Mimarın Telif Hakkı
"MİMARIN TELİF HAKKI
Dr. Gürhan Sefa DOĞRUL
- Fikri Hukukun Tarihi Gelişi, Teorisi ve Terim Sorunu
- Mimari Fikri Eser Kavramı ve Unsurları
- Mimari Fikri Eser Sahipliği
- Mimari fikir Eser Üzerindeki Haklar
- Mimari Fikri Hakların Hukuki ve Cezai Himayesi
İÇİNDEKİLER
ÖNSÖZ
İÇİNDEKİLER
KISALTMALAR
GİRİŞ 21
BİRİNCİ BÖLÜM FİKRÎ HUKUKUN TARİHÎ GELİŞİMİ, TEORİSİ VE TERİM SORUNU
FİKRÎ HUKUKUN TARİHÎ GELİŞİMİ 25
Genel Olarak 25
İlk ve Orta Çağdaki Gelişmeler 26
İlk Çağdaki Gelişmeler 26
Orta Çağdaki Gelişmeler 28
İmtiyazlar Dönemi (1450 -1789) 30
Fikrî Hakların Kanunla Düzenlenme Dönemi 33
Fransa 34
İngiltere 35
İtalya 36
Türkiye’de Fikrî Hakların Tarihî Gelişimi 37
ULUSLARARASI FİKRÎ HUKUK SÖZLEŞMELERİ 43
Bern Sözleşmesi 44
Montevideo Sözleşmesi 45
Pan Amerikan Sözleşmeleri 46
Evrensel Telif Hakları Sözleşmesi 46
FİKRÎ HAK TEORİLERİ 46
A Fikrî Mülkiyet Teorisi 47
Şahsiyet (Kişilik) Hakları Teorisi 48
Gayri Maddi Mal ve Düalist (Çifte Hak) Teorileri 48
Monist (Bütüncül) Teori 49
TÜRK HUKUKUNUN ETKİLENDİĞİ TEORİLER 50
TERİM SORUNU 52
Terim Konusunda Tartışmalar 52
Terim Önerimiz 55
İKİNCİ BÖLÜM MİMARİ FİKRÎ ESER KAVRAMI VE UNSURLARI I. GENEL OLARAK ESER 61
Çeşitli Kanunlarda Eser Kavramı. 61
Türk Borçlar Kanununda Eser Kavramı 61
Yayım Sözleşmesinde Eser Kavramı 62
Eser Sözleşmesinde Eser Kavramı 62
Radyo ve Televizyonların Kuruluş ve Yayınları Hakkında Kanun ve Basın Kanununda Eser Kavramı 66
Telif Hukukunda Eser Kavramı 67
Fikrî Eserin Unsurları 68
Objektif Unsur 68
İlim ve Edebiyat Eserleri * 69
Dil ve Yazı ile İfade Olunan Eserler 70
Bilgisayar Programları ve Hazırlık Tasarımları 70
Sözsüz Sahne Eserleri 72
Bediî Vasfı Bulunmayan Teknik ve İlmî Eserler 73
Musikî Eserleri 73
Güzel Sanat Eserleri 74
Sinema Eserleri 75
İşlenme ve Derlenme Eserler 75
Sübjektif Unsur 75
MİMARİ FİKRÎ ÜRÜNLERİN UNSURLARI 77
A. Mimari Fikrî Ürünlerin Objektif Unsuru ve Şekillenmesi 79
Mimarlık Projesi İle Mimarlık Eserinin (Mimari Yapının)
Ayırt Edilmesi 79
Kanunda Sayılan Mimari Fikrî Ürün Türleri 82
Mimarlık Projesi 82
Hazırlık ve Ön Etüt Çalışmaları 84
Ön Proje 84
Kesin Proje 85
Uygulama Projesi85
Mimari Maket 86
Mimarlık Eseri (Mimari Yapı]^. 87
Taşınır ve Taşınmaz Yapılar 87
İşlevsel ve Estetik Yapılar 90
Yer Üstü, Yer Altı ve Su Altı Yapılan 92
Kapalı ve Açık Alan Yapıları 93
İç Mimarlık Eserleri (İç Alan Şekillendirmeleri) 93
Mimari Fikrî Ürünlerin Kısmen ve Tamamen Şekillenmesi. 95
Tescil ve Tevdii İşlemi 97
Mimari Fikrî Ürünlerin Sübjektiflik (Hususiyet) Unsuru 99
Genel Olarak Sübjektiflik Unsuru 99
Mimari Fikrî Eserlerde Hususiyet Unsuru 103
Mimarlık Projeleri ve Mimari Maketlerde Hususiyet Unsuru 103
Mimarlık Eserinde (Mimari Yapıda) Hususiyet Unsuru .106
Mimarlık Eserlerinde (Mimari Yapılarda) Estetik 108
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM MİMARİ FİKRÎ ESER SAHİPLİĞİ I. MİMARİ FİKRÎ ESER SAHİPLİĞİNİN KAZANILMASI 116
Mimari Fikrî Eser Sahibinin Niteliği 116
Gerçek Kişiler 116
Tüzel Kişiler 118
Mimari Fikrî Eser Sahibinin Mesleki Ehliyeti 121
MİMARİ FİKRİ ESER SAHİPLİĞİNDE ORTAKLIK 122
Müşterek Mimari Fikrî Eser Sahipliği 123
Eser Sahiplerinin Birden Fazla Olması 124
Müşterek Eserin Müstakil Eserlerden Oluşması 126
Kısımlara Ayrılabilme 126
Her Bir Kısmın Müstakilen Değerlendirilebilmesi 127
Müşterek Eser Sahipliğinin Tabi Olduğu Hükümler 127
İştirak Halinde Mimari Fikrî Eser Sahipliği (Eser Sahipleri Birliği) 129
Eser Sahipleri Birliğinin Hukuki Niteliği 129
Eser Sahipliğine İştirak İçin Fikrî Katkının Niteliği 131
Fikrî Katkı 131
Yardımcı Şahıs 133
Eserin ve Hususiyetin Bütünlük Arz Etmesi 135
Eser Sahiplerinin Paylan 136
Eser Sahipleri Birliğinin Kararlan ve Yönetimi 137
Eser Sahipleri Birliğinin Temsili 139
Eser Sahipleri Birliğinin Sona Ermesi 139
Koruma Süresinin Sona Ermesi 140
Eserin Yok Olması 142
Adi Şirket Hükümlerinin İştirak Halinde Eser Sahipliğine Uygulanamayacağı Haller 143
Eser Sahiplerinden Birinin Ölümünün Eser Sahipleri
Birliğine Etkisi 144
Ölümün Eserin Tamamlanması veya Alenileşmesinden Önce Gerçekleşmesi 144
Ölümün Eserin Alenileşmesinden Sonra Gerçekleşmesi .. 145
MİMARİ FİKRÎ ESER SAHİPLİĞİ KARİNESİ 146
Sahibinin Adı Belirtilen Mimari Fikrî Eserler 146
Sahibinin Adı Belirtilmeyen Mimari Fikrî Eserler 149
MİMARİ FİKRİ ESER MESLEK SAHİPLERİ BİRLİĞİ 151 DÖRDÜNCÜ BÖLÜM MİMARİ FİKRÎ ESER ÜZERİNDEKİ HAKLAR I. MANEVİ HAKLAR157
Mimari Fikrî Eseri Kamuya Sunma Yetkisi 159
Mimari Fikrî Eserin Kamuya Sunulması 159
Alenileşme 160
Yayımlama 161
Mimari Fikrî Eseri Kamuya Sunma Karan 162
Kamuya Sunma Kararı 163
Kararın İçeriği . 163
Mimari Fikrî Eseri Kamuya Sunma Yetkisi Verilmesi 164
Yetkilendirme 164
Yetkilendirmenin Sınırı 166
Haksız Yasaklama 167
Yetkinin Geri Alınması 169
Mimari Fikrî Eserde Adm Belirtilmesi Yetkisi 170
Güzel Sanat Eseri Niteliğindeki Yapılarda Mimarın Adının Belirtilmesi 172
İştirak Halinde Eser Sahibi Mimarların Eserde Adlarının Belirtilmesi 172
Eser Nüshalarında ve İşlenme Eserlerde Adm Belirtilmesi, 174
Eserde Belirtilen Eser Sahibi Adı İle Gerçek Eser Sahibinin Farklı Olması 175
Başkasının Eserinin Sahiplenilmesi 176
Eserde Adm Haksız Kullanılması 177
Eser Sahibinin Adının Değiştirilmesi 178
Mimarın Eserinin Bütünlüğünün ve Mevcudiyetinin Korunmasını İsteme Hakkı 179
Eserin Bütünlüğüne Müdahale (Değiştirme, Bozma, Yok Etme) Kavramı 182
Mimarlık Projeleri ve Mimari Maketlerin Bütünlük ve Mevcudiyetinin Korunması 183
Mimarlık Projesinin ve Mimari Maketin Bütünlüğünün Korunmas 184
Mimarlık Projesinin Değiştirilmesi 184
Mimarların Ortak Eserlerinde 184
İstihdam Edilen Mimarın Eserlerinde 185
Sipariş Üzerine Hazırlanan Eserlerde 185
Mimari Maketlerin Değiştirilmesi 190
.Mimarlık Projesi ile Mimari Maketlerde Zaruri Değişiklikler 190
Mimarlık Projesinin ve Mimari Maketin Mevcudiyetinin Korunması 192
Mimarlık Eserinin (Mimari Yapının) Bütünlük ve Mevcudiyetinin Korunması 193
Mimarlık Eseri (Mimari Yapı) Kavramı 193
Mimari Yapının Bütünlüğünün Korunması 194
.Yapının Değiştirilmesi 195
.Yapı Sahibinin Mimarlık Eseri Üzerindeki Haklan 196
Yapı Sahibi Kavramı 196
Yapı Sahibinin Mülkiyet Hakkı 197
Yapı Sahibinin Tasarruf Yetkisi 198
Mimari Yapının Değiştirilmesini Yasaklama Hakkı 199
Yapı Sahibinin Değişiklik Yapma Hakkı İle Mimarın Değişikliği Yasaklama Hakkının Dengelenmesi 199
I Değişikliğin Yapıldığı Unsura 201
Zorunlu Değişiklikler 203
Yapının İşlevinin Değiştirilmesi 205
Yapının Bakım ve Onanmı 206
Mimarlık Eserinin Mevcudiyetinin Korunması 207
Yapı Malikinin Sözleşmeye Göre Tasarruf Hakkı 207
Eserin Yok Edilmesinin Yasaklanması 208
Eserin Bozulmasının Yasaklanması 211
Mimari Fikrî Eserde Değişikliğe İzin Verilmesi ve İznin Sınırları 212
Mimarın Eser Aslına Ulaşma Hakkı 213
Mimarlık Projesi ve Mimari Maketlerin Eser Sahibinin
Eser Aslına Ulaşma Hakkı 214
Esere İlişkin Şart (Tek ve Özgün Olma) 215
Amaç ve Koruma Şartları 216
Mimarlık Eserlerinde (Mimari Yapılarda) Eser Sahibinin Eser Aslına Ulaşma Hakkı 217
MALİ HAKLAR 220
İşleme Hakkı 221
Mimarlık Projeleri 222
Mimarlık Projesinin İşlenmesi Suretiyle Yeni Bir Mimarlık Projesi Oluşturulması 222
Mimarlık Projesinin İşlenmesi Suretiyle Mimari
Maket Oluşturulması;/ 223
Mimarlık Projesinin İşlenmesi Suretiyle Yapı Oluşturulması 224
Mimarlık Eserleri (Mimari Yapılar) 225
Çoğaltma Hakkı 227
Mimarlık Projesinin İki Boyutlu Çoğaltılması 228
Mimarlık Projesinin Uygulanarak Çoğaltılması 230
Mali Haklara İlişkin Müşterek Hükümler 232
Mali Hakların Devri ve Devir Taahhüdü 232
Sözleşmeden Cayma Hakkı 236
Mali Haklardan Vazgeçme 238
Mali Hakkın Rehin ve Haczi 239
MALİ VE MANEVİ HAKLARDA MÜŞTEREK HÜKÜMLER 240
Koruma Süresi 240
Miras Hükümleri 242
Mali Haklara İlişkin Miras Hükümleri 242
Manevi Haklara İlişkin Miras Hükümleri 244
BEŞİNCİ BÖLÜM MİMARİ FİKRÎ HAKLARIN HUKUKİ VE CEZAİ HİMAYESİ I ÖZEL HUKUK DAVALARI 247
Tespit Davası 248
Mimari Fikrî Eser Sahipliğini Tespit Davası 250
Mimarlık Projelerinde ve Mimari Maketlerde 252
Mimari Yapılarda 253
Yapının Estetik Niteliğinin Tespiti Davası 254
Mimarlık Eserine (Mimari Yapıya) Ad Yazdırma Davası 257
Tecavüzün Men’i Davası 259
Tecavüzün Ref i Davası S 262
Manevi Hakların İhlali Halinde Tecavüzün Refi Davası 264
Mimari Fikrî Eserin Kamuya Sunma Hakkını İhlal 264
Mimari Fikrî Eserde Adm Belirtilmesi Hakkını İhlal 265
Mimari Fikrî Eserin Bütünlüğünün Korunması
Hakkını 267
Mimarlık Projesi ve Maketlerinde Haksız Değişiklik 268
Mimari Yapıda (Mimarlık Eserinde) Haksız Değişiklik 273
Değişikliğin Haksızlığı . 276
Değişikliğin Yapıldığı Unsur 277
İşlev Değişikliği 278
Müeyyide 279
Mali Hakların İhlali Halinde Tecavüzün Ref i Davası 282
İşleme Hakkı 286
Mimarlık Projesi 287
Mimari Yapı (Mimarlık Eseri) 289
Çoğaltma Hakkı 290
Mimarlık Projesi 291
Mimari Yapı (Mimarlık Eseri 295
Tazminat Davası 295
Manevi Hak İhlalinde Manevi Tazminat 296
Manevi Tazminat Davasının Koşulları 297
Manevi Hakkı İhlal Eden 297
Kusur 299
Manevi Zarar 302
Para Dışındaki Manevi Tazminat Yaptırımı 303
Manevi Hak İhlalinde Maddi Tazminat 305
Mali Hakkın İhlalinde Tazminat 306
Fiil 307
Kusur 308
Zarar 308
Kişilik Haklarıhm İhlalinde Tazminat 309
Temin Edilen Kârın Verilmesi Davası 310
Tecavüzün Ref i Tazminatının Mahsubu 315
İhtiyati Tedbirler 317
Genel İhtiyati Tedbir 318
Tecavüzün Men'i ve Refi Davalarında İhtiyati Tedbir. 320
Tedbirler, Teminat ve Tedbir Kararma Muhalefet 321
Tedbirler 321
Teminat 322
Tedbir Karanna Muhalefet 323
II. CEZA DAVALARI 324
A. Ceza Davasının Taraflan 326
1. Şikâyetçi 326
Fail.. 327
Suçun Maddi Unsuru 327
Suçun Manevi Unsuru 328
Ceza Müeyyidesi 329
III. GÖREV VE YETKİ 331
Görevli Mahkeme 331
Yetkili Mahkeme 332
Özel Hukuk Davalarında ve İhtiyati Tedbir Taleplerinde
Yetki 332
Ceza Davalarında Yetki 333
SONUÇ 335
KAYNAKÇA 341
KAVRAM DİZİNİ 355
"
