Kamu Hizmetlerinde Bir İstihdam Biçimi Olarak Sözleşmeli Personel Uygulaması

Av. Dr. Durmuş KILINÇ

İÇİNDEKİLER

ÖNSÖZ 

5

İÇİNDEKİLER 

7

KISALTMALAR 

11

GİRİŞ 

15

BİRİNCİ BÖLÜM

TÜRK KAMU PERSONEL REJİMİNİN GELİŞİMİ VE KAMU GÖREVLİSİ KAVRAMI

1.1. TÜRK KAMU PERSONEL REJİMİNİN TARİHÇESİ 

21

1.1.1. Osmanlı Döneminde Kamu Personel Rejimi ve Modernleşme Süreci 

21

1.1.2. Cumhuriyet Döneminde Kamu Personel Rejimi 

31

1.1.2.1. 1924 Anayasası Dönemi 

31

1.1.2.2. 1961 Anayasası Dönemi 

35

1.1.2.3. 1982 Anayasası Dönemi 

43

1.2. KAMU GÖREVLİSİ KAVRAMI 

55

1.2.1. Kavram ve Tanım 

55

1.2.2. Kamu Görevliliği Ölçütleri 

65

1.2.2.1. Bir Kamu Tüzel Kişisine Bağlı Olma Ölçütü 

65

1.2.2.2. Arada Kamu Hukuku Bağının Bulunması Ölçütü 

66

1.2.2.2.1. Statü İlişkisi 

67

1.2.2.2.2. Sözleşme İlişkisi–İdari Hizmet Sözleşmesi 

71

1.2.2.2.2.1. Genel Olarak İdari Sözleşmeler 

71

1.2.2.2.2.2. İdari Hizmet Sözleşmesi 

79

İKİNCİ BÖLÜM

SÖZLEŞMELİ PERSONELİN KAMU GÖREVLİSİ KAVRAMI İÇİNDEKİ YERİ

2.1. İDARE İLE ARADAKİ BAĞA GÖRE KAMU GÖREVLİLERİ 

87

2.1.1. Statüter Rejime Bağlı Kamu Görevlileri 

87

2.1.1.1. Memurlar 

87

2.1.1.2. Subay ve Astsubaylar 

88

2.1.1.3. Hâkimler ve Savcılar 

89

2.1.1.4. Öğretim Elemanları 

90

2.1.2. Sözleşmeye Bağlı İstihdam Edilen Kamu Görevlileri 

91

2.1.2.1. Devlet Memurları Kanunu’nun 4/B Maddesi Kapsamındaki

Sözleşmeli Personel 

93

2.1.2.2. Kadro Karşılığı Sözleşmeli Personel 

96

2.1.2.3. Yerel Yönetimlerde İstihdam Edilen Sözleşmeli Personel 

102

2.1.2.4. Özel Yasalar Kapsamında İstihdam Edilen Sözleşmeli Personel 

103

2.1.2.4.1. Kamu İktisadi Teşebbüslerinde İstihdam Edilen

Sözleşmeli Personel 

104

2.1.2.4.2. Sağlık Hizmetlerinde Sözleşmeli Personel İstihdamı 

108

2.1.2.4.3. Askeri Hizmetlerde Sözleşmeli Personel İstihdamı 

113

2.1.2.4.4. Sözleşmeli Bilişim Personeli İstihdamı 

115

2.1.2.4.5. Bazı Düzenleyici ve Denetleyici Kurumlarda

Sözleşmeli Personel İstihdamı 

116

2.1.2.4.6. TBMM’de Sözleşmeli Personel İstihdamı 

120

2.1.2.4.7. Cumhurbaşkanlığı Teşkilatında Sözleşmeli Personel

İstihdamı 

122

2.2. ANAYASANIN 128’İNCİ MADDESİNE GÖRE MEMURLAR VE DİĞER KAMU

GÖREVLİLERİ TARAFINDAN YÜRÜTÜLMESİ GEREKEN GÖREVLERİN

ŞARTLARI 

130

2.2.1. Hizmetin Devlet, Kamu İktisadi Teşebbüsleri ve Diğer Kamu Tüzel

Kişilerinin Yürütmekle Yükümlü Oldukları Bir Kamu Hizmeti Olması 

130

2.2.2. Söz Konusu Kamu Hizmetinin Genel İdare Esaslarına Göre

Yürütülmesi 

132

2.2.3. Söz Konusu Görevin Asli ve Sürekli Nitelikte Olması 

141

2.3. SÖZLEŞMELİ PERSONELİN 1982 ANAYASASI BAĞLAMINDA “DİĞER KAMU

GÖREVLİSİ” KAVRAMI İÇİNDEKİ YERİ 

144

2.3.1. Anayasa Mahkemesi’ne Göre Sözleşmeli Personelin “Diğer Kamu

2.3.2. Danıştay’a Göre Sözleşmeli Personelin “Diğer Kamu Görevlileri”

2.3.3. Yargıtay’a Göre Sözleşmeli Personelin “Diğer Kamu Görevlileri”

2.3.4. Uyuşmazlık Mahkemesi’ne Göre Sözleşmeli Personelin “Diğer Kamu

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

SÖZLEŞMELİ PERSONELİN HUKUKİ REJİMİ

3.1. SÖZLEŞMELİ PERSONELE REFERANS NORM OLARAK DEVLET MEMURLARI

KANUNU’NUN UYGULANMASI 

165

3.2. SÖZLEŞMELİ PERSONELİN HİZMETE ALINMASI 

169

3.2.1. Sözleşmeli Personelin Hizmete Alınması 

169

3.2.2. Sözleşmeli Personelin Taşıması Gereken Nitelikler 

170

3.2.2.1. Genel Şartlar 

170

3.2.2.1.1. Kamu Haklarından Mahrum Bulunmamak 

170

3.2.1.1.2. Kasten İşlenen Bir Suçtan Bir Yıl veya Daha Fazla

Hapis Cezasına veya Sayılan Suçlardan Mahkûm

Olmamış Olmak 

173

3.2.1.1.3. Askerlikle İlgisinin Bulunmaması 

175

3.2.1.1.4. Görevini Yapmasına Engel Olabilecek Akıl Hastalığı

Bulunmamak 

175

3.2.1.1.5. Güvenlik Soruşturması ve Arşiv Araştırmasının

Olumlu Sonuçlanması 

176

3.2.1.1.6. 65 Yaşını Doldurmamış Olmak 

179

3.2.2.2. Özel Şartlar 

179

3.2.2.3. Sözleşmeli Personelin Sınava Tâbi Tutulması 

180

3.2.2.4. Sınavsız Hizmete Alınma Halleri 

182

3.2.2.5. İdari Hizmet Sözleşmesinin Yapılması 

186

3.3. SÖZLEŞMELİ PERSONELİN HAKLARI 

186

3.3.1. Ücret Hakkı 

186

3.3.1.1. Belirli Ücret Ödenmesi 

188

3.3.1.2. Performansa Dayalı Ücret Ödenmesi 

190

3.3.2. Sözleşmeli Personele Yapılacak Diğer Ödemeler 

191

3.3.3. Sosyal Yardımlar 

194

3.3.4. Çalışma Saatleri ve İzin Hakkı 

194

3.3.4.1. Çalışma Saatleri 

194

3.3.4.2. İzin Hakkı 

195

3.3.4.2.1. Yıllık İzin 

196

3.3.4.2.2. Hastalık İzni 

197

3.3.4.2.3. Mazeret İzni 

198

3.3.5. Sendika Hakkı 

200

3.4. SÖZLEŞMELİ PERSONELİN TÂBİ OLDUĞU YÜKÜMLÜLÜKLER VE YASAKLAR 

205

3.4.1. Sözleşmeli Personelin Yükümlülükleri 

207

3.4.1.1. Anayasa ve Kanunlara Sadakat Yükümlülüğü 

207

3.4.1.2. Devlete Bağlılık Yükümlülüğü 

208

3.4.1.3. Tarafsız Davranma Yükümlülüğü 

209

3.4.1.4. İtaat Yükümlülüğü 

210

3.4.1.5. Mal Bildiriminde Bulunma Yükümlülüğü 

211

3.4.1.6. Kıyafet Mecburiyeti 

212

3.4.2. Sözleşmeli Personelin Tâbi Olduğu Yasaklar 

213

3.4.2.1. Ticaret veya Başka Kazanç Getirici Faaliyetlerde Bulunma Yasağı 

213

3.4.2.2. Hediye Alma ve Menfaat Sağlama Yasağı 

214

3.4.2.3. Basına Bilgi veya Demeç Verme ve Gizli Bilgileri Açıklama Yasağı 

215

3.4.2.4. Ayrıldığı Kuruma Karşı Görev Alma Yasağı 

217

3.5. DİSİPLİN HÜKÜMLERİ 

218

3.6. SÖZLEŞMELİ PERSONELİN SÖZLEŞMESİNİN SONA ERMESİ 

225

3.6.1. Sözleşmenin Sözleşmeli Personel Tarafından Sona Erdirilmesi 

225

3.6.2. Sözleşmenin İdare Tarafından Sona Erdirilmesi 

227

3.6.2.1. İşe Alınma Koşullarının Kaybedilmesi ya da Eksiklik 

229

3.6.2.2. Devamsızlık Hali 

230

3.6.2.3. Sözleşmeli Personelin Hizmetine İhtiyaç Kalmaması 

231

3.6.2.4. Terör Örgütleriyle Eylem Birliği İçerisinde Olma 

235

3.6.2.5. Hizmet Sözleşmesinde Belirtilen Koşullara Uymama 

238

3.6.2.6. Yetersizlik ya da Başarısızlık Hali veya Olumsuz Başarı

Değerlendirmesi 

239

3.6.3. Sözleşmenin Kendiliğinden Sona Ermesi 

241

3.7. İŞ SONU TAZMİNATI 

242

3.7.1. İş Sonu Tazminatının Ödeneceği Haller 

244

3.7.2. İş Sonu Tazminatının Ödenmeyeceği Haller 

246

3.8. YENİDEN HİZMETE ALINMA 

247

SONUÇ 

251

KAYNAKÇA 

257