Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması ve Uygulama Sorunları
Derya DİRİCAN ( Hakim )
İÇİNDEKİLER
ÖNSÖZ.5
İÇİNDEKİLER.7
KISALTMALAR13
GİRİŞ .15
BİRİNCİ BÖLÜM
HÜKMÜN AÇIKLANMASININ GERİ BIRAKILMASI KAVRAMI,
İÇ HUKUK VE KARŞILAŞTIRMALI HUKUKTAKİ YERİ, TARİHSEL GELİŞİMİ VE
UYGULAMA KOŞULLARI
GENEL OLARAK .17
KAVRAM OLARAK HÜKMÜN AÇIKLANMASININ GERİ BIRAKILMASI.18
HÜKMÜN AÇIKLANMASININ GERİ BIRAKILMASI KURUMUNUN HUKUKİ NİTELİĞİ .20
KARŞILAŞTIRMALI HUKUKTA HÜKMÜN AÇIKLANMASININ GERİ BIRAKILMASI
KURUMU VE TARİHSEL GELİŞİMİ.23
Genel Olarak. 23
Almanya 23
Amerika Birleşik Devletleri 24
Avusturya 25
Fransa . 26
İngiltere 26
İsviçre . 28
TÜRK HUKUKUNDA HÜKMÜN AÇIKLANMASININ GERİ BIRAKILMASI KURUMUNUN
ORTAYA ÇIKIŞ SÜRECİ VE YASAL DÜZENLEMELER29
HÜKMÜN AÇIKLANMASININ GERİ BIRAKILMASI KURUMUNUN KAPSAMI .32
HÜKMÜN AÇIKLANMASININ GERİ BIRAKILMASI KURUMUNUN UYGULANAMAYACAĞI
SUÇLAR 35
Askeri Ceza Kanunu’nda Düzenlenen Suçlar. 35
İnkılap Kanunları Kapsamına Giren Suçlar 38
Disiplin ve Tazyik Hapisleri 39
Terörle Mücadele Kanunu Kapsamına Giren Suçlar . 40
8 İçindekiler
İmar Kirliliğine Neden Olma Suçu . 41
İcra ve İflas Kanunu’nda Yer Alan Suçlar. 42
Karşılıksız Çek Keşide Etmek Suçu. 43
Sporda Şiddetin Önlenmesine Dair Kanun Kapsamındaki Suçlar 44
AİHM Kararları Bağlamında Kurumun Uygulanamayacağı Suçlar . 45
İKİNCİ BÖLÜM
HÜKMÜN AÇIKLANMASININ GERİ BIRAKILMASI KURUMUNUN
UYGULANMA KOŞULLARI VE KARARIN SONUÇLARI
OBJEKTİF KOŞULLAR .47
Sanık Hakkında Mahkûmiyet Hükmü Kurulmuş Olması 47
Sonuç Cezanın İki Yıl veya Daha Az Süreli Hapis veya Adli Para Cezası Olması . 48
SUBJEKTİF KOŞULLAR .52
Sanığın Daha Önce Kasıtlı Suçtan Mahkûm Olmamış Bulunması 52
Mahkemenin Sanığın Yeniden Suç İşlemeyeceği Hususunda Kanaat Edinmesi 58
Suç Nedeni ile Uğranılan Maddi Zararın Karşılanması 61
Mağdur Kavramı . 62
Zarar Kavramı . 63
III. Karşılanacak Zararın Türü . 64
Karşılanacak Zararın Kapsamı . 65
Zararın Meydana Gelmediği Suç Tiplerinde Uygulama. 66
Sınırlı Zarar Giderim Yolları Öngörülmüş Olması 67
VII. Sanığın Bilgilendirilmesi ve Zarar Miktarının Tespiti . 67
VIII. İştirak Halinde İşlenen Suçlarda Zarar Giderimi 69
Zararın Taksitler Halinde Giderilmesi 69
Zarar Giderim Talebinin Hukuk Mahkemelerinde İleri Sürülmesi. 70
Etkin Pişmanlık ile Birlikte Uygulama 72
XII. Kamu zararı. 72
Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması Kurumunun Sanık Tarafından
Kabul Edilmesi 73
Sanığın Kabulü 73
Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması Kurumunu Kabul Edip Etmediğinin
Sanığa Duruşmanın Hangi Evresinde Sorulması Gerektiği Sorunu 75
III. Kabule İlişkin Beyanın Şekli ve Sanığın Sessiz Kalması 78
İçindekiler 9
Müdafinin ve Yasal Temsilcinin Kabul Beyanı . 80
Kabul Beyanına Her Durumda Gerek Olup Olmadığı 82
Kabulün Delil Olmaması 82
Daha Önce HAGB Kararı Verilmemiş Olması. 83
HAGB KARARI VE KARARIN VERİLMESİ USULÜ 85
HAGB KARARININ SONUÇLARI 87
Hukuki Sonuç Doğurmaması. 87
Denetim Süresi ve Denetimli Serbestlik Tedbirleri . 88
Sanık Hakkında Uygulanabilecek Denetimli Serbestlik Tedbirleri. 93
Sanığın Bir Meslek veya Sanat Sahibi Olmaması Halinde, Meslek
veya Sanat Sahibi Olmasını Sağlamak Amacıyla Bir Eğitim
Programına Devam Etmesinin Sağlanması 93
Sanığın Bir Meslek veya Sanat Sahibi Olması Halinde, Bir Kamu
Kurumunda veya Özel Olarak Aynı Meslek veya Sanatı İcra Eden Bir
Başkasının Gözetimi Altında Ücret Karşılığında Çalıştırılması 95
Sanığın Belli Yerlere Gitmekten Yasaklanmasına, Belli Yerlere Devam
Etmek Hususunda Yükümlü Kılınmasına ya da Takdir Edilecek Başka
Yükümlülüğü Yerine Getirmesine Hükmedilmesi 97
Takdir Edilecek Başka Yükümlülükler 97
Çocuklar Hakkında Denetimli Serbestlik Tedbirleri . 98
6222 Sayılı Kanun’da Yer Alan Spor Müsabakalarını Seyirden
Yasaklama Tedbiri . 100
Denetimli Serbestlik Tedbirlerinin Uygulanması. 101
III. Denetim Süresi Sonunda Verilecek Kararlar . 105
Denetim Süresinin İyi Halli Olarak Geçirilmesi 105
Denetim Süresi İçerisinde Sanığın Kasıtlı Suç İşlemesi 106
Denetimli Serbestlik Tedbirine Uygun Davranılmaması 109
Hükmün Açıklanması 112
Önceki Hükümde Değişiklik Yapılıp Yapılamayacağı Hususu. 116
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
HÜKMÜN AÇIKLANMASININ GERİ BIRAKILMASI KARARINA KARŞI KANUN YOLU
İTİRAZ YOLU .121
İtiraz İncelemesinin Kapsamı Sorunu 122
İtiraz Yasa Yolunun Kaldırılması Yolundaki Gelişmeler . 129
10 İçindekiler
AYM’nin Ret Kararı . 129
AYM’nin İptal Kararı 130
İptal Kararının Gerekçesi ve Yerindelik Denetimi Sorunu 131
İptal Kararının Geriye Yürümemesi . 133
III. Yeni Düzenlemeye Kadar Uygulama . 134
Yedinci Yargı Paketi ve Yeni Düzenleme . 135
İstinaf ve Temyiz Yasa Yolu. 136
Kanun Yararına Bozma 138
Yargılamanın Yenilenmesi. 141
HÜKMÜN AÇIKLANMASININ GERİ BIRAKILMASI KARARININ ETKİLERİ. 142
Dava Zamanaşımının Durması 142
Kararın Özel Sicile Kaydedilmesi . 144
Tekerrür 145
Müsadere . 146
Hak Yoksunlukları . 150
Yargılama Giderleri . 152
HAGB Kararında Yer Alan Vekalet Ücretinin Takibe Konulması 157
Güvenlik Tedbirlerinin Uygulanmasına Etkisi 158
HAGB Kararının Memuriyete Etkisi. 160
Bir Kamu Hizmeti Olarak Memuriyet 160
Erteleme Kararının Memuriyete Etkisi 161
3697 Sayılı Kanun Değişikliğinden Önceki Durum . 161
3697 Sayılı Kanun ile Yapılan Değişiklik . 162
5728 Sayılı Kanun ile Yapılan Değişiklik . 163
III. HAGB Kararının Memur Olma Ehliyetine Etkisi. 164
Mahkûm Olmamak 164
HAGB Kararının Hukuki Sonuç Doğurmaması ve Memuriyet 166
Yüz Kızartıcı Suçlar Bakımından HAGB. 167
İ. HAGB Kurumunun Sair Yargı Kolları Üzerindeki Etkisi 173
6586 Sayılı Kanun Değişikliği Çerçevesinde HAGB Kurumu 176
HAGB KURUMUNUN DİĞER KURUMLARLA İLİŞKİSİ. 177
HAGB Kararının Hapis Cezasının Ertelenmesi Kurumu ile Karşılaştırılması. 177
Kısa Süreli Hapis Cezasına Seçenek Yaptırımlar ile HAGB Kurumu . 181
İçindekiler 11
Uzlaştırma Kurumu ve HAGB Kurumu 183
Basit Yargılama Usulü ile HAGB Kurumu Arasındaki İlişki . 185
HAGB KURUMUNUN GEÇMİŞE YÜRÜMESİ VE UYARLAMA YARGILAMALARI .190
ANAYASA MAHKEMESİ’NİN 01.08.2023 TARİH VE 2023/107 KARAR SAYILI
İPTAL KARARI .193
İptal Kararının Değerlendirilmesi 194
İptal Kararının Resmî Gazetede Yayımlandığı Tarih ile Kararın Yürürlüğe
Gireceği Tarih Arasındaki Uygulama. 195
Yürürlük Tarihinden Önce HAGB Koşullarını Sağlayan Ancak Henüz Hüküm
Verilmemiş Olan Suçlar Açısından Uygulama . 197
SONUÇ.199
KAYNAKÇA 203
