İdare Hukuku Dersleri
Ramazan ÇAĞLAYAN
İÇİNDEKİLER
ONUNCU BASKIYA ÖNSÖZ .5
GENEL PLAN 7
İÇİNDEKİLER 9
KISALTMALAR27
GİRİŞ
DEVLET VE KAMU TÜZEL KİŞİLİĞİ
BİRLİKTE YAŞAMA ZORUNLULUĞU, OTORİTE İHTİYACI VE DEVLET .29
Toplum Hâlinde Yaşama Zorunluluğu .29
Otorite İhtiyacı ve Devlet 30
Devletin Ortaya Çıkışını Açıklayan Teoriler32
TÜZEL KİŞİLİK KAVRAMI VE DEVLET .32
Kişi Kavramı.33
Anayasa ve Tüzel Kişilik Kavramı .35
Tüzel Kişilik Kavramının Kabûlünü Doğuran İhtiyaçlar 36
Târihsel Süreç İçinde Devlet Tüzel Kişiliği39
III. KAMU TÜZEL KİŞİLERİ44
Anayasada Düzenlenen Kamu Tüzel Kişileri 44
Devlet Tüzel Kişiliği.44
Anayasada Düzenlenen Diğer Kamu Tüzel Kişileri45
Kânunla Düzenlenen Kamu Tüzel Kişileri 46
İdârî Kararla Kurulan Kamu Tüzel Kişileri 48
Kânunla Nitelendirilmeyen Kurumlar50
Niteliği Tartışmalı Kurumlar 51
Tamamlayıcı Açıklamalar.56
Kamu Tüzel Kişiliği Niteliğine Bağlanan Sonuçlar 60
BİRİNCİ BÖLÜM
İDÂRE HUKÛKUNUN GENEL KAVRAMLARI VE İLKELERİ
İDÂRE HUKÛKUNUN GENEL KAVRAMLARI.63
İDÂRE KAVRAMI 63
Kelime ve Kavram Olarak İdâre 63
Kamu İdâresi - Özel İdâre Ayrımı64
İdârenin Diğer Devlet Organlarından Ayrımı66
Organik Anlamda İdâre .66
İşlevsel Anlamda İdâre 67
İdârî İşlev Dışında Olan Faâliyetler.68
İşlevsel Anlamda İdâre İçinde Yer Alan Kuruluşlar .69
İDÂRE HUKÛKUNUN TANIMI VE ÖZELLİKLERİ72
İdâre Hukûkunun Tanımı ve İdâre Hukûku Sistemleri 72
İdâre Hukûkunun Tanımı.72
İdâre Hukûku Sistemleri 73
İdâre Hukûkunun Özellikleri .75
İdâre Hukûkunun Diğer Hukuk Dalları ile İlişkisi.77
FRANSA’DA İDÂRE HUKÛKUNUN DOĞUŞU .80
İdârî Yargının Ortaya Çıkışı .80
Ders Olarak İdâre Hukuku 82
TÜRKİYE’DE İDARE HUKÛKUNUN GELİŞİMİ .84
Osmanlı Klâsik Dönemi.84
Klâsik Dönemde Hukuk Sistemi .84
Klâsik Dönemde Devlet Yönetimi 86
Klâsik Dönemde İdârî Düzenlemeler .90
Osmanlı Modern Dönemi .93
Devlet Yönetiminde Gelişmeler.93
Kânûn-ı Esâsî ve İdâre Hukûku 97
Cumhuriyet Dönemi Gelişmeler .98
Ders Olarak İdâre Hukûku 99
İDÂRE HUKÛKUNUN KAYNAKLARI.100
Asıl Kaynaklar .101
Yazılı Kaynaklar101
Yazılı Olmayan Kaynaklar.105
Yardımcı Kaynaklar .106
İDÂRE HUKÛKUNUN UYGULAMA ALANI .107
Kamu Gücü Kıstası 107
Kamu Hizmeti Kıstası 109
İdârî İşlev Kıstası .110
İDÂRE HUKÛKUNU ETKİLEYEN ANAYASAL İLKELER 111
HUKUK DEVLETİ İLKESİ.111
Hukuk Devleti İlkesinin Anlamı ve Özellikleri .111
Hukuk Devleti-İdâre Hukûku İlişkisi 115
SOSYAL DEVLET İLKESİ .116
Sosyal Devlet İlkesinin Anlamı ve Özellikleri.116
Sosyal Devlet-İdâre Hukûku İlişkisi .118
EŞİTLİK İLKESİ.119
Eşitlik İlkesinin Anlamı ve Özellikleri.119
Eşitlik İlkesi-İdâre Hukûku İlişkisi 120
İDÂRENİN KÂNÛNÎLİĞİ İLKESİ 121
MERKEZDEN YÖNETİM-YERİNDEN YÖNETİM İLKESİ125
Merkezden Yönetim.125
Merkezden Yönetimin Özellikleri126
Merkezden Yönetimin Yararları ve Sakıncaları .126
Yetki Genişliği İlkesi.128
Yerinden Yönetim.129
Yerinden Yönetimin Özellikleri129
Yerinden Yönetimin Yararları ve Sakıncaları .130
İDÂRENİN BÜTÜNLÜĞÜ İLKESİ 131
Hiyerarşi .132
Hiyerarşinin Özellikleri 133
Hiyerarşi Yetkisinin Kapsamı .134
İdârî Vesâyet 135
İdârî Vesâyet Denetiminin Anlamı ve Amacı .135
İdârî Vesâyetin Özellikleri138
İdârî Vesâyet Yetkisinin Kapsamı 140
İKİNCİ BÖLÜM
TÜRK İDÂRE TEŞKÎLÂTININ GENEL GÖRÜNÜMÜ
MERKEZDEN YÖNETİM144
MERKEZ (BAŞKENT) TEŞKÎLÂTI 144
Cumhurbaşkanı 144
Yürütme ve İdâreye İlişkin Görev ve Yetkileri .145
Cumhurbaşkanının Sorumluluğu.148
Cumhurbaşkanlığı Teşkîlâtı .150
Bakanlıklar ve Bakanlar 154
Bakanlıklar ve Bakanların Mevcut Durumu.154
Bakanların Görevleri .157
Bakanlık Teşkîlâtı.158
Merkeze Yardımcı Kuruluşlar .159
Danıştay 159
Sayıştay .160
Millî Güvenlik Kurulu.161
Ekonomik ve Sosyal Konsey 161
MERKEZİN TAŞRA TEŞKÎLÂTI162
İl İdâresi163
Vâli 164
Bakanlıkların İl Teşkîlâtları.166
İl İdâre Kurulu166
İlçe İdâresi 167
Kaymakam.167
Bakanlıkların İlçe Teşkîlâtları .170
İlçe İdâre Kurulu 170
Bölge İdâreleri 171
YERİNDEN YÖNETİM . 171
YER BAKIMINDAN YERİNDEN YÖNETİM İDÂRELERİ.171
İL ÖZEL İDÂRESİ 172
İl Özel İdâresinin Görev ve Yetkileri.175
İl Özel İdâresinin Görevleri .175
İl Özel İdâresinin Yetkileri.176
İl Özel İdâresinin Organları 177
İl Genel Meclisi.177
(1) İl Genel Meclisinin Oluşumu .177
(2) İlk Toplantı ve Başkanlık Dîvanı .179
(3) Meclis Toplantıları.180
(4) Meclis Kararlarının Kesinleşmesi.181
(5) Meclisin Bilgi Edinme ve Denetim Yolları183
İl Encümeni.183
(1) İl Encümeninin Oluşumu .183
(2) Encümen Toplantısı.184
Yürütme Organı: Vâli185
Diğer Hususlar .186
Görevden Uzaklaştırma186
Komisyonlar .186
İl özel İdâresi Teşkîlâtı 187
BELEDİYE İDÂRESİ .187
Kuruluş, Görevler ve Yetkiler.188
Belediyelerin Kurulacağı Yerler 188
Belediyenin Görevleri.189
Belediyenin Yetkileri.191
Belediyenin Organları192
Belediye Meclisi .192
(1) Belediye Meclisinin Oluşumu192
(2) Toplantı ve Çalışma Usûlü .193
(3) Meclis Kararlarının Kesinleşmesi ve Yürürlüğü .194
(4) Meclisin Feshi.196
(5) Meclisin Bilgi Edinme ve Denetim Yolları197
Belediye Encümeni.198
(1) Belediye Encümenin Oluşumu 198
(2) Belediye Encümen Toplantısı 198
Belediye Başkanı 199
(1) Belediye Başkanının Seçimi.199
(2) Belediye Başkanının Görevleri 200
(3) Belediye Başkanlığının Sona Ermesi200
Diğer Hususlar.202
Komisyonlar .202
Stratejik Plân ve Performans Plânı.203
Belediye Teşkîlâtı .203
BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ 204
Büyükşehir Belediyesinin Kuruluşu .206
Büyükşehir Belediyesinin Görevleri 206
Büyükşehir Belediyesinin Organları 211
Büyükşehir Belediye Meclisi 211
Büyükşehir Belediye Encümeni214
Büyükşehir Belediye Başkanı .214
Diğer Hususlar.215
İhtisas Komisyonları .215
Büyükşehir Belediye Teşkîlâtı.216
KÖY İDÂRESİ .216
Tanım, Kurulması ve Kaldırılması 216
Köy İdâresinin Görev ve Yetkileri 218
Köy İdâresinin Organları220
Köy Derneği220
Köy İhtiyar Meclisi220
Muhtar.221
Görevden Alınma 222
Köy Personeli 222
Köy Bütçesi223
MAHALLE İDÂRESİ ve MAHALLÎ İDÂRE BİRLİKLERİ .223
Mahalle İdâresi .223
Mahallî İdâre Birlikleri.224
KAMU KURUMLARI: HİZMET BAKIMINDAN YERİNDEN YÖNETİM İDÂRELERİ .225
Kamu Kurumlarının Ortak Özellikleri227
Kamu Kurumlarının Çeşitleri 229
Kamu Kurumlarının Mevcut Durumu .232
KAMU KURUMU NİTELİĞİNDE MESLEK KURULUŞLARI235
Meslek Kuruluşu Tanımı ve Oluşumu.235
Meslek Kuruluşlarının Ortak Özellikleri237
Meslek Kuruluşlarının Görevleri.238
DÜZENLEYİCİ VE DENETLEYİCİ KURUMLAR239
Tanımı ve Ortaya Çıkış Sebepleri 239
Ortak Özellikleri241
İdârî Teşkîlât İçindeki Yeri.245
CUMHURBAŞKANLIĞI OFİSLERİ .248
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
İDÂRENİN GÖREVLERİ (KAMU HİZMETİ-KOLLUK)
KAMU HİZMETİ . 251
KAMU HİZMETİ KAVRAMI VE ÖZELLİKLERİ 251
Kamu Hizmeti Kavramı .251
Kamu Hizmetine Hâkim Olan İlkeler.255
Devamlılık256
Değişebilirlik ve Uyarlanma.257
Yararlanmada Eşitlik ve Tarafsızlık 258
Kamu Hizmetlerinin Bedâvalığı .260
KAMU HİZMETİNİN YÜRÜTÜLÜŞ BİÇİMLERİ 261
Kamu Hizmetinin İdâre Tarafından Yürütülmesi:Emânet Usûlü.262
Kamu Hizmetinin Özel Hukuk Kişilerince Yürütülmesi Usûlleri 262
Müşterek Emânet Usûlü263
İltizam Usûlü264
Ruhsat (İzin) Usûlü 265
İmtiyaz Usûlü.267
İçeriği ve Özellikleri 267
İmtiyazda Genel Kurallar 268
Tarafların Hak ve Yükümlülükleri .269
İmtiyaz Sözleşmesinin Sona Ermesi ve Malların Paylaşımı.270
Kamu Hizmetinin Sunumunda Vakıf Modeli.271
Vakfın Anlamı ve Târihi Gelişimi271
Osmanlı Döneminde Vakıfların Sunduğu Kamu Hizmetleri .276
KOLLUK FAALİYETİ 279
GÜVENLİK VE KOLLUK KAVRAMLARI .279
Güvenlik Kavramı279
Devletin Güvenliğinin Sağlanması .280
Kişilerin Güvenliğinin Sağlanması 283
Kolluk Kavramı283
KAMU DÜZENİ KAVRAMI VE UNSURLARI 284
Kamu Düzeni Kavramı 284
Kamu Düzeninin Unsurları285
KOLLUK TEŞKÎLÂTI .293
İdârî Kolluk-Adlî Kolluk Ayırımı.293
Genel İdârî Kolluk- Özel İdârî Kolluk Ayrımı ve Özel Güvenlik 298
Genel İdârî Kolluk–298
Özel İdârî Kolluk 302
Özel Güvenlik 303
Görev Alanı, Görevliler, İşlemler ve Usûller .306
Görev Alanı .306
Kolluk Görevlileri.307
Kolluk İşlemleri307
Kolluk Usûlleri .309
Kolluk Yetkilerinin Sınırları .311
Kolluk Yetkilerinin Yarışması 313
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
İDÂRENİN YETKİLERİ (İDÂRÎ İŞLEMLER-EYLEMLER VE SÖZLEŞMELER)
İDÂRÎ İŞLEMLER 315
İDÂRÎ İŞLEM KAVRAMI VE ÖZELLİKLERİ .315
İdârî İşlem Kavramı.315
İdârî İşlemin Özellikleri.319
İcrâî İşlem-İcrâî Olmayan İşlem 322
İdârî İşlem- Diğer İşlemler Ayrımı.328
İDÂRÎ İŞLEMİN TÜRLERİ .331
Maddî Bakımdan İdârî İşlemler 331
Düzenleyici İşlemler 331
Cumhurbaşkanlığı Kararnâmeleri.333
Yönetmelik .340
Diğer Düzenleyici İşlemler344
Birel (Bireysel) İşlemler .345
İrade Açıklayanların Sayısı Bakımından İdârî İşlemler 347
Basit (Tek) İradeli İşlemler.347
Kurul (Kolektif) İşlemler 347
Birleşme (Karma) İşlemler.348
Zincir (Aşamalı) İşlemler348
Açıklanan İradenin Şekline Göre İdârî İşlemler 349
Sarih İdârî İşlemler 349
Zımnî İşlemler349
Hukûkî Etkisine Göre İdârî İşlemler 350
İnşâî-İzhari İşlemler .350
Yararlandırıcı-Yükümlendirici İşlemler 351
Sürekli-Geçici Etkili İşlemler 351
İsteğe Bağlı Olan-Olmayan İşlemler 352
Kazanılmış Hak ve Müesses Durum352
Kazanılmış Hak 352
Müesses Durum 355
İDÂRÎ İŞLEMLERİN UNSURLARI 358
İdârî İşlemin Yetki Unsuru 359
Yetki Unsurunun Özellikleri.359
Yetkilerin Kullanımında İstisnâlar 361
Yetki Çeşitleri.371
Kişi Bakımından Yetki .371
Konu Bakımından Yetki 376
Yer Bakımından Yetki .377
Zaman Bakımından Yetki377
Mündemiç Yetki 380
Re’sen İcrâ Yetkisi381
İdârî İşlemin Biçim Unsuru384
İdârî İşlemin Şekli 384
İdârî İşlemin Usûlü.389
İdârî İşlemin Sebep Unsuru 396
Sebep Unsurunda Hukûka Aykırılıklar .399
Sebeplerin Çokluğu ve Sebep İkâmesi.402
İdârî İşlemin Konu Unsuru 405
İmkânsız Bir Konuda İşlem Yapılması 405
Hukûka Aykırı İşlem Tesis Edilmesi406
Sebep- Konu İlişkisinde Sakatlık 410
İdârî İşlemin Maksat Unsuru 412
Kamu Yararına Yabancı Amaçla Hareket Edilmesi.413
Kânunun Özel Maksadının Dışına Çıkılarak İşlem Yapılması416
Usûl Saptırması ve Maksatların Çokluğu .417
İDÂRÎ İŞLEMLERDE SAKATLIĞIN SONUÇLARI .418
İdârî İşlemin Yokluğu 419
Yokluk Müeyyidesine Yaklaşımlar .419
Yokluk Müeyyidesine Tâbi Olabilecek Sakatlıklar423
Yokluğun Tespiti 424
İdârî İşlemin İptal Edilebilirliği 426
İDÂRÎ İŞLEMLERLE İLGİLİ DİĞER HUSUSLAR .427
Bağlı Yetki ve Takdir Yetkisi 427
İdârî İşlemlerin Yürürlüğe Girmesi432
İdârî İşlemlerin Kaldırılması ve Geri Alınması .435
İdârî İşlemlerin Kaldırılması .436
İdârî İşlemin Geri Alınması 438
İDÂRÎ EYLEMLER .447
İDÂRÎ EYLEM KAVRAMI VE ÇEŞİTLERİ 448
İdârî Eylem Kavramı .448
İdârî İşlem-Eylem (Fiil) Ayrımı 449
İdârî Eylem-İdârî Olmayan Eylem Ayrımı450
İdârenin İdârî Eylemleri.451
İdârenin İdârî Olmayan Eylemleri456
İDÂRÎ EYLEMİN UNSURLARI.459
Bir İdârenin Varlığı459
Eylemin İdâreye Bağlanabilmesi 459
Eylemin İdârî İşleve İlişkin Olması 461
İDÂRÎ EYLEMİN SONUÇLARI.463
İdârî İşleme Dayalı Eylemlerin Hukûkî Sonucu .463
Saf İdârî Eylemlerin Hukûkî Sonucu464
İdârenin Haksız Fiilinin Hukûkî Sonucu.464
III. İDÂRÎ SÖZLEŞMELER .465
İDÂRÎ SÖZLEŞME KAVRAMI VE TÜRLERİ465
İdârî Sözleşme Kavramı ve Kıstasları 465
Türk Hukûkunda Sözleşme Türleri .469
SÖZLEŞMELERİN AKDEDİLMESİ: İHÂLE476
Genel Bilgiler476
Kamu İhâlelerine Hâkim Olan İlkeler480
İhâle Usûlleri 483
Devlet İhâle Kânununda İhâle Usûlleri483
Kamu İhâle Kânununda İhâle Usûlleri .485
İhâlenin Aşamaları487
İhâle Sürecinin İdârî Denetimi492
Başvuru Esasları 492
İdâreye Şikâyet Başvurusu 493
Kamu İhâle Kurumuna Îtirazen Şikâyet Başvurusu494
SÖZLEŞMELERDE TARAFLARIN HAK VE BORÇLARI 495
İdârenin Yetkileri ve Yükümlülükleri 496
İdârenin Yetkileri.496
İdârenin Yükümlülükleri498
Sözleşmecinin Hakları ve Borçları.499
Sözleşmecinin Hakları .499
Sözleşmecinin Borçları 499
YENİ OLAYLARIN SÖZLEŞMEYE ETKİSİ .501
Fedüprens (Fait du Prince) Teorisi501
Öngörülemezlik Teorisi 502
Mücbir Sebep .504
İDÂRÎ SÖZLEŞMENİN SONA ERMESİ 507
Genel Olarak Sözleşmelerin Sona Ermesi .507
Kamu İhâle Sözleşmeleri Kânunu’ndaki Düzenlemeler 508
İDÂRÎ SÖZLEŞMELERDE YARGISAL DENETİM .509
BEŞİNCİ BÖLÜM
İDÂRENİN GÖREVLİLERİ
KAMU GÖREVLİSİ KAVRAMI VE MEMURLUK MESLEĞİ. 517
KAMU GÖREVLİSİ VE MEMUR KAVRAMLARI.517
Genel Olarak Kamu Görevlisi Kavramı517
İdâre Hukûkuna Göre Kamu Görevlisi Kavramı 520
Devlet Memurları Kânunu’ndaki Düzenlemeler.524
MEMURLUK MESLEĞİ VE İLKELERİ 526
Memurluk Mesleği .526
Memurluk Mesleğinin İlkeleri.527
Sınıflandırma İlkesi 527
Kariyer İlkesi 530
Liyakât İlkesi 531
Memurluğa Girişteki İlkeler532
Serbestlik İlkesi532
Eşitlik İlkesi 532
Görevin Gerektirdiği Niteliklerden Başka Bir Niteliğin
Aranmaması İlkesi .533
Memur Olabilmenin Genel Şartları 533
Vatandaşlık Şartı534
Yaş Şartı.534
Öğrenim Şartı 534
Kamu Haklarından Mahrum Olmamak Şartı534
Askerlik Şartı535
Sağlık Şartı .535
Bâzı Suçlardan Mahkûm Olmamak Şartı .535
Güvenlik Soruşturması ve Arşiv Araştırması537
ATAMA AŞAMALARI, İLERLEME VE ÇALIŞMA SAATLERİ 539
Atama Aşamaları 539
Kadroların Duyurulması.539
Sınav Aşaması539
Atama ve Adaylık Aşaması.540
Aslî Memurluğa Atanma540
Göreve Başlama 541
İstisnâî Memurluk.542
Memurların İlerlemesi .543
Çalışma Saatleri545
Hizmet İçinde Yetiştirilme 546
YÜKÜMLÜLÜKLER, YASAKLAR VE HAKLAR.546
MEMURLARIN YÜKÜMLÜLÜKLERİ: ÖDEVLER546
Devlete ve Anayasaya Sadakat.547
Tarafsızlık .547
Emirlere İtaat .548
İş Başında Bizzat Bulunma549
Mal Bildiriminde Bulunma .549
Kılık-Kıyâfet Yükümlülüğüne Uyma 550
İşbirliği İçinde Çalışma551
Resmî Belge, Araç ve Gereçleri Geri Verme .551
MEMURLAR İÇİN ÖNGÖRÜLEN YASAKLAR551
İkinci Bir Görev Alma Yasağı.552
Ticari Faâliyette Bulunma Yasağı552
Grev ve Toplu Çekilme Yasağı 553
Hediye ve Borç Alma, Menfaat Sağlama Yasağı .553
Siyâsî Faâliyette Bulunma Yasağı555
Gizli Bilgileri Açıklama Yasağı .555
Dernek Kurma ve Üye Olma Yasağı555
Ayrıldığı Kuruma Karşı Görev Alma Yasağı .555
MEMURLAR İÇİN ÖNGÖRÜLEN HAKLAR .556
Güvenlik Hakkı (Memurluk Temînatı) 556
Hizmet Hakkı 556
Şikâyet ve Dâvâ Hakkı 556
Sendika Hakkı.556
İzin Hakkı557
Aylık (Maaş) Hakkı559
Yolluk Hakkı559
Emeklilik Hakkı .559
İstifa Hakkı559
Sosyal Haklar 559
III. DİSİPLİN, CEZÂ VE HUKÛKÎ SORUMLULUKLAR .561
MEMURUN DİSİPLİN SORUMLULUĞU.561
Disiplin ve Disiplin Hukûku .561
Cezâlar ve Disiplin Yaptırımları.563
Disiplin Hukûkunun Temel İlkeleri .566
Kânûnîlik İlkesi 567
Bir Fiil İçin Bir Yaptırım İlkesi.569
Geçmişe Yürümeme İlkesi .570
Lehe Olan Hükmün Uygulanması İlkesi .571
Hukûka Aykırı Delilin Kullanılmaması İlkesi .571
Ölçülülük İlkesi 573
Gizlilik İlkesi .574
Gerekçe İlkesi 574
ı. Şüpheden Sanık Yararlanır İlkesi .575
Alt Cezâ Uygulaması 575
Başvuru Yollarının Gösterilmesi 576
Sendika Temsilcisinin Disiplin Kurulunda Bulunması.577
Disiplin Cezâlarının Çeşitleri .577
Uyarma Cezâsı.578
Kınama Cezâsı578
Aylıktan Kesme Cezâsı .579
Kademe İlerlemesinin Durdurulması Cezâsı579
Devlet Memurluğundan Çıkarma Cezâsı .580
Disiplin Soruşturması Usûlü580
Disiplin Soruşturmasının Açılması .581
Disiplin Karârı ve Yetkili Makamlar588
Disiplin Cezâsında Zaman Aşımı 590
Tebliğ ve Uygulama .593
Disiplin Konusunda Diğer Hususlar595
Disiplin Cezâlarına Karşı Başvuru Yolları.598
Îtiraz 598
Yargısal Başvuru 599
Disiplin Cezâlarının Ortadan Kalkması600
Geri Alınma600
Silinme.602
Mahkeme Tarafından İptal Edilme 602
Af Kânunu İle Kaldırılma 603
Görevden Uzaklaştırma 603
MEMURUN CEZÂ SORUMLULUĞU 604
Memurların Korunması İhtiyacı ve İzin Sistemi 605
İzin Sisteminin Kapsamı609
Suçun Öğrenilmesi ve Ön İnceleme613
Soruşturma İzni ve Yetkili Merciler.617
Îtiraz ve Îtiraz Mercileri 618
MEMURLARIN HUKÛKÎ SORUMLULUĞU .621
Memurun İdâreye Karşı Sorumluluğu 621
Memurun Üçüncü Kişilere Karşı Sorumluluğu625
MEMURLUĞUN SONA ERMESİ VE EMEKLİLİK. 634
MEMURLUĞU SONA ERDİREN HALLER .634
İstifa (Çekilme) .634
Mustafi (Çekilmiş) Sayılma .634
Memurluktan Çıkarılma (İhraç) 635
Koşullarda Eksiklik635
Bağdaşmazlık635
Ölüm 636
Emeklilik .636
MEMURLARDA EMEKLİLİK.636
Emeklilik Sebepleri .636
Emeklilik Hakları.637
ALTINCI BÖLÜM
İDÂRENİN SORUMLULUĞU
İDÂRENİN SORUMLULUĞU VE TARİHİ GELİŞİMİ.639
SORUMLULUK VE İDÂRENİN SORUMLULUĞU KAVRAMLARI 639
Genel Olarak Sorumluluk Kavramı .639
İdârenin Hukûkî Sorumluluğu Kavramı.640
İDÂRÎ SORUMLULUĞUN GELİŞİMİ VE HUKÛKÎ TEMELİ642
İdârî Sorumluluğun Doğuşu642
Fransız Hukûkunda643
Türk Hukûkunda644
İdârî Sorumluluğun Hukûkî Temeli.646
İdârî Sorumluluğun Bağımsızlığı .648
İDÂRE HUKÛKUNDA SORUMLULUK TÜRLERİ . 649
KUSUR SORUMLULUĞU 649
İdâre Hukûkunda Kusur Kavramı649
Hukûka Aykırılık-Kusur İlişkisi.653
Kusurun İspatı ve Kusur Karîneleri .656
Kusurun Derecelendirilmesi.657
Hizmet Kusuru-Kişisel Kusur Ayırımı 660
Kişisel Kusurun Varlığında Dâvânın Açılması 663
KUSURSUZ SORUMLULUK .667
Kusursuz Sorumluluğun Özellikleri.667
Kusursuz Sorumluluk İlkeleri 669
Risk İlkesi Gereğince Sorumluluk 671
Risk Sorumluluğunun Özellikleri 671
Risk Sorumluluğuna Yol Açan Durumlar 672
Kamu Külfetleri Karşısında Eşitlik İlkesi Gereğince Sorumluluk.683
Özellikleri685
Sorumluluğu Doğuran Haller686
ÖZELLİK ARZEDEN BÂZI SORUMLULUK HALLERİ692
Yasama Faâliyetinden Dolayı Sorumluluk.692
Uluslararası Sözleşmelerden Dolayı Sorumluluk 694
Yargısal Faâliyetlerden Doğan Sorumluluk .695
III. İDÂRENİN SORUMLULUĞUNUN ŞARTLARI 698
İDÂRÎ DAVRANIŞ 699
İdârî Davranışın Varlığı .699
Davranışın İdâreye İsnadiyeti .699
ZARAR701
Zarârın Varlığı .701
Zarârın Şartları702
İLLİYET BAĞI.707
İDÂRENİN SORUMLULUĞUNU ETKİLEYEN HALLER. 707
MÜCBİR SEBEP.708
Mücbir Sebebin Şartları709
Mücbir Sebebin Sonuçları.715
BEKLENİLMEYEN HÂL.716
Beklenilmeyen Hâlin Şartları 717
Beklenilmeyen Hâlin Sonuçları .718
ZARAR GÖRENİN DAVRANIŞI .718
Zarar Görenin Davranışının Şartları 718
Zarar Görenin Davranışının Sonuçları.723
ÜÇÜNCÜ KİŞİNİN DAVRANIŞI.724
Üçüncü Kişinin Davranışının Şartları.724
Üçüncü Kişinin Davranışının Sonuçları727
ZARÂRIN TAZMİNİ 727
SORUMLU İDÂRENİN TESPİTİ.727
Devlet Tüzel Kişiliği.728
Kamu Görevlisinin Birden Fazla Görev Üstlenmesi 728
Faâliyetin Birden Fazla İdâre Tarafından Yürütülmesi728
İdârî Vesâyet ve Arızî Görevliler .729
ZARÂRIN TAZMİNİNE İLİŞKİN İLKELER729
Nakden Tazmin İlkesi730
Sorumluluk Nispetince Tazmin İlkesi731
Taleple Bağlılık İlkesi.731
Tam Tazmin İlkesi .733
Denkleştirme İlkesi .733
Tazmînat Talep Edebilecekler.734
ZARÂRIN MİKTARININ TESPİTİNDE İLKELER 736
Zarârın Hesaplanma Târihi .736
Tazmînatın Türü .738
Tazmînatta Fâiz 740
YEDİNCİ BÖLÜM
İDÂRENİN MALLARI, KAMULAŞTIRMA VE BÜTÇE
İDÂRENİN MALLARI.743
TEMEL KAVRAMLAR 743
İdârenin Mal İhtiyacı 743
İdârenin Mal İhtiyacının Karşılanması 744
Olağan Usûller.744
Olağanüstü Usûller: İstimval .746
Kamu Malı-Kamusal Mal Kavramları 747
Kamusal Mal-Kamunun Özel Malı Ayrımı.747
Tahsis Kavramı .750
Tahsis İşlemi751
Tahsis İşleminin Kaldırılması .753
Mülkiyet-Kamu Mülkiyeti Kavramları.754
KAMUSAL MALLARIN TASNİFİ .756
Oluşumları Açısından Kamusal Mallar757
Doğal Kamusal Mallar .757
Sun’i (Yapay) Kamusal Mallar757
Tahsis Cihetine Göre Kamusal Mallar.757
Hizmet Malları.758
Orta Malları.758
Sâhipsiz Mallar 759
KAMUSAL MALLARIN ÖZELLİKLERİ 759
Kamusal Malların Devir ve Ferağ Edilmezliği760
Kamusal Malların Zaman Aşımı İle İktisap Edilmezliği760
Kamusal Malların Özel Hukuk İşlemlerine Konu Olamaması761
Kamusal Malların Kamulaştırılamazlığı 764
Kamusal Mallar Vergi Gibi Yükümlülüklerden Muaftır.766
Kamusal Mallar Özel Bir Korumaya Tâbidir766
KAMUSAL MALLARDAN YARARLANMA.766
Kamusal Mallardan Yararlanmanın Genel İlkeleri766
Malların Türüne Göre Yararlanma Biçimleri 767
Özel ve Özel-İstisnâî Yararlanma769
KAMULAŞTIRMA.771
KAMULAŞTIRMA VE İLKELERİ 771
Mevzuattaki Düzenlemeler 772
Kamulaştırmanın Temel İlkeleri774
KAMULAŞTIRMANIN AŞAMALARI778
Kamulaştırmada İdârî Aşamalar .779
Kamulaştırma İşleminde Adlî Aşama 781
KAMULAŞTIRMADAN VAZGEÇME VE MÂLİKİN GERİ ALMA HAKKI784
Kamulaştırmadan Vazgeçme 784
Mâlikin Geri Alma Hakkı .786
KAMULAŞTIRMAYA BENZER KAVRAMLAR VE DİĞER USÛLLER786
Acele Kamulaştırma786
Devletleştirme 788
İstimval .789
Geçici İşgal790
Kamulaştırmasız El Atma 791
III. KAMU TÜZEL KİŞİLERİNİN BÜTÇESİ 793
TANIM, TEMEL İLKELER VE KAVRAMLAR .793
Bütçenin Tanımı .794
Bütçenin Temel İlkeleri.794
Temel Kavramlar 795
BÜTÇE TÜRLERİ797
Merkezî Yönetim Bütçesi797
Sosyal Güvenlik Kurumu Bütçesi 797
Mahallî İdâre Bütçesi797
Özerk Bütçe 798
SEKİZİNCİ BÖLÜM
YENİ İDÂRÎ USÛLLER
YÖNETİMDE DEMOKRASİ VE İDÂRÎ USÛL. 799
YÖNETİMDE DEMOKRASİNİN UNSURLARI.799
İDÂRÎ USÛLDE TEMEL İLKELER.802
BİLGİ EDİNME USÛLÜ 805
BİLGİ EDİNME USÛLÜNÜN KAPSAMI.805
Talep Edilebilecek Bilgi ve Belgeler 805
Başvuru Hakkı Olanlar 807
İdârelerin Bilgi Verme Yükümlülüğü.808
Bilgi Talep Edilebilecek İdâreler809
İdârelerin Bilgi Edinme Usûlüne İlişkin Yükümlülükleri 810
BİLGİ EDİNME HAKKININ SINIRLARI.810
BİLGİ EDİNMEDE BAŞVURU USÛLÜ .816
Başvuru Dilekçesi816
Başvuruların Kabûlü ve Değerlendirilmesi .817
Başvuruların Cevaplandırılması818
Bilgi veya Belgelere Erişim Usûlü ve Süresi 819
İTİRAZ VE İTİRAZIN İNCELENMESİ820
Îtiraz Usûlü .820
Îtirazı Değerlendirecek Merci.821
III. KAMU DENETÇİLİĞİNE BAŞVURU USÛLÜ .822
KURULUŞ VE GÖREVLER825
Kamu Denetçiliği Kurumunun Kuruluşu .825
Kurumun Görevleri.826
Kurumun Görev Alanına Giren İdâreler828
BAŞVURU VE İNCELEME USÛLÜ 829
Şikâyet Hakkı Olanlar .829
Başvuru Usûlü 829
İnceleme ve Araştırma .831
İnceleme ve Araştırmaya Etki Eden Haller .833
İnceleme ve Araştırma Sonucunda Verilecek Kararlar .834
Karar Türleri 834
Karâra İlişkin Diğer Hususlar .834
YARARLANILAN KAYNAKLAR .837
KAVRAM DİZİNİ .859
