Hukuk Açısında Yapay Zekanın İncelenmesi

Av. Ömer Faruk EBİBLİ

İÇİNDEKİLER

ÖNSÖZ3

ÖZ5

ABSTRACT7

İÇİNDEKİLER.9

GİRİŞ.15

BİRİNCİ BÖLÜM

YAPAY ZEKA VE İLGİLİ DİĞER KAVRAMLAR

1.1. Yapay Zeka Kavramı19

1.1.1. Yapay Zekanın Tanımı.19

1.1.1.1. İnsanca Davranmak: Turing Testi Yaklaşımı20

1.1.1.2. Rasyonel Davranmak: Rasyonel Ajan Yaklaşımı .21

1.1.1.3. İnsanca Düşünmek: Kognitif Model Yaklaşımı22

1.1.1.4. Rasyonel Düşünmek: Düşüncenin Kanunları

Yaklaşımı .23

1.1.2. Yapay Zeka Türleri 23

1.1.2.1. Güçlü ve Zayıf Yapay Zeka 24

1.1.2.2. Süper Yapay Zeka .25

1.1.3. Yapay Zeka Kategorileri 26

1.1.3.1. Uzman Sistemler .26

1.1.3.2. Öğrenen Makine27

1.1.3.2.1. Öğrenen Makinenin Öğrenme Modelleri .28

1.1.3.2.1.1. Denetimli Öğrenme Modeli 29

1.1.3.2.1.2. Denetimsiz Öğrenme Modeli 29

1.1.3.2.1.3. Yarı Denetimli Öğrenme Modeli 30

1.1.3.2.1.4. Takviyeli Öğrenme Modeli .31

1.1.3.3. Öğrenen Makinenin Kullanıldığı Bazı Kategoriler.32

İçindekiler

10

1.1.3.3.1. Derin Öğrenme.32

1.1.3.3.2. Doğal Dil İşleme 33

1.1.3.3.3. Döngüdeki İnsan 34

1.2. Robotik.35

1.2.1. Robotikin Tanımı.36

1.2.2. Robot Kavramı.36

1.3. Robot Yargıç38

1.3.1. Robot Yargıç Kavramı.39

1.3.2. Yardımcı Robot Yargıç Kavramı.41

İKİNCİ BÖLÜM

HUKUKTA YAPAY ZEKA UYGULAMALARI

2.1. Teknolojik Uygulamalar.43

2.1.1. Destekleyici Teknoloji Uygulamaları 43

2.1.2. Yerine Gelen Teknoloji Uygulamaları.46

2.1.2.1. Çevrimiçi Uyuşmazlık Çözümü48

2.1.3. Bozucu Teknoloji Uygulamaları51

2.1.3.1. COMPAS 51

2.1.3.2. Estonya’da Robot Yargıç İddiası 53

2.1.3.3. Hollanda’daki Elektronik Mahkemeler.54

2.1.3.4. Sistem Risk Göstergesi (SyRI) .54

2.1.3.5. ARGUMENTUM55

2.1.3.6. Prometea56

2.2. Karar Analizi ve Tahmini Yapan Çalışmalar 57

2.2.1. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin Kararlarını

Tahmin Etmek58

2.2.2. Amerika Birleşik Devletleri Yüksek Mahkemesi’nin

Kararlarını Tahmin Etmek .60

İçindekiler

11

2.2.3. Türk Anayasa Mahkemesi’nin Kararlarını Tahmin

Etmek .61

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

YAPAY ZEKANIN HUKUKTA KULLANIMI: OLASI

SONUÇLAR VE HUKUKTAKİ PARADİGMA DEĞİŞİMİ

3.1. Olası Sonuçlar63

3.1.1. Olası Olumsuz Sonuçları63

3.1.1.1. Önyargı ve Ayrımcılık Sorunu63

3.1.1.2. Kara Kutu 66

3.1.1.3. Hukukun Sosyal Etkisinin Zarar Görmesi 68

3.1.1.4. Hukukta Verinin Modellenmesi Sorunu .69

3.1.1.5. Yargıçların Bağımsızlığının Zarar Görmesi69

3.1.1.6. Yabancılaşma 70

3.1.1.7. Adil Yargılanma Hakkının Zedelenmesi.70

3.1.1.8. Masumiyet Karinesinin Zedelenmesi72

3.1.2. Olası Olumlu Sonuçları72

3.1.2.1. Karar Vermedeki Hız 72

3.1.2.2. Mukayeseli Değerlendirme ve Tekrarlanabilirlik .73

3.1.2.3. Adalete Erişimin Ucuzlaması75

3.2. Hukuktaki Paradigma Değişimi 76

3.2.1. Hukuki Formalizm .76

3.2.2. Hukuki Realizm78

3.2.3. Kodlanmış Adalet.80

SONUÇ83

KAYNAKÇA 89

ŞEKİLLER VE TABLOLAR LİSTESİ

Şekil 1.1 : Turing Testi Diyagramı 20

Şekil 1.2 : Takviyeli Öğrenme Modeli 32

Şekil 1.3 : Yapay Zeka, Öğrenen Makine Ve Derin Öğrenme

Arasındaki İlişki .33

Şekil 2.1 : Hukuk Alanındaki Yapay Zeka Uygulamaları.44

Tablo 3.1 : Yapay Zeka ve İnsan Karar Vermesinin

Karşılaştırılması .74

Şekil 3.1 : Toplama Modeli .77