Hakimin Hukuki Sorumluluğuna İlişkin Yargıtay Büyük Genel Kurulu ve Yargıtay Hukuk Genel Kurulu Kararları ( 2010- 2014 )

Dr. Mustafa SALDIRIM

- Yargıtay Büyük Genel Kurulu Kararları

- Yargıtay Hukuk Genel Kurulu Kararları

İÇİNDEKİLER

I-YARGITAY BÜYÜK GENEL KURULU KARARLARI

İçtihat No: \   (Dava dıkkçes'mde sorumluluk nedeninin ve delillerin

gösterilmesi gerekir.).. 15

İçtihat No: 2    (Süresinde olmayan temyiz istemi reddedilmelidir.).. 23

İçtihat No: 3    (HGK  kararının  temyiz  incelemesi YBGK tarafından

yapılır) 31

, İçtihat No: 4 (Yargıtay Başkan ve üyeleri de "Hâkim" kavramına dahil­dir. Salt çelişkili karar verilmesi sorumluluk için yeterli

değildir.).. 39

İçtihat No: 5    (Ayırt etme gücüne sahip kısıtlı kararı temyiz edebilir.). 46

II-YARGITAY HUKUK GENEL KURULU KARARLARI

İçtihat No: 1 (Tutukluluğun haksız olarak devamına karar verilmesin­
den kaynaklanan tazminat davası asıl ceza davası sonuç­
lanmadan açılamaz.). 55

İçtihat No: 2    (Haksız yakalama kararı  verilmesi nedeniyle tazminat

davası asıl ceza davası sonuçlanmadan açılamaz.) 57

İçtihat No: 3 (Tutukluluğa itirazın haksız ve keyfi olarak reddedilmesi
nedeniyle tazminat davası asıl ceza davası sonuçlanmadan
açılamaz.). 60

İçtihat No: 4    (Yasa değişikliği nedeniyle davanın reddi halinde davacı

yargılama giderlerinden sorumlu tutulamaz.). 63

İçtihat No: 5 (Kısıtlama kararı ile adil yargılanma hakkının ihlal edildi­
ği ve tutuklama ile itirazların reddi kararlarının da gerek­
çesiz olduğu iddialarına istinaden tazminat davası asıl ce­
za dosyası sonuçlanmadan açılamaz.). 66

İçtihat No: 6     (Vekaletnamede   sorumluluk  davası  açılması  için  özel

yetki bulunmaması tamamlanabilir bir eksikliktir.).. 68

İçtihat No: 7 (HMK'nun 74'üncü maddesine uygun vekaletname olma­
dan dava görülemez.).. 71

İçtihat No: 8    (Ön inceleme duruşması yapılması zorunludur.) 75

İçtihat No: 9    (Koruma tedbirleri hakkında verilen kararlardan dolayı

tazminat davası). 80

İçtihat No: 10 (Ön inceleme dosya üzerinden yapılamaz. Duruşma açıl­
malıdır) . 85

İçtihat No: 11 (6110 sayılı Kanun hükümlerinin anayasaya aykırı olduğu
iddiası, Anayasa Mahkemesine itiraz yoluyla başvurmayı
gerektirecek kadar ciddi değildir.). 91

İçtihat No: 12 (Hâkimin sorumluluğuna dayalı olarak dava açılmışsa
CMK'nun 141'inci maddesine göre değil, HMK'nun
46'ncı maddesine göre dava görülmelidir.) 101

İçtihat No: 13 (Hâkime karşı açılan tazminat davasında görevli mahkeme
CMK'nun 141'inci maddesine göre Ağır Ceza Mahkemesi
değildir. Dava Yargıtay 4. Hukuk Dairesinde görülmeli­
dir.) 106

İçtihat No: 14   (Gerekçe ile hüküm fıkrası arasında çelişki olması usul ve

yasaya aykırıdır.) 111

İçtihat No: 15 (Taraf teşkili sağlanmadan dava usulden reddedilebilir.-
Vekaletnamedeki eksiklik sonradan tamamlanabilir nite­
liktedir.). 114

İçtihat No: 16 (Ön inceleme duruşması yapılmalıdır. Dosya üzerinden ön
inceleme yapılması ve tahkikat aşamasına geçilmesi isa­
betsizdir.). 117

İçtihat No: 17   (Vekaletnameye ilişkin eksiklik, tamamlanabilir nitelikte

bir dava şartı eksikliğidir.). 120

İçtihat No: 18 (Vekaletnamedeki eksiklik sonradan tamamlanabileceğin­
den, derhal davanın reddine karar verilemez.) 123

İçtihat No: 19 (Korama tedbirlerine ilişkin kararlardan dolayı sorumlu­
luk davası).. 125

İçtihat No:20 (2802 S.K. m.93/A maddenin (b) bendinde yapılan düzen­
leme "Dava sonunda verilen hükmün kesinleştiği tarihten
itibaren bir yıl içinde dava açılabilir" hükmünü içerdiğine
göre, hüküm kesinleşmeden dava açılamaz.).. 129

İçtihat No:21 (Davacı temyiz hakkını kullanmayıp, ayrı bir dava açma
yolunu tercih etmiştir. Hâkimin işten el çekmiş olması ne­
deniyle ikinci talebi reddetmesinde bir usulsüzlük bulun­
mamaktadır.) 132

İçtihat No:22 (Hâkimin verdiği karar nedeniyle zarara uğradığı iddiasıy­
la dava açacak olan kişinin, baştan beri anlatılan hâkimin
genel sorumluluk sebeplerine dayalı olarak Devlet aleyhi­
ne dava açma yolunu tercih edebileceği gibi; böyle bir
dava yerine, koşullarının varlığı halinde koruma tedbirleri
nedeniyle 5271 sayılı Ceza Muhakemesi KanumTnun 141
ve devamı maddelerine dayanarak Devlet'ten tazminat is­
teyebileceği de açıktır. 137

İçtihat No:23 (Hâkimin hukuki sorumluluğuna dayanak yapılan hususla­
rın karar temyiz edilmemiş olduğundan yasa yolu sırasın­
da incelenmemesi).. 153

İçtihat No:24 (Davaya bakmaya görevli bulunan Yargıtay 4. Hukuk Dairesi'nin ilk derece mahkemesi sıfatıyla ve Ağır Ceza Mahkemesinin görevli olduğu mülahazasıyla verdiği, dava

dilekçesinin reddine dair kararı usul ve yasaya aykırıdır).. 156

İçtihat No:25 (davalının ceza yargılaması sırasında müdahale, yönlen­dirme ve ağır hakaretlerde bulunduğu iddiasıyla açılan tazminat davasının, asıl ceza davasının sonuçlanmaması

nedeniyle reddi gerekir.) 172

İçtihat No:26 (İhbar olunan statüsüne geçen temyiz eden hâkimin dava­da taraf sıfatı bulunmadığı gibi, usulüne uygun bir şekilde davaya müdahalesi de söz konusu olmadığından direnme

hükmüne yönelik temyiz hakkı bulunmamaktadır.). 176

İçtihat No:27 (Koruma tedbirlerine ilişkin kararlar nedeniyle açılan taz­
minat davasının görülebilmesi için asıl ceza dosyasının
sonuçlanmış olması gerekmez.) 179

İçtihat No:28 (Hâkim'in gerçek ve asıl sorumlu durumunda olduğu ve
görevini yapmamakta ısrar ettiği; davanın altı seneden beri
gereksiz yere sürdürüldüğü ileri sürülerek açılan tazminat
davasında, asıl dava sonuçlandıktan sonra tazminat davası
açılabilir.).. 237

İçtihat No:29 (Davacı vekilinin, havale için hâkimin odasına gittiği ve
talebini özetlemek istediğinde: "Yeter ya! Buramıza kadar
geldi. Konuşmuyoruz. Lütfen çıkın." sözleriyle terslendiği
ve dilekçenin reddedildiği; HMK'nun 46/e maddesi kap­
samında hakkın yerine getirilmesinden kaçmıldığı ileri sü­
rülerek açılan tazminat davasında, asıl dava sonucunda ve­
rilen hükmün kesinleşmesinden sonra tazminat davası açı­
labilir.). 239

İçtihat No:30 (Ceza yargılaması sırasında davacının soru sormasının
engellendiği, davalı hâkim tarafından azarlandığı ve tehdit
edildiği; taleplerin tutanaklara geçirilmediği; hak ve çıkar­
larının savunulmasının engellendiği; reddi hâkim talebinin
işleme konulmadığı ve baskı ortamı yaratıldığı ileri sürü­
lerek açılan tazminat davasında, asıl dava sonucunda veri­
len hükmün kesinleşmesinden sonra tazminat davası açı­
labilir.). 241

İçtihat No:31 (Dava konusu, yargılama aşamasında verilen ara kararma
ilişkindir. Asıl ceza davasının yargılaması devam etmekte
olup; 6110 sayılı Yasa ile değişik 2802 sayılı Yasa'nın
93/A maddesi uyarınca; ancak, asıl dava sonucunda veri­
len hükmün kesinleşmesinden sonra tazminat davası açı­
labilir.). 244

İçtihat No: 32 (Mücerret kanuna aykırı bir kararın varlığı veya hataen
usulsüzlük sonucu verilen kararlar hâkimin sorumluluğuna
tek başına yeterli olmaz.) 246

İçtihat No:33 (Bir davada taraf olarak gösterilenlerin, talep edilen süb­
jektif hakla bağlantılı olarak gerçekten taraf sıfatının (aktif
ve pasif husumet ehliyetinin) bulunup bulunmadığına dair
incelemenin duruşma yapılmadan ve taraflar usulüne uy­
gun biçimde duruşmaya çağırılmadan yapılması ve evrak
üzerinde karar verilmesine dair istisnai bir hüküm yoktur.) 249

İçtihat No:34 (Sorumluluk davası, tek başına yargılama yapan ve hüküm
veren hâkim aleyhine açılabileceği gibi, toplu olarak yar­
gılama yapan ve hüküm veren mahkeme üyeleri aleyhine
de açılabilir.).. 267

İçtihat No:35 (Yurt dışına çıkma yasağının kaldırılmasının talep edildi­
ği; ancak, davalı hâkimlerin  günlü ara kararlan ile is­
temlerin reddedildiği; bu biçimde, davacının seyahat hür­
riyetinin kısıtlandığı; ret gerekçelerinde bütünsellik ve tu­
tarlılık olmadığı; bu durumun da, davalı hâkimlerin huku­
ki sorumluluğunu gerektirdiği ileri sürülerek açılan tazmi­
nat davasında, asıl dava sonucunda verilen hükmün kesin­
leşmesinden sonra tazminat davası açılabilir.).. 296

İçtihat No:36 (6110 sayılı Yasa ile değişik 2802 sayılı Yasa'nın 93/A
maddesi uyarınca; ancak, asıl dava sonucunda verilen
hükmün kesinleşmesinden sonra tazminat davası açılabi­
lir.). 299

İçtihat No:37 (Özet:Hâkimin hukuki sorumluluğuna ilişkin açılacak da­
vada görevli Yargıtay Hukuk Dairesinin her yıl YBGK ta­
rafında yapılan işbölümüne göre belirlenmesinin anayasa­
ya aykırı olduğu iddiası ciddi değildir.).. 301

İçtihat No:38 (davacı verilen kesin süre içerisinde kesin süreye riayet
ederek HMK.nun 74.maddesine uygun vekâletnameyi ib­
raz ettiği, böylece yasal eksikliğin tamamlandığı anlaşıldı­
ğından Dairece incelemeye devam edilip, sonucuna göre
bir karar verilmesi gerekir) 305

İçtihat No:39 (Mahkemelerce verilen kararlara karşı yasa yolları düzen­
lemiş olup; salt kararın leh veya aleyhte olması, yasanın
açık hükmüne aykırılık olarak değerlendirilemez.) 307

İçtihat No:40 (Mahkemelerce verilen kararlara karşı yasa yolları düzen­
lemiş olup; salt kararın leh veya aleyhte olması, yasanın
açık hükmüne aykırılık olarak değerlendirilemez.) 309

İçtihat No:41 (Davalı hâkimin sorumluluğuna dayanak yapılan olgu;
tanık dinlenilmesine ilişkin istemin ara kararı ile redde­
dilmiş bulunması olup, bu husus hâkimin takdir yetkisi
içinde değerlendirilmelidir.). 311

İçtihat No:42 (Davalı hâkimin sorumluluğuna dayanak yapılan olgu;
kesin olduğu ileri sürülen mahkumiyet kararı üzerine veri­
len temyiz dilekçesinin kabul edilmiş bulunmasıdır. Ceza
mahkemesinin kararına karşı yasa yolunun açık olup ol­
madığının belirlenmesi; hâkimin, yasanın yorumlamasına
ilişkin takdir yetkisi içerisinde değerlendirilmelidir. 314

İçtihat No:43 (Eksik araştırma sonucunda sorumlu olmadığı bir çek
nedeniyle mahkûmiyet kararı verildiği ileri sürülerek açı­
lan dava, kanunda sınırlı olarak sayılan hâkimin hukuki
sorumluluğuna ilişkin hükümler kapsamına girmemekte­
dir.) 316

İçtihat No:44 (Hâkimin sorumluluğuna dayanak yapılan olgu; asıl ceza
sorumlusunun tespit edilmesinde gösterilen ihmaldir. Bu
yön sabit olmakla birlikte; ihbar eden bankanın yanlış bil­
diriminden ve buna dayalı olarak düzenlenen iddianame­
den kaynaklandığı; yasa yollarına başvurulmak suretiyle
düzeltilme olanağının bulunduğundan hâkimin sorumlulu­
ğu koşullan gerçekleşmemiştir.) 319