Ümit DUTLU
İÇİNDEKİLER
İçindekiler .5
Tablolar Dizini11
Şekiller Dizini12
Semboller ve Kısaltmalar 15
Özet19
Abstract.20
BİRİNCİ BÖLÜM
Giriş.21
İKİNCİ BÖLÜM
Literatür Taraması ve İş Sağlığı ve Güvenliğine İlişkin
Temel Kavramlar .25
2.1. Literatür Taraması .25
2.2. İş Sağlığı ve Güvenliğine İlişkin Temel Kavramlar .28
2.2.1. İşçi Kavramı .28
2.2.2. Çalışan Kavramı .29
2.2.3. İşveren Kavramı .29
2.2.4. İşyeri Kavramı29
2.2.5. İş Sağlığı Kavramı29
2.2.6. İş Güvenliği Kavramı .30
2.2.7. İş Sağlığı ve Güvenliği Kavramı 30
İçindekiler
6
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Türkiye’de Kadın İşgücünün Durumu 33
3.1. İstihdam, İşgücüne Katılma ve İşsizlik Oranı33
3.2. Eğitim Seviyesine Göre Kadın İstihdam Oranı37
3.3. Medeni Durma Göre İşgücüne Katılma Oranı 39
3.4. Kadın İstihdamının Sektörlere Göre Dağılım Oranı.42
3.5. Yarı Zamanlı Çalışanların İstihdam İçindeki Oranı.44
3.6. Kayıt Dışı İstihdam Oranı46
3.7. İş Kazası Oranı48
3.8. Meslek Hastalığı Oranı.52
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Kadın İşçinin İş Sağlığı ve Güvenliğine Yönelik Hukuki
Düzenlemeler ve Karşılaşılan Sorunlar .57
4.1 Cinsiyete Dayalı Ayrıma Karşı Koruyucu
Düzenlemeler 57
4.1.1 Uluslararası Düzenlemeler57
4.1.1.1 Birleşmiş Milletler Belgeleri57
4.1.1.1.1. İnsan Hakları Evrensel Bildirisi.58
4.1.1.1.2. Ekonomik, Sosyal ve Kültürel Haklar
Sözleşmesi59
4.1.1.1.3. Medeni ve Siyasal Haklar Sözleşmesi .60
4.1.1.1.4. Kadınlara Karşı Her Türlü Ayrımcılığın
Önlenmesi Sözleşmesi .61
4.1.1.2. Uluslararası Çalışma Örgütü Belgeleri .63
4.1.1.2.1. Ücret Eşitliği Hakkında 100 Sayılı Sözleşme 64
4.1.1.2.2. İş ve Meslek Bakımından Ayırım Hakkında
111 Sayılı Sözleşme .65
7
4.1.1.2.3. Hizmet İlişkisine Son Verilmesi Hakkında
158 Sayılı Sözleşme .66
4.1.1.2.4. Uluslararası Çalışma Örgütü Bildirgeleri.66
4.1.1.2.5. Uluslararası Çalışma Örgütü Tavsiye
Kararları .70
4.1.1.3. Avrupa Konseyi Belgeleri.70
4.1.1.3.1. Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi 70
4.1.1.3.2. Avrupa Sosyal Şartı ve Gözden Geçirilmiş
Avrupa Sosyal Şartı71
4.1.1.4. Avrupa Birliği Belgeleri73
4.1.1.4.1. Roma Antlaşması .73
4.1.1.4.2. Maastricht Antlaşması74
4.1.1.4.3. Amsterdam Antlaşması 75
4.1.1.4.4. Lizbon Antlaşması76
4.1.1.4.5. Avrupa Birliği Temel Haklar Şartı.78
4.1.1.4.6. Eşitliğe İlişkin Yönergeler .79
4.1.1.4.7. Ayrımcılığa İlişkin Yönergeler 80
4.1.2. Ulusal Düzenlemeler 81
4.1.2.1. İş Sözleşmesinin Yapılması ve Sonlandırılması .82
4.1.2.2. Ücret ve Kıdem Tazminatı 85
4.1.2.3. İspat ve Yaptırım.86
4.2. İşin Düzenlenmesi Bakımından Koruyucu
Düzenlemeler 88
4.2.1. Uluslararası Düzenlemeler .89
4.2.1.1. Uluslararası Çalışma Örgütü Belgeleri .89
4.2.1.1.1. 45 Sayılı Yeraltı İşleri (Kadınlar) Sözleşmesi89
4.2.1.1.2. Kadınların Gece Çalıştırılması Hakkında 89
Sayılı Sözleşme 90
8
4.2.1.1.3. 127 Sayılı Azami Ağırlık Sözleşmesi 90
4.2.1.2. Avrupa Konseyi Belgeleri.91
4.2.1.2.1. Avrupa Sosyal Şartı .91
4.2.1.2.2. Gözden Geçirilmiş Avrupa Sosyal Şartı 91
4.2.2. Ulusal Düzenlemeler91
4.2.2.1. Yer Altında ve Su Altında Çalıştırma.92
4.2.2.2. Gece Postalarında Çalıştırma 93
4.3. Analık Durumunda Koruyucu Düzenlemeler 98
4.3.1. Uluslararası Düzenlemeler.98
4.3.1.1. Birleşmiş Milletler Belgeleri.99
4.3.1.1.1. İnsan Hakları Evrensel Bildirisi.99
4.3.1.1.2. Ekonomik, Sosyal ve Kültürel Haklar
Sözleşmesi99
4.3.1.1.3. Kadınlara Karşı Her Türlü Ayrımcılığın
Önlenmesi Sözleşmesi .99
4.3.1.2. Uluslararası Çalışma Örgütü Belgeleri .100
4.3.1.2.1. 103 Sayılı Analığın Korunması Sözleşmesi.100
4.3.1.2.2. 183 Sayılı Analığın Korunması Sözleşmesi.101
4.3.1.2.3. Hizmet İlişkisine Son Verilmesi Hakkında
158 Sayılı Sözleşme .102
4.3.1.2.4. Gece Çalışması Hakkında 171 Sayılı
Sözleşme 103
4.3.1.2.5. Analığın Korunmasına İlişkin 191 Sayılı
Tavsiye Kararı104
4.3.1.2.6. 165 Sayılı Aile Sorumlulukları Olan İşçiler
4.3.1.3. Avrupa Konseyi Belgeleri.105
4.3.1.4. Avrupa Birliği Belgeleri .105
4.3.1.4.1. Avrupa Birliği Temel Haklar Şartı.105
9
4.3.1.4.2. İş Güvencesine İlişkin Yönergeler.105
4.3.2. Ulusal Düzenlemeler 109
4.3.2.1. Çalıştırılma Şartları ve Süreleri.111
4.3.2.2. Süt İzni 115
4.3.2.3. Ücretsiz İzin 116
4.3.2.4. Emzirme Odaları ve Çocuk Yurtları .118
4.4. İşyerinde Cinsel Tacize Karşı Koruyucu Düzenlemeler120
4.4.1. Uluslararası Düzenlemeler .121
4.4.1.1. Uluslararası Çalışma Örgütü Belgeleri .121
4.4.1.2. Avrupa Konseyi Belgeleri.121
4.4.1.3. Avrupa Birliği Belgeleri121
4.4.2. Ulusal Düzenlemeler 122
4.4.2.1. Cinsel Taciz.122
4.4.2.2. Psikolojik Taciz.124
4.5. Kadın İşçinin Çalışma Hayatında Karşılaştığı
Sorunlar.125
4.5.1. Ayrımcılık.125
4.5.2. Taciz .127
4.5.2.1. Cinsel Taciz.127
4.5.2.2. Psikolojik Taciz.130
4.5.3. Kayıt Dışı Çalışma .131
4.5.4. Aile Hayatı ve Çocuk Bakımı.132
4.5.5. Biyolojik ve Fizyolojik Durum 133
4.5.6. Temsil Edilme 136
4.5.7. İşyerinin Fiziki Şartları.138
10
BEŞİNCİ BÖLÜM
Bulgular, Öneriler ve Sonuç143
5.1. Bulgular143
5.2. Öneriler 146
5.3. Sonuç 149
KAYNAKLAR .153
TABLOLAR DİZİNİ
Tablo 3.1: İstihdam, İşgücüne Katılma ve İşsizlik Oranı (%)
(TÜİK, Hanehalkı İşgücü Araştırması, 2014-
2020). 34
Tablo 3.2: Eğitim Seviyesine Göre Kadın İstihdam Oranı
(%) (TÜİK, Hanehalkı İşgücü Araştırması, 2014-
2020). 38
Tablo 3.3: Medeni Duruma Göre İşgücüne Katılma Oranı
(%) (TÜİK, İşgücü İstatistikleri, 2004-2019). 40
Tablo 3.4: Kadın İstihdamının Sektörlere Göre Dağılım
Oranı (%) (TÜİK, Hanehalkı İşgücü Araştırması,
2014-2020)43
Tablo 3.5: Yarı Zamanlı Çalışanların İstihdam İçindeki
Oranı (%) (TÜİK, Hanehalkı İşgücü Araştırma
