Haksız Rekabet Hukukunda Geçici Hukuki Korumalar
Bünyamin TOPCU
İÇİNDEKİLER
ÖNSÖZ .3
İÇİNDEKİLER .5
KISALTMALAR . 11
BÖLÜM
HAKSIZ REKABETİN TANIMI VE UNSURLARI
GİRİŞ 13
GENEL OLARAK 16
Haksız Rekabete Hâkim İlkeler . 21
Emek ilkesi 21
Dürüstlük kuralına uygun rekabet ilkesi. 23
Kamu yararı ilkesi 27
Serbest yararlanma ilkesi. 27
Haksız Rekabetin Uygulama Alanı . 28
Hukuki nitelik 28
Amaç 29
Kapsam. 32
Haksız Rekabete İlişkin Kanuni Düzenlemeler 33
Anayasal düzenleme. 33
TTK düzenlemesi . 34
TBK düzenlemesi . 35
TKHK düzenlemesi 38
FSEK ve SMK düzenlemeleri . 39
UNSURLARI 42
İktisadi Rekabet 43
Dürüstlük kuralına ve hukuka aykırı hareket. 45
Zarar 46
Kusur. 47
İlliyet Bağı . 48
6 İçindekiler
TTK’DA ÖRNEKSENEN HAKSIZ REKABET HALLERİ49
Dürüstlük Kuralına Aykırı Reklamlar ve Satış Yöntemleri ile
Diğer Hukuka Aykırı Davranışlar50
Kötülemek .50
Gerçek dışı veya yanıltıcı açıklamalarda bulunmak veya aynı
yollarla üçüncü kişiyi rekabette öne geçirmek .52
Doğru olmayan meslek adları ve sembolleri kullanmak 55
İltibas.56
Karşılaştırmalı reklam yoluyla haksız rekabet .59
Seçilmiş bazı malları, iş ürünlerini veya faaliyetleri birden
çok kere tedarik fiyatının altında satışa sunmak.61
Müşteriyi ek edimlerle sunumun gerçek değeri hakkında
yanıltmak .63
Müşterinin karar verme özgürlüğünü özellikle saldırgan
satış yöntemleri ile sınırlamak.63
Ürünün tehlikelerini gizlemek ve bu şekilde müşteriyi
yanıltmak .65
Taksitle satım sözleşmelerine veya buna benzer hukuki
işlemlere ilişkin kamuya yapılan ilanlarda eksik açıklama
yapmak .65
Tüketici kredilerine ilişkin kamuya yapılan ilanlarda eksik
açıklama yapmak66
İşletmesine ilişkin faaliyetleri çerçevesinde eksik veya
yanlış bilgiler içeren sözleşme formülleri kullanmak67
Sözleşmeyi İhlale veya Sona Erdirmeye Yöneltmek.67
Müşterileri başkalarıyla yapmış oldukları sözleşmelere
aykırı davranmaya yöneltmek .67
Üçüncü kişilerin yardımcılarını görevlerini kötüye
kullanmaya sevk ederek kendisine veya başkalarına çıkar
sağlamaya çalışmak.69
Üçüncü kişilerin yardımcılarını üretim ve iş sırlarını ifşa
etmeye veya ele geçirmeye yöneltmek.70
Müşteriyi sözleşmeden caymaya veya feshe yönlendirmek.71
Başkalarının İş Ürünlerinden Yetkisiz Yararlanma72
Kendisine emanet edilmiş iş ürününden yetkisiz yararlanma 72
Üçüncü kişilere ait iş ürününden bunların kendisine yetkisiz
olarak tevdi edilmiş veya sağlanmış olduğunun bilinmesi
gerektiği hâlde yararlanmak.73
Kendisinin uygun bir katkısı olmaksızın başkasına ait
pazarlanmaya hazır çalışma ürünlerini teknik çoğaltma
yöntemleriyle devralıp onlardan yararlanmak 73
İçindekiler 7
Üretim ve İş Sırlarını Hukuka Aykırı Olarak İfşa Etmek 74
İş Şartlarına Uymamak 75
Dürüstlük Kuralına Aykırı İşlem Şartları Kullanmak 76
BÖLÜM 79
HAKSIZ REKABET HALİNDE AÇILABİLECEK DAVALAR 79
GİRİŞ 79
AÇILABİLECEK DAVA TÜRLERİ 79
Tespit Davası . 79
Men (Önleme) Davası 83
Eski Hale İade Davası. 86
Tazminat Davası. 89
Maddi tazminat davası 89
Manevi tazminat davası 92
DAVANIN TARAFLARI. 94
Davacı . 94
Haksız rekabetten etkilenenler . 94
Müşteriler 95
Mesleki ve Ekonomik Birlikler, Tüketici Kuruluşları ve
Kamusal Nitelikli Kurumlar 96
Davalı 97
Haksız rekabeti gerçekleştiren kişiler 98
Adam çalıştıran. 98
Basın, yayın, iletişim ve bilişim kuruluşları . 99
GÖREV VE YETKİ 102
Görev 102
Yetki 104
HAKSIZ REKABET DAVALARINDA ARABULUCULUK. 106
HAKSIZ REKABET DAVALARINDA İSPAT VE YARGILAMA USULÜ. 106
KARAR, KARARIN İLANI VE ETKİSİ 108
ZAMANAŞIMI . 111
III. BÖLÜM
HAKSIZ REKABET HUKUKUNDA UYGULANABİLECEK OLAN
GEÇİCİ HUKUKİ KORUMALAR
GENEL OLARAK. 113
İHTİYATİ TEDBİR. 117
Genel Olarak 117
8 İçindekiler
İhtiyati Tedbir Türleri ve Haksız Rekabet Hukukundaki
Uygulama Alanı 119
Haksız rekabette teminat amaçlı ihtiyati tedbirler 121
Haksız rekabette düzenleme amaçlı ihtiyati tedbirler . 123
Haksız rekabette ifa amaçlı ihtiyati tedbirler. 124
aa) Müdahalenin menine yönelik tedbirler . 125
bb) Katlanmaya yönelik tedbirler. 126
cc) Eski hale iadeye yönelik tedbirler 127
dd) Belli bir miktar paranın ödenmesine yönelik tedbirler 129
FSEK’te yer alan bazı tedbir türleri. 134
Haksız Rekabette İhtiyati Tedbir Talebinin Usulü. 135
Görev ve yetki . 135
İhtiyati tedbir talebi . 139
aa) Talebin konusu 143
bb) Talebin ileri sürülme usulü 145
cc) Talebin sebebi . 147
Harç ve giderler . 149
Teminat yatırma zorunluluğu ve istisnaları 150
Haksız Rekabette İhtiyati Tedbir Yargılaması . 153
Yargılamada uygulanacak usul . 153
İspat ve delillere ilişkin kurallar. 154
İncelemenin kapsamı 160
Haksız Rekabette İhtiyati Tedbir Kararı ve İcrası 161
Kararın içeriği. 161
Kararın niteliği . 165
Kararın uygulanması . 166
Tedbire muhalefet ve cezası. 170
İhtiyati Tedbir Kararına Karşı Hukuki Çareler 171
İhtiyati Tedbiri Tamamlayıcı Merasim 174
İhtiyati Tedbirin Sona Ermesi . 175
Kendiliğinden sona erme. 176
Mahkeme kararı ile sona erme 176
İhtiyati tedbirin teminatla kaldırılması veya değiştirilmesi 178
İhtiyati tedbirin durum ve şartların değişmesi sebebiyle
kaldırılması veya değiştirilmesi . 180
Haksız İhtiyati Tedbir Sebebiyle Tazminat Davası 182
İçindekiler 9
DELİL TESPİTİ . 185
Genel Olarak 185
Delil Tespitinin Haksız Rekabet Hukukundaki Uygulama Alanı 188
Haksız Rekabette Delil Tespitine Konu Olabilecek Deliller . 189
Delil Tespiti Talep Edebilmenin Şartları 192
İnceleme sırası gelmemiş delilin tespiti . 192
Hukuki yarar şartı 193
Delil Tespitinin Usulü . 194
Delil tespitinde görevli ve yetkili mahkeme . 194
Delil tespitinin tarafları 197
Delil Tespiti Talebi . 198
Delil tespiti talebinin şekli ve içeriği 198
Delil tespiti talebinin incelenmesi. 200
Delil Tespiti Talebinde Yargılama Usulü 201
Uygulanacak usul 201
Delil tespitinde ispat yükü ve ölçüsü . 201
Delil Tespiti Kararı. 202
Kararın hüküm ve sonuçları 202
Kararın içeriği. 203
Kararın asıl davaya etkisi 204
Karara ve icrasına karşı başvuru yolları. 206
Kararın İcrası ve Hâkimin Zor Kullanma Yetkisi 209
HAKSIZ REKABETTE DİĞER GEÇİCİHUKUKİ KORUMALAR . 211
İhtiyati Tedbir Niteliğinde Diğer Geçici Hukuki Korumalar 211
Geçici ödeme. 211
Gümrüklerde el koyma. 214
Delil Tespiti Niteliğinde Diğer Geçici Hukuki Korumalar. 216
Noterlerin tespit işlemleri 216
İhtiyati Haciz. 219
SONUÇ . 223
KAYNAKÇA. 227
