Çevrenin Kasten ve Taksirle Kirletilmesi Suçları

Gün Sevi GİZLİ

İÇİNDEKİLER

SUNUŞ  5

TEŞEKKÜR . 7

İÇİNDEKİLER  9

KISALTMALAR . 15

GİRİŞ . 17

BİRİNCİ BÖLÜM ÇEVRE CEZA HUKUKU

KAVRAMSAL ÇERÇEVE 21

ÇEVRE CEZA HUKUKUNUN ORTAYA ÇIKIŞ NEDENLERİ 30

III. CEZA HUKUKUNUN ÇEVREYİ KORUMA FONKSİYONU . 35

ÇEVRE CEZA HUKUKUNUN İDARİ BAĞLILIĞI 37

AVRUPA BİRLİĞİ ÇEVRE CEZA HUKUKU VE KARŞILAŞTIRMALI CEZA KANUNLARINDA ÇEVRE SUÇLARI 43

Avrupa Birliği Çevre Ceza Hukuku . 43

Karşılaştırmalı Ceza Kanunlarında Çevre Suçları 50

Finlandiya 50

Hırvatistan . 52

Portekiz 54

Almanya 55

Norveç . 59

İtalya 61

Danimarka . 66

10

TÜRK MEVZUATINDA ÇEVRE SUÇLARI . 67

Türk Ceza Kanunu’nda Yer Alan Düzenlemeler . 67

Mülga 765 Sayılı Türk Ceza Kanunu 67

5237 Sayılı Türk Ceza Kanunu . 71

Gürültüye Neden Olma 72

İmar Kirliliğine Neden Olma 76

Çevreye Karşı Suçlar Bölümünde Yer Almayan Maddeler 80

Çevre Kanunu’nda Yer Alan Düzenlemeler 83

Orman Kanunu’nda Yer Alan Düzenlemeler . 84

Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu’nda Yer Alan Düzenlemeler 87

Biyogüvenlik Kanunu’nda Yer Alan Düzenlemeler . 89

Hayvanları Koruma Kanunu’nda Yer Alan Düzenlemeler . 90

VII. ULUSLARARASI VE ULUSAL BOYUTU İLE ÇEVRE CEZA HUKUKUNDA FARKLI BİR YAKLAŞIM: EKOKIRIM SUÇU . 93

Terminoloji Sorunu 93

Tarihsel Süreç 95

Ekokırım Suçunun Uluslararası Boyutu 97

Ekokırım Suçunun Ulusal Boyutu. 106

VIII. ŞÜPHEDEN DOĞA YARARLANIR İLKESİ VE CEZA HUKUKUNDA UYGULANABİLİRLİĞİ . 109

YEŞİL KRİMİNOLOJİ 114

Genel Olarak 114

Kriminolojik Perspektiften Çevre Suçları: Yeşil Suçlar . 117

Yeşil Suçlardan Elde Edilen Ekonomik Menfaat . 122

Yeşil-Yaka Suçluluğu . 126

İKİNCİ BÖLÜM ÇEVRENİN KASTEN KİRLETİLMESİ (TCK m.181)

GENEL OLARAK 133

SUÇUN HUKUKİ KONUSU . 137

III. SUÇUN MADDİ KONUSU  147

TCK m.181/1 150

Toprak . 150

Su 151

Hava 156

TCK m.181/2 159

FAİL VE MAĞDUR . 161

Fail . 161

Mağdur . 169

SUÇUN UNSURLARI 175

Maddi Unsur . 175

Atık veya Artıkların İlgili Kanunlarla Belirlenen Teknik Usullere Aykırı Olarak ve Çevreye Zarar Verecek Şekilde Toprağa, Suya veya Havaya Verilmesi (TCK m.181/1) 176

Atık veya Artıkları Ortama Verme . 176

İlgili Kanunlarla Belirlenen Teknik Usullere Aykırılık 188

Çevreye Zarar Verecek Şekilde Gerçekleşme . 192

Atık veya Artıkları İzinsiz Olarak Ülkeye Sokma (TCK m.181/2) 203

Ülkeye Sokma 203

Hareketin İzinsiz Bir Şekilde Gerçekleşmesi 205

Hukuka Uygunluk Nedenlerinin Bulunmaması . 209

Manevi Unsur . 213

SUÇUN ÖZEL GÖRÜNÜŞ BİÇİMLERİ 215

Suçun Nitelikli Halleri 215

Atık veya Artıkların Toprakta, Suda veya Havada Kalıcı Özellik Göstermesi (TCK m.181/3) . 215

Suçun İnsan veya Hayvanlar Açısından Tedavisi Zor Hastalıkların Ortaya Çıkmasına, Üreme Yeteneğinin Körelmesine, Hayvanların veya Bitkilerin Doğal Özelliklerini Değiştirmeye Neden Olabilecek Niteliklere Sahip Olan Atık veya Artıklarla İlgili Olarak İşlenmesi (TCK m.181/4) 223

Teşebbüs 232

İştirak . 240

İçtima . 243

Fikri İçtima 243

Zincirleme Suç . 249

Kabahatler Kanunu ve Çevre Kanunu’nda Yer Alan Yaptırımların İçtima Açısından Değerlendirilmesi . 252

VII. SORUŞTURMA VE KOVUŞTURMA  258

Görevli ve Yetkili Mahkeme 258

Etkili Soruşturma ve Kovuşturma Yükümlülüğü . 260

Suç Tarihinin Tespiti 263

Koruma Tedbirleri ve Kamu Davasına Alternatif Yöntemler 270

Davaya Katılma . 271

VIII. YAPTIRIM VE ZAMANAŞIMI  274

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM ÇEVRENİN TAKSİRLE KİRLETİLMESİ (TCK m.182)

GENEL OLARAK 279

SUÇUN HUKUKİ KONUSU . 281

III. SUÇUN MADDİ KONUSU  282

FAİL VE MAĞDUR . 282

Fail . 282

Mağdur . 283

SUÇUN UNSURLARI 283

Maddi Unsur . 283

Manevi Unsur . 286

SUÇUN ÖZEL GÖRÜNÜŞ BİÇİMLERİ 291

Suçun Nitelikli Halleri 291

Atık veya Artıkların Ortamda Kalıcı Etki Bırakması 291

İnsan veya Hayvanlar Açısından Tedavisi Zor Hastalıkların Ortaya Çıkmasına, Üreme Yeteneğinin Körelmesine, Hayvanların veya Bitkilerin Doğal Özelliklerini Değiştirmeye Neden Olabilecek Niteliklere Sahip Olan Atık veya Artıkların Toprağa, Suya veya Havaya Verilmesine Neden Olma . 294

Teşebbüs 297

İştirak . 297

İçtima . 298

VII. SORUŞTURMA VE KOVUŞTURMA  299

Görevli ve Yetkili Mahkeme 299

Koruma Tedbirleri ve Ceza Muhakemesine Alternatif Yöntemler 299

VIII. YAPTIRIM VE ZAMANAŞIMI  301

SONUÇ . 305

KAYNAKÇA  317