Türk Hukuku'n da, idari yargı kolunda açılan tüm davalar, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu uyarınca ilk incelemeye tutulmaktadır. Anılan Kanun ile belirlenen ilk inceleme hususlarından biri olan "idari merci tecavüzü", Türk İdari Yargılama Hukuku'na özgü bir müessesedir. Çalışmamızda, idari merci tecavüzü müessesesinin tanımının yapılarak unsurlarının belirlenmesi ve incelenmesi ile idari merci tecavüzüne bağlanan sonuçların açıklanması amaçlanmıştır. Bu kapsamda; zorunlu idari başvuruların daha iyi anlaşılması amacıyla, idari işlemler açısından öngörülen zorunlu başvurular ile idari eylemler açısından öngörülen zorunlu idari başvurular şeklinde bir ayrıma gidilmiş, ayrıca belirli noktalardan inceleme konumuz ile bağlantılı olan, Kamu Denetçiliği Kurumu'na başvuru ve 5233 sayılı Terör ve Terörle Mücadeleden Doğan Zararların Karşılanması Hakkında Kanun Kapsamında idari başvuru konuları da çalışmamız kapsamına dahil edilmiştir.
İkinci bölümde, birinci bölümde tanımı ve tespiti yapılan idari merci tecavüzü müessesesine bağlanan hukuki sonuçlar ele alınmış olup, idari yargı yerlerince, görülen davada, idari merci tecavüzü bulunduğunun anlaşıldığı hallerde verilmesi gereken görevli idari mercie tevdi kararı ve bu kararın hukuki niteliği ile hukuki sonuçları üzerinde durulmuştur. Bununla beraber, zorunlu idari başvuru veya görevli idari mercie tevdi kararı sonrası, idarece verilecek açık veya zımni yanıt üzerine açılacak davada, dava konusu edilecek işlem belirlenmeye çalışılmıştır.
 |
Zorunlu İdari Başvurular |
 |
Zorunlu İdari Başvuru Süresi |
 |
Görevli İdari Mercie Tevdi Kararı |
 |
Dava Konusu Edilecek İşlem |
İÇİNDEKİLER
İçindekiler
Önsöz 5
Kısaltmalar Listesi 9
Giriş 11
Birinci Bölüm
İDARİ MERCİ TECAVÜZÜNÜN TANIMI VE UNSURLARI
I. TÜRK İDARİ YARGILAMA HUKUKU’NDA İDARİ MERCİ TECAVÜZÜ 13
II. İDARİ MERCİ TECAVÜZÜNÜN TANIMI 19
III. İDARİ MERCİ TECAVÜZÜNÜN UNSURLARI 26
A. Zorunlu İdari Başvuru 26
1. Başvuru Hakkı 27
2. İdari Başvurular 30
3. Genel Olarak Zorunlu İdari Başvurular 38
4. İdari İşlemlere Karşı Dava Açılmasından Önce Tüketilmesi Zorunlu İdari Başvurular 44
a. Zorunluluğun Tespiti 48
b. Hukuki Rejim 53
c. Zorunlu İdari Başvuru Süresi 57
d. Zorunlu İdari Başvuru Süresinin Hukuki Niteliği 71
e. Başvuruda Bulunabilecekler 77
f. Başvurulacak Makam 80
g. Başvuruda Bulunmanın Hukuki Sonuçları 81
ga. İdare Açısından 81
gb. İlgililer Açısından 89
5. İdari Eylemlere Karşı Dava Açılmasından Önce Tüketilmesi Zorunlu İdari Başvurular 91
a. Zorunluluğun Tespiti 103
b. Hukuki Rejim 106
c. Zorunlu İdari Başvuru Süresi 109
d. Başvuru Süresinin Hukuki Niteliği 112
e. Başvuruda Bulunabilecekler 113
f. Başvurulacak Makam 113
g. İdari Eylemlerde Zorunlu İdari Başvuruda Bulunmanın İstisnası 114
h. Başvuruda Bulunmanın Hukuki Sonuçları 120
ha. İdare Açısından 120
hb. İlgililer Açısından 121
6. Kamu Denetçiliği Kurumu’na Başvuru 125
7. 5233 Sayılı Terör ve Terörle Mücadeleden Doğan Zararların Karşılanması Hakkında Kanun Kapsamında İdari Başvuru 134
B. Zorunlu İdari Başvurunun Kanunen Öngörülmüş Olması 151
C. Başvuru Yapılmadan Dava Açılması 155
1. Başvuru Süresi İçinde Başvuru Yapılmadan Dava Açılması 155
2. Başvuru Süresi Geçtikten Sonra Başvuru Yapılmadan Dava Açılması 156
3. Başvuru Süresi Geçtikten Sonra Yapılan Başvuru Üzerine Alınan Karara Karşı Dava Açılması 164
4. Özel Bazı Haller 167
a. Zorunlu İdari Başvuruda Talep Edilenin Açılan Davada Artırılması 168
b. İdarenin Cevap Süresi Beklenmeden Açılan Dava 170
c. Hatalı Mercie Başvuruda Bulunulması 174
D. İdari Yargının Görevli Olması 181
İkinci Bölüm
İDARİ MERCİ TECAVÜZÜNE BAĞLANAN SONUÇLAR
I. GÖREVLİ İDARİ MERCİE TEVDİ KARARI VE BU KARARIN HUKUKİ NİTELİĞİ 185
II. GÖREVLİ İDARİ MERCİİN BELİRLENMESİ 190
III. GÖREVLİ İDARİ MERCİE TEVDİ KARARININ HUKUKİ SONUÇLARI 194
A. İdare Açısından 194
B. İlgililer Açısından 198
IV. DAVA KONUSU EDİLECEK İŞLEM 201
A. İdari Eylemlere Karşı Dava Açılmasından Önce Tüketilmesi Zorunlu İdari Başvurular Açısından Dava Konusu Edilecek İşlem 201
B. İdari İşlemlere Karşı Dava Açılmasından Önce Tüketilmesi Zorunlu İdari Başvurular Açısından Dava Konusu Edilecek İşlem 202
1. Zorunlu İdari Başvuruya Tabi İdari İşlemin Yürütülmesi Gereken İdari İşlem Niteliğinde Olup Olmadığı 203
2. Zorunlu İdari Başvuruya Tabi İdari İşlemin Kesin İdari İşlem Niteliğinde Olup Olmadığı 205
Sonuç 219
Kaynakça 227
Kavramlar Dizini 239