Hukuk Felsefesi Perspektifinden Ayrımcılık Yasağı

Gonca KURU

 

İÇİNDEKİLER

 

ÖNSÖZ. 5

 

KISALTMALAR LİSTESİ 13

 

GİRİŞ . 15

 

BİRİNCİ BÖLÜM

 

EŞİTLİĞİN GEREĞİ OLARAK AYRIMCILIK YASAĞI

 

EŞİTLİK İLKESİ 21

 

Eşitlik İlkesi ve Ayrımcılık Yasağı İlişkisi . 21

 

Eşitlik İlkesinin Tarihi Seyri . 34

 

Eşitlik İlkesinin Klasik Kökleri34

 

Antik Yunan’da 34

 

Epikurosçulukta ve Stoacılıkta .41

 

Roma’da43

 

Feodalizmin ve Hıristiyanlığın Etkisindeki Eşitlik

 

Anlayışı 46

 

Modern Eşitlik Anlayışı ve Bu Eşitlik Anlayışının İnsan

 

Haklarına Yansımaları50

 

Doğal Hukuk ve Toplum Sözleşmecileri50

 

İnsan Hakları ve Devrimler.54

 

(1). İngiliz Devrimi55

 

(2). Amerikan Devrimi.57

 

(3). Fransız Devrimi.59

 

İ Ç İ N D E K İ L E R

 

8

 

İnsan Haklarının Uluslararası Hukuktaki Görünümü

 

ve Eşitlik. 61

 

Şekli Eşitlik- Maddi Eşitlik65

 

Şekli Eşitlik 66

 

Şekli Eşitlik Kavramı 66

 

Şekli Eşitliğe Yöneltilen Eleştiriler 68

 

Maddi Eşitlik 75

 

Maddi Eşitlik Kavramı . 75

 

Maddi Eşitliğin İşlevleri . 78

 

Maddi Eşitliğe Yöneltilen Eleştiriler 82

 

Fırsat Eşitliği-Sonuçlarda Eşitlik .83

 

Fırsat Eşitliği 83

 

Fırsat Eşitliği Kavramı 83

 

Fırsat Eşitliğine Yöneltilen Eleştiriler 86

 

Sonuçlarda Eşitlik 90

 

Sonuçlarda Eşitlik Kavramı 90

 

Sonuçlarda Eşitliğe Yöneltilen Eleştiriler. 92

 

AYRIMCILIK93

 

AYRIMCILIĞIN DAYANAĞI OLARAK ÖNYARGI93

 

Önyargı Kavramı . 93

 

Önyargıyı Açıklamaya Yardımcı Kuramlar. 98

 

Otoriteryen Kişilik Kuramı. 99

 

Sağ Kanat Otoriteryenizmi . 102

 

Dogmatik Kişilik Kuramı . 103

 

Sosyal Kimlik Kuramı 104

 

Ayrımcılık Kavramının Felsefi Çözümlemesi.108

 

Ayrımcılık Kavramının Tarihi Seyri 108

 

Genel Anlamıyla Ayrımcılık 113

 

İ Ç İ N D E K İ L E R

 

9

 

Ayrımcılığın Tarafları.116

 

(1). Gerçek Özelliklerden Bağımsız Olma.117

 

(2). Refleksif Olma 118

 

Karşılaştırma.119

 

Dezavantajlı Muamele 123

 

İlgisizlik ve Ayrımcılık 127

 

Ahlakilik ve Ayrımcılık .132

 

Grup Ölçütü ve Ayrımcılık 136

 

İKİNCİ BÖLÜM

 

İNSANA SAYGININ GEREĞİ OLARAK

 

AYRIMCILIK YASAĞI

 

GENEL OLARAK 147

 

AYRIMCILIĞA İLİŞKİN ALTERNATİF GÖRÜŞLER . 150

 

İlgisizlik Görüşü 150

 

Sorumlu Tutulamama Görüşü . 153

 

Sosyal Dışlanma Görüşü. 155

 

Fırsat Eşitliği Görüşü 157

 

Zarara Dayanan Görüş 162

 

III. AYRIMCILIĞIN YANLIŞLIĞI VE SAYGI 164

 

Saygı 164

 

Saygının Özellikleri .166

 

Saygıya İlişkin Yapılan Ayrımlar.169

 

Joel Feinberg.169

 

Stephen D. Hudson .170

 

Robin S. Dillon .171

 

Stephen L. Darwall .172

 

İnsana Saygı 174

 

İ Ç İ N D E K İ L E R

 

10

 

Immanuel Kant’ta İnsana Saygı. 176

 

Öz saygı . 181

 

AYRIMCILIĞIN YANLIŞLIĞINI SAYGISIZLIĞA

 

DAYANDIRAN GÖRÜŞLER.183

 

Ahlaki Değerin Yanlış Takdirine Dayalı Saygısızlık

 

Görüşü184

 

Görüşün Temel Tezleri 184

 

Görüşe Yöneltilen Eleştiriler . 190

 

İnsanlara Birey Olarak Muamele Edilmemesine Dayalı

 

Saygısızlık Görüşü.196

 

Görüşün Temel Tezleri 196

 

Görüşe Yöneltilen Eleştiriler . 207

 

Alçaltıcı Anlama Dayalı Saygısızlık Görüşü.213

 

Görüşün Temel Tezleri 213

 

Görüşe Yöneltilen Eleştiriler . 226

 

DEĞERLENDİRME, İNSAN ONURU VE SAYGI.234

 

Değer Sorunu Olarak Ayrımcılık.234

 

İnsan Onuru246

 

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

 

HUKUKUN GEREĞİ OLARAK AYRIMCILIK YASAĞI

 

AYRIMCILIK YASAĞI257

 

Hukuki Belgelerde Ayrımcılık Yasağı.257

 

İnsan Haklarına Dair Uluslararası ve Bölgesel Nitelikli

 

Belgelerde Ayrımcılık Yasağı 258

 

Ayrımcılık Yasağına Yer Veren Ama Ayrımcılığı

 

Tanımlamayan Birleşmiş Milletler Sözleşmeleri 259

 

İ Ç İ N D E K İ L E R

 

11

 

Ayrımcılık Yasağına Yer Veren Ama Ayrımcılığı

 

Tanımlamayan Avrupa Konseyi Sözleşmeleri ve

 

Bölgesel Nitelikteki Sözleşmeler263

 

Ayrımcılık Tanımına Yer Veren Birleşmiş Milletler

 

Sözleşmeleri267

 

Türk Hukukunda Ayrımcılık Yasağına İlişkin Genel

 

Çerçeve.271

 

Ayrımcılık Yasağının Kapsamı. 278

 

Ayrımcılığa Karşı Korunan Kişi Bakımından Ayrımcılık

 

Yasağının Kapsamı 279

 

Simetrik Nitelikteki - Asimetrik Nitelikteki

 

Düzenlemeler279

 

Ayrımcılık Temellerinin Belirlenmesi282

 

Konu Bakımından Ayrımcılık Yasağının Kapsamı289

 

AYRIMCILIK TÜRLERİ . 290

 

Doğrudan Ayrımcılık 290

 

Doğrudan Ayrımcılık Kavramı 290

 

Doğrudan Ayrımcılığın Hukuki Kaynakları.293

 

Dolaylı Ayrımcılık 297

 

Dolaylı Ayrımcılık Kavramı 297

 

Dolaylı Ayrımcılığın Görünümleri.301

 

Dolaylı Ayrımcılık ile Doğrudan Ayrımcılık Arasındaki

 

Farklar303

 

Dolaylı Ayrımcılığın Hukuki Kaynakları.306

 

Çoklu Ayrımcılık 312

 

Çoklu Ayrımcılık Kavramı.312

 

Çoklu Ayrımcılığın Türleri 316

 

Sıralı Çoklu Ayrımcılık 316

 

Katma Çoklu Ayrımcılık 317

 

İ Ç İ N D E K İ L E R

 

12

 

Kesişen Ayrımcılık. 318

 

Çoklu Ayrımcılığın Hukuki Kaynakları. 321

 

Makul Uyumlaştırma Yapılmaması.333

 

Makul Uyumlaştırma Kavramı 333

 

Uyumlaştırma Yapma Yükümlülüğünün Ele Alındığı

 

Temeller. 339

 

Makul Uyumlaştırmanın Hukuki Kaynakları. 343

 

Bağlantılı Ayrımcılık353

 

Bağlantılı Ayrımcılık Kavramı 353

 

Bağlantılı Ayrımcılığın Diğer Ayrımcılık Türleri İle

 

İlişkisi. 354

 

Bağlantılı Ayrımcılığın Hukuki Kaynakları. 355

 

TACİZ361

 

Taciz Kavramı 361

 

Tacizin Hukuki Kaynakları 365

 

Cinsel Taciz .369

 

Cinsel Taciz Kavramı. 369

 

Cinsel Tacizin Hukuki Kaynakları. 372

 

Mağdurlaştırma376

 

Mağdurlaştırma Kavramı . 376

 

Mağdurlaştırmanın Hukuki Kaynakları . 379

 

Ayrımcılık Talimatı .382

 

Ayrımcılık Talimatı Kavramı. 382

 

Ayrımcılık Talimatının Hukuki Kaynakları. 384

 

SONUÇ .387

 

KAYNAKÇA393