Şemalarla Bireysel İş Hukuku

İştar URHANOĞLU

Tuğba Hilal KÖKEN

İÇİNDEKİLER

ÖNSÖZ  5

İÇİNDEKİLER  7

KISALTMALAR . 13

BÖLÜM

TABLO ve ŞEKİLLERLE İŞ HUKUKU

1.1. İŞ HUKUKUNUN TANIMI VE ÖZELLİKLERİ  15

1.2. İŞ HUKUKUNUN TEMEL KAVRAMLARI VE KAPSAMI  16

1.2.1. İş Hukukuna Egemen Olan İlkeler  16

1.2.2. İş Hukukunun Kaynakları  17

1.2.3. İşçi, Stajyer ve Çırak Ayrımı  18

1.2.4. İşveren, İşveren Vekili Kavramları  19

1.2.4.1. Alt İşveren, Alt İşveren ve Yardımcı İş Kavramlarının

Tanımları  20

1.2.4.2. Alt İşveren Kavramının Şartları  21

1.2.4.3. Alt İşveren-Asıl İşveren İlişkisinin Muvazaalı İşleme

Dayandığı Durumlara Örnekler  23

1.2.5. İşyeri Kavramı ve İşyeri Devri . 24

1.2.6. İş Kanunu’nun Kapsamı  26

1.3. İŞ SÖZLEŞMESİ  28

1.3.1. İş Sözleşmesinin Özellikleri  28

1.3.2. İş Sözleşmesinin Eser ve Vekalet Sözleşmelerinden Farkı  29

1.3.3. İş Sözleşmesinin Türleri  30

1.3.3.1. Sürekli ve Süreksiz İş Sözleşmeleri . 31

1.3.3.2. Belirli ve Belirsiz Süreli İş Sözleşmeleri  32

1.3.3.3. Tam Süreli ve Kısmi Süreli İş Sözleşmeleri . 34

1.3.3.4. Uzaktan Çalışma ve Deneme Süreli İş Sözleşmeleri  36

1.3.3.5. Takım Sözleşmesi ve Mevsimlik İş Sözleşmeleri  37

1.3.3.6. Geçici İş İlişkisi . 38

8 İçindekiler

1.4. İŞ SÖZLEŞMESİNDEN DOĞAN BORÇLAR  44

1.4.1. İşçinin Borçları  45

1.4.1.1. İş Görme ve Emir ve Talimatlara Uyma Borcu 45

1.4.1.1.1. İş Görmekten Kaçınma Hakkı Olan Durumlar . 46

1.4.1.2. Sadakat Borcu  47

1.4.1.3. Rekabet Etmeme Borcu . 48

1.4.2. İşverenin Borçları  51

1.4.2.1. Ücret Ödeme Borcu . 51

1.4.2.1.1. Ücretin Korunması  53

1.4.2.1.2. Ücretin Ödenmemesi . 56

1.4.2.2. İşçiyi Koruma ve Gözetme Borcu . 57

1.4.2.3. Eşit Davranma Borcu  58

1.4.2.4. İşverenin Diğer Borçları  60

1.5. İŞ SÖZLEŞMESİNİN ASKIYA ALINMASI VE SONUÇLARI  61

1.5.1. İşçiye İlişkin Nedenlerle Askıya Alınması. 61

1.5.2. İşletmeye İlişkin Nedenlerle Askıya Alınması  63

1.5.3. Askı Halinin Sonuçları 64

1.6. İŞ SÖZLEŞMESİNİN SONA ERME HALLERİ . 65

1.6.1. İş Sözleşmesinin Haklı Nedenle Derhal Feshi  65

1.6.1.1. İş Sözleşmesinin İşçi Yönünden Haklı Nedenle Derhal Feshi  65

1.6.1.2. İş Sözleşmesinin İşveren Yönünden Haklı Nedenle Derhal

Feshi . 71

1.6.1.3. İşverenin Haksız Feshi Durumunda Kanunda Öngörülen

Yaptırımlar  79

1.6.1.4. İşçinin Haksız Feshi Durumunda Kanunda Öngörülen

Yaptırımlar  80

1.6.1.5. Birlikte Talep Edilebilen ve Edilemeyen Tazminatlar . 81

1.6.1.6. Yeni İş Arama İzni . 82

1.6.2. İş Sözleşmesinin Bildirimli Feshi (Süreli Fesih)  83

1.6.2.1. Bildirim Süresine Ait Ücretin Peşin Ödenmesi . 85

1.6.3. İş Güvencesi Kapsamındaki İşçilerin İş Akitlerinin Süreli Feshi . 86

1.6.3.1. İş Güvencesinin Şartları  86

1.6.3.2. Geçerli Nedene Dayandırma Zorunluluğu  87

1.6.4. Çalışma Koşullarında Değişik ve İş Sözleşmesinin Feshi  95

1.6.5. Yeni İşverenin Sorumluluğu  97

İçindekiler 9

1.6.6. Toplu İşçi Çıkarma  98

1.6.7. Engelli ve Eski Yükümlü İşçi Çalıştırma Zorunluluğu . 99

1.7. İŞÇİLİK ALACAKLARI  101

1.7.1. Feshe Bağlı İşçilik Alacakları . 101

1.7.2. Feshe Bağlı Olmayan İşçilik Alacaklar . 107

1.7.3. Diğer Tazminatlar . 108

1.7.4. 25/10/2017 Tarihinden Önceki Fesihlerde Zamanaşımı  109

1.7.5. Zamanaşımı ve Faiz  112

1.8. İŞİN DÜZENLENMESİ . 115

1.8.1. Çalışma Süreleri . 115

1.8.2. Fazla Çalışma ve Fazla Sürelerle Çalışma . 119

1.8.3. Telafi Çalışması . 124

1.8.4. Ara Dinlenmeleri  125

1.8.5. Ücretli Tatiller  126

1.8.6. Çoçuk ve Kadın İşçiler . 128

BÖLÜM

İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ

2.1. DEVLETİN ÖDEVLERİ . 131

2.1.1. İş Sağlığı Güvenliği Sağlanmasının Önemi  131

2.1.2. İş Sağlığı Güvenliğinin Anayasal Dayanağı . 131

2.1.3. İş Sağlığı ve Güvenliği Mevzuatının Oluşturulması  132

2.1.4. Resmi İş Sağlığı Güvenliği Örgütünün Oluşturulması . 133

2.1.5. İş Sağlığı ve Güvenliği Denetimi ve Yaptırım Uygulanması . 134

2.2. İŞVERENİN YÜKÜMLÜLÜKLERİ  136

2.2.1. Gerekli Her Türlü Önlemi Aşma Yükümlülüğü 136

2.2.2. Denetleme Yükümlülüğü  136

2.2.3. Sağlık Gözetimini Yerine Getirme Yükümlülüğü  136

2.2.4. Eğitim Verme Yükümlülüğü  137

2.2.5. Risk Değerlendirmesi Yapma Yükümlülüğü  139

2.2.6. İş Kazasını Bildirme ve Kayıtları Tutma Yükümlülüğü . 140

10 İçindekiler

2.2.7. Acil Durumlarda ve Önlenemeyen Tehlikelerde Önlem Alma

Yükümlülüğü . 141

2.2.8. İş Sağlığı ve Güvenliği Konusunda Örgütlenmesi  142

2.2.8.1. İş Sağlığı ve Güvenliği Kurulu  142

2.2.8.2. İş Güvenliği Uzmanları ve İşyeri Hekimleri . 146

2.2.8.3. İş Sağlığı ve Güvenliği Konusunda Diğer Organizasyonlar  153

2.3. UYGULAMADA İŞ KAZASI VE MESLEK HASTALIĞI . 154

2.3.1. İş Kazası . 155

2.3.1.1. İş Kazasının Unsurları . 156

2.3.1.2. İş Kazası Sayılan Haller . 157

2.3.1.3. İş Kazasının Hukuki Sonuçları . 158

2.3.2. Meslek Hastalığı  159

2.3.2.1. Meslek Hastalığının Unsurları  160

2.3.2.2. Meslek Hastalığının Hukuki Sonuçları  161

2.4. ÇALIŞANLARIN VE SENDİKALARIN HAKLARI VE GÖREVLERİ . 162

2.4.1. Çalışanların Hakları . 162

2.4.2. Çalışanların Yükümlülükleri. 164

2.5. İŞ DENETİMİ VE KAMUSAL YAPTIRIMLAR  166

2.5.1. İşin Yürütümü ve İş Sağlığı ve Güvenliğine Tabi Olacak Ortak

Düzenlemeler  166

2.5.2. İş Sağlığı ve Güvenliğine Özgü Denetim ve Kamusal Yaptırımlar  168

2.5.2.1. İş Sağlığı ve Güvenliği Denetimi . 168

2.5.2.2. İş Sağlığı ve Güvenliği Yaptırımları 169

BÖLÜM

İŞ YARGISI

3.1. İŞ YARGISINDA GÖREV VE YETKİ  171

3.2. BELİRSİZ ALACAK DAVASI VE KISMİ DAVA  173

3.3. İŞ YARGISINDA ARABULUCULUK 175

3.4. YARGILAMA USULU VE KANUN YOLLARI . 177

ÖZET BİLGİLER . 178

İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ ÖZET BİLGİLER . 182

İŞ YARGISI ÖZET BİLGİLER  186

İçindekiler 11

BÖLÜM

ÇÖZÜMLÜ PRATİK ÇALIŞMALAR

4.1. PRATİK - 1 (ALT-ASIL İŞVEREN, ESER SÖZLEŞMESİ, İŞ SÖZLEŞMESİ)  191

4.1.1. Sorular  191

4.1.2. Cevaplar . 191

4.2. PRATİK - 2 (İŞ GÜVENCESİ, İŞ GÖRMEKTEN KAÇINMA HAKKI, USULSÜZ FESİH,

İŞVERENİN HAKLI NEDENLE FESHİ)  194

4.2.1. Sorular  194

4.2.2. Cevaplar . 195

4.3. PRATİK - 3 (BELİRLİ SÜRELİ VE BELİRSİZ SÜRELİ İŞ SÖZLEŞMELERİ) . 197

4.3.1. Sorular  197

4.3.2. Cevaplar . 197

4.4. PRATİK - 4 (ÇALIŞMA KOŞULLARINDA ESASLI DEĞİŞİKLİK)  199

4.4.1. Sorular  199

4.4.2. Cevaplar . 199

4.5. PRATİK - 5 (İŞ GÜVENCESİ, İŞE İADE DAVASI, BELİRLİ VE BELİRSİZ SÜRELİ İŞ

SÖZLEŞMESİNİN İŞVEREN TARAFINDAN FESHİ)  200

4.5.1. Sorular  200

4.5.2. Cevaplar . 201

4.6. PRATİK - 6 (BELİRLİ SÜRELİ İŞ AKDİ VE SONA ERMESİ) . 202

4.6.1. Soru  202

4.6.2. Cevap . 202

4.7. PRATİK - 7 (ALT-ASIL İŞVEREN, ANAHTAR TESLİM İŞ, ESER SÖZLEŞMESİ, VEKALET

SÖZLEŞMESİ, BELİRLİ SÜRELİ VE BELİRSİZ SÜRELİ İŞ SÖZLEŞMESİ) . 203

4.7.1. Sorular  203

4.7.2. Cevaplar . 205

4.8. PRATİK - 8 (AZAMİ VE ASGARİ SÜRELİ İŞ SÖZLEŞMELERİ, BELİRLİ SÜRELİ İŞ SÖZLEŞMESİ) . 209

4.8.1. Soru  209

4.8.2. Cevap . 209

4.9. PRATİK - 9 (ALT-ASIL İŞ VEREN, ESER SÖZLEŞMESİ)  210

4.9.1. Soru  210

4.9.2. Cevap . 210

12 İçindekiler

4.10. PRATİK - 10 (ALT–ASIL İŞVEREN, İŞ KANUNU’NUN KAPSAMI, ESER SÖZLEŞMESİ,

İŞ SÖZLEŞMESİ, VEKALET SÖZLEŞMESİ) . 211

4.10.1 Sorular  211

4.10.2. Cevaplar  212

4.11. PRATİK - 11 (EYLEMLİ FESİH, HAKSIZ FESİH, MEVSİMLİK İŞ AKDİ, İŞE İADE) . 214

4.11.1 Sorular  215

4.11.2. Cevaplar  216

KAYNAKÇA . 219