İş Kazası veya Meslek Hastalığından Kaynaklanan Maddi ve Manevi Tazminat Davaları

İçindekiler
SUNUŞ VII
İÇİNDEKİLER . IX
KISALTMALAR XLV
BİRİNCİ KİTAP
BEDENSEL BÜTÜNLÜĞÜN ZEDELENMESİNDEN KAYNAKLANAN
MADDİ TAZMİNAT DAVALARI
BİRİNCİ BÖLÜM
ZARAR KAVRAMI
A- ZARARIN ÇEŞİTLERİ .3
1- MADDİ ZARAR3
a- Unsurları 4
aa- Mal varlığı .4
bb- Mal varlığında eksilme4
cc- Eksilmenin istek dışı oluşması .4
b- Maddi zararın çeşitleri .4
aa- Fiilî zarar - Yoksun kalınan kazanç.4
aaa- Fiilî zarar.4
bbb- Yoksun kalınan kazanç.5
bb- Kişiye ilişkin zarar - Şeye ilişkin zarar- Diğer zararlar 5
aaa- Kişiye ilişkin zarar (Bedensel zarar).5
bbb- Şeye ilişkin zarar .5
ccc- Diğer zararlar 5
cc- Doğrudan doğruya zarar - Dolayısıyla zarar .6
aaa- Doğrudan doğruya zarar 6
bbb- Dolayısıyla zarar 6
dd- Olumlu (müspet) zarar - Olumsuz (menfi) zarar.6
aaa- Olumlu zarar .6
bbb- Olumsuz zarar.6
2- MANEVİ ZARAR 7
İKİNCİ BÖLÜM
MADDİ TAZMİNAT KAVRAMI, AMACI VE ÇEŞİTLERİ
A- MADDİ TAZMİNAT KAVRAMI VE AMACI 8
B- MADDİ TAZMİNATIN ÇEŞİTLERİ 9
1- AYNEN TAZMİN 9
2- PARA İLE TAZMİN (NAKDEN TAZMİN)10
a- Genel olarak.10
b- Para ile tazmin çeşitleri .10
aa- Sermaye ile tazmin 11
bb- İrat şeklinde tazmin .11
HUKUK GENEL KURULU KARARLARI 12
ÖZEL DAİRE KARARI 22
X
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
TAZMİNAT DAVASINDA GÖREV
A- GENEL OLARAK 24
B- İŞ MAHKEMELERİNİN GÖREV ALANI 25
C- İŞ MAHKEMELERİNİN GÖREV ALANINA GİREN UYUŞMAZLIKLAR . 26
1- İŞÇİLER İLE İŞVEREN VEYA İŞVEREN VEKİLLERİ ARASINDA İŞ İLİŞKİSİ NEDENİYLE
SÖZLEŞMEDEN VEYA KANUNDAN DOĞAN UYUŞMAZLIKLAR . 27
2- SOSYAL GÜVENLİK KURUMU İLE TÜRKİYE İŞ KURUMUNUN TARAF OLDUĞU İŞ VE
SOSYAL GÜVENLİK MEVZUATINDAN KAYNAKLANAN UYUŞMAZLIKLAR 27
a- Genel olarak. 27
b- İş mahkemelerinin görev alanına girmeyen istisnai uyuşmazlıklar 28
aa- İdari para cezalarına ilişkin uyuşmazlıklar 28
bb- 5754 sayılı yasanın yürürlüğe girmesinden önce emekli sandığı statüsünde
bulunanlar ile ilgili uyuşmazlıklar 28
3- DİĞER KANUNLARDA İŞ MAHKEMELERİNİN GÖREVLENDİRİLDİĞİ UYUŞMAZLIKLAR 29
a- Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanununda görev 30
b- Kamu Görevlileri Sendikaları ve Toplu Sözleşme Kanununda görev 30
D- TAZMİNAT DAVALARINDA GÖREVLİ YARGI YERİ İŞ MAHKEMESİNDİR. 30
1- GENEL OLARAK 30
2- TAZMİNAT DAVASININ İŞ MAHKEMESİNDE GÖRÜLEBİLMESİ KOŞULLARI . 32
a- Uyuşmazlığın İş K, TBK, Deniz İş K. veya Basın K.na tabi davacı işçi ile işveren
veya işveren vekili arasında olması 32
aa- Davacının İş K. TBK, Basın K, Deniz İş K'na tabi işçi olması 32
aaa- İş K. kapsamındaki işçiler. 32
bbb- TBK'nun 2.kısım 6.bölümünde düzenlenen hizmet sözleşmesi
kapsamındaki işçiler 33
ccc- Deniz İş Kanunu kapsamındaki işçiler (Gemi adamları) 33
ddd- Basın İş Kanunu kapsamındaki işçiler (gazeteciler) 34
bb- Davanın işveren veya işveren vekiline yöneltilmesi. 35
aaa- İşveren kavramı 36
bbb- İşveren vekili kavramı 37
b- Uyuşmazlığın iş ilişkisi nedeniyle sözleşmeden veya Kanundan doğması. 38
E- İŞVERENİN İFLÂSI HALİNDE GÖREV 39
a- Dava açılmadan önce işverenin iflâsı 39
b- İş mahkemesinde dava açıldıktan sonra işverenin iflâsı . 39
F- İDARİ İŞLEM VE EYLEMLERDEN DOĞAN İNSAN ZARARLARINA İLİŞKİN TAZMİNAT
DAVALARINDA GÖREV 40
G- GÖREV KURALI KAMU DÜZENİNE İLİŞKİNDİR 40
H- GÖREV İNCELEMESİ VE GÖREVSİZLİK KARARI. 41
I- GÖREVSİZLİK KARARI ÜZERİNE YAPILACAK İŞLEMLER. 42
İ- DOSYA KENDİSİNE GÖNDERİLEN MAHKEMECE YAPILACAK İŞLEM. 43
HUKUK GENEL KURULU KARARLARI 44
ÖZEL DAİRE KARARLARI 54
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
TAZMİNAT DAVASINDA YETKİ
A- GENEL OLARAK 80
B- İŞ MAHKEMELERİNİN YETKİ ALANI . 80
C- TAZMİNAT DAVALARINDA YETKİLİ MAHKEMELER 81
1- GENEL OLARAK 81
XI
2- DAVALININ YERLEŞİM YERİNİN BULUNDUĞU YER MAHKEMESİ 82
a- Genel olarak.82
b- Davalının birden fazla olması halinde davacının seçimlik hakkı83
c- Yerleşim yeri kavramı83
aa- Gerçek kişilerin yerleşim yeri 83
bb- Tüzel kişilerin yerleşim yeri.83
3- İŞYERİNİN BULUNDUĞU YER MAHKEMESİ .84
a- Genel olarak.84
b- İşyeri kavramı.84
4- İŞKAZASININ MEYDANA GELDİĞİ YER MAHKEMESİ85
5- ZARARIN MEYDANA GELDİĞİ YER MAHKEMESİ85
6- ZARAR GÖREN İŞÇİNİN YERLEŞİM YERİ MAHKEMESİ.85
D- İŞLEMİ YAPAN SGK ŞUBESİNİN BULUNDUĞU YER MAHKEMESİNİN YETKİSİ .86
E- İŞ MAHKEMELERİNİN YETKİLERİNE İLİŞKİN DİĞER YASALARDA YER ALAN HÜKÜMLER 87
1- SOSYAL SİGORTALAR VE GENEL SAĞLIK SİGORTASI KANUNUNDA YETKİ .87
2- SENDİKALAR VE TOPLU İŞ SÖZLEŞMESİ KANUNUNDA YETKİ87
3- KAMU GÖREVLİLERİ SENDİKALARI VE TOPLU SÖZLEŞME KANUNUNDA YETKİ.87
F- KARAYOLLARI TRAFİK KANUNUNA GÖRE YETKİ .87
G- KAMU DÜZENİNE İLİŞKİN KESİN YETKİ KURALI88
H- YETKİ DAVA KOŞULUNUN GEREK KENDİLİĞİNDEN GEREKSE İTİRAZ ÜZERİNE
İNCELENMESİ.88
I- YETKİSİZLİK KARARI ÜZERİNE YAPILACAK İŞLEMLER.90
İ- DOSYA KENDİSİNE GÖNDERİLEN MAHKEMECE YAPILACAK İŞLEMLER .91
HUKUK GENEL KURULU KARARLARI 91
ÖZEL DAİRE KARARLARI.97
BEŞİNCİ BÖLÜM
TAZMİNAT DAVASINDA TARAF EHLİYETİ
A- GERÇEK KİŞİLERDE TARAF EHLİYETİ. 106
1- GERÇEK KİŞİLERİN DAVADAN ÖNCE ÖLÜMÜ 106
2- GERÇEK KİŞİNİN DAVA AÇILDIKTAN SONRA ÖLÜMÜ 108
İÇTİHADI BİRLEŞTİRME KARARI. 109
ÖZEL DAİRE KARARLARI. 110
B- TÜZEL KİŞİLERDE TARAF EHLİYETİ . 115
1- ÖZEL HUKUK TÜZEL KİŞİLERİ . 115
2- KAMU TÜZEL KİŞİLERİ 117
HUKUK GENEL KURULU KARARI 117
ÖZEL DAİRE KARARLARI. 118
C- TÜZEL KİŞİLİĞİ OLMAYAN ORTAKLIKLARIN TARAF EHLİYETİ 122
1- ADÎ ORTAKLIK 122
2- MİRAS ORTAKLIĞI 123
ÖZEL DAİRE KARARLARI. 123
ALTINCI BÖLÜM
TAZMİNAT DAVASINDA DAVA EHLİYETİ
A- GERÇEK KİŞİLERİN DAVA EHLİYETİ. 125
1- TAM EHLİYETLİLER 125
2- SINIRLI EHLİYETLİLER . 125
XII
3- TAM EHLİYETSİZLER.126
4- DAVA EHLİYETİ OLMAYANLAR ADINA DAVA AÇILMASI .126
a- Genel olarak126
b- Velisi tarafından takip edilen davada çocuğun reşit olması126
c- Yasal temsilcinin atadığı vekil tarafından takip edilen davada çocuğun reşit
olması 127
5- DAVA EHLİYETİ OLMAYANLARA KARŞI DAVA AÇILMASI127
HUKUK GENEL KURULU KARARLARI.127
ÖZEL DAİRE KARARLARI .130
B- TÜZEL KİŞİLERİN DAVA EHLİYETİ132
1- ÖZEL HUKUK TÜZEL KİŞİLERİ132
2- KAMU TÜZEL KİŞİLERİ 133
HUKUK GENEL KURULU KARARI 133
ÖZEL DAİRE KARARLARI .134
YEDİNCİ BÖLÜM
TAZMİNAT DAVASINDA TARAF SIFATI
A- DAVACI SIFATI (AKTİF HUSUMET) .138
1- GENEL OLARAK.138
a- İş kazasına uğrayan veya meslek hastalığına tutulan işçi (sigortalı).139
HUKUK GENEL KURULU KARARLARI.140
ÖZEL DAİRE KARARLARI .142
b- İş kazası veya meslek hastalığı nedeniyle bedensel zarara uğrayan ve daha
sonra ölen işçinin mirasçıları.144
c- Alacağı devralan temlik alacaklısı145
aa- Alacağın dava açılmadan önce devri 145
bb- Alacağın dava açıldıktan sonra yargılama sırasında devri.145
ÖZEL DAİRE KARARLARI .146
2- ŞİKÂYETE BAĞLI SUÇLARDA ŞİKÂYETTEN VAZGEÇMENİN DAVACI SIFATINA ETKİSİ147
a- Genel olarak147
b- 765 sayılı mülga TCK açısından şikâyetten vazgeçme.147
c- 5237 sayılı TCK açısından şikâyetten vazgeçme .148
HUKUK GENEL KURULU KARARI 149
ÖZEL DAİRE KARARLARI .150
B- DAVALI SIFATI (PASİF HUSUMET)154
1- GENEL OLARAK.154
a- Bir alacak davasında, davalı olma sıfatı, o alacağın gerçek borçlusuna aittir.154
b- Dava açıldıktan sonra taraf değişikliği .154
aa- Davalının açık onayına bağlı olan taraf değişikliği155
bb- Davalının onayına bağlı olmayan taraf değişikliği 155
ÖZEL DAİRE KARARLARI .156
2- İŞVERENİN DAVALI SIFATI157
HUKUK GENEL KURULU KARARLARI.159
ÖZEL DAİRE KARARLARI .166
3- ASIL İŞVEREN-ALT İŞVEREN İLİŞKİSİNİN BULUNMASI HALİNDE ASIL İŞVERENİN
VE ALT İŞVERENİN DAVALI SIFATI 177
a- Genel Olarak.177
b- Alt işveren kavramı ve unsurları177
aa- Alt işveren kavramı.177
XIII
bb- Alt işverenin unsurları 178
aaa- İşyerinde işçi (sigortalı) çalıştıran asıl işveren bulunmalıdır . 178
bbb- Alınan iş, asıl işverenin işyerinde yapılmalıdır. 179
ccc- Alt işverenin aldığı iş, işyerinde yürütülen mal veya hizmet üretimine
ilişkin asıl işin bölüm veya yardımcı işler kapsamında bulunmalıdır 180
1) Asıl iş kavramı . 180
2) Yardımcı iş kavramı 183
ddd- İşletmenin ve işin gereği ile teknolojik nedenlerle uzmanlık gerektiren
iş olmalıdır 184
eee- İşçilerin sadece asıl işverenden alınan işte çalıştırılması gerekir. 184
c- Asıl işveren - alt işveren ilişkisinde işverenlerin hukuki sorumluluğu 185
aa- Alt işverenin sorumluluğu . 185
bb- Asıl işverenin sorumluluğu 185
HUKUK GENEL KURULU KARARLARI 187
ÖZEL DAİRE KARARLARI. 205
4- ÖDÜNÇ İŞ İLİŞKİSİNDE İŞVERENLERİN DAVALI SIFATLARI 240
a- Özel istihdam bürosu aracılığı ile ödünç iş ilişkisi . 240
b- İşverenin işçisini başka bir işverene geçici olarak devretmesi suretiyle ödün
XIV
dd- İşveren vekilinin hukuki sorumluluğu .268
ÖZEL DAİRE KARARLARI .269
8- ÜÇÜNCÜ KİŞİLERİN DAVALI SIFATI .272
a- Tüzel kişi ortakları ve yöneticileri ile işverence çalıştırılan diğer kişilerin davalı
sıfatı.272
HUKUK GENEL KURULU KARARI 274
ÖZEL DAİRE KARARLARI .276
b- Sürücü, araç işleticisi ve bağlı olduğu teşebbüs sahibinin davalı sıfatı277
ÖZEL DAİRE KARARLARI .279
c- Sigorta şirketinin davalı sıfatı283
HUKUK GENEL KURULU KARARI 285
ÖZEL DAİRE KARARLARI .286
9- GERÇEK KİŞİ İŞVEREN, İŞVEREN VEKİLİ VE DİĞER SORUMLU 3.KİŞİLERİN
MİRASÇILARININ DAVALI SIFATI.288
ÖZEL DAİRE KARARI.289
SEKİZİNCİ BÖLÜM
TAZMİNAT DAVASINDA DAVA KOŞULLARI
A- GENEL DAVA KOŞULLARI.290
1- HMK YÖNÜNDEN DAVA KOŞULLARI .290
2- İMK YÖNÜNDEN ÖZEL DAVA KOŞULU 291
3- KHK YÖNÜNDEN DAVA KOŞULU.291
4- DAVA KOŞULLARININ İNCELENMESİ 291
HUKUK GENEL KURULU KARARI 292
ÖZEL DAİRE KARARI.295
B- DAVA KONUSUNA İLİŞKİN GENEL DAVA KOŞULLARI,.298
1- HUKUKÎ YARAR BULUNMASI (HUKUKÎ KORUNMA İHTİYACI) .298
a- Kavram.298
b- Eda davalarında hukukî yarar .298
c- Tespit davalarında hukuki yarar299
aa- Genel olarak 299
bb- Tespit davasının koşulları300
aaa- Tespit davasına konu bir hak veya hukuki ilişki bulunması.300
bbb- Tespit davası açılmasında hukuki yarar bulunması300
d- Belirsiz alacak davasında hukuki yarar 301
e- Hukukî yararın incelenmesi ve karara bağlanması302
HUKUK GENEL KURULU KARARI 302
ÖZEL DAİRE KARARLARI .304
2- DERDEST BİR DAVANIN BULUNMAMASI.308
a- Kavram.308
b- Derdestliğin koşulları .308
aa- Aynı davanın iki kez açılması .308
bb- İlk davanın görülmekte olması.308
cc- İlk dava ile ikinci davanın aynı dava olması 308
c- Derdestliğin incelenmesi ve karara bağlanması309
HUKUK GENEL KURULU KARARI 309
ÖZEL DAİRE KARARLARI .310
3- KESİN HÜKÜM BULUNMAMASI.311
a- Genel olarak311
XV
b- Maddi anlamda kesin hüküm kavramı. 311
c- Maddi anlamda kesin hükmün koşulları 312
aa- Her iki davanın konularının aynı olması 312
bb- Her iki dava sebeplerinin aynı olması. 313
cc- Her iki davanın taraflarının aynı olması 313
dd- Kesin hüküm itirazı ve karara bağlanması 314
HUKUK GENEL KURUL KARARLARI 315
ÖZEL DAİRE KARARLARI. 319
DOKUZUNCU BÖLÜM
DAVA AÇMA YÖNTEMİ
A- GENEL OLARAK 324
B- DAVA DİLEKÇESİYLE İŞ MAHKEMESİNE BAŞVURULMASI . 324
ÖZEL DAİRE KARARI 325
C- DAVA DİLEKÇESİNDE BULUNMASI GEREKEN UNSURLAR. 325
1- MAHKEMENİN ADI (HMK md.119/1-a) . 325
2- DAVACI İLE DAVALININ ADI VE ADRESLERİ (HMK md.119/1-b) 326
HUKUK GENEL KURULU KARARI 327
ÖZEL DAİRE KARARLARI. 328
3- DAVACININ T.C. KİMLİK NUMARASI (HMK md.119/1-c) 329
4- TARAFLARIN KANUNİ TEMSİLCİLERİNİN VEYA DAVACI VEKİLİNİN ADI, SOYADI VE
ADRESLERİ (HMK md.119/1-ç) 329
a- Davacı vekilinin veya temsilcinin adı, soyadı, adresi. 329
b- Davalı yasal temsilcisinin adı, soyadı ve adresi 330
5- DAVA KONUSU VE DAVA KONUSUNUN DEĞERİ (HMK. md.119/1-d) 330
ÖZEL DAİRE KARARI 330
6- DAYANILAN OLAYLARIN (VAKIALARIN) AÇIK ÖZETLERİ (HMK md.119/1-e). 331
7- VAKIALARIN HANGİ DELİLLERLE İSPAT EDİLECEĞİ (HMK md.119/1-f) 331
ÖZEL DAİRE KARARI 332
8- HUKUKÎ SEBEPLER (HMK md.119/1-g). 333
9- TALEP (İSTEM) SONUCU (HMK md. 119/1-ğ) . 333
ÖZEL DAİRE KARARLARI. 335
10- DAVA DİLEKÇESİNDE DAVACININ VEYA VARSA YASAL TEMSİLCİ YA DA VEKİLİNİN
İMZASININ BULUNMASI (HMK md. 119/1-h) 336
HUKUK GENEL KURULU KARARI 337
C- DAVA DİLEKÇESİNDEKİ EKSİKLİKLERİN YAPTIRIMI 337
HUKUK GENEL KURULU KARARI 337
D- DELİLLERİN DİLEKÇE İLE BİRLİKTE VERİLMESİ 339
E- DAVA HARCININ YATIRILMASI 339
1- TAZMİNAT DAVASI NİSPÎ HARCA BAĞLIDIR. 339
2- TAZMİNAT DAVASININ HARCI ÖDENEN DAVA DİLEKÇESİNİN MAHKEME ESAS
DEFTERİNE KAYDEDİLDİĞİ TARİHTE AÇILMIŞ SAYILMASI 339
3- ASLİ MÜDAHALE DAVASININ DİLEKÇENİN MAHKEME KALEMİNE VERİLDİĞİ VE
HARCIN ÖDENDİĞİ TARİHTE AÇILMIŞ SAYILMASI . 340
4- NOKSAN (EKSİK) HARCIN TAMAMLATILMASI . 341
HUKUK GENEL KURULU KARARLARI 341
ÖZEL DAİRE KARARLARI. 344
F- GİDER AVANSI YATIRILMASI. 347
HUKUK GENEL KURUL KARARI 347
ÖZEL DAİRE KARARLARI. 350
XVI
G- DAVA DİLEKÇESİNİN TEBLİĞİ VE DAVETİYENİN TAŞIMASI GEREKLİ UNSURLAR .351
ÖZEL DAİRE KARARI.352
H- TARAFLARIN DURUŞMAYA DAVET EDİLMESİ (ÇAĞRILMASI) 353
1- HUKUKÎ DİNLENİLME HAKKI GEREĞİ DAVET 353
2- DAVA DİLEKÇESİ VE DAVETİYENİN TEBLİGAT KANUNU VE TÜZÜK HÜKÜMLERİNE
UYGUN ŞEKİLDE TEBLİĞ EDİLMESİ353
a- Gerçek kişilere tebligat.353
aa- Genel olarak 353
bb- Tebligat yapılacak kişinin adreste bulunmaması (Teb.K.md. 28) 354
aaa- Geçici olarak adresten ayrılmış olması355
bbb- Devamlı olarak adresten ayrılmış veya ölmüş olması.355
cc- Tebligatı almaktan kaçınma (Teb.K. md. 21, Tüz.md. 29, 30)356
b- Tüzel Kişilere Tebligat (Tebligat K.md.12/1, Tüz.md.17) 356
c- Kendisine daha önce tebligat yapılan ancak, yeni adresini bildirmeyen kişiye
tebligat (Teb.K. md.35, Tüz. md.55, Yön. md.57)357
d- İlânen tebligat (Teb.K. md.28, Tüz. md.46, Yön. md.49)358
e- Vekile tebligat (Teb K. md.11, Tüz. md.15, Yön. md.18/1).359
f- Uçak, telgraf ve diğer seri veya özel araçlarla tebliğat (Yön.md.10) 359
g- Elektronik Tebligat (Teb.K. md.7/a)360
h- Memur aracılığıyla tebligat (Teb.K. md.2, Tüz. md.2, Yön. 5) .360
HUKUK GENEL KURULU KARARLARI.360
ÖZEL DAİRE KARARLARI .363
I- CEVAP DİLEKÇESİ VERİLMESİ370
1- CEVAP SÜRESİ370
2- CEVAP DİLEKÇESİNİN TAŞIYACAĞI UNSURLAR.370
3- İDDİA VE SAVUNMANIN GENİŞLETİLMESİ VEYA DEĞİŞTİRİLMESİ YASAĞI.371
ONUNCU BÖLÜM
TAZMİNAT DAVASI AÇILMASININ SONUÇLARI
A- DAVA AÇILMASININ USUL HUKUKU YÖNÜNDEN SONUÇLARI .372
B- DAVA AÇILMASININ MADDİ HUKUK YÖNÜNDEN SONUCU - ZAMANAŞIMI KESİLMESİ 372
1- GENEL OLARAK.372
2- ZAMANAŞIMI KESİLMESİ .373
a- Taraflar Yönünden.373
b- Taraf olmayan üçüncü kişiler yönünden 374
ÖZEL DAİRE KARARI.374
ONBİRİNCİ BÖLÜM
YARGILAMA YÖNTEMİ
A- TAZMİNAT DAVALARINDA BASİT YARGILAMA USULÜ UYGULANIR375
B- TAZMİNAT DAVALARI DURUŞMALI İNCELENİR376
C- YARGILAMADA İZLENECEK YOL376
1- DAVA KOŞULLARI VARLIĞININ ARAŞTIRILMASI376
2- TARAF SIFATININ İ