İş Kazasından Kaynaklanan Hukuki Sorumluluk ve İşverenin Tazminat Yükümlülüğü

Av. İshak ARSLAN

Dr. Öğr. Üyesi Hakan CİNDEMİR

İÇİNDEKİLER

ÖNSÖZ 5

İÇİNDEKİLER 7

KISALTMALAR13

GİRİŞ .15

BİRİNCİ BÖLÜM

İŞ KAZASI KAVRAMI VE HUKUKİ ÇERÇEVESİ

İŞÇİ VE İŞVEREN KAVRAMLARI. 17

KAZA KAVRAMI 19

III. İŞ KAZALARININ HUKUKİ ÇERÇEVESİ . 21

Uluslararası Sözleşmeler Işığında İş Kazası ve İş Güvenliğinin

Sağlanmasına Yönelik Düzenlemeler 22

Uluslararası Çalışma Örgütü Sözleşmelerinde İş Kazasına Yönelik

Düzenlemeler 22

Avrupa Sosyal Şartı Kapsamında İş Kazasına Düzenlemeler . 25

Karşılaştırmalı Hukukta İş Kazası ile İş Sağlığı ve Güvenliğinin

Sağlanmasına Yönelik Düzenlemeler ve Tazminat Sorumluluğu 28

Birleşik Krallık Hukukunda İş Kazası ve İş Güvenliğinin Sağlanmasına

Yönelik Düzenlemeler ile Tazminat Sorunluluğu  28

Fransa Cumhuriyetinde İş Kazası ve İş Güvenliğinin Sağlanmasına

Yönelik Düzenlemeler ile Tazminat Sorunluluğu  36

Türk Hukukunda İş Kazasının Genel Çerçevesi . 41

İş ve Sosyal Güvenlik Kanunlarında İş Kazası 41

6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanununda İş Kazası . 41

İş Sağlığı ve Güvenliği Kanununda İş Kazasının Bildirilmesi ve

Kaydının Tutulması Yükümlülüğü . 46

İş Kazası ve Meslek Hastalıklarının Kayıtlarının Tutulması

Esasları ve Kayıtlarda Yer Alması Gerekenler . 47

SOSYAL SİGORTALAR HUKUKU KAPSAMINDA İŞ KAZASI. 48

Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu Açısından

Gerçekleşecek Olayın İş Kazası Kabul Edilmesi İçin Gereken Şartlar 52

8 İçindekiler

İş Kazasına Maruz Kalan Kişinin Sigortalı Olması .52

Olayın Kanunda Öngörülen Durumlarda Gerçekleşmiş Olması.53

İşyerinde Bulunduğu Anda Gerçekleşmesi53

İşveren Tarafından Yürütülen İş Nedeniyle Görevlendirildiği

Anda Gerçekleşmesi55

İşi Nedeniyle Görevlendirildiği Zamanda Asıl İş Dışında Geçen

Zamanda Gerçekleşmesi .56

Emziren Kadının Çocuğuna Süt Vermesi İçin Ayrıldığı Anda

Gerçekleşmesi.57

İşverence İşin Görülmesi İçin Tahsis Edilen Taşıtla Gidiş Geliş

Esnasında Kazanın Gerçekleşmesi.57

İŞ KAZASINA DAİR ÖZEL HALLER.60

Kayıt Dışı İşçilerin Geçirdikleri İş Kazaları60

Trafik Kazası- İş Kazası İlişkisi 61

İŞ KAZALARININ ENGELLENMESİ İÇİN DEVLETİN DENETİM YÜKÜMLÜLÜĞÜ

VE İDARİ YAPTIRIMLAR.66

Devletin Denetleme Yükümlülüğü 66

İş Sağlığı ve Güvenliği Düzenlemelerine Uyulmaması Durumunda

Uygulanan İdari Yaptırımlar ve Yasaklar .70

İdari Para Cezaları ve Uygulama Alanları.70

İşin Durdurulması 72

İşe Başlatma ve Çalıştırma Yasakları73

İKİNCİ BÖLÜM

İŞVERENİN SORUMLULUĞUNUN NİTELİĞİ, BENZER DURUMLAR VE

İŞ KAZASININ TESPİTİ

İŞVERENİN İŞ KAZASINDAN SORUMLULUĞUNUN NİTELİĞİ .75

Genel Olarak .75

Kusur Sorumluluğu Görüşü .75

Kusursuz Sorumluluk Görüşü 78

İş Kazasından Sorumluluğun Hukuki Niteliğine Dair Yargıtay Kararları.80

İŞVERENİN TAZMİNAT ÖDEME YÜKÜMLÜLÜĞÜNÜ ORTADAN KALDIRAN

HALLER .85

İşverenin İş Kazasından Doğan Sorumluluktan Kurtulmasının Genel

Sebepleri .85

Nedensellik Bağının Kesilmesi .86

Hukuka Uygunluk Sebepleri.89

İçindekiler 9

İşverenin İş Kazasından Doğan Sorumluluktan veya İfadan

Kurtulmasının Özel Sebepleri . 90

İşin Tamamının Anahtar Teslimi Verilmesi . 90

Zamanaşımı. 91

İbraname. 92

III. İŞVERENİN SÖZLEŞMEDEN DOĞAN SORUMLULUĞUNUN BENZER

SORUMLULUK HALLERİYLE KARŞILAŞTIRILMASI 94

Tehlike Sorumluluğu. 94

İşverenin Sorumluluğunun Haksız Fili ve Akdi Sorumluluk Yönünden

Değerlendirilmesi . 98

İŞ KAZASININ TESPİTİ VE BİLDİRİMİ . 99

İş Kazasının Mahkeme Tarafından Tespiti 99

İş Kazasının Bildirimi. 104

İş Kazasının Kuruma Bildirim Şekli ve Süresi . 104

Bildirimin Süresi İçinde Yapılmaması ve Bildirim Yükümlülüğüne

Aykırı Davranmamanın Yaptırımı 105

İş Kazası Durumunda Sosyal Güvenlik Kurumunun Sağladığı Yardım ve

Ödenekler. 107

Geçici İş Göremezlik Ödeneği . 107

Sürekli İş Göremezlik Ödeneği 108

Sigortalı Çalışana Yapılacak Ödemeler . 108

Hak Sahiplerine Yapılacak Ödemeler 110

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

İŞVERENİN İŞ KAZASINDAN KAYNAKLANAN

TAZMİNAT YÜKÜMLÜLÜĞÜ

İŞ KAZASINDAN KAYNAKLANAN MADDİ TAZMİNAT 113

İş Kazasından Kaynaklanan Maddi Zararlar 121

Masraflar. 122

Tedavi Giderleri. 124

Bakıcı Giderleri 126

Cenaze ve Defin Giderleri . 127

Çalışma Gücü Kaybı Nedeniyle Uğranılan Zararlar . 128

Geçici İş Göremezlik Zararları . 129

Sürekli İş Göremezlik Zararları 129

Ekonomik Geleceğin Sarsılmasından Kaynaklanan Zararlar . 130

10 İçindekiler

İş Kazasından Kaynaklanan Maddi Tazminatın Hesaplama Yöntemi 131

Maddi Tazminatta Faiz137

Maddi Tazminat Davalarında İddianın Genişletilmesi, Değiştirilmesi

Yasağı ve Islah Kurumunun Uygulama Alanı .140

Davalının Açık Muvafakati .141

Dava Konusunun Devri 143

Davanın Islahı 143

Davanın Tamamen Islahı.144

Kısmen Islah 145

İŞ KAZASINDAN DOĞAN DESTEKTEN YOKSUN KALMA TAZMİNATI .148

Destek Kavramı .148

Destekten Yoksun Kalma Tazminatının Amacı ve Hukuki Çerçevesi .149

İş Kazasından Doğan Destekten Yoksun Kalma Tazminatının Şartları.150

İş Kazası Nedeniyle Destekten Yoksun Kalma Tazminatı Talep

Edebilecek Kişiler 152

Eş veya Nişanlı .152

Anne, Baba, Çocuk veya Kardeşler 153

Diğer Kişiler155

İş Kazasından Doğan Destekten Yoksun Kalma Tazminatının

Hesaplanması156

III. İŞ KAZASINDAN KAYNAKLANAN MANEVİ TAZMİNAT 157

İş Kazasından Kaynaklanan Manevi Tazminatın Şartları .159

İş Kazası Nedeniyle Manevi Tazminat Talep Edebilecek Kişiler.159

Ölümle Sonuçlanmayan İş Kazası Neticesinde Manevi Tazminat

Talebinde Bulunabilecek Kişiler.160

Çalışan.160

Ağır Bedensel Zarara Uğrayan Çalışanın Yakınları.161

Ölümle Sonuçlanan İş Kazasında Manevi Tazminat Talebinde

Bulunabilecek Kişiler .162

Anne ve Baba.162

Eş ve Çocuklar163

Kardeşler164

Nişanlı ve Evlatlık.164

Diğer Yakınlar 164

İş Kazasından Kaynaklanan Manevi Tazminatın Belirlenmesi.165

Manevi Tazminatın Bölünmezliği İlkesi.168

İçindekiler 11

İŞ KAZASI NEDENİYLE SOSYAL GÜVENLİK KURUMUNUN İŞVERENE RÜCU

HAKKI. 179

İş Kazasından Doğan Rücu Davasının Türü. 181

İş Kazalarında Kurumun Yapabileceği Yardımlar 183

Kurumun İş Kazasından Kaynaklanan Rücu Hakkını Kullanabilme

Şartları 184

İŞ KAZALARI ÖZELİNDE İŞVEREN HUKUKİ SORUMLULUK (MALİ MESULİYET)

SİGORTASININ NİTELİĞİ VE KAPSAMI 185

SONUÇ 195

KAYNAKÇA 201