Gümrük Vergileri Uygulamaları ve Kabahatleri
Kurtuluş BEYBİREY ( Ankara Bölge İdare Mahkemesi 4. Vergi Dava Dairesi Başkanı )
İÇİNDEKİLER
ÖNSÖZ 7
GÜMRÜK VERGİLERİ, UYGULAMALARI ve
GÜMRÜK KABAHATLERİ
GİRİŞ . 17
TARİHÇE 19
BÖLÜM
GÜMRÜK UYGULAMALARINA DAİR DÜZENLEMELER, GÜMRÜK
VERGİLERİ TANIMI, KONUSU VE GENEL KAVRAMLAR
BİRİNCİ KISIM
GÜMRÜK UYGULAMALARINA DAİR DÜZENLEMELER
A) ULUSLARARASI KURULUŞLAR ve DÜZENLEMELER . 25
a) Gümrük Tarifeleri ve Ticaret Genel Anlaşması (General
Agreement on Tariffs and Trade GATT 1947-Genel Anlaşma): . 26
b) Dünya Gümrük Örgütü (Gümrük İşbirliği Konseyi): . 29
c) Gümrük Rejimlerinin Basitleştirilmesi ve Uyumlaştırılmasına
İlişkin Uluslararası Sözleşme (Revize Kyoto Sözleşmesi): . 31
d) Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ-WTO World Trade Organization)
Kuruluş Anlaşması ve Eki Anlaşmalar: . 34
e) Genelleştirilmiş Tercihler Sistemi (Generalised System of
Preferences-GSP): 38
f) 1/95 sayılı Ortaklık Konseyi Kararı (Türkiye-AB Gümrük Birliği): . 41
g) DGÖ Küresel Ticareti Güvenli Kılma ve Kolaylaştırma (Safe)
Standartlar Çerçevesi: 44
h) Modernize Gümrük Kodu (Union Customs Code-UCC): . 47
i) ATA Sözleşmesi: . 52
j) Ortak Transit Sözleşmesi: . 53
B) ULUSAL DÜZENLEMELER; 4458 SAYILI GÜMRÜK KANUNU
VE İLGİLİ DİĞER MEVZUAT . 56
İKİNCİ KISIM
GÜMRÜK VERGİLERİ, GÜMRÜK YÜKÜMLÜLÜĞÜ ve
VERGİLENDİRME USULÜ
A) GÜMRÜK VERGİLERİ 59
a) Gümrük Vergisi: 60
aa) Tanımı: . 60
bb) Konusu: . 65
cc) Matrah ve Vergilendirme Ölçüleri: 66
aaa) Satış Bedeli Yöntemi: . 69
bbb) Aynı Eşyanın Satış Bedeli Yöntemi: 73
ccc) Benzer Eşyanın Satış Bedeli Yöntemi: 74
ddd) İndirgeme Yöntemi: . 75
eee) Hesaplanmış Kıymet Yöntemi: 76
fff) Geri Dönüş Yöntemi: 77
dd) Gümrük Tarifesi: 84
b) Eş Etkili Vergileri ve Mali Yükler: . 91
aa) Dampinge Karşı Vergi ve Telafi Edici Vergi: 99
bb) TRT Bandrol Ücreti: . 102
cc) İlave Gümrük Vergisi: . 105
dd) Tek ve Maktu Gümrük Vergisi: 112
B) GÜMRÜK YÜKÜMLÜLÜĞÜ . 113
a) Yükümlü: . 113
aa) Gümrük Müşavirleri: . 121
bb) Yetkilendirilmiş Gümrük Müşavirleri: . 125
b) Gümrük Yükümlülüğü: . 126
aa) Madde 181; Serbest Dolaşıma Giriş veya İthalat Vergilerinden
Kısmi Muafiyet Suretiyle Geçici İthal Rejimine Tabi Eşya İçin
Gümrük Yükümlülüğü: . 131
bb) Madde 182; Kanuna Aykırı Şekilde Türkiye Gümrük Bölgesine
Giren Eşya ile Kanuna Aykırı Şekilde Bir Serbest Bölgeden
Başka Bir Yere Giden Eşya İçin Gümrük Yükümlülüğü: 135
cc) Madde 183 ve 184; Gümrük Gözetiminden Çıkarılan Eşya
İçin Gümrük Yükümlülüğü: . 137
dd) Madde 185; Serbest Bölgelerde Bulunan İthalat Vergilerine
Tabi Eşya İçin Gümrük Yükümlülüğü: 141
ee) Madde 186; Geçici Depolanan veya Tabi Tutulduğu Gümrük
Rejiminin Uygulanmasından Doğan Yükümlülüklerinden Biri
Yerine Getirilmeyen ya da Gümrük Rejimine Tabi Tutulmasına
veya Nihai Kullanımı Nedeniyle İndirimli yahut Sıfır İthalat
Vergi Oranı Uygulanmasına İlişkin Koşullardan Birine
Uyulmayan Eşya İçin Gümrük Yükümlülüğünün
Doğmayacağı Haller: 152
ff) Madde 187; Nihai Kullanım Nedeni İle İndirimli veya Sıfır
İthalat Vergi Oranından Yararlanarak İthal Edilen Eşyaya Ait
Atık ve Artıklar İçin Gümrük Yükümlülüğü: . 156
gg) Madde 188 ila 190; İhraç Eşyasına İlişkin Gümrük
Yükümlülüğü: 158
hh) Madde 191; İthali ve İhracı Yasaklama veya Kısıtlamaya Tabi
Eşya İçin Gümrük Yükümlülüğü: 162
ii) Madde 191/A; Tercihli Tarife Uygulanmasının ya da İthalat
veya İhracat Vergilerinden Tamamen veya Kısmen Muafiyetinin
Uygulanmasına Engel Olmayan Durumlar: . 164
jj) Madde 192; Gümrük Yükümlülüğünde Müşterek Müteselsil
Sorumluluk: 166
kk) Madde 193; Eşyaya Uygulanacak İthalat veya İhracat
Vergilerinin Hesaplanmasında Esas Alınacak Tarih ile Hatalı
Beyan Sonucu Hiç Alınmadığı veya Noksan Alındığı Tespit
Edilen Gümrük Vergilerine Uygulanacak Faiz: 167
ll) Madde 194; Dahilde İşleme Rejimi Kapsamında İhraç Edilen
Eşyaya İlişkin Gümrük Yükümlülüğü: 170
C) VERGİLENDİRME USULÜ . 174
a) Gümrük Vergilerinin Tahakkuku: 177
b) Gümrük Vergilerinde Zaman Aşımı: 187
c) Gümrük Vergilerine (İdari) İtiraz: . 195
d) Uzlaşma: 201
D) GENEL KAVRAMLAR . 204
a) Türkiye Cumhuriyeti Gümrük Bölgesi: 204
b) Eşya: 206
c) Kişi: . 220
d) İdari Karar: 226
İKİNCİ BÖLÜM
GÜMRÜK KABAHATLERİ ve İDARİ YAPTIRIMLARI
A) KABAHAT-SUÇ İDARİ YAPTIRIM-CEZA AYRIMI 235
a) Genel Olarak: 235
b) Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu ile Gümrük Kanunu İlişkisi 240
c) Kabahatler Kanunu ile Gümrük Kanunu İlişkisi: 245
aa) Zaman Bakımından Uygulama (Lehe Kanun Uygulaması): . 251
bb) Organ veya Temsilcinin Davranışından Dolayı Sorumluluk: . 259
cc) Kast veya Taksir: 263
dd) Hata: 265
ee) Sorumluluk: 268
ff) Hukuka Uygunluk Nedenleri İle Kusurluluğu Ortadan Kaldıran
Nedenler: . 270
gg) Teşebbüs: 273
hh) İştirak: . 275
ii) İçtima: . 282
jj) Başvuru Yolu: 296
B) GÜMRÜK MEVZUATINA AYKIRILIKTAN KAYNAKLANAN
İDARİ YAPTIRIMLAR: 309
a) Genel Olarak: 309
b) İdari Para Cezaları: . 310
c) İdari Tedbir Kararları (Mülkiyetin Kamuya Geçirilmesi veya
Kaim Değer Olarak Gümrüklenmiş Değerin Kamuya Geçirilmesi): 315
C) GÜMRÜK İDARİ YAPTIRIMLARINA ve PARA CEZALARINA
İLİŞKİN GENEL HÜKÜMLER: 323
a) Zaman Aşımı: . 323
aa) İdari Tedbir Kararlarında (Mülkiyetin veya Kaim Değer Olarak
Eşyanın Gümrüklenmiş Değerinin Kamuya Geçirilmesi
Kararlarında) ve Vergi Alacağına Bağlı Olmayan İdari Para
Cezalarında Zaman Aşımı: . 324
bb) Gümrük Vergileri Alacağına Bağlı Olan İdari Para
Cezalarında Zaman Aşımı: . 339
c) İtiraz Yolu: . 350
d) Gümrüklenmiş Değerin Esas Alınacağı Hal: 354
e) Yükümlülerin Yanıltılması Halinde Ceza ve Faiz Uygulaması: . 357
f) Para Cezalarının Karara Bağlanması ve Tebliğ Usulü: 362
D) VERGİ KAYBINA NEDEN OLAN İŞLEMLERE UYGULANACAK
CEZALAR: 368
a) Genel Olarak: 368
b) Madde 234; Serbest Dolaşıma Giriş Rejimi veya Kısmi Muafiyet
Suretiyle Geçici İthalat Rejimine Tabi Tutulan Eşya ile Dahilde
İşleme Rejimi, Gümrük Kontrolü Altında İşleme Rejimi ve Tam
Muafiyet Suretiyle Geçici İthalat Rejimi Hükümlerine Tabi Eşyaya
İlişkin Kabahatler: . 371
c) Madde 235; Serbest Dolaşıma Giriş Rejimine ve İhracat Rejimine
Tabi Tutulan Eşya ile Yolcu Beraberindeki Kişisel ve Hediyelik
Eşya ve Transit Rejimine Konu Edilen Serbest Dolaşımda
Olmayan Eşyaya İlişkin Kabahatler: . 416
aa) Serbest Dolaşıma Giriş Rejimine Tabi Tutulan Eşyaya İlişkin
Kabahatler: 416
bb) İhracat Rejimine Tabi Tutulan Eşyaya İlişkin Kabahatler: . 437
cc) Yolcu Beraberinde Gelen Eşyaya İlişkin Kabahatler: 440
dd) Transit Rejimine Tabi Tutulan Eşyaya İlişkin Kabahatler: 445
d) Madde 236; Gümrük Antrepoları veya Gümrük İdaresince Eşya
Konulmasına İzin Verilen Yerler ile Gümrüksüz Satış Mağazalarında
Bulunan Eşyaya İlişkin Kabahatler: . 469
e) Madde 237; Özet Beyana Konu Eşyaya İlişkin Kabahatler: 492
f) Madde 238; Dahilde İşleme Rejimi, Gümrük Kontrolü Altında İşleme
Rejimi ile Geçici İthalat Rejimine Konu Eşyaya İlişkin Kabahatler: . 504
aa) Dahilde İşleme Rejiminin İhlali: 508
bb) Gümrük kontrolü altında işleme rejiminin ihlali: 536
cc) Geçici ithalat rejiminin ihlali: 540
E) USULSÜZLÜKLERE İLİŞKİN CEZALAR: . 574
a) Genel Olarak: 574
b) Madde 239; İthalat veya İhracat Vergilerinden Muaf Eşyayı 33’üncü
Madde Hükümleri Gereğince Belirlenen Gümrük Kapıları Dışında
Başka Yerlerden İzinsiz Olarak İthal veya İhraç Etmek: 577
c) Madde 241; Usulsüzlüklere İlişkin Cezalar: 580
KAYNAKÇA . 585
