İnşaat Hukukunda İmkansızlık

Av. Elif DEMİREL

İÇİNDEKİLER

İÇİNDEKİLER.3

KISALTMALAR9

GİRİŞ.11

BİRİNCİ BÖLÜM

HUKUKUMUZDA İNŞAAT SÖZLEŞMELERİ VE İFA

ENGELLERİ

İnşaat Hukuku ve İnşaat Sözleşmeleri 15

Eser Sözleşmeleri15

1.1. Genel Olarak .15

1.2. Tanımı ve Unsurları 17

1.2.1. Tanım .17

1.2.2. Unsurları.18

1.2.2.1. Bir Eserin Meydana Getirilmesi18

1.2.2.2. Bir Bedelin Ödenmesi .21

1.2.2.3. Tarafların Anlaşmaları 22

1.3. Eser Sözleşmelerinin Hukuki Niteliği.24

İnşaat Sözleşmeleri.26

2.1. Tanım 26

2.2. İnşaat Sözleşmelerinin Uygulamada En Çok Görülen

Çeşitleri 28

2.2.1. Genel Olarak 28

2.2.2. Arsa Payı Karşılığı Olarak Yapılan İnşaat

Sözleşmeleri .29

2.2.3. Gelir Paylaşımlı İnşaat Sözleşmeleri31

2.2.4. Kamu İnşaat Sözleşmeleri35

2.3. İnşaat Sözleşmeleri Hakkında Tatbik Edilecek

Düzenlemeler .37

İçindekiler

4

2.4. İnşaat Sözleşmelerinde Taraflar38

2.4.1 İşsahibi 39

2.4.2. Yüklenici39

2.4.3. Yan Yüklenici 39

2.4.4. Alt Yüklenici40

İfa Hukuku ve İfa Engelleri41

İfa .41

İfa Kavramı 41

1.1. Tanım 41

1.2. İfanın Unsurları.43

1.2.1. İfanın Konusu.43

1.2.2. İfanın Yeri46

1.2.3 İfanın Zamanı47

1.3. İfanın Tarafları 48

1.3.1. Borçlu.48

1.3.2. Alacaklı 49

1.4. İfanın Hukuki Niteliği.50

İfa Engelleri .51

Genel Olarak 51

İfa Engellerinin Çeşitleri53

2.1. Alacaklının Temerrüdü .53

2.1.1. Tanım .53

2.1.2. Alacaklının Temerrüdünün Koşulları 53

2.1.3. Alacaklının Temerrüdüne Bağlanan Sonuçlar.54

2.2. Borçlunun Temerrüdü.55

2.2.1. Tanım .55

2.2.2. Borçlunun Temerrüdünün Koşulları 56

2.2.3. Borçlunun Temerrüdüne Bağlanan Sonuçlar.58

İçindekiler

5

2.3. Sözleşmenin Müspet İhlali59

2.3.1. Tanım .59

2.3.2. Sözleşmenin Müspet İhlalinin Koşulları60

2.3.3. Sözleşmenin Müspet İhlaline Bağlanan

Sonuçlar61

2.4. Sözleşme Öncesi Kusur Sorumluluğu (Culpa in

Contrahendo)62

2.4.1 Tanım 62

2.4.2 Sözleşme Öncesi Kusur Sorumluluğunun

Hukuki Niteliği ve Koşulları63

2.4.3. Sözleşme Öncesi Kusur Sorumluluğu

Konusundaki Düzenlemeler ve Sonuçları64

2.5. İşlemin Temelinin Çökmesi 65

2.5.1. Tanım .65

2.5.2. İşlem Temelinin Çökmesinin Koşulları .65

2.5.3. İşlem Temelinin Çökmesinin Sonuçları.66

2.6. İmkânsızlık67

2.6.1. Genel Olarak 67

İKİNCİ BÖLÜM

İNŞAAT SÖZLEŞMELERİ BAKIMINDAN İFA

ENGELLERİ

İnşaat Sözleşmelerinde Temerrüt.71

İnşaat Sözleşmelerinde Sözleşmenin Müspet İhlali.73

2.1. Zamanaşımı .76

İnşaat Sözleşmelerinde Sözleşme Öncesi Kusur

Sorumluluğu .76

İnşaat Sözleşmelerinde İşlem Temelinin Çökmesi78

İnşaat Sözleşmelerinde İmkânsızlık .83

5.1. Sözleşme Öncesi (Baştan) İmkânsızlık .84

İçindekiler

6

5.1.1. Sözleşme Öncesi (Baştan) Objektif (Nesnel)

İmkânsızlık.84

5.1.1.1 Sorumluluk Bağlamında İncelenmesi 85

5.1.2. Sözleşme Öncesi (Baştan) Sübjektif (Öznel)

İmkânsızlık.86

5.1.2.1. Sorumluluk Bağlamında İncelenmesi .87

5.2 Sözleşme Sonrası (Sonraki) İmkânsızlık .87

5.2.1. Sözleşme Sonrası (Sonraki) Objektif (Nesnel)

İmkânsızlık.87

5.2.2. Sözleşme Sonrası (Sonraki) Sübjektif (Öznel)

İmkânsızlık.88

5.2.2.1. Sorumluluk Bağlamında İncelenmesi .89

5.3. Eser Sözleşmelerine İlişkin Özel İmkânsızlık Halleri 90

5.3.1. İşin Sahibinin İfayı İmkânsız Hale Getirdiği

Durumları (TBK md.485) 90

5.3.2. Yüklenicinin Ölüm ya da Yeteneğinin Kaybı

Nedeniyle İfanın İmkânsız Olması (TBK md. 486).93

5.3.3. İnşa Edilen Yapının Teslim Öncesi Yok Olması ve

İmkânsızlık Arasındaki İlişki (TBK 483) 94

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

İNŞAAT SÖZLEŞMELERİNDE İMKÂNSIZLIK VE

SONUÇLARI

Genel Olarak 97

Genel Hükümler Işığında Borçlunun Sorumlu Olmadığı

ve Borçlunun Sorumlu Olduğu İmkânsızlık ve Sonuçları .99

2.1. Borçlunun Sorumlu Olmadığı İmkânsızlık.99

2.1.1. Borcun Sona Ermesi.100

2.1.2. Borca Bağlı (Fer’i) Hakların Sona Ermesi.100

2.1.3. İade Yükümlülüğü101

2.1.4. Bildirim ve Önlem Alma Yükümlülüğü 101

İçindekiler

7

2.1.5. Kaim Değer Talebi.102

2.2. Borçlunun Sorumlu Olduğu İmkânsızlık 102

2.2.1. Aynen İfa Yükümlülüğünün Sona Ermesi .103

2.2.2. Zararı Tazmin Yükümlülüğünün Doğması 103

2.2.3. Kaim Değer Talebi.105

Özel Düzenlemeler Işığında İnşaat Hukuku Kapsamında

İmkânsızlık ve Sonuçları .105

3.1. İşsahibi İle İlgili Sebeplerle Ortaya Çıkan İmkânsızlık 106

3.1.1. Şartları 106

3.1.2. Hüküm ve Sonuçları.108

3.1.2.1. Borcun Sona Ermesi109

3.1.2.2. Yüklenicinin Hakları.109

3.1.2.2.1. Yapılan İşin Değeri ve İşin Değerine

Girmeyen Giderler110

3.1.2.2.2. Yüklenicinin Tazminat Talebi113

3.1.2.3. İşsahibinin Hakları 115

3.1.2.3.1. Yüklenicinin Temerrüdü Hali 115

3.1.2.3.2. Yüklenicinin Tehlikeyi Bildirme

Yükümlülüğüne Aykırı Davranması Hali 116

3.1.2.3.3. Malzeme ve Araç ve Gereçler ile

Tamamlanmamış Eserin Teslimi116

3.1.2.3.4. Fazla Ödemenin İadesi.117

3.2. Yükleniciden Kaynaklanan Sebeplerle İfanın

İmkânsızlaşması .117

3.2.1. Şartları 118

3.2.2. Hüküm ve Sonuçları.121

3.2.2.1. Borcun Sona Ermesi121

3.2.2.2. İşsahibinin Bedel Ödeme Yükümlülüğü .122

3.2.2.3. İşsahibinin Tazminat Talebi124

İçindekiler

8

3.2.2.4. İşsahibinin Sahip Olduğu Diğer Haklar125

3.2.2.4.1. Yüklenicinin Temerrüdü Hali 125

3.2.2.4.2. Yüklenicinin Tehlikeyi Bildirme

Yükümlülüğüne Aykırı Davranması Hali126

3.2.2.4.3. Malzeme ve Araç ve Gereçler ile

Tamamlanmamış Eserin Teslimi .126

3.2.2.4.4. Fazla Ödemenin İadesi.127

3.3. Taraflara İsnat Edilemeyen Sebeplerle İfanın

İmkânsızlaşması.127

3.3.1. Şartları127

3.3.2. Hüküm ve Sonuçları.131

3.3.2.1. Borcun Sona Ermesi131

3.3.2.2. Karşılıklı Edim Yükümlülüklerinin Sona

Ermesi 132

3.3.2.3. Yüklenicinin Bildirim Yükümlülüğüne

Uymaması 132

İspat Yükü ve Zamanaşımı .133

4.1. İspat.133

4.2. Zamanışımı133

SONUÇ135

KAYNAKÇA 137