İDARİ ÖRGÜTLENME VE SİYASİ YÖNETİM İLKESİ OLARAK ÖZERKLİK KAVRAMI
Yrd. Doç. Dr. Mehmet Emin AKGÜL
İÇİNDEKİLER
BİRİNCİ BÖLÜM ÖZERKLİK
I.ÖZERKLİKLE İLGİLİ TEORİLER II.HUKUKSAL DÜZLEMDE ÖZERKLİK A Uluslararası Hukuk ve Özerklik 16 B Özerklik ve Kendi Kaderini Tayin Hakkı (Şelf Determinasyon) 23 III SİYASAL ÖZERKLİK VE İDARİ ÖZERKLİĞİN TEMEL ESASLARI 27 A Siyasal Özerklik 28 1 Siyasi Özerkliğin Hukuksal Kaynakları 30 2 Siyasi Özerkliğin Kapsamı 32 B İdari Özerklik 34 İKİNCİ BÖLÜM FEDERAL DEVLET YAPILANMASI VE FEDERAL DEVLETLER İÇİNDEKİ ÖZERKLİK UYGULAMALARI I FEDERAL DEVLET ı 41
A Federal Devletin Kurulma*'
B Federal Devlet Yapıları ve Siyasal Özerklik, İdari Özerklik 51 1.Federal Yapıya Geçiş- ABD Örneği 51 2.Federal Yapıya Geçiş- Kanada Örneği 53 3.Federal Yapıya Geçiş- Almanya Örneği 55 C Federal Devlet Sistemi İçindeki Siyasal Özerk Yapıların Oluşumu 57 1.ABD ve Porto Riko (Puerto Rico) 57 2.Kanada ve Nunavut 60 D Federal Devlet- Federe Devlet İlişkisi ve Özerklik 62 1.Amerika Birleşik Devletleri (ABD) 63 2.Almanya 63 3.Kanada 67 E Federal Sistemlerde Yerinden Yönetim 70 F Federal Sistemlerde İdari Özerklik 73 1.Amerika Birleşik Devletleri (ABD) 74 2.Kanada 77 3.Almanya 77 II FEDERAL SİSTEMLERDE MEVCUT SİYASAL ÖZERK YAPILAR 80 A ABD-Porto Riko (Puerto Rico) 80 1.Porto Riko (Puerto Rico) Anayasası 81 2.ABD Siyasal Yapılanmasında Porto Riko'nun Statüsü 82 3.Porto Riko (Puerto Rico) Statüsünün Siyasi ve İdari Özerklik Zemininde Değerlendirilmesi 86 B Kanada-Nunavut 95 1.Nunavut Yasası 95 2.Nunavut Statüsünün Siyasi ve İdari Özerklik Zemininde Değerlendirilmesi 98
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM ÜNİTER DEVLET VE ÖZERKLİK I BÜYÜK BRİTANYA VE KUZEY İRLANDA BİRLEŞİK KRALLIĞI 106 A Birleşik Krallık Siyasal Sisteminin Oluşum Süreci 106 B Birleşik Krallık Anayasal Sisteminin Kaynakları 111 C İdari Yapılanması 114 1 Siyasi ve İdari Özerklik Açısından İskoçya Yasası (Scotland Act) 117 a Yasama Yetkisi 118 b Yürütme Yetkisi 119 c Yargı Yetkisi 122 2 Birleşik Krallık İçinde Mahalli İdareler 125 D Birleşik Krallıktaki Uygulamalar Düzleminde Siyasi ve İdari Özerklik 128 E İskoçya Statüsünün Siyasi ve İdari Özerklik Zemininde Değerlendirilmesi 134 II FRANSA-ANAYASAL YAPI-ÖZERKLİK 139 A Anayasal Yapılanmaya Göre Yasama-Yürütme 140 B Fransada Yerinden Yönetimlerin Anayasal Konumu 143 1.Kendine Özgü Yapı - Yeni Kaledonya 146 2.Yeni Kaledonya Statüsünün Siyasi ve İdari Özerklik Zemininde Değerlendirilmesi 148 3.Korsika 152 4.Fransız Anayasa Konseyinin Korsika Kararlan 155 5.Korsika Statüsünün Siyasi ve İdari Özerklik Zemininde Değerlendirilmesi 158
III İSPANYA-ANAYASAL YAPI-ÖZERKLİK 162 A Anayasal Esaslar 163 1.Genel Hükümler 163 2.Yasama-Yürütme-Yargı 165 B Anayasada Yerel Yönetimler ve Özerk Topluluklar İle İlgili Düzenlemeler 166 1 Özerklikler Devleti (Estado de las Autonomias (State of Autonomies)) İçinde Katalan Örneği 171 2 Özerklikler Devleti (Estado de las Autonomias (State of Autonomies)) İçinde Bask Örneği 176 3.İspanyol Devlet Şekli ve Federalizm 182 4.Özerklik Statü Yasaları ve İspanyol Anayasa Mahkemesi Kararları 184 5 Katalonya ve Bask Statüsünün Siyasi ve İdari Özerklik Zemininde Değerlendirilmesi 190 IV FİNLANDİYA-ANA YAS AL YAPI- ÖZERKLİK 196 A Anayasal Yapılanma (Yasama-Yürütme-Yargı) 197 B A land Adaları Özerklik Statüsü 199 C Aland Adaları Özerklik Statüsünün Siyasi veya İdari Özerklik Zemininde Değerlendirilmesi 203 SONUÇ 213 KAYNAKÇA 223
