Tahrik Suçları ve Açık ve Yakın Tehlike Standardı
Gülen SOYASLAN
İÇİNDEKİLER
ÖNSÖZ 7
KISALTMALAR 17
GİRİŞ . 19
BİRİNCİ BÖLÜM
İFADE HÜRRİYETİ VE SINIRLANDIRILMASI
AVRUPA İNSAN HAKLARI SÖZLEŞMESİ HUKUKU 28
AMERİKA BİRLEŞİK DEVLETLERİ HUKUKU 31
III. TÜRK HUKUKU . 36
İKİNCİ BÖLÜM
TAHRİK SUÇLARI
TAHRİK KAVRAMI . 43
TAHRİKİN HUKUKİ NİTELİĞİ 48
TAHRİK İLE İŞTİRAK İLİŞKİSİ . 51
TAHRİK İLE HAKSIZ TAHRİK İLİŞKİSİ 53
TAHRİK İLE NEFRET SÖYLEMİ İLİŞKİSİ . 55
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Kararlarında Nefret Söylemi . 64
Amerika Birleşik Devletleri Yüksek Mahkemesi Kararlarında Nefret Söylemi. 82
a) Kavga Çıkaran Sözler 83
b) Gerçek Tehditler 89
c) Tahrik . 93
d) Gruba Yönelik İftira veya Karalama İfadeleri 95
TÜRK CEZA KANUNU’NDA YER ALAN TAHRİK SUÇLARI 97
TOPLUMA KARŞI SUÇLAR KISMINDA YER ALAN TAHRİK SUÇLARI . 99
Suç İşlemeye Tahrik Suçu . 101
a) Maddi Unsurlar 103
Fiil ve Suçun Konusu. 103
Aleniyet . 108
iii. Netice: Soyut Zarar Tehlikesi 112
Fail ve Mağdur . 113
b) Nitelikli Hal 113
c) Manevi Unsur . 114
d) Hukuka Aykırılık Unsuru . 115
e) Teşebbüs ve Gönüllü Vazgeçme 116
f) İçtima ve İştirak . 117
g) Takibat ve Yaptırım . 122
Kanunlara Uymamaya Tahrik Suçu 125
a) Maddi Unsurlar 127
Fiil ve Suçun Konusu. 127
Tahrikin “Kamu Barışını Bozmaya Elverişli Olması” Gereği 132
iii. Aleniyet . 133
Netice: Somut Zarar Tehlikesi . 134
Fail ve Mağdur . 134
b) Manevi Unsur . 135
c) Hukuka Aykırılık Unsuru . 135
d) Nitelikli Hal 136
e) Teşebbüs ve Gönüllü Vazgeçme 136
f) İçtima ve İştirak . 137
g) Takibat ve Yaptırım . 139
Suçu ve Suçluyu Övme Suçu 139
a) Maddi Unsurlar 143
Fiil ve Suçun Konusu. 143
Aleniyet . 155
iii. Kamu Düzeni Açısından “Açık ve Yakın Tehlike” Doğması Gereği 156
Netice: Somut Zarar Tehlikesi . 161
Fail ve Mağdur . 162
b) Manevi Unsur . 162
c) Hukuka Aykırılık Unsuru . 163
d) Nitelikli Hal 164
e) Teşebbüs ve Gönüllü Vazgeçme 164
f) İçtima ve İştirak . 167
g) Takibat ve Yaptırım . 168
Halkı Kin ve Düşmanlığa Tahrik veya Aşağılama Suçları . 169
4.1. Halkı Kin ve Düşmanlığa Tahrik Suçu 170
a) Maddi Unsurlar 174
Fiil . 174
Aleniyet . 179
iii. Tahrikin Kamu Güvenliği Açısından “Açık ve Yakın Tehlike” Doğurması Gereği 179
Suçun Konusu . 184
Netice: Somut Zarar Tehlikesi 185
Fail ve Mağdur 187
vii. Eski Kanun ile Yeni Kanunun Farkları . 187
b) Manevi Unsur 192
c) Hukuka Aykırılık Unsuru 193
d) Nitelikli Haller . 195
e) Teşebbüs ve Gönüllü Vazgeçme 195
f) İçtima ve İştirak . 196
g) Takibat ve Yaptırım . 198
4.2. Halkın Bir Kesimini veya Bir Kesiminin Benimsediği Dini Değerleri Aşağılama Suçları . 198
Din Hizmetlerini Kötüye Kullanma Suçu . 208
5.1. Tahrik ve Teşvik Suretiyle Din Hizmetlerini Kötüye Kullanma Suçu 212
a) Maddi Unsurlar 212
Fiil . 212
Suçun Konusu . 218
iii. Fail ve Mağdur 219
Netice: Soyut Zarar Tehlikesi 220
b) Manevi Unsur 222
c) Hukuka Aykırılık Unsuru 222
d) Nitelikli Hal . 223
e) Teşebbüs ve Gönüllü Vazgeçme 224
f) İçtima ve İştirak . 225
g) Takibat ve Yaptırım . 227
5.2. Takbih ve Tezyif Suretiyle Din Hizmetlerini Kötüye Kullanma Suçu 231
MİLLETE VE DEVLETE KARŞI SUÇLAR KISMINDA YER ALAN TAHRİK SUÇLARI . 235
Devlete Karşı Savaşa Tahrik Suçu . 237
a) Maddi Unsurlar 238
Fiil ve Suçun Konusu. 238
Fail ve Mağdur . 244
iii. Netice: Zarar Tehlikesi 245
b) Manevi Unsur . 246
c) Hukuka Aykırılık Unsuru . 246
d) Nitelikli Hal 248
e) Teşebbüs ve Gönüllü Vazgeçme 249
f) İçtima ve İştirak . 250
g) Takibat ve Yaptırım . 251
Halkı Türkiye Cumhuriyeti Hükümetine Karşı Silahlı İsyana Tahrik Suçu . 251
a) Maddi Unsurlar 252
Fiil ve Suçun Konusu. 252
Fail ve Mağdur . 258
iii. İfade ve Toplantı Hürriyeti ile Halkı Silahlı İsyana Tahrik Suçu Ayrımı 259
Hükümete Karşı Silahlı İsyan ile Kamu Görevlisine Karşı Direnme Suçu Ayrımı . 260
b) Manevi Unsur . 264
c) Hukuka Aykırılık Unsuru . 264
d) Nitelikli Hal 267
e) Teşebbüs ve Gönüllü Vazgeçme 267
f) İçtima ve İştirak . 268
g) Takibat ve Yaptırım . 270
Halkı Askerlikten Soğutma Suçu 271
a) Vicdani Ret Hakkı 273
Vicdani Ret Kavramı . 273
Türk Hukukunda Vicdani Ret 275
iii. BM Belgeleri ile AİHM Kararlarında Vicdani Ret 276
Sonuç . 283
b) Halkı Askerlikten Soğutma Suçu . 284
Maddi Unsurlar 285
Manevi Unsur 289
iii. Hukuka Aykırılık Unsuru 290
Nitelikli Hal . 292
Teşebbüs ve Gönüllü Vazgeçme 292
İçtima ve İştirak . 293
vii. Takibat ve Yaptırım . 294
Askerleri İtaatsizliğe Teşvik Suçu 295
a) Maddi Unsurlar 296
Fiil ve Suçun Konusu. 296
Fail ve Mağdur . 302
iii. Askeri Ceza Kanunu’nun İtaatsizliğe İlişkin Hükümleri ile TCK’deki Askerleri İtaatsizliğe Teşvik Suçunun İlişkisi . 303
b) Manevi Unsur . 305
c) Hukuka Aykırılık Unsuru . 306
d) Nitelikli Hal 306
e) Teşebbüs ve Gönüllü Vazgeçme 307
f) İçtima ve İştirak . 307
g) Takibat ve Yaptırım . 309
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
TAHRİK SUÇLARINDA İFADE HÜRRİYETİNİN SINIRLANDIRILMASI: AÇIK VE YAKIN TEHLİKE STANDARDI
ABD YÜKSEK MAHKEMESİ KARARLARI . 313
Birinci Dünya Savaşı Dönemi: Açık ve Mevcut Tehlike Standardının Doğumu . 314
Kızıl Korku Dönemi: Açık ve Mevcut Tehlike Standardının Gerilemesi . 317
Soğuk Savaş Dönemi: Hazırlık Hareketlerinin Cezalandırılması . 319
1960 Sonrası Dönem: Açık ve Mevcut Tehlike Standardının Kuvvetlenmesi. 321
AVRUPA İNSAN HAKLARI MAHKEMESİ KARARLARI . 325
Açık ve Yakın Tehlike Standardının Açıkça İfade Edilmediği Ancak Pratikte Uygulandığı Kararlar 329
Açık ve Yakın Tehlike Standardına Açıkça Yer Verilen Kararlar . 346
III. TÜRK HUKUKU . 356
DEĞERLENDİRME 364
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
TEHLİKE SUÇLARI İLE TAHRİK SUÇLARI İLİŞKİSİ
TAHRİK SUÇLARININ SOMUT TEHLİKE SUÇU OLARAK DÜZENLENMESİ GEREĞİ 369
TEHLİKENİN SOMUTLUĞUNUN MAHKEMELERCE BELİRLENMESİ 374
SONUÇ 379
KAYNAKÇA. 387
KAVRAM DİZİNİ 413
