve Tahkikat 390
Küçük E–Ticaret ve E–Ticaret Hukuku Sözlüğü 393
Kaynakça 411
Kavramlar Dizini 419