Eşler Arasındaki Mal Rejimi Davalarında Yargıtay Uygulaması

Av. İhsan MAKAS

İÇİNDEKİLER

BASKIYA ÖNSÖZ V

BASKININ ÖNSÖZÜ VII

BASKIYA ÖNSÖZ IX

GİRİŞ.1

BİRİNCİ BÖLÜM

GENEL OLARAK MAL REJİMLERİ

YASAL MAL REJİMİ - EDİNİLMİŞ MALLARA KATILMA REJİMİ .3

SEÇİMLİK MAL REJİMİ3

A) Genel Olarak.3

B) Seçimlik Mal Rejimi Sözleşmesinin Kurulması ve Sona Ermesi.4

III. OLAĞANÜSTÜ MAL REJİMİ 6

A) Talep Üzerine Hakim Kararı İle Olağanüstü Mal Rejimine Geçiş 6

Haklı Sebeplerin Varlığı Halinde Olağanüstü Mal Rejimine Geçiş6

Alacaklının Talebi İle Olağanüstü Mal Rejimine Geçiş .7

B) Kanun Gereği Kendiliğinden Olağanüstü Mal Rejimine Geçiş 7

İKİNCİ BÖLÜM

EDİNİLMİŞ MALLARA KATILMA REJİMİNİN BAŞLANGICI ve SONA ERMESİ

GENEL OLARAK9

EDİNİLMİŞ MALLARA KATILMA REJİMİNİN BAŞLANGICI9

A) 4721 s. TMK’dan Önceki Evliliklerde 9

B) TMK’dan Sonraki Evliliklerde11

III. EDİNİLMİŞ MALLARA KATILMA REJİMİNİN SONA ERME HALLERİ  11

A) Eşlerden Birinin Ölümü İle Mal Rejiminin Sona Ermesi 12

B) Başka Bir Mal Rejimi Sözleşmesiyle Mal Rejiminin Sona Ermesi 13

C) Boşanma veya Evliliğin İptali Nedeniyle Mal Rejiminin Sona Ermesi .13

D) Mahkeme Kararıyla Mal Ayrılığına Geçilmesi İle Mal Rejiminin Sona

Ermesi.16

İçindekiler

XII

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

EDİNİLMİŞ MALLAR

EDİNİLMİŞ MAL KAVRAMI17

EDİNİLMİŞ MALLARA DAHİL OLAN DEĞERLER.19

A) Çalışmanın Karşılığı Olan Edinimler (m. 219/1.bent) . 21

B) Sosyal Güvenlik veya Sosyal Yardım Kurum ve Kuruluşlarının veya

Personele Yardım Amacı İle Kurulan Sandık Ve Benzerlerinin Yaptığı

Ödemeler (m.219/2.bent) . 25

C) Çalışma Gücünün Kaybı Nedeniyle Ödenen Tazminatlar (m.219/3.bent) . 31

D) Kişisel Malların Gelirleri (m.219/4.bent) 31

III. EDİNİLMİŞ MALLARLA İLGİLİ YARGITAY UYGULAMASI 43

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

KİŞİSEL (ŞAHSÎ) MALLAR

GENEL OLARAK 91

KANUN GEREĞİNCE KİŞİSEL MALLAR 92

A) Kişisel Kullanım Eşyası (m. 220/1. bent) 92

B) Mal Rejiminin Başlangıcında Eşlerden Birine Ait Bulunan veya Bir Eşin

Sonradan Miras Yoluyla ya da Herhangi Bir Şekilde Karşılıksız Kazanma

Yoluyla Elde Ettiği Malvarlığı Değerleri (m. 220/2. bent). 93

Mal Rejiminin Başlangıcında Eşlerden Birine Ait Olan Mallar. 93

Miras Yoluyla Kazanılan Mallar . 93

Karşılıksız Kazanma Yoluyla Edinilen Mallar 94

C) Manevi Tazminat Alacakları (m. 220/3. bent) 98

D) Kişisel Malların Yerine Geçen Değerler (m. 220/4. bent). 100

E) Sosyal Güvenlik ve Yardım Kurumlarınca ya da Çalışma Gücü Kaybı

Nedeniyle Ödenen Toptan Ödeme veya Tazminatların Hak Sahibinin

Kalan Yaşam Süresini Karşılayacak Olan Miktarı (m. 22/8) 103

III. SÖZLEŞME GEREĞİNCE KİŞİSEL MALLAR .107

BEŞİNCİ BÖLÜM

EDİNİLMİŞ veya KİŞİSEL MALLARIN İSPATI

GENEL İSPAT KURALI109

PAYLI MÜLKİYET KARİNESİ .110

III. EDİNİLMİŞ MAL KARİNESİ 112

İçindekiler

XIII

ALTINCI BÖLÜM

MALLARIN YÖNETİMİ, MALLARDAN YARARLANMA ve TASARRUF YETKİLERİ

KURAL. 119

PAYLI MÜLKİYET PAYI ÜZERİNDE TASARRUF 119

YEDİNCİ BÖLÜM

MAL REJİMİNİN TASFİYESİ ve KATILMA ALACAĞININ BELİRLENMESİ . 121

GENEL OLARAK 121

TASFİYE DAVASI 123

A) Tasfiye Aşamaları123

Eşlerin Her Birinin Malvarlığının Belirlenmesi .123

a) Genel Olarak .123

b) Eşlerin Birbirlerinde Bulunan Mallarının Geri Verilmesi .123

c) Eşlerin Paylı Mülkiyetindeki Bir Malın Eşlerden Birisine Tahsisi .124

c) Borçlara İlişkin Düzenlemeler .124

Değer Artış Payı (Katkı) Alacağı124

a) Kavram124

b) Şartları.127

aa) Diğer Eşe Ait Bir Malvarlığı Değerine Katkıda Bulunulması

Gerekir.127

bb) Mal Rejiminin Tasfiyesi Anında Bir Değer Artışının

Bulunması Gerekir .137

cc) Katkı, Kısmen veya Tamamen Karşılık Alınmadan Yapılmış

Olmalıdır. .137

dd) Değer Artış Payı Almaktan Vazgeçilmemiş Olmalıdır.137

ee) Eşler Arasında Resmi Bir Evlilik Bulunması Gerekir .137

ff) Mal Rejiminin Tasfiye Edilmesi Talep Edilmelidir 138

c) Hesaplanması139

aa) Hesaplamaya Hakim Olan Kurallar 139

bb) Çeşitli İhtimaller Dahilinde Değer Artış Payı Alacağının

Hesaplanması 140

aaa) Malın Tasfiye Sırasında Değer Kazanmış Olması140

bbb) Malın Tasfiye Sırasında Değer Kaybetmiş Olması 141

ccc) Malın Tasfiye Sırasında Elden Çıkmış Olması .142

İçindekiler

XIV

ddd) Bir Mala Birden Fazla Sayıda Katkıda Bulunulması 143

eee) Farklı Mallara Katkıda Bulunulması . 144

cc) Sürüm Değerinin Esas Alınacağı Tarih. 144

aaa) 01/01/2002 Tarihinden Önce Yapılan Katkılarda  144

bbb) 01/01/2002 Tarihinden Sonra Yapılan Katkılarda . 145

ccc) 01/01/2002 Tarihinden Önce Başlayıp Bu Tarihten

Sonraya Sarkan Katkılarda. 147

dd) Değer Artış Payının Hesaplanmasında Araştırma Yöntemi . 151

d) Değer Artış Payı Alacağının Artık Değere (Dolayısıyla Katılma

Alacağına) Etkisi 156

e) Değer Artış Payı Alacağının Ödenmesi . 158

f) Değer Artış Payı Alacağının Muaccel Hale Gelmesi 159

g) Faiz . 160

h) Çeşitli Hususlar . 163

Eklenecek Değerlerin Tespiti. 166

Denkleştirme Alacağı. 173

a) Kavram . 173

b) Amacı 173

c) Denkleştirmenin İstenebileceği Zaman 174

d) Denkleştirme Alacağının Türleri . 174

aa) Klasik Denkleştirme Alacağı 174

bb) Aynı Eşin Mal Grupları Arasındaki Değişken Denkleştirme

Alacağı. 174

e) Denkleştirmenin Şartları. 175

Artık Değer 176

a) Kavram . 176

b) Artık Değerin Belirlenmesi 176

aa) Sürüm Değeri 176

bb) Gelir Değeri . 192

c) Değerlendirme Anı . 193

d) Aktif ve Pasifler Bağlamında Artık Değerin Hesaplama Şekli 194

Katılma Alacağı 195

a) Kavram . 195

b) Kanuna Göre Katılma Alacağı . 195

İçindekiler

XV

c) Sözleşmeye Göre Katılma Alacağı .201

d) Mal Rejiminin Ölüm Dışındaki Bir Sebeple Sona Ermesi Halinde

Katılma Alacağı202

e) Katılma Alacağının Ödenmesi, Ertelenmesi, Muacceliyet ve Faiz.202

aa) Katılma Alacağının Ödenmesi202

bb) Katılma Alacağının Ertelenmesi .205

cc) Katılma Alacağının Muacceliyeti205

dd) Katılma Alacağına Faiz Uygulaması205

f) Aile Konutu ve Ev Eşyası Üzerinde Sağ Kalan Eşin Talep Hakkı .211

aa) Yasal Dayanak211

bb) Sağ Kalan Eşe Tanınan Haklar 214

cc) Yasal Alım Hakkının Koşulları.215

B) Tasfiye Davasında Zamanaşımı.218

Genel Olarak 218

Süresi .219

Zamanaşımının Başlangıcı220

C) Tasfiye Davasında Taraflar .221

Genel Olarak 221

Üçüncü Kişilere Karşı Dava Hakkı.224

a) Yasal Dayanak .224

b) Koşulları 224

D) Katılma Alacağı ve Tasfiyede Esasa Dair Hususlarda Yargıtay Uygulaması.228

E) Usul Kuralları ve Sıklıkla Yapılan Hatalara Dair Uyarılar .322

Görevli Mahkeme 322

Yetkili Mahkeme346

Talebin Açıklattırılması 350

Harç .351

Yargılama Gideri ve Vekalet Ücreti354

Kısmi Dava ve Belirsiz Alacak Davası358

a) Kısmi Dava.358

b) Belirsiz Alacak Davası 360

Islah .365

Tebligat 370

İçindekiler

XVI

Usuli Kazanılmış Hak . 374

Bekletici Mesele 379

İspat Yükü 382

İhtiyati Tedbir 386

Yemin Delili . 390

Tanık Dinletme 392

Yargılama Usulü ve Ön İnceleme. 393

Hukuki Dinlenilme Hakkı . 399

Teminat Yatırma Zorunluluğu . 404

a) Genel Olarak. 404

b) Teminat Gösterme Zorunluluğu Bulunan Haller 405

aa) Türkiye’de Mutad Meskeni Bulunmayan Türk Vatandaşının

Dava Açması 405

bb) Türkiye’de Mutad Meskeni Bulunmayan Türk Vatandaşının

Davaya Müdahil Olması  406

cc) Türkiye’de Mutad Meskeni Bulunmayan Türk Vatandaşının

Takip Yapması . 406

dd) Davacının Daha Önce İflasına Karar Verilmiş, Hakkında

Konkordato veya Uzlaşma Suretiyle Yeniden Yapılandırma

İşlemlerinin Başlatılmış Bulunması 406

c) Dava Esnasında Teminat Gerektiren Bir Durumun Ortaya

Çıkması . 407

d) Mecburi Dava Arkadaşlığının Bulunması Hali. 407

e) Teminat Yatırılmasının Dava Şartı Olması 407

Karşı Dava 408

Hakimin Davayı Aydınlatma Yükümlülüğü 411

Feragat 414

Sulh . 416

Hüküm ve Gerekçesi . 417

a) Mahkemece Hangi Alacak Kalemi İçin Ne Miktar Talebin Kabul

Edildiğinin Açıkça Yazılması Gerekir . 417

b) Talepten Fazlasına veya Başka Bir Şeye Karar Verilemez . 418

c) Tüm Talepler Olumlu ve Olumsuz Hükümde Karşılanmalıdır. 423

d) Kısa Kararla Gerekçeli Kararın Hüküm Fıkrası Çelişmemelidir 424

e) Hüküm Fıkrasının Taşıması Gereken Özellikler. 425

İçindekiler

XVII

f) Hüküm ile Gerekçe Çelişik Olmamalıdır426

g) Eksik Araştırma İle Hüküm Kurulmamalıdır 428

h) Hükmün Gerekçesi Usul ve Yasaya Uygun Olmalıdır 431

Kanun Yolları434

a) İstinaf 434

aa) İstinafa Tabi Kararlar .434

bb) İstinaf Sebepleri.435

cc) İstinafa Başvuru Süresi 436

dd) Elektronik Ortamda İstinaf Başvurusu.436

ee) İstinaf Dilekçesi437

b) Temyiz.439

aa) Temyiz Edilebilen Kararlar .439

bb) Temyiz Edilemeyen Kararlar 439

cc) Temyiz Dilekçesinin Verilmesi .440

dd) Temyiz Süresi.440

ee) Temyiz İsteminde Bulunma Hakkı .441

ff) Temyizin İcraya Etkisi.441

Hükmün Tashihi-Tavzihi.442

SEKİZİNCİ BÖLÜM

DİĞER MAL REJİMLERİ

MAL AYRILIĞI REJİMİ . 443

PAYLAŞMALI MAL AYRILIĞI REJİMİ 443

III. MAL ORTAKLIĞI REJİMİ 446

DOKUZUNCU BÖLÜM

HUKUK GENEL KURULU KARARLARI . 451

ONUNCU BÖLÜM

DİLEKÇE ve ONANMIŞ YEREL MAHKEME KARARI ÖRNEKLERİ

DİLEKÇE ÖRNEĞİ 549

ONANMIŞ YEREL MAHKEME KARAR ÖRNEKLERİ 551

1) Katkı Payı 551

2) Katılma AlacağıLH.555

İçindekiler

XVIII

3) Katılma Alacağı. 558

4) Alacak (Değer Artış Payı ve Ziynet Eşyası Alacağı) . 566

5) Katkı Payı-Katılma Alacağı 570

6) Katılma Alacağı. 575

7) Katılma Alacağı. 579

8) Eşya Alacağı 583

9) Boşanmadan Sonra Açılan Katkı Payı. 586

10) Mal Ayrılığına Dönüştürme Davası. 593

11) Katılma Alacağı. 597

12) Katılma Alacağı. 600

BİLİRKİŞİ RAPORU ÖRNEKLERİ 605

Değer Artış Payından Kaynaklı Alacak. 605

Katılma Alacağı . 609

Katılma Alacağı . 611

Aile Konutu Şerhi  616

KAVRAM İNDEKSİ  619