Fotoğraf ve Hukuk Fikir ve Sanat Eserleri Kanununda Fotoğrafın Yeri

Av. Saadet GÖLGEN EROL

İÇİNDEKİLER

ÖNSÖZ . V
İÇİNDEKİLER . VII
KISALTMALAR LİSTESİ . XIII
GİRİŞ . 1
BİRİNCİ BÖLÜM
FOTOĞRAFIN TANIMI VE FOTOĞRAFIN TARİHİ
I. FOTOĞRAFIN TANIMI  5
II. FOTOĞRAFIN TARİHİ . 8
A. Fotoğrafın Bulunuşundan Önceki Dönem  8
B. Camera Obscura . 10
C. Fotoğrafın Bulunuşu . 11
D. Fotoğrafın Gelişmesi  15
İKİNCİ BÖLÜM
FOTOĞRAFIN FİKRİ MÜLKİYET HUKUKUNDAKİ YERİ VE ESER KAVRAMI
I. FİKRİ MÜLKİYET HAKKI VE FİKRİ HAKLAR KAVRAMLARI 19
II. FİKİR VE SANAT ESERLERİ HUKUKUNUN TÜRKİYE’DE TARİHİ VE GELİŞİMİ . 22
III. FİKRİ MÜLKİYET HUKUKUNDA ESER KAVRAMI VE ESER OLAN FOTOĞRAF 25
A. Eser . 26
B. Eserin Unsurları 29
1. Subjektif Unsur -Hususiyet  30
2. Objektif Unsur  39
a. Şekillenme  40
b. Eser Türlerinden Birine Dahil Olma . 41
c. Eser Türleri . 42
C. Eser Türlerine Göre Fotoğraf . 43
1. İlim ve Edebiyat Eseri Olarak Fotoğraf  43
a. İlim ve Edebiyat Eseri Olan Fotoğrafın Bedii Vasfının Bulunmaması  44
b. Her Nevi Teknik ve İlmi Mahiyette Olması . 44
c. İlim ve Edebiyat Eseri Fotoğrafta Hususiyet  46
2. Güzel Sanat Eseri Olarak Fotoğraf . 49
a. Fotografik Eserler ve Slaytlar Tanımı . 49
b. Estetik Değere Sahip Olma Kriteri . 50
c. Fotoğrafın Güzel Sanat Eseri Sayılması İçin Sanatsal Değere Sahip Olması  53
d. Güzel Sanat Eseri Olan Fotoğrafta Hususiyet . 56
3. Fotoğraf Eserinin İşlenmeler ve Derlemeler Bakımından Değerlendirilmesi . 59
a. İşlenmeler  60
b. Derlemeler  64
4. Eser Sayılmayan Fotoğraf  66
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
ESER SAHİPLİĞİ VE FOTOĞRAF ESERİ SAHİBİNİN HAKLARI
I. ESER SAHİPLİĞİ KAVRAMI  67
II. BİRDEN FAZLA KİŞİNİN ESER SAHİPLİĞİ . 71
A. Ortak Eser Sahipliği . 72
B. Elbirliği ile Eser Sahipliği  75
III. ESER SAHİPLİĞİNE İLİŞKİN KARİNELER  78
A. Sahibinin Adı Belirtilen Eserlerde Karine Olarak Eser Sahipliği  79
B. Sahibinin Adı Belirtilmeyen Eserlerde Karine Olarak Eser Sahipliği  80
IV. ESER SAHİBİ ÇALIŞAN VE İŞVEREN İLİŞKİSİ  82
V. FOTOĞRAF ESERİ SAHİBİNİN HAKLARI . 84
A. Fotoğraf Eseri Sahibinin Manevi Hakları . 86
1. Eseri Kamuya Sunma Hakkı  87
2. Adın Belirtilmesi  90
3. Eserde Değişiklik Yapılmasını Yasaklama Hakkı  93
4. Eser Sahibinin Zilyed ve Malike Karşı Hakları  95
B. Fotoğraf Eseri Sahibinin Mali Hakları . 95
1. İşleme Hakkı  97
2. Çoğaltma Hakkı  98
3. Yayma Hakkı 101
4. Temsil Hakkı  102
5. İşaret, Ses Ve/Veya Görüntü Nakline Yarayan Araçlarla Umuma İletim Hakkı  104
6. Pay ve Takip Hakkı  105
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
FOTOĞRAF ESERİ SAHİBİNİN HAKLARININ SINIRLANDIRILMASI
I. FOTOĞRAF ESERİ SAHİBİNİN HAKLARININ SINIRLANDIRILMASI  107
A. Kamu Düzeni Düşüncesi ile Sınırlandırma  108
B. Kamu Yararı Düşüncesi İle Sınırlandırma - Genel Menfaat  109
1. Temsil Serbestisi  109
2. Eğitim ve Öğretim Amacıyla Seçme ve Toplama Eserler  110
3. İktibas Serbestisi  112
4. Gazete İçeriği ve Haber  114
C. Özel Menfaat  115
1. Şahsi Kullanmaya Mahsus Çoğaltma . 116
2. Kopya ve Teşhir Serbestisi . 118
3. Umuma Açık Mahallerde Eser, İcra, Fonogram, Yapım Ve Yayınların Kullanılması Ve/Veya İletilmesine İlişkin Esaslar  119
D. DEVLETE TANINAN YETKİLER  119
1. Fikir ve Sanat Eserlerinin İşaretlenmesi . 119
2. Devletin Faydalanma Yetkisi . 119
3. Kamuya Maletme . 120
BEŞİNCİ BÖLÜM
FOTOĞRAFTA ESER SAHİPLİĞİNDEN DOĞAN HAKLARLA İLGİLİ HUKUKİ İŞLEMLER
I. FİKRİ HAKLARIN DEVİR VE İNTİKALİ YOLLARI  121
A. Miras  122
1. Ortak Eser Sahiplerinden Birinin Ölümü . 123
2. Elbirliği ile Eser Sahiplerinden Birinin Ölümü  123
a. Elbirliği ile Eser Sahiplerinden Birinin Eser Tamamlanmadan veya Alenileşmeden Ölmesi  124
b. Elbirliği ile Eser Sahiplerinden Birinin Eser Alenileştikten Sonra Ölmesi  124
II. FİKRİ HAKLARA İLİŞKİN SAĞLARARASI İŞLEMLER . 125
A. Mali Hakların Devri . 125
B. Ruhsat (Lisans Sözleşmeleri) . 126
C. Cayma Hakkı  129
D. Hakkın Eser Sahibine Dönmesi  132
E. Vazgeçme Hakkı  132
F. Rehin ve Haciz Hakkı  133
ALTINCI BÖLÜM
FOTOĞRAF İLE İLGİLİ FİKRİ HAKLARIN İHLALİNDE KORUMA YOLLARI
I. FİKRİ HAKLARIN İHLALİ HALİNDE AÇILABİLECEK DAVALAR . 135
A. Tespit Davası  135
B. Tecavüzün Ref’i Davası . 137
1. Manevi Haklara Tecavüz Halinde Tecavüzün Ref’i Davası  138
a. Alenileşmemiş Bir Eserin Sahibinin Rızası Olmaksızın veya Arzusuna Aykırı Olarak Kamuya Sunulması Halinde Açılacak Tecavüzün Ref’i Davası . 139
b. Eser Sahibinin Arzusuna Aykırı Olarak Adının Esere Konulması Halinde Açılacak Tecavüzün Ref’i Davası . 140
c. Eser Sahibinin Adı Esere Konulmamış Veya Yanlış Konulmuş Veya İltibasa Yol Açacak Şekilde Konulmuş İse Açılacak Tecavüzün Ref’i Davası . 140
d. Kaynak Gösterilmemesi, Yanlış veya Yetersiz Kaynak Verilmesi Halinde Açılacak Tecavüzün Ref’i Davası . 141
e. Eserde Değişiklik Yapılması Halinde Açılacak Tecavüzün Ref’i Davası . 141
2. Mali Haklara Tecavüz Halinde Tecavüzün Ref’i Davası . 142
C. Tecavüzün Men’i Davası  145
D. Tazminat Davaları  146
1. Manevi Hakların İhlalinde Açılacak Davalar . 147
2. Mali Hakların İhlalinde Açılacak Davalar  148
3. Temin Edilen Kârın Verilmesi Talebi  149
II. HÜKMÜN İLANI . 149
III. İHTİYATİ TEDBİR  150
IV. YETKİLİ VE GÖREVLİ MAHKEME . 151
V. ZAMANAŞIMI . 152
VI. CEZA DAVALARI  152
VII. KORUMA SÜRELERİ . 154 XII

A. Mali Haklar Bakımından Koruma Süreleri  154
B. Manevi Haklar Bakımından Koruma Süreleri  155
YEDİNCİ BÖLÜM
ESER OLMAYAN FOTOĞRAFIN KORUNMASI
I. ESER OLMAYAN FOTOĞRAF 157
II. HAKSIZ REKABET HÜKÜMLERİ KAPSAMINDA FOTOĞRAFIN KORUNMASI  158
III. KİŞİLİK HAKLARI KAPSAMINDA FOTOĞRAFIN KORUNMASI . 161
IV. RESİM VE PORTRELER  163
A. Ülkenin Siyasi ve İçtimai (Sosyal) Yaşamında Rol Oynayan Kişilerin Resimleri  165
B. Tasvir Edilen Kimselerin İştirak Ettiği Geçit Resmi veya Resmi Tören Yahut Genel Toplantıları Gösteren Resimler . 166
C. Günlük Hadiselere Müteallik Resimler, Radyo Ve Film Haberleri İçin Şart Olmaması  167
SONUÇ  169
KAYNAKÇA . 175