Vergi Hukuku ve Cinsiyet Politikaları İlişkisi

Dr. Gizem KAPUCU

İÇİNDEKİLER

ÖNSÖZ  5

İÇİNDEKİLER 9

KISALTMALAR . 13

GİRİŞ .15

AMAÇ VE YÖNTEM 22

Dogmatik-Normatif Hukuk Yöntemi 22

Eleştirel Hukuk Yöntemi. 23

Karşılaştırmalı Hukuk Yöntemi . 25

KAVRAM VE TERİM . 25

Kavram . 25

Biyolojik Cinsiyet. 25

Toplumsal Cinsiyet 27

Terim 28

III. CİNSİYET POLİTİKALARININ BENZER POLİTİKALARDAN AYIRT EDİLMESİ  31

Aile Politikalarından Ayırt Edilmesi 31

Kadın Politikalarından Ayırt Edilmesi . 35

Sosyal Politikalardan Ayırt Edilmesi . 36

KONUNUN SINIRLANDIRILMASI 38

BİRİNCİ BÖLÜM

TARİHSEL, KURUMSAL VE HUKUKSAL AÇIDAN VERGİ HUKUKU VE

CİNSİYET POLİTİKALARI İLİŞKİSİ

VERGİ HUKUKU VE CİNSİYET POLİTİKALARI İLİŞKİSİNİN TARİHSEL ÇERÇEVESİ 43

Oluşum: Tarafsız Cinsiyet Politikaları . 43

Değişim: Toplumsal Cinsiyet Ana Akımlaştırması (Gender

Mainstreaming) . 47

VERGİ HUKUKU VE CİNSİYET POLİTİKALARI İLİŞKİSİNİN KURUMSAL

ÇERÇEVESİ . 50

Birleşmiş Milletler 52

Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü 61

Uluslararası Para Fonu (International Monetary Fund-IMF) 64

Avrupa Birliği 68

10 İçindekiler

III. VERGİ HUKUKU VE CİNSİYET POLİTİKALARI İLİŞKİSİNİN HUKUKSAL

ÇERÇEVESİ74

Hukuk Kaynakları 76

Denetim Mekanizmaları .82

Haklar ve İlkeler 85

Cinsiyete Dayalı Ayrımcılık Yasağı .86

Cinsiyete Duyarlı Eşitlik Anlayışı 95

Özel Hayata Saygı Hakkı 101

Evlenme ve Aile Kurma Hakkı104

Ailenin Korunması .106

Sağlık Hakkı110

Çalışma Hakkı 114

İKİNCİ BÖLÜM

CİNSİYET AYRIMININ VERGİSEL BOYUTU

CİNSİYET AYRIMININ VERGİSEL BOYUTUNUN BELİRLENMESİ .117

Cinsiyet Ayrımcılığının Türleri: Doğrudan Ayrımcılık ve Dolaylı

Ayrımcılık 118

Karşılaştırılabilirlik Testi 122

ABAD: Vergani Kararı.125

İHAM: Lindsay Kararı.128

İHAM: Hubaux Kararı.129

İHAM: Burden Kararı .130

ABAD: Römer Kararı 135

Haklı/Zorlayıcı Neden Testi.136

İHAM: Schmidt Kararı138

İHAM: Kung Başvurusu141

İHAM: Van Raalte Kararı142

İHAM: Feteris-Gerards Kararı 145

İHAM: P.M. Kararı146

ABD Yüksek Mahkemesi: Windsor Kararı147

Cinsiyete Duyarlı Alternatif Bir Model: Dezavantaj Testi150

İHAM: Stec ve diğerleri Kararı .152

İHAM: Hobbs ve diğerleri Kararı152

ABD Yüksek Mahkemesi: Kahn v. Shevin Kararı 155

İŞ İLİŞKİSİNDE CİNSİYET AYRIMININ VERGİSEL BOYUTU 158

İçindekiler 11

İş İlişkisinde Cinsiyet Ayrımının Yasak Alanı: Ayrımcılık Tazminatı ve

Vergisel Boyutu  158

Türk Hukuku . 158

Karşılaştırmalı Hukuk 169

İş İlişkisinde Cinsiyet Ayrımının Meşru Alanı: Eşitsizliği Gidermeye

Yönelik Vergisel Araçlar 179

III. HARCAMALAR AÇISINDAN CİNSİYET AYRIMININ VERGİSEL BOYUTU . 186

Harcama Vergilerinde Cinsiyet Etkisi . 186

Harcamaların Fiyatlandırılmasında Cinsiyet Ayrımı (Pink Tax). 193

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

CİNSİYETE ÖZGÜ SAĞLIK HARCAMALARININ VERGİSEL BOYUTU

VERGİ HUKUKUNDA SAĞLIK HARCAMASI: KAVRAM VE KAPSAM. 200

GELİR VERGİSİ KAPSAMINDA CİNSİYETE ÖZGÜ SAĞLIK HARCAMALARI . 205

III. HARCAMA VERGİLERİ KAPSAMINDA CİNSİYETE ÖZGÜ SAĞLIK

HARCAMALARI  210

CİNSEL SAĞLIĞA İLİŞKİN ÖZELLİKLİ DURUMLARIN VERGİSEL BOYUTU . 216

Doğum ve Emzirme 216

Doğum Kontrolü ve Kürtaj . 219

Üremeye Yardımcı Tedavi Uygulamaları 224

Cinsiyet Değişikliğine Yönelik Sağlık Harcamaları 233

Cinsiyete Özgü Rekonstrüktif Operasyonlar 242

Menstrüasyon Ürünleri (Tampon Vergisi) 244

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

AİLEVİ DURUMLARIN VERGİSEL BOYUTU

AİLENİN VERGİ HUKUKUNDAKİ YERİ . 263

Kavramsal ve Tarihsel Çerçeve. 263

Ailenin Vergi Hukukundaki Yerini Belirleyen Dayanaklar. 267

Eşitlik İlkesi: Mali Güç Üzerinden Bir Okuma 268

Ailenin Korunması ve Geliştirilmesi 279

Vergi Planlamasının Önlenmesi 284

VERGİLENDİRME BİRİMİ SEÇİMİ VE BEYAN YÖNTEMLERİ. 290

Ayrı Beyan Yöntemi 291

Tam Ayrı Beyan. 291

Kısmi Ayrı Beyan . 293

12 İçindekiler

Ortak Beyan Yöntemi294

Birleştirerek Ortak Beyan Yöntemi (Joint Taxation)296

Birleştirip Bölme Esasına Dayalı Ortak Beyan Yöntemi (Splitting

Method).297

Beyan Yöntemlerine Yönelik Hukuki Tartışmalar299

Aile Reisi Beyanı: Açık Cinsiyet Ayrımı.299

İkincil Gelir: Örtük Cinsiyet Ayrımı 304

III. ÇOCUĞUN VERGİ HUKUKUNDAKİ YERİ308

Çocuk Teşvikleri 309

Çocuk Bakımı.312

FARKLI “AİLE” YAPILARININ VERGİ HUKUKUNDAKİ YERİ .322

Eşcinsel Birliktelikler: Cinsel Yönelim Temelinde Ayrımlar .323

İHAM: Courten Kararı325

İHAM: Manenc Kararı328

ABAD: Römer Kararı 330

ABD Yüksek Mahkemesi: Windsor Kararı333

Kanada (Ontario) Temyiz Mahkemesi: Rosenberg Kararı338

Alman Federal AYM: Eşcinsel Çiftlerin Veraset Vergisi Kararı.340

Nikahsız Birliktelikler: Medeni Durum Temelinde Ayrımlar343

İHAM: Shackell kararı 346

İHAM: Burden Kararı .347

Tek Ebeveyn (single parent): Dezavantaj Temelinde Bir Yaklaşım348

Tek Gelirli Aileler: Çalışmayan Eş 353

Çalışmayan Eşe Tanınan Vergi Avantajları.353

Ücretsiz Emeğe Değer Biçilmesi: Atfedilir Gelir Tartışmaları.357

Nafaka.363

SONUÇ.373

KAYNAKÇA.389

KİTAPLAR/KİTAP BÖLÜMLERİ.389

SÜRELİ YAYINLAR .409

III. DİĞER KAYNAKLAR.423

1. İnternet Kaynakları .423
2. İnternet Siteleri .423
3. Blog Yazıları .423
4. Raporlar ve Tezler.424