Tıp Hukuku ve Etiği Derslerine Giriş

Stok Kodu:
9786253814489
Boyut:
16x24
Sayfa Sayısı:
288
Basım Yeri:
Ankara
Baskı:
2
Basım Tarihi:
2025-10
Kapak Türü:
Karton
Kağıt Türü:
1.Hamur
%5 indirimli
390,00TL
370,50TL
Taksitli fiyat: 1 x 370,50TL
Havale/EFT ile: 351,98TL
9786253814489
400129
Tıp Hukuku ve Etiği Derslerine Giriş
Tıp Hukuku ve Etiği Derslerine Giriş
370.50

Prof. Dr. Gürkan SERT

 

İÇİNDEKİLER
 
2. Baskıya Önsöz 
 
7
Önsöz 
 
9
Teşekkür 
 
11
Yazar Hakkında 
 
13
Kısaltmalar 
 
29
Bölüm 1
 
 
TÜRKİYE’DE SİYASAL YAPI
 
 
GİRİŞ 
 
31
1. YASAMA YETKİSİ 
 
31
2. YÜRÜTME YETKİSİ 
 
32
3. YARGI YETKİSİ 
 
32
Bölüm 2
 
 
TÜRKİYE’DE BAZI YAŞAMSAL İSTATİSTİKLER,
 
 
SAĞLIK SİSTEMİ VE SAĞLIĞIN FİNANSI
 
 
1. NÜFUS, BAZI YAŞAMSAL İSTATİSTİKLER 
 
35
2. TÜRKİYE SAĞLIK SİSTEMİ 
 
36
2.1. Sağlıkta Dönüşüm Projesine Duyulan İhtiyacın Gerekçeleri 
 
37
2.1.1. Sağlık 
 
37
2.1.2. Yönetim 
 
38
2.1.3. Finansman 
 
38
2.1.4. İnsan Kaynakları 
 
38
2.1.5. Kayıt Eksikliği 
 
38
2.2. Sağlıkta Dönüşüm ile Genel Değişiklikler 
 
39
3. SAĞLIĞIN FİNANSI 
 
40
4. SAĞLIK HİZMETLERİNİN YÜRÜTÜLMESİ İLE İLGİLİ BAZI ÖNEMLİ BİLGİLER 
 
41
Bölüm 3
 
 
TIP ETİĞİ
 
 
GİRİŞ 
 
43
1. ETİK 
 
44
2. AHLAK 
 
45
3. ETİK YAKLAŞIMLAR 
 
47
3.1. Normatif Yöntem 
 
47
3.2. Non–Normatif Yöntem 
 
47
3.3. Metaetik 
 
48
4. ETİK HUKUK İLİŞKİSİ 
 
48
5. TIP ETİĞİ İLE İLGİLİ KISA TARİHÇE 
 
50
6. TIP ETİĞİ 
 
52
6.1. Tıp Etiği Neden Önemlidir? 
 
53
6.2. Tıp Etiği Neden Günceldir? 
 
54
6.2.1. Tarihsel Nedenler 
 
54
6.2.2. Teknolojideki Gelişmeler 
 
55
6.2.3. Demokratik Değerlerin Gelişmesi 
 
55
7. DEONTOLOJİ 
 
56
8. BİYOETİK 
 
56
8.1. Biyoetik – Tıp Etiği 
 
57
9. ETİK KURAMLAR 
 
57
9.1. Faydacı Yaklaşım 
 
57
9.2. Deontolojik Yaklaşım 
 
58
9.3. Erdemler Etiği 
 
60
9.4. Toplumcu Etik 
 
61
9.5. Feminist Etik 
 
61
9.6. Teolojik Etik 
 
61
9.7. Örnek Olaylara Dayalı Etik 
 
62
9.8. İlkecilik 
 
62
9.8.1. Özerkliğe Saygı İlkesi 
 
64
9.8.2. Yararlılık 
 
64
9.8.3. Zarar Vermeme 
 
65
9.8.4. Adalet 
 
66
Bölüm 4
 
 
TÜRKİYE’DE HEKİMLİKTE MESLEKİ DEONTOLOJİ İLE
 
 
İLGİLİ DÜZENLEMELER
 
 
GİRİŞ 
 
69
1. TIBBİ DEONTOLOJİ NİZAMNAMESİ 
 
70
1.1. Temel Kurallar 
 
70
1.2. Hastanın Özel Yaşamına ve Hekim Seçme Hakkına Saygı 
 
70
1.3. Reklam ve Aracı Kullanma ile ilgili Yasaklar 
 
71
1.4. Hekimin Özerkliği 
 
71
1.5. Tanı ve Tedavide Mesleki Yükümlülükler 
 
71
1.6. Hastaya Bilgi Verme 
 
72
1.7. Korunma ile İlgili Yükümlülükler 
 
72
1.8. Konsültasyon 
 
73
2. HEKİMLİK MESLEK ETİĞİ KURALLARI 
 
73
2.1. Hekimin Görev ve Ödevleri 
 
73
2.2. Sır Saklama Yükümlülüğü 
 
73
2.3. Acil Müdahale 
 
74
2.4. Hekim Mesleğini Uygularken Reklam Yapamaz 
 
74
2.5. Meşru ve Yasak Yöntemler 
 
74
2.6. Hekim Aracılık Edemez, Aracıdan Yararlanamaz ve Endüstri ile İlişkilerde Çıkar Sağlayamaz 
 
74
2.7. Meslektaşlar Arasında İlişkide Saygı ve Mesleki Dayanışma 
 
75
2.8. Yetkinlik Dışı Faaliyet Yasağı ve Konsültasyon 
 
75
2.9. Hekim Hasta İlişkileri 
 
75
2.10. Terminal Dönemdeki Hastalar 
 
75
2.11. Hekimin Tedaviyi Bırakması 
 
76
2.12. Tutuklu ve Hükümlülere Verilecek Tıbbi Yardım 
 
76
2.13. Olağanüstü Durumlar ve Savaş 
 
76
2.14. Uluslararası Sözleşmelere Uyma Zorunluluğu 
 
76
2.15. Cinsel İlişki Muayeneleri 
 
76
2.16. İnsan Üzerinde Araştırma 
 
77
3. KONSÜLTASYON 
 
77
4. HEKİMİN HASTAYA TEDAVİ VERMEYİ REDDETMESİ VE BIRAKMASI 
 
79
4.1. Hekim Hastaya Tedavi Vermeyi Reddedebilir mi? 
 
79
4.2. Hekimin Kişisel veya Mesleki Nedenler ile Hastaya Tedavi Etmeyi Reddetmesi 
 
80
4.3. Şiddet, Tehdit ve Saldırı Tehlikesinde Hekimin Hastaya Tedavi Vermeyi Reddetmesi 
 
81
4.4. Hekim Hastanın Tedavisini Üstlendikten Sonra Hastayı Bırakabilir mi? 
 
81
4.5. Konsültasyon Uygulamalarında Hastaya Tedavi Vermenin Reddi 
 
81
Bölüm 5
 
 
TIP HUKUKU VE TIP MEVZUATI
 
 
GİRİŞ 
 
83
1. SAĞLIK MEVZUATI 
 
83
2. SAĞLIK HUKUKU 
 
84
3. TIP HUKUKU 
 
84
4. TÜRKİYE’DE TIP HUKUKUNUN KAYNAKLARI 
 
85
4.1. Anayasa 
 
85
4.2. Uluslararası Sözleşmeler 
 
85
4.2.1. Biyoetik Sözleşmesi 
 
86
4.3. Özel Hukuk 
 
87
4.4. Ceza Hukuku 
 
87
4.5. Türk Hukuk Doktrini 
 
88
Bölüm 6
 
 
SAĞLIK HAKKI VE SAĞLIK HİZMETLERİ
 
 
GİRİŞ 
 
89
1. SAĞLIK HAKKI 
 
89
2. SAĞLIK HİZMETLERİ 
 
92
2.1. Koruyucu Sağlık Hizmetleri 
 
93
2.2. Tedavi Edici Sağlık Hizmetleri 
 
93
2.2.1. Birinci Basamak Sağlık Hizmetleri 
 
93
2.2.2. İkinci Basamak Sağlık Hizmetleri 
 
94
2.2.3. Üçüncü Basamak Sağlık Hizmetleri 
 
94
3. REHABİLİTE EDİCİ SAĞLIK HİZMETLERİ 
 
94
4. SAĞLIĞIN GELİŞTİRİLMESİ HİZMETLERİ 
 
94
5. TÜRKİYE’DE TEŞHİS VE TEDAVİ HİZMETİ SUNAN KURUM VE KURULUŞLAR 
 
95
Bölüm 7
 
 
BİRİNCİ BASAMAK SAĞLIK HİZMETLERİ
 
 
GİRİŞ 
 
97
1. AİLE HEKİMLİĞİ HİZMETLERİ 
 
97
1.1. Aile Hekimliği Birimi 
 
97
1.2. Aile Hekimliği Birimine Kayıt ve Hastaların Kayıtlı Olduğu Aile Hekimini Değiştirmesi 
 
98
1.3. Gezici ve Yerinde Sağlık Hizmetlerinin Sunulması 
 
98
1.4. Aile Hekimi Kendisine Kayıtlı Bireylere Sağlık Hizmeti Vermeyi Reddedebilir mi? 
 
99
1.5. Başka Bir ile Giden Bireylerin Aile Hekimliği Hizmetlerinden Yararlanması 
 
99
1.6. Bireyin Sürekli İkamet Ettiği Bölge Dışında Bir Yerde Kalması Halinde Aile Hekimliği Hizmetinden Yararlanması 
 
99
1.7. Aile Hekiminin Görevleri 
 
100
1.8. Aile Sağlığı Çalışanının Görevleri 
 
100
1.9. Aile Hekimliği Hizmetlerinde Ücretler 
 
100
2. TOPLUM SAĞLIĞI MERKEZLERİ 
 
100
Bölüm 8
 
 
TÜRKİYE’DE HEKİMLİK MESLEĞİNİ
 
 
YÜRÜTME YETKİSİ VE UZMANLIK EĞİTİMİ
 
 
GİRİŞ 
 
103
1. TÜRKİYE’DE HEKİMLİK MESLEĞİNİ YÜRÜTMENİN ŞARTLARI 
 
103
1.1. Vatandaşlık Durumu 
 
103
1.2. Tıp Fakültesi Diplomasına Sahip Bulunmak 
 
104
1.3. Tabip Odasına Kayıtlı Bulunmak 
 
105
1.4. Hekimlik Mesleğini Yürütmeğe Geçici veya Sürekli Engeli Bulunmamak 
 
105
2. TIPTA UZMANLIK VE YANDAL UZMANLIK 
 
106
2.1. Tıpta Uzmanlık Kurulu 
 
106
2.2. Uzmanlık Eğitimi 
 
106
3. YAN DAL UZMANLIK 
 
108
Bölüm 9
 
 
TIBBİ GİRİŞİM
 
 
GİRİŞ 
 
109
1. TIBBİ GİRİŞİM 
 
109
1.1. Yetki 
 
110
1.1.1. Tedavi Etme Yetkisi 
 
110
1.1.2. Tedavi Etme Yetkisi ve Uzmanlık 
 
111
1.1.3. Uzmanlık Öğrencisi Yetkisi 
 
112
1.1.4. İntörnlerin Yetkisi 
 
112
1.1.5. Diğer Sağlık Meslek Mensuplarının Yetkileri 
 
112
1.2. Doğrudan/Dolaylı Tedavi Amacı 
 
114
1.3. Hastanın Aydınlatılmış Onamı 
 
114
1.4. Tıp Bilimi ve Uygulamasına Uygunluk 
 
114
1.4.1 . Bilirkişilik 
 
115
Bölüm 10
 
 
HEKİMLERİN YASAL SORUMLULUKLARI
 
 
GİRİŞ 
 
117
1. ÖZEL SAĞLIK SEKTÖRÜNDE ÇALIŞAN HEKİMİN HUKUKİ SORUMLULUĞU 
 
119
1.1. Sözleşmeden Doğan Sorumluluk 
 
120
1.1.1. Tedavi Sözleşmesinde Hekimin Yükümlülükleri 
 
122
1.1.1.1. Tanı Koymak 
 
122
1.1.1.2. Tedavi Yöntemini Seçme ve Uygulama 
 
123
1.1.1.3. Özenli Davranma 
 
124
1.1.1.4. Sadakat 
 
125
1.1.1.4.1. Hastayı Aydınlatma 
 
126
1.1.1.4.2. Hastanın Çıkarlarını (yararını) Gözetme 
 
126
1.1.1.4.3. Sır Saklama 
 
126
1.1.1.5. Kayıt Tutma 
 
127
1.1.1.6. Talimatlara Uygun Hareket Etme 
 
130
1.1.1.7. Bizzat İşi Görme 
 
130
1.2. Haksız Fiilden Doğan Sorumluluk 
 
131
1.3. Vekâletsiz İş Görmeden Doğan Sorumluluk 
 
131
1.4. Sorumluluğun Tabi Olduğu İspat Kuralları 
 
132
2. HEKİMİN İDARİ SORUMLULUĞU (KAMUDA ÇALIŞAN HEKİMİN SORUMLULUĞU) 
 
133
2.1. Tıbbi Hizmetlerde Görev Kusuru 
 
134
2.2. Tıbbi Hizmetlerde Kişisel Kusur 
 
135
2.3. Tıbbi Hizmetlerde Rücu Davası 
 
135
3. DİSİPLİN SORUMLULUĞU 
 
136
3.1. Kamu Hizmeti Gören Hekimin Disiplin Sorumluluğu 
 
137
3.1.1. Disiplin Cezaları 
 
137
3.1.2. Disiplin Cezası Verme Yetkisi 
 
138
3.1.3. Disiplin Kovuşturmalarında Yöntem 
 
138
3.1.4. Memurun Disiplin Suçlarında Savunma Hakkı 
 
138
3.1.5. Disiplin Cezalarına Karşı Başvuru Yolları 
 
139
3.1.6. Disiplin Kararlarının Uygulanması 
 
140
3.2. TTB Mevzuatı Kapsamında Disiplin Sorumluluğu 
 
140
3.2.1. Tabip Odaları 
 
140
3.2.2. Tabip Odası yönetim Kurulunun Görevleri 
 
141
3.3. Tabip Odası Onur Kurulu 
 
141
Bölüm 11
 
 
ORGAN VE DOKU AKTARIMI
 
 
GİRİŞ 
 
145
1. TÜRKİYE’DE ORGAN VE DOKU AKTARIMI İLE İLGİLİ YASAL DURUM 
 
146
1.1. Türk Yasalarında Organ ve Dokunun Tanımı 
 
146
1.2. Organ ve Doku Karşılığında Maddi Bir Karşılık Alınamaması 
 
147
1.3. Canlı Vericiden Organ Alınması 
 
148
1.3.1. Canlıdan Organ Aktarımında Organ Vericisinin Serbest İradesi ile Karar Vermesi 
 
149
1.3.2. Canlıdan Organ ve Doku Aktarımında Akrabalık İlişkisi 
 
150
1.3.3. Canlı Vericinin ve Alıcının Bilgilendirilmesi 
 
151
1.3.4. Ergin ve Ayırt Etme Gücü Olmayanlardan Organ ve Doku Alımı 
 
152
1.3.5. Mutlak Hayati Tehlikenin Bulunduğu Durumlar 
 
153
1.4. Ölüden Organ ve Doku Alınması 
 
153
1.4.1. Beyin Ölümü 
 
153
1.4.2. Vasiyetle Organ ve Kadavra Bağışı 
 
154
1.4.3. Ölenin Yakınlarının Karar Vermesi 
 
154
1.4.4. İzinsiz Organ ve Doku Alımı 
 
155
1.4.5. Kimsesiz Kadavraların Durumu 
 
155
1.5. Organ ve Doku Naklinde Suçlar 
 
155
1.6. Reklam Yasağı 
 
156
1.7. Organ ve Doku Aktarımını Gerçekleştirebilecek Kurumlar, Verici ve Alıcıya Gerekli Tahlillerin Yapılması 
 
156
Bölüm 12
 
 
CİNSEL SAĞLIK VE ÜREME SAĞLIĞINDA HAKLAR
 
 
GİRİŞ 
 
157
1. HEKİMLİK UYGULAMALARI BAĞLAMINDA CİNSEL SAĞLIK VE ÜREME SAĞLIĞINDA HAKLAR 
 
159
2. CİNSEL SAĞLIK VE ÜREME SAĞLIĞI /HİZMETLERİ 
 
159
3. ÜREME HAKLARI VE CİNSEL HAKLAR 
 
161
3.1. Cinsel Yaşam ve Üremede Yaşama Hakkı 
 
162
3.2. Cinsel Yaşam ve Üremede Özgürlük Hakkı 
 
162
3.3. Cinsel Yaşam ve Üremede Eşitlik Hakkı 
 
163
3.4. Cinsel Yaşam ve Üremede Özel Yaşama Saygı Hakkı 
 
163
3.4.1. Bilgilerin Gizliliği 
 
163
3.4.2. Beden Mahremiyeti 
 
164
3.4.3. Kendini İfade ve Geliştirme Hakkı 
 
164
3.5. Cinsel Yaşam ve Üremede Düşünce Özgürlüğü Hakkı 
 
165
3.6. Cinsel Yaşam ve Üremede Sağlık Bakımı Alma ve Sağlığın Korunması Hakkı 
 
165
3.7. Cinsel Yaşam ve Üremede Bilimsel Gelişmelerden Yararlanma Hakkı 
 
166
3.8. Diğer Haklar 
 
166
4. TÜRKİYE’DE CİNSEL SAĞLIK VE ÜREME SAĞLIĞI HİZMETLERİ 
 
166
5. ÜREMEYE YARDIMCI TEKNİKLER 
 
167
5.1. Türkiye’de Üremeye Yardımcı Teknikler 
 
167
5.1.1. Evlilik İçinde Uygulanması Koşulu 
 
168
5.1.2. Transfer Edilecek Embriyo Sayısı 
 
168
5.1.3. Cinsiyet Seçimi Yasaktır 
 
168
5.1.4. Embriyonal ya da Fetal Redüksiyon Yasaktır 
 
169
5.1.5. Embriyo ve Üreme Hücrelerinin Saklanması 
 
169
5.1.6. Tanıtım ve Reklam 
 
169
5.1.7. Embriyo Saklama ve İmhası 
 
170
5.1.8. Tüpteki Embriyolar Üzerinde Araştırma 
 
170
5.1.9. ÜYTE Uygulamalarında Aydınlatılmış Onam 
 
170
5.1.10. Genel Sağlık Sigortası Kapsamında ÜYTE Uygulamaları 
 
171
6. CİNSİYET DEĞİŞTİRME 
 
172
6.1. Cinsiyet Değiştirme İçin Gereken Şartlar 
 
172
6.1.1. 18 Yaşını Doldurmuş Olma 
 
172
6.1.2. Mahkeme İznine Başvuran Kişinin Evli Olmaması 
 
173
6.1.3. Mahkeme İznine Başvuran Kişinin Transseksüel Yapıda Olması 
 
173
6.1.4. Mahkeme İznine Başvuran Kişinin Üreme Yeteneğinden Yoksun Olması 
 
174
7. HIV İLE YAŞAYANLAR 
 
175
7.1. Hastayı Reddetme 
 
176
7.2. Bilgilerin Paylaşımında Etik Sorunlar ve Ayırımcılık 
 
176
8. GEBELİĞİN SONLANDIRILMASI 
 
178
8.1. Türkiye’de Gebeliğin Sonlandırılması ile İlgili Yasal Düzenlemeler 
 
178
8.1.1. Gebeliğin Sonlandırılmasında Süreler 
 
179
8.1.1.1. On Haftayı Aşan Gebelikler 
 
180
8.1.2. İsteyerek Düşük Uygulamalarında Onam 
 
182
8.1.2.1. Ergin Olmayan Kadınlar 
 
183
8.1.2.2. Ayırt Etme Gücü Olmayan Kadın 
 
184
8.1.2.3. Veli Vasi veya Eşin İzin Belgeleri 
 
185
8.1.2.4. Aydınlatılmış Onam İşlemleri 
 
185
8.1.3. Yetki 
 
185
9. GEBELİĞİ ÖNLEME 
 
186
9.1. Vazektomi ve Tüp Ligasyon 
 
187
9.2. Kastrasyon 
 
187
10. GENİTAL MUAYENE 
 
187
Bölüm 13
 
 
İNSAN ÜZERİNDE ARAŞTIRMA
 
 
GİRİŞ 
 
189
1. İNSAN ÜZERİNDE ARAŞTIRMADA GENEL ŞARTLAR 
 
190
1.1. Araştırma İnsan Dışı Deney Ortamında veya Yeterli Sayıda Deney Hayvanı Üzerinde Yapılmış Olmalıdır 
 
190
1.3. Araştırma İnsan Sağlığı Üzerinde Öngörülebilir Zararlı ve Kalıcı Bir Etki Bırakmamalıdır 
 
191
1.4. Bireyin Araştırmadan Dolayı Maruz Kalabileceği Tehlikeler, Araştırmadan Beklenen Yararlar ile Orantısız Olmamalıdır 
 
192
1.5. Bilimsel Yarar ve Kamu Yararı, Bireyin Sağlığından Üstün Tutulamaz 
 
192
1.6. Araştırma Projesi Bağımsız Bir Kurul Tarafından İncelenmiş ve Onaylanmış Olmalıdır 
 
192
1.7. Bireye İnsan Onuruyla Bağdaşmayacak Ölçüde Acı Verecek Yöntemler Uygulanamaz 
 
193
1.8. Araştırmaya Dâhil Edilecek Bireyin Aydınlatılmış Onamı Açık Bir Şekilde Alınmalıdır 
 
193
1.9. Birey Serbest İradesi ile Araştırmaya Dâhil Edilmelidir 
 
194
1.10. Bireyler, Hakları ve Güvenceleri Hakkında Bilgilendirilmelidir 
 
194
1.11. Bireyin Germ Hücrelerinin Genetik Yapısını Bozmaya Yönelik Araştırma Yapılamaz 
 
195
1.12. Bireyin Tıbbi Takip ve Tedavisi İle İlgili Kararlar, Hekim veya Diş Hekimine Aittir 
 
195
2. ÇOCUK, GEBE VE LOHUSALARIN, AKIL HASTALARININ ARAŞTIRMAYA DÂHİL EDİLMESİ 
 
195
2.1. Çocukların Araştırmalara Dâhil Edilmesi 
 
196
2.2. Gebeler, Lohusalar ve Emziren Kadınların Araştırmaya İştirak Etmeleri 
 
196
2.3. Kısıtlıların Araştırmaya Dahil Edilmesi 
 
197
2.4. Bilinci Kapalı Kişilerin Araştırmaya Dahil Edilmesi 
 
198
2.5. Bilinci Kapalı Kişilerin Yakınlarına ulaşılmaması Nedeniyle Onam Alınamadığı Durumlarda 
 
198
3. İNSAN ÜZERİNDE DENEME 
 
199
4. KÖK HÜCRE ARAŞTIRMALARI 
 
200
Bölüm 14
 
 
AYDINLATILMIŞ ONAM
 
 
GİRİŞ 
 
205
1. TÜRKİYE’DE AYDINLATILMIŞ ONAM İLE İLGİLİ HUKUKİ DURUM 
 
205
2. HASTANIN TIBBİ GİRİŞİME ONAM VEREBİLMESİ İÇİN GEREKEN ŞARTLAR 
 
207
2.1. Aydınlatmanın Kapsamının Genişletilmesi 
 
208
2.2. Aydınlatmanın Kapsamının Daraltılması 
 
208
2.3. Aydınlatmanın Verilme Tarzı 
 
209
2.4. Aydınlatma Kime Yapılmalıdır? 
 
209
2.5. Aydınlatma Kim Tarafından Yapılmalıdır? 
 
210
2.6. Aydınlatmada Yazılılık 
 
210
2.7. Aydınlatma Ne Zaman Yapılmalıdır? 
 
211
3. ÇOCUK ADINA TIBBİ GİRİŞİMLERE KARAR VERİLMESİNDE ETİK VE YASAL TARTIŞMALAR 
 
211
3.1. Ayırt Etme Gücü Bulunmayan Çocuklar Adına Tıbbi Girişime Karar Verilmesi 
 
212
3.2. Ayırt Etme Gücü Bulunan Çocuklardan Tıbbi Girişimler İçin Aydınlatılmış Onam Alınması 
 
213
Bölüm 15
 
 
HASTANIN TEDAVİYİ REDDETME HAKKI
 
 
GİRİŞ 
 
217
1. TEDAVİYİ REDDETME HAKKI VE ETİK TARTIŞMALAR 
 
217
2. KARAR VERME YETERLİLİĞİ OLAN HASTANIN TEDAVİYİ REDDETME HAKKI VE TÜRK HUKUKU 
 
218
3. MADDE BAĞIMLILARININ VE AKIL HASTALARININ ZORLA YATIRILMASI VE TEDAVİSİ 
 
220
4. TÜRKİYE’DE ÇOCUKLARDA ZORUNLU AŞI 
 
221
5. BEDEN MUAYENESİ 
 
222
5.1. Muayeneye Karar Verme Yetkisi 
 
223
5.2. Şüpheli, Sanık veya Diğer Kişilerin Sağlığına Zarar Vermeme 
 
223
5.3. Beden Muayenesinin Sadece Hekim Tarafından Gerçekleştirilebilmesi 
 
224
5.4. Şüpheli, Sanık veya Diğer Kişilerin Onam Vermemesi 
 
224
Bölüm 16
 
 
HASTANIN ÖZEL HAYATINA SAYGI HAKKI
 
 
1. ÖZEL HAYATA SAYGI HAKKI 
 
227
2. TÜRK HUKUK SİSTEMİNDE ÖZEL HAYATA SAYGI HAKKI 
 
227
3. SAĞLIK HİZMETLERİNDE ÖZEL HAYATA SAYGI HAKKI 
 
229
4. SAĞLIKTA ÖZEL HAYAT SAYGI HAKKININ KAPSAMI 
 
230
4.1. Meslek Sırrı 
 
231
4.2. Hangi Bilgiler Sır Kapsamındadır? 
 
232
5. MESLEK SIRRININ SINIRLARI VE KARŞILAŞILAN ETİK / YASAL SORUNLAR 
 
233
6. HASTAYA AİT GİZLİ BİLGİLERİN AÇIKLANABİLECEĞİ HALLER 
 
234
6.1. Bir Kanun Hükmünü Yerine Getirme 
 
235
6.2. Bulaşıcı Hastalıklarda Bildirim 
 
235
6.3. Suçun Bildirimi 
 
236
6.4. Yetkili Makamın Emrini Yerine Getirme 
 
237
6.5. Tanıklıktan Çekinme 
 
237
6.6. Meşru Savunma ve Zorunluluk Hali 
 
238
6.7. Hastanın Rızası 
 
239
7. HASTANIN TIP EĞİTİMİNE DAHİL EDİLMESİ 
 
239
Bölüm 17
 
 
SAĞLIK ÇALIŞANLARINA YÖNELİK ŞİDDET VE
 
 
ÇALIŞAN GÜVENLİĞİ
 
 
GİRİŞ 
 
243
1. SAĞLIK ÇALIŞANLARINA YÖNELİK ŞİDDET TÜRLERİ VE YAYINGINLIĞI 
 
244
2. SAĞLIK ÇALIŞANLARINA YÖNELİK ŞİDDET NEDENLERİ 
 
246
3. SAĞLIK ÇALIŞANLARINA YÖNELİK ŞİDDETİN SONUÇLARI 
 
247
4. SAĞLIK ÇALIŞANLARINA YÖNELİK ŞİDDET VE ETİK SORUNLAR 
 
248
5. SAĞLIK ÇALIŞANLARINA YÖNELİK ŞİDDETE KARŞI ÖNLEMLER 
 
248
6. TÜRKİYE’DE SAĞLIK ÇALIŞANINA YÖNELİK ŞİDDET VE YASAL DURUM 
 
252
6.1. Çalışan Güvenliği Kapsamında Alınan Önlemler 
 
252
6.1.1. Çalışan Güvenliğinin Sağlanması 
 
252
6.1.2. Risk Değerlendirmesi ve Güvenlik Tedbirleri 
 
253
6.1.3. Personelin Eğitimi ve Hastaların Bilgilendirilmesi 
 
254
6.1.4. Hekimin Hizmetten Çekilmesi 
 
254
6.2. Sağlık Çalışanına Yönelik Şiddet ve Özel Düzenlemeler 
 
255
6.2.1. Sağlık Personelini Kasten Yaralama Suçunun Tutuklama Nedeni Olarak Kabul Edilmesi 
 
255
6.2.2. Sağlık Personeline Yönelik Kasten İşlenen Suçlarda Soruşturma Kolaylığı 
 
256
6.2.3. Sağlık Personeli ve Yardımcılarına Karşı Bazı Suçlarda Ceza Artırımı 
 
256
6.2.4. Sağlık Çalışanına Yönelik Şiddette Sağlık Çalışanlarına Hukuki Yardım 
 
257
Bölüm 18
 
 
SAĞLIK HİZMETLERİNDE TANITIM, BİLGİLENDİRME VE REKLAM FAALİYETLERİ
 
 
GİRİŞ 
 
261
1. SAĞLIK ALANINDA REKLAM FAALİYETLERİNİN KISITLANMASININ VE YASAKLANMASININ GEREKÇELERİ 
 
262
2. TÜRKİYE’DE SAĞLIK SEKTÖRÜNDE REKLAM YASAĞINA İLİŞKİN DÜZENLEMELER VE UYGULAMALAR 
 
264
3. SAĞLIK HİZMETLERİNDE TANITIM VE BİLGİLENDİRME SÜREÇLERİNİN İLKELERİ 
 
267
4. SAĞLIK HİZMETLERİNİN TANITIM VE BİLGİLENDİRİLMESİNDE GÖRSEL MATERYALLERİN KULLANIMI 
 
268
5. HASTALARIN ÖZEL HAYATININ TANITIM VE BİLGİLENDİRME SÜREÇLERİ SIRASINDA KORUNMASI 
 
269
Kaynakça 
 
271
Yasal Düzenlemeler/Uluslarası Belgeler ve Yargı Kararları Dizini 
 
281
Kanunlar 
 
281
Sözleşmeler ve Bildirgeler 
 
282
Tüzükler 
 
282
Yönetmelik ve Diğer Düzenlemeler 
 
282
Yargı Kararları 
 
283
Kavram Dizini 
 
285

Prof. Dr. Gürkan SERT

 

İÇİNDEKİLER
 
2. Baskıya Önsöz 
 
7
Önsöz 
 
9
Teşekkür 
 
11
Yazar Hakkında 
 
13
Kısaltmalar 
 
29
Bölüm 1
 
 
TÜRKİYE’DE SİYASAL YAPI
 
 
GİRİŞ 
 
31
1. YASAMA YETKİSİ 
 
31
2. YÜRÜTME YETKİSİ 
 
32
3. YARGI YETKİSİ 
 
32
Bölüm 2
 
 
TÜRKİYE’DE BAZI YAŞAMSAL İSTATİSTİKLER,
 
 
SAĞLIK SİSTEMİ VE SAĞLIĞIN FİNANSI
 
 
1. NÜFUS, BAZI YAŞAMSAL İSTATİSTİKLER 
 
35
2. TÜRKİYE SAĞLIK SİSTEMİ 
 
36
2.1. Sağlıkta Dönüşüm Projesine Duyulan İhtiyacın Gerekçeleri 
 
37
2.1.1. Sağlık 
 
37
2.1.2. Yönetim 
 
38
2.1.3. Finansman 
 
38
2.1.4. İnsan Kaynakları 
 
38
2.1.5. Kayıt Eksikliği 
 
38
2.2. Sağlıkta Dönüşüm ile Genel Değişiklikler 
 
39
3. SAĞLIĞIN FİNANSI 
 
40
4. SAĞLIK HİZMETLERİNİN YÜRÜTÜLMESİ İLE İLGİLİ BAZI ÖNEMLİ BİLGİLER 
 
41
Bölüm 3
 
 
TIP ETİĞİ
 
 
GİRİŞ 
 
43
1. ETİK 
 
44
2. AHLAK 
 
45
3. ETİK YAKLAŞIMLAR 
 
47
3.1. Normatif Yöntem 
 
47
3.2. Non–Normatif Yöntem 
 
47
3.3. Metaetik 
 
48
4. ETİK HUKUK İLİŞKİSİ 
 
48
5. TIP ETİĞİ İLE İLGİLİ KISA TARİHÇE 
 
50
6. TIP ETİĞİ 
 
52
6.1. Tıp Etiği Neden Önemlidir? 
 
53
6.2. Tıp Etiği Neden Günceldir? 
 
54
6.2.1. Tarihsel Nedenler 
 
54
6.2.2. Teknolojideki Gelişmeler 
 
55
6.2.3. Demokratik Değerlerin Gelişmesi 
 
55
7. DEONTOLOJİ 
 
56
8. BİYOETİK 
 
56
8.1. Biyoetik – Tıp Etiği 
 
57
9. ETİK KURAMLAR 
 
57
9.1. Faydacı Yaklaşım 
 
57
9.2. Deontolojik Yaklaşım 
 
58
9.3. Erdemler Etiği 
 
60
9.4. Toplumcu Etik 
 
61
9.5. Feminist Etik 
 
61
9.6. Teolojik Etik 
 
61
9.7. Örnek Olaylara Dayalı Etik 
 
62
9.8. İlkecilik 
 
62
9.8.1. Özerkliğe Saygı İlkesi 
 
64
9.8.2. Yararlılık 
 
64
9.8.3. Zarar Vermeme 
 
65
9.8.4. Adalet 
 
66
Bölüm 4
 
 
TÜRKİYE’DE HEKİMLİKTE MESLEKİ DEONTOLOJİ İLE
 
 
İLGİLİ DÜZENLEMELER
 
 
GİRİŞ 
 
69
1. TIBBİ DEONTOLOJİ NİZAMNAMESİ 
 
70
1.1. Temel Kurallar 
 
70
1.2. Hastanın Özel Yaşamına ve Hekim Seçme Hakkına Saygı 
 
70
1.3. Reklam ve Aracı Kullanma ile ilgili Yasaklar 
 
71
1.4. Hekimin Özerkliği 
 
71
1.5. Tanı ve Tedavide Mesleki Yükümlülükler 
 
71
1.6. Hastaya Bilgi Verme 
 
72
1.7. Korunma ile İlgili Yükümlülükler 
 
72
1.8. Konsültasyon 
 
73
2. HEKİMLİK MESLEK ETİĞİ KURALLARI 
 
73
2.1. Hekimin Görev ve Ödevleri 
 
73
2.2. Sır Saklama Yükümlülüğü 
 
73
2.3. Acil Müdahale 
 
74
2.4. Hekim Mesleğini Uygularken Reklam Yapamaz 
 
74
2.5. Meşru ve Yasak Yöntemler 
 
74
2.6. Hekim Aracılık Edemez, Aracıdan Yararlanamaz ve Endüstri ile İlişkilerde Çıkar Sağlayamaz 
 
74
2.7. Meslektaşlar Arasında İlişkide Saygı ve Mesleki Dayanışma 
 
75
2.8. Yetkinlik Dışı Faaliyet Yasağı ve Konsültasyon 
 
75
2.9. Hekim Hasta İlişkileri 
 
75
2.10. Terminal Dönemdeki Hastalar 
 
75
2.11. Hekimin Tedaviyi Bırakması 
 
76
2.12. Tutuklu ve Hükümlülere Verilecek Tıbbi Yardım 
 
76
2.13. Olağanüstü Durumlar ve Savaş 
 
76
2.14. Uluslararası Sözleşmelere Uyma Zorunluluğu 
 
76
2.15. Cinsel İlişki Muayeneleri 
 
76
2.16. İnsan Üzerinde Araştırma 
 
77
3. KONSÜLTASYON 
 
77
4. HEKİMİN HASTAYA TEDAVİ VERMEYİ REDDETMESİ VE BIRAKMASI 
 
79
4.1. Hekim Hastaya Tedavi Vermeyi Reddedebilir mi? 
 
79
4.2. Hekimin Kişisel veya Mesleki Nedenler ile Hastaya Tedavi Etmeyi Reddetmesi 
 
80
4.3. Şiddet, Tehdit ve Saldırı Tehlikesinde Hekimin Hastaya Tedavi Vermeyi Reddetmesi 
 
81
4.4. Hekim Hastanın Tedavisini Üstlendikten Sonra Hastayı Bırakabilir mi? 
 
81
4.5. Konsültasyon Uygulamalarında Hastaya Tedavi Vermenin Reddi 
 
81
Bölüm 5
 
 
TIP HUKUKU VE TIP MEVZUATI
 
 
GİRİŞ 
 
83
1. SAĞLIK MEVZUATI 
 
83
2. SAĞLIK HUKUKU 
 
84
3. TIP HUKUKU 
 
84
4. TÜRKİYE’DE TIP HUKUKUNUN KAYNAKLARI 
 
85
4.1. Anayasa 
 
85
4.2. Uluslararası Sözleşmeler 
 
85
4.2.1. Biyoetik Sözleşmesi 
 
86
4.3. Özel Hukuk 
 
87
4.4. Ceza Hukuku 
 
87
4.5. Türk Hukuk Doktrini 
 
88
Bölüm 6
 
 
SAĞLIK HAKKI VE SAĞLIK HİZMETLERİ
 
 
GİRİŞ 
 
89
1. SAĞLIK HAKKI 
 
89
2. SAĞLIK HİZMETLERİ 
 
92
2.1. Koruyucu Sağlık Hizmetleri 
 
93
2.2. Tedavi Edici Sağlık Hizmetleri 
 
93
2.2.1. Birinci Basamak Sağlık Hizmetleri 
 
93
2.2.2. İkinci Basamak Sağlık Hizmetleri 
 
94
2.2.3. Üçüncü Basamak Sağlık Hizmetleri 
 
94
3. REHABİLİTE EDİCİ SAĞLIK HİZMETLERİ 
 
94
4. SAĞLIĞIN GELİŞTİRİLMESİ HİZMETLERİ 
 
94
5. TÜRKİYE’DE TEŞHİS VE TEDAVİ HİZMETİ SUNAN KURUM VE KURULUŞLAR 
 
95
Bölüm 7
 
 
BİRİNCİ BASAMAK SAĞLIK HİZMETLERİ
 
 
GİRİŞ 
 
97
1. AİLE HEKİMLİĞİ HİZMETLERİ 
 
97
1.1. Aile Hekimliği Birimi 
 
97
1.2. Aile Hekimliği Birimine Kayıt ve Hastaların Kayıtlı Olduğu Aile Hekimini Değiştirmesi 
 
98
1.3. Gezici ve Yerinde Sağlık Hizmetlerinin Sunulması 
 
98
1.4. Aile Hekimi Kendisine Kayıtlı Bireylere Sağlık Hizmeti Vermeyi Reddedebilir mi? 
 
99
1.5. Başka Bir ile Giden Bireylerin Aile Hekimliği Hizmetlerinden Yararlanması 
 
99
1.6. Bireyin Sürekli İkamet Ettiği Bölge Dışında Bir Yerde Kalması Halinde Aile Hekimliği Hizmetinden Yararlanması 
 
99
1.7. Aile Hekiminin Görevleri 
 
100
1.8. Aile Sağlığı Çalışanının Görevleri 
 
100
1.9. Aile Hekimliği Hizmetlerinde Ücretler 
 
100
2. TOPLUM SAĞLIĞI MERKEZLERİ 
 
100
Bölüm 8
 
 
TÜRKİYE’DE HEKİMLİK MESLEĞİNİ
 
 
YÜRÜTME YETKİSİ VE UZMANLIK EĞİTİMİ
 
 
GİRİŞ 
 
103
1. TÜRKİYE’DE HEKİMLİK MESLEĞİNİ YÜRÜTMENİN ŞARTLARI 
 
103
1.1. Vatandaşlık Durumu 
 
103
1.2. Tıp Fakültesi Diplomasına Sahip Bulunmak 
 
104
1.3. Tabip Odasına Kayıtlı Bulunmak 
 
105
1.4. Hekimlik Mesleğini Yürütmeğe Geçici veya Sürekli Engeli Bulunmamak 
 
105
2. TIPTA UZMANLIK VE YANDAL UZMANLIK 
 
106
2.1. Tıpta Uzmanlık Kurulu 
 
106
2.2. Uzmanlık Eğitimi 
 
106
3. YAN DAL UZMANLIK 
 
108
Bölüm 9
 
 
TIBBİ GİRİŞİM
 
 
GİRİŞ 
 
109
1. TIBBİ GİRİŞİM 
 
109
1.1. Yetki 
 
110
1.1.1. Tedavi Etme Yetkisi 
 
110
1.1.2. Tedavi Etme Yetkisi ve Uzmanlık 
 
111
1.1.3. Uzmanlık Öğrencisi Yetkisi 
 
112
1.1.4. İntörnlerin Yetkisi 
 
112
1.1.5. Diğer Sağlık Meslek Mensuplarının Yetkileri 
 
112
1.2. Doğrudan/Dolaylı Tedavi Amacı 
 
114
1.3. Hastanın Aydınlatılmış Onamı 
 
114
1.4. Tıp Bilimi ve Uygulamasına Uygunluk 
 
114
1.4.1 . Bilirkişilik 
 
115
Bölüm 10
 
 
HEKİMLERİN YASAL SORUMLULUKLARI
 
 
GİRİŞ 
 
117
1. ÖZEL SAĞLIK SEKTÖRÜNDE ÇALIŞAN HEKİMİN HUKUKİ SORUMLULUĞU 
 
119
1.1. Sözleşmeden Doğan Sorumluluk 
 
120
1.1.1. Tedavi Sözleşmesinde Hekimin Yükümlülükleri 
 
122
1.1.1.1. Tanı Koymak 
 
122
1.1.1.2. Tedavi Yöntemini Seçme ve Uygulama 
 
123
1.1.1.3. Özenli Davranma 
 
124
1.1.1.4. Sadakat 
 
125
1.1.1.4.1. Hastayı Aydınlatma 
 
126
1.1.1.4.2. Hastanın Çıkarlarını (yararını) Gözetme 
 
126
1.1.1.4.3. Sır Saklama 
 
126
1.1.1.5. Kayıt Tutma 
 
127
1.1.1.6. Talimatlara Uygun Hareket Etme 
 
130
1.1.1.7. Bizzat İşi Görme 
 
130
1.2. Haksız Fiilden Doğan Sorumluluk 
 
131
1.3. Vekâletsiz İş Görmeden Doğan Sorumluluk 
 
131
1.4. Sorumluluğun Tabi Olduğu İspat Kuralları 
 
132
2. HEKİMİN İDARİ SORUMLULUĞU (KAMUDA ÇALIŞAN HEKİMİN SORUMLULUĞU) 
 
133
2.1. Tıbbi Hizmetlerde Görev Kusuru 
 
134
2.2. Tıbbi Hizmetlerde Kişisel Kusur 
 
135
2.3. Tıbbi Hizmetlerde Rücu Davası 
 
135
3. DİSİPLİN SORUMLULUĞU 
 
136
3.1. Kamu Hizmeti Gören Hekimin Disiplin Sorumluluğu 
 
137
3.1.1. Disiplin Cezaları 
 
137
3.1.2. Disiplin Cezası Verme Yetkisi 
 
138
3.1.3. Disiplin Kovuşturmalarında Yöntem 
 
138
3.1.4. Memurun Disiplin Suçlarında Savunma Hakkı 
 
138
3.1.5. Disiplin Cezalarına Karşı Başvuru Yolları 
 
139
3.1.6. Disiplin Kararlarının Uygulanması 
 
140
3.2. TTB Mevzuatı Kapsamında Disiplin Sorumluluğu 
 
140
3.2.1. Tabip Odaları 
 
140
3.2.2. Tabip Odası yönetim Kurulunun Görevleri 
 
141
3.3. Tabip Odası Onur Kurulu 
 
141
Bölüm 11
 
 
ORGAN VE DOKU AKTARIMI
 
 
GİRİŞ 
 
145
1. TÜRKİYE’DE ORGAN VE DOKU AKTARIMI İLE İLGİLİ YASAL DURUM 
 
146
1.1. Türk Yasalarında Organ ve Dokunun Tanımı 
 
146
1.2. Organ ve Doku Karşılığında Maddi Bir Karşılık Alınamaması 
 
147
1.3. Canlı Vericiden Organ Alınması 
 
148
1.3.1. Canlıdan Organ Aktarımında Organ Vericisinin Serbest İradesi ile Karar Vermesi 
 
149
1.3.2. Canlıdan Organ ve Doku Aktarımında Akrabalık İlişkisi 
 
150
1.3.3. Canlı Vericinin ve Alıcının Bilgilendirilmesi 
 
151
1.3.4. Ergin ve Ayırt Etme Gücü Olmayanlardan Organ ve Doku Alımı 
 
152
1.3.5. Mutlak Hayati Tehlikenin Bulunduğu Durumlar 
 
153
1.4. Ölüden Organ ve Doku Alınması 
 
153
1.4.1. Beyin Ölümü 
 
153
1.4.2. Vasiyetle Organ ve Kadavra Bağışı 
 
154
1.4.3. Ölenin Yakınlarının Karar Vermesi 
 
154
1.4.4. İzinsiz Organ ve Doku Alımı 
 
155
1.4.5. Kimsesiz Kadavraların Durumu 
 
155
1.5. Organ ve Doku Naklinde Suçlar 
 
155
1.6. Reklam Yasağı 
 
156
1.7. Organ ve Doku Aktarımını Gerçekleştirebilecek Kurumlar, Verici ve Alıcıya Gerekli Tahlillerin Yapılması 
 
156
Bölüm 12
 
 
CİNSEL SAĞLIK VE ÜREME SAĞLIĞINDA HAKLAR
 
 
GİRİŞ 
 
157
1. HEKİMLİK UYGULAMALARI BAĞLAMINDA CİNSEL SAĞLIK VE ÜREME SAĞLIĞINDA HAKLAR 
 
159
2. CİNSEL SAĞLIK VE ÜREME SAĞLIĞI /HİZMETLERİ 
 
159
3. ÜREME HAKLARI VE CİNSEL HAKLAR 
 
161
3.1. Cinsel Yaşam ve Üremede Yaşama Hakkı 
 
162
3.2. Cinsel Yaşam ve Üremede Özgürlük Hakkı 
 
162
3.3. Cinsel Yaşam ve Üremede Eşitlik Hakkı 
 
163
3.4. Cinsel Yaşam ve Üremede Özel Yaşama Saygı Hakkı 
 
163
3.4.1. Bilgilerin Gizliliği 
 
163
3.4.2. Beden Mahremiyeti 
 
164
3.4.3. Kendini İfade ve Geliştirme Hakkı 
 
164
3.5. Cinsel Yaşam ve Üremede Düşünce Özgürlüğü Hakkı 
 
165
3.6. Cinsel Yaşam ve Üremede Sağlık Bakımı Alma ve Sağlığın Korunması Hakkı 
 
165
3.7. Cinsel Yaşam ve Üremede Bilimsel Gelişmelerden Yararlanma Hakkı 
 
166
3.8. Diğer Haklar 
 
166
4. TÜRKİYE’DE CİNSEL SAĞLIK VE ÜREME SAĞLIĞI HİZMETLERİ 
 
166
5. ÜREMEYE YARDIMCI TEKNİKLER 
 
167
5.1. Türkiye’de Üremeye Yardımcı Teknikler 
 
167
5.1.1. Evlilik İçinde Uygulanması Koşulu 
 
168
5.1.2. Transfer Edilecek Embriyo Sayısı 
 
168
5.1.3. Cinsiyet Seçimi Yasaktır 
 
168
5.1.4. Embriyonal ya da Fetal Redüksiyon Yasaktır 
 
169
5.1.5. Embriyo ve Üreme Hücrelerinin Saklanması 
 
169
5.1.6. Tanıtım ve Reklam 
 
169
5.1.7. Embriyo Saklama ve İmhası 
 
170
5.1.8. Tüpteki Embriyolar Üzerinde Araştırma 
 
170
5.1.9. ÜYTE Uygulamalarında Aydınlatılmış Onam 
 
170
5.1.10. Genel Sağlık Sigortası Kapsamında ÜYTE Uygulamaları 
 
171
6. CİNSİYET DEĞİŞTİRME 
 
172
6.1. Cinsiyet Değiştirme İçin Gereken Şartlar 
 
172
6.1.1. 18 Yaşını Doldurmuş Olma 
 
172
6.1.2. Mahkeme İznine Başvuran Kişinin Evli Olmaması 
 
173
6.1.3. Mahkeme İznine Başvuran Kişinin Transseksüel Yapıda Olması 
 
173
6.1.4. Mahkeme İznine Başvuran Kişinin Üreme Yeteneğinden Yoksun Olması 
 
174
7. HIV İLE YAŞAYANLAR 
 
175
7.1. Hastayı Reddetme 
 
176
7.2. Bilgilerin Paylaşımında Etik Sorunlar ve Ayırımcılık 
 
176
8. GEBELİĞİN SONLANDIRILMASI 
 
178
8.1. Türkiye’de Gebeliğin Sonlandırılması ile İlgili Yasal Düzenlemeler 
 
178
8.1.1. Gebeliğin Sonlandırılmasında Süreler 
 
179
8.1.1.1. On Haftayı Aşan Gebelikler 
 
180
8.1.2. İsteyerek Düşük Uygulamalarında Onam 
 
182
8.1.2.1. Ergin Olmayan Kadınlar 
 
183
8.1.2.2. Ayırt Etme Gücü Olmayan Kadın 
 
184
8.1.2.3. Veli Vasi veya Eşin İzin Belgeleri 
 
185
8.1.2.4. Aydınlatılmış Onam İşlemleri 
 
185
8.1.3. Yetki 
 
185
9. GEBELİĞİ ÖNLEME 
 
186
9.1. Vazektomi ve Tüp Ligasyon 
 
187
9.2. Kastrasyon 
 
187
10. GENİTAL MUAYENE 
 
187
Bölüm 13
 
 
İNSAN ÜZERİNDE ARAŞTIRMA
 
 
GİRİŞ 
 
189
1. İNSAN ÜZERİNDE ARAŞTIRMADA GENEL ŞARTLAR 
 
190
1.1. Araştırma İnsan Dışı Deney Ortamında veya Yeterli Sayıda Deney Hayvanı Üzerinde Yapılmış Olmalıdır 
 
190
1.3. Araştırma İnsan Sağlığı Üzerinde Öngörülebilir Zararlı ve Kalıcı Bir Etki Bırakmamalıdır 
 
191
1.4. Bireyin Araştırmadan Dolayı Maruz Kalabileceği Tehlikeler, Araştırmadan Beklenen Yararlar ile Orantısız Olmamalıdır 
 
192
1.5. Bilimsel Yarar ve Kamu Yararı, Bireyin Sağlığından Üstün Tutulamaz 
 
192
1.6. Araştırma Projesi Bağımsız Bir Kurul Tarafından İncelenmiş ve Onaylanmış Olmalıdır 
 
192
1.7. Bireye İnsan Onuruyla Bağdaşmayacak Ölçüde Acı Verecek Yöntemler Uygulanamaz 
 
193
1.8. Araştırmaya Dâhil Edilecek Bireyin Aydınlatılmış Onamı Açık Bir Şekilde Alınmalıdır 
 
193
1.9. Birey Serbest İradesi ile Araştırmaya Dâhil Edilmelidir 
 
194
1.10. Bireyler, Hakları ve Güvenceleri Hakkında Bilgilendirilmelidir 
 
194
1.11. Bireyin Germ Hücrelerinin Genetik Yapısını Bozmaya Yönelik Araştırma Yapılamaz 
 
195
1.12. Bireyin Tıbbi Takip ve Tedavisi İle İlgili Kararlar, Hekim veya Diş Hekimine Aittir 
 
195
2. ÇOCUK, GEBE VE LOHUSALARIN, AKIL HASTALARININ ARAŞTIRMAYA DÂHİL EDİLMESİ 
 
195
2.1. Çocukların Araştırmalara Dâhil Edilmesi 
 
196
2.2. Gebeler, Lohusalar ve Emziren Kadınların Araştırmaya İştirak Etmeleri 
 
196
2.3. Kısıtlıların Araştırmaya Dahil Edilmesi 
 
197
2.4. Bilinci Kapalı Kişilerin Araştırmaya Dahil Edilmesi 
 
198
2.5. Bilinci Kapalı Kişilerin Yakınlarına ulaşılmaması Nedeniyle Onam Alınamadığı Durumlarda 
 
198
3. İNSAN ÜZERİNDE DENEME 
 
199
4. KÖK HÜCRE ARAŞTIRMALARI 
 
200
Bölüm 14
 
 
AYDINLATILMIŞ ONAM
 
 
GİRİŞ 
 
205
1. TÜRKİYE’DE AYDINLATILMIŞ ONAM İLE İLGİLİ HUKUKİ DURUM 
 
205
2. HASTANIN TIBBİ GİRİŞİME ONAM VEREBİLMESİ İÇİN GEREKEN ŞARTLAR 
 
207
2.1. Aydınlatmanın Kapsamının Genişletilmesi 
 
208
2.2. Aydınlatmanın Kapsamının Daraltılması 
 
208
2.3. Aydınlatmanın Verilme Tarzı 
 
209
2.4. Aydınlatma Kime Yapılmalıdır? 
 
209
2.5. Aydınlatma Kim Tarafından Yapılmalıdır? 
 
210
2.6. Aydınlatmada Yazılılık 
 
210
2.7. Aydınlatma Ne Zaman Yapılmalıdır? 
 
211
3. ÇOCUK ADINA TIBBİ GİRİŞİMLERE KARAR VERİLMESİNDE ETİK VE YASAL TARTIŞMALAR 
 
211
3.1. Ayırt Etme Gücü Bulunmayan Çocuklar Adına Tıbbi Girişime Karar Verilmesi 
 
212
3.2. Ayırt Etme Gücü Bulunan Çocuklardan Tıbbi Girişimler İçin Aydınlatılmış Onam Alınması 
 
213
Bölüm 15
 
 
HASTANIN TEDAVİYİ REDDETME HAKKI
 
 
GİRİŞ 
 
217
1. TEDAVİYİ REDDETME HAKKI VE ETİK TARTIŞMALAR 
 
217
2. KARAR VERME YETERLİLİĞİ OLAN HASTANIN TEDAVİYİ REDDETME HAKKI VE TÜRK HUKUKU 
 
218
3. MADDE BAĞIMLILARININ VE AKIL HASTALARININ ZORLA YATIRILMASI VE TEDAVİSİ 
 
220
4. TÜRKİYE’DE ÇOCUKLARDA ZORUNLU AŞI 
 
221
5. BEDEN MUAYENESİ 
 
222
5.1. Muayeneye Karar Verme Yetkisi 
 
223
5.2. Şüpheli, Sanık veya Diğer Kişilerin Sağlığına Zarar Vermeme 
 
223
5.3. Beden Muayenesinin Sadece Hekim Tarafından Gerçekleştirilebilmesi 
 
224
5.4. Şüpheli, Sanık veya Diğer Kişilerin Onam Vermemesi 
 
224
Bölüm 16
 
 
HASTANIN ÖZEL HAYATINA SAYGI HAKKI
 
 
1. ÖZEL HAYATA SAYGI HAKKI 
 
227
2. TÜRK HUKUK SİSTEMİNDE ÖZEL HAYATA SAYGI HAKKI 
 
227
3. SAĞLIK HİZMETLERİNDE ÖZEL HAYATA SAYGI HAKKI 
 
229
4. SAĞLIKTA ÖZEL HAYAT SAYGI HAKKININ KAPSAMI 
 
230
4.1. Meslek Sırrı 
 
231
4.2. Hangi Bilgiler Sır Kapsamındadır? 
 
232
5. MESLEK SIRRININ SINIRLARI VE KARŞILAŞILAN ETİK / YASAL SORUNLAR 
 
233
6. HASTAYA AİT GİZLİ BİLGİLERİN AÇIKLANABİLECEĞİ HALLER 
 
234
6.1. Bir Kanun Hükmünü Yerine Getirme 
 
235
6.2. Bulaşıcı Hastalıklarda Bildirim 
 
235
6.3. Suçun Bildirimi 
 
236
6.4. Yetkili Makamın Emrini Yerine Getirme 
 
237
6.5. Tanıklıktan Çekinme 
 
237
6.6. Meşru Savunma ve Zorunluluk Hali 
 
238
6.7. Hastanın Rızası 
 
239
7. HASTANIN TIP EĞİTİMİNE DAHİL EDİLMESİ 
 
239
Bölüm 17
 
 
SAĞLIK ÇALIŞANLARINA YÖNELİK ŞİDDET VE
 
 
ÇALIŞAN GÜVENLİĞİ
 
 
GİRİŞ 
 
243
1. SAĞLIK ÇALIŞANLARINA YÖNELİK ŞİDDET TÜRLERİ VE YAYINGINLIĞI 
 
244
2. SAĞLIK ÇALIŞANLARINA YÖNELİK ŞİDDET NEDENLERİ 
 
246
3. SAĞLIK ÇALIŞANLARINA YÖNELİK ŞİDDETİN SONUÇLARI 
 
247
4. SAĞLIK ÇALIŞANLARINA YÖNELİK ŞİDDET VE ETİK SORUNLAR 
 
248
5. SAĞLIK ÇALIŞANLARINA YÖNELİK ŞİDDETE KARŞI ÖNLEMLER 
 
248
6. TÜRKİYE’DE SAĞLIK ÇALIŞANINA YÖNELİK ŞİDDET VE YASAL DURUM 
 
252
6.1. Çalışan Güvenliği Kapsamında Alınan Önlemler 
 
252
6.1.1. Çalışan Güvenliğinin Sağlanması 
 
252
6.1.2. Risk Değerlendirmesi ve Güvenlik Tedbirleri 
 
253
6.1.3. Personelin Eğitimi ve Hastaların Bilgilendirilmesi 
 
254
6.1.4. Hekimin Hizmetten Çekilmesi 
 
254
6.2. Sağlık Çalışanına Yönelik Şiddet ve Özel Düzenlemeler 
 
255
6.2.1. Sağlık Personelini Kasten Yaralama Suçunun Tutuklama Nedeni Olarak Kabul Edilmesi 
 
255
6.2.2. Sağlık Personeline Yönelik Kasten İşlenen Suçlarda Soruşturma Kolaylığı 
 
256
6.2.3. Sağlık Personeli ve Yardımcılarına Karşı Bazı Suçlarda Ceza Artırımı 
 
256
6.2.4. Sağlık Çalışanına Yönelik Şiddette Sağlık Çalışanlarına Hukuki Yardım 
 
257
Bölüm 18
 
 
SAĞLIK HİZMETLERİNDE TANITIM, BİLGİLENDİRME VE REKLAM FAALİYETLERİ
 
 
GİRİŞ 
 
261
1. SAĞLIK ALANINDA REKLAM FAALİYETLERİNİN KISITLANMASININ VE YASAKLANMASININ GEREKÇELERİ 
 
262
2. TÜRKİYE’DE SAĞLIK SEKTÖRÜNDE REKLAM YASAĞINA İLİŞKİN DÜZENLEMELER VE UYGULAMALAR 
 
264
3. SAĞLIK HİZMETLERİNDE TANITIM VE BİLGİLENDİRME SÜREÇLERİNİN İLKELERİ 
 
267
4. SAĞLIK HİZMETLERİNİN TANITIM VE BİLGİLENDİRİLMESİNDE GÖRSEL MATERYALLERİN KULLANIMI 
 
268
5. HASTALARIN ÖZEL HAYATININ TANITIM VE BİLGİLENDİRME SÜREÇLERİ SIRASINDA KORUNMASI 
 
269
Kaynakça 
 
271
Yasal Düzenlemeler/Uluslarası Belgeler ve Yargı Kararları Dizini 
 
281
Kanunlar 
 
281
Sözleşmeler ve Bildirgeler 
 
282
Tüzükler 
 
282
Yönetmelik ve Diğer Düzenlemeler 
 
282
Yargı Kararları 
 
283
Kavram Dizini 
 
285
Yorum yaz
Bu kitaba henüz yorum yapılmamış.
Bonus Card ( Garanti - Teb - Denizbank - Şekerbank vb. )
Taksit Sayısı Taksit tutarı Genel Toplam
Tek Çekim 370,50    370,50   
Cardfinans ( Finansbank )
Taksit Sayısı Taksit tutarı Genel Toplam
Tek Çekim 370,50    370,50   
Maximum Card ( İş Bankası - Ziraat Bankası )
Taksit Sayısı Taksit tutarı Genel Toplam
Tek Çekim 370,50    370,50   
Worldcard ( YKB - Vakıfbank - Anadolubank - Albaraka )
Taksit Sayısı Taksit tutarı Genel Toplam
Tek Çekim 370,50    370,50   
Diğer Kartlar
Taksit Sayısı Taksit tutarı Genel Toplam
Tek Çekim 370,50    370,50   
Kapat