İslam ve Osmanlı Hukukunda Hakimlik ve Hakimlerin Nitelikleri

Melikşah AYDIN

• ÖNSÖZ-VII
• İÇİNDEKİLER-IX
• KISALTMALAR CETVELİ-XIII
• GİRİŞ-1
• BİRİNCİ BÖLÜM
• ESKİ DEVİRLERDE HÂKİMLİK VE NİTELİKLERİ
• I. TARİH ÖNCESİ TOPLUMLARDA HÂKİMLİK VE NİTELİKLERİ-5
• A. ESKİ HİNT HUKUKUNDA HÂKİMLİK VE NİTELİKLERİ-5
• B. ESKİ MISIR HUKUKUNDA HÂKİMLİK VE NİTELİKLERİ-6
• C. SÜMER HUKUKUNDA HÂKİMLİK VE NİTELİKLERİ-8
• D. BABİL HUKUKUNDA HÂKİMLİK VE NİTELİKLERİ-9
• E. ASUR HUKUKUNDA HÂKİMLİK VE NİTELİKLERİ-10
• F. ESKİ İBRANİ HUKUKUNDA HÂKİMLİK VE NİTELİKLERİ-10
• G. HİTİT HUKUKUNDA HÂKİMLİK VE NİTELİKLERİ-12
• H. ESKİ İRAN HUKUKUNDA HÂKİMLİK VE NİTELİKLERİ-13
• İ. ESKİ ÇİN HUKUKUNDA HÂKİMLİK VE NİTELİKLERİ-15
• J. ESKİ YUNAN HUKUKUNDA HÂKİMLİK VE NİTELİKLERİ-16
• K. ISPARTA HUKUKUNDA HÂKİMLİK VE NİTELİKLERİ-19
• L. ROMA HUKUKUNDA HÂKİMLİK VE NİTELİKLERİ-20
• 1. Krallık Döneminde-20
• 2. Cumhuriyet Döneminde-21
• 3. İmparatorluk Döneminde-23
• M. CAHİLİYE DÖNEMİNDE ARAP HUKUKUNDA HÂKİMLİK VE NİTELİKLERİ-25
• N. ESKİ TÜRKLERDE HÂKİMLİK VE NİTELİKLERİ-26
• II. İSLAM DEVRİNDE HÂKİMLİK VE NİTELİKLERİ-27
• A. HZ. PEYGAMBER DEVRİNDE HÂKİMLİK VE NİTELİKLERİ-27
• B. DÖRT HALİFE DEVRİNDE HÂKİMLİK VE NİTELİKLERİ-30
• C. EMEVİLER DEVRİNDE HÂKİMLİK VE NİTELİKLERİ-32
• D. ABBASİLER DEVRİNDE HÂKİMLİK VE NİTELİKLERİ-34
• E. SELÇUKLULAR DEVRİNDE HÂKİMLİK VE NİTELİKLERİ-35
• İKİNCİ BÖLÜM
• HÂKİM KAVRAMI, HÂKİMLİK YAPMANIN DAYANAKLARI
• VE HÂKİMLERİN NİTELİKLERİ
• I. HÂKİM KAVRAMI VE HÂKİMLİK YAPMANIN DAYANAKALARI-39
• A. HÂKİM KAVRAMI-39
• B. HÂKİMLİK YAPMANIN DAYANAKLARI-42
• 1. Kur’an-42
• 2. Sünnet-43
• 3. İcma-44
• 4. Akıl-45
• II. GENEL OLARAK HÂKİMLERİN NİTELİKLERİ-45
• A. GİRİŞ-45
• B. BAĞIMSIZLIK-48
• 1. Yasama Organına Karşı Bağımsızlık-48
• 2. Yürütme Organına Karşı Bağımsızlık-49
• 3. Yargı Organına Karşı Bağımsızlık-58
• 4. Bağımsızlığın Sağlanabilmesi için Gerekli olan Hususlar-60
• a)-Hâkimlerin Atanma ve Tayin İşlemleri Bakımından Bağımsızlık-60
• b)-Hâkimlerin Görev Süresi ve Şartları Bakımından Bağımsızlık-61
• c)-Hâkimlerin Mali Durumları Bakımından Bağımsızlık-65
• d)-Hâkimin Dış Baskılardan Korunmasına Yönelik Bağımsızlık-67
• e)-Hâkimlerin Vicdani Kanaatlerine Göre Hüküm Vermeleri
• Bakımından Bağımsızlık-71
• f)-Mahkemenin Toplum Gözünde Bağımsız Olarak Görünmesi-73
• 5. Bağımsızlık Niteliğinin Sağlanabilmesi Bakımından Hâkimin
• Sorumluluğu-75
• C. TARAFSIZLIK-80
• 1. Genel Olarak-80
• 2. Hâkimin Devam Eden Bir Davanın Taraflarıyla Özel İletişimi-85
• 3. Hâkimin Devam Eden Bir Dava Hakkında Görüş Beyanı-86
• 4. Hâkimin Özel Hayatında, İnsanlarla Olan İlişkileri-87
• 5. Hâkimin Mali Faaliyetleri-88
• D. DÜRÜSTLÜK-89
• 1. Hâkimin Hukuk Kurallarına Bağlılığı-90
• 2. Yargılama Faaliyeti Esnasında Hâkimin Davranışları-93
• 3. Hâkimlerin Toplumdaki Görünümünü Olumsuz Etkileyecek Durumlar-96
• 4. Hâkimin Özel Hayatında Dürüst Olması-100
• E. MESLEĞE UYGUNLUK - YERİNDELİK-103
• 1. Genel Olarak-103
• 2. Hâkimlerin Taraflara Farklı Muamele Yapması-105
• 3. Hâkimlerin Sır Saklama Yükümlülüğü-106
• 4. Hâkimlerin Yargı Makamının İtibarını Kötüye Kullanması-107
• 5. Hâkimlerin Hediye Alması, Alış-veriş Yapması ve Davetlere Katılması-109
• 6. Hâkimlerin Sosyal İlişkileri Bakımından Mesleğe Uygunluk-115
• 7. Hâkimlerin Toplumun Eleştirileri Karşısındaki Tutumları-117
• F. EŞİTLİK-121
• 1. Genel Olarak-121
• 2. Hâkimlerin Eşitlik Vasfını Korumaya Yönelik Negatif Yükümlülükleri-122
• 3. Hâkimlerin Eşitlik Vasfını Korumaya Yönelik Pozitif Yükümlülükleri-127
• G. EHLİYET ve LİYAKAT SAHİBİ OLMAK-131
• 1. Genel Olarak-131
• 2. Hâkimlere Gereken Eğitim Bakımından-137
• 3. Hâkimlerin Yargılama Ehliyetine Sahip Olması Bakımından-142
• III. İSLAM HUKUKUNA ÖZEL NİTELİKLER-143
• A. MÜSLÜMAN OLMAK-143
• B. KÖLE OLMAMAK (HÜR OLMAK)-144
• C. ERKEK OLMAK-145
• D. DUYU ORGANLARININ SAĞLAM VE SIHHATLİ OLMASI-147
• E. MÜÇTEHİD OLMAK-148
• ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
• HÂKİMLİK MESLEĞİNE ATANIRKEN VE MESLEĞİ
• SÜRDÜRÜRKEN ARANAN NİTELİKLER
• I. HÂKİM ATANMASINDA ARANAN NİTELİKLER-151
• A. HÂKİMLERİN ATANMASI-151
• 1. GENEL OLARAK HÂKİMLERİN ATANMASI-152
• 2. HÂKİMİN ŞARTA BAĞLI OLARAK ATANMASI-159
• 3. GENEL VE ÖZEL YETKİLİ HÂKİM OLARAK ATANMA-161
• a)-Genel Yetkili Hâkimler-161
• b)-Sınırlı Yetkili Hâkimler-163
• i. Genel Olarak Sınırlı Yetkilendirme-163
• ii. Yetkinin Zaman İtibariyle Sınırlandırılması-164
• iii. Yetkinin Yer ve Konu İtibariyle Sınırlandırılması-165
• 4. AYNI BÖLGEYE BİRDEN FAZLA HÂKİM ATANMASI-167
• 5. HÂKİMLİĞE ATANMA İSTEĞİ-168
• 6. ZALİM YÖNETİCİNİN HÂKİM ATAMASI-173
• 7. YENİ ATANAN HÂKİMİN YAPACAĞI İŞLER-174
• II. NİTELİKLERİ KAYBETMENİN SONUÇLARI-176
• A. SORUMLULUK-176
• 1. HUKUKİ SORUMLULUK-176
• 2. CEZAİ SORUMLULUK-184
• B. HÂKİMİN DAVADAN YASAKLILIĞI-185
• C. AZİL-191
• SONUÇ-197
• KAYNAKLAR-209