Kişisel Verilerin Soruşturma Evresinde İşlenmesi ve İnsan Hakları Kapsamında Korunması

İÇİNDEKİLER
ÖNSÖZ 7
İÇİNDEKİLER 9
KISALTMALAR 17
ÖZET 19
GİRİŞ 21
BİRİNCİ BÖLÜM
KİŞİSEL VERİ TERİMİ VE KİŞİSEL VERİLERİN KORUNMASI
I. KİŞİSEL VERİ 25
A. Genel Olarak. 25
B. Kişisel Veri Terimi 26
C. Kapsam 31
1. Genel olarak 31
2. Kimliği belirleyen veya belirlenebilir kılan bir verinin bulunması 31
3. Gerçek kişiye ait olması 32
4. Veri sınıfları 33
5. Özel hayat verisi ve kişisel verilerin farklı yönleriyle birbirinde
ayrılması 35
6. Verinin korunmaya değer olması ya da olmaması 36
7. Sır ile kişisel verinin karşılaştırılması 37
a. Genel olarak 37
b. Sır türleri 38
c. Sır ile kişisel verinin benzerlikleri ve farklılıkları 39
D. Hak Boyutuyla Kişisel Veriler 40
1. Genel olarak 40
2. Kişilik hakkının bir uzantısı olarak kişisel veriler 41
3. Kendi kaderini tayin etme hakkı açısından kişisel veriler 45
4. Haberleşme özgürlüğü açısından kişisel veriler 47
5. Özel hayatın gizliliği hakkı açısından kişisel veriler 50

a. Genel olarak 50
b. Üç alan teorisi 52
c. Kişisel verilerin özel hayat verilerinden farklılaşan yönleri 56
II. KİŞİSEL VERİLERİN KORUNMASININ ÖNEMİ 57
A. Genel Olarak 57
B. Kişisel Verilerin İşlenmesi Terimi 60
C. Verilerin Korunmasında Kanuni Düzenleme Şartının Önemi 61
D. Özgürlük-Güvenlik İkilemi Bağlamında Kişisel Verilerin Korunması 66
E. Kişisel Verilerin Korunması Hakkının Sınırlandırılması 69
1. Kamu otoritesince getirilecek sınırlama: Dikey sınırlama 69
2. Temel hak ve hürriyetlerden yararlanılması bakımından kişisel
veriler alanına müdahale: Yatay sınırlama 70
İKİNCİ BÖLÜM
ULUSLARARASI BELGELERDE VE TÜRK HUKUKUNDA KİŞİSEL VERİLERİN KORUNMASI
I. ULUSLARARASI BELGELERDE KİŞİSEL VERİLERİN KORUNMASI 75
A. Genel Olarak 75
B. OECD Rehber İlkeler 76
C. Avrupa Konseyi Belgelerinde Kişisel Verilerin Korunması 78
1. 108 sayılı Kişisel Verilerin Otomatik İşleme Tabi Tutulması Karşısında Bireylerin Korunması Sözleşmesi(VKS) 78
2. Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi (AİHS) 82
D. Avrupa Birliği Belgelerinde Kişisel Verilerin Korunması 84
1. Genel olarak 84
2. 95/46/EC sayı ve 24 Ekim 1995 tarihli Kişisel Verilerin İşlenmesi ve Bu Tür Verilerin Serbest Dolaşımına Dair Bireylerin Korunması Hakkındaki
AB Konseyi ve Parlamentosu Direktifi 87
a. Genel olarak 87
b. Kişisel verilerin işlenmesinin esasına ilişkin ilkeler 89
c. Kişisel verilerin işlenmesinin usulü hakkında ilkeler 93
3. 2016/679/EU sayılı ve 27 Nisan 2016 tarihli Genel Veri Koruma
Tüzüğü (GDPR) 95
a. Genel olarak 95

b. Getirdiği yeniliklerden öne çıkan hususlar 95
c. Veri sahibinin hakları konusunda getirilen yenilikler 98
d. Kişisel verilerin soruşturma evresinde işlenmesi açısından 102
4. 2016/680/EU sayılı ve 27 Nisan 2016 Tarihli Suçun Önlenmesi, Soruşturulması, Tespit Edilmesi veya Kovuşturulması Amacıyla Yetkili Makamlarca Kişisel Verilerin İşlenmesi ile İlgili Gerçek Kişilerin
Korunmasına İlişkin Direktif 108
a. Genel olarak 108
b. Kişisel verilerin soruşturma evresinde işlenmesi açısından
Direktif’in özel önemi 110
c. Kişisel verilerin soruşturma evresinde işlenmesinin ölçüsü ve sınırları 112
II. TÜRK HUKUKUNDA KİŞİSEL VERİLERİN KORUNMASI 117
A. Kişisel Verilerin Korunması Kanunu Öncesi Durum 117
B. Kişisel Verilerin Korunması Kanunu İle Kişisel Verilerin Korunması 119
1. Genel Olarak 119
2. Kanunun Düzenlenme Amacı, Kapsamı ve Kanunda Yer Verilen
Tanımlar Açısından 121
a. Kanunun düzenlenme amacı ve kapsamı 121
b. Tanımlar 122
3. Korumaya İlişkin İlkeler ve Verilerin Niteliği Açısından 124
a. Kişisel Verilerin İşlenmesinin Genel İlkeleri 124
b. Genel Nitelikli Kişisel Verilerin İşlenme Şartları 126
c. Hassas (Özel) Nitelikli Kişisel Verilerin İşlenme Şartları 130
(1) Genel olarak 130
(2) TCK m. 135(2)’te özen nitelikli verilerin kaydedilmesinin
nitelikli hal olarak düzenlenmesi 131
(3) İlgilinin açık rızasının alınması kuralı 132
(4) Açık rıza alınması kuralının istisnaları 133
4. Kişisel Verileri Koruma Kurulu’nun Bağımsızlığı ve Soruşturma
Evresine Olan Etkisi 136
5. Kişisel Verilerin Silinmesi, Yok Edilmesi veya Anonim Hâle Getirilmesi 138
6. Veri Sorumlusunun Yükümlülükleri ve Veri Sahibinin Hakları ile İlgili Hükümler Açısından 139
7. Kişisel Verilerin Korunması Kanunu’nda Düzenlenen İstisnalar 143
a. Genel olarak 143

b. Kişisel verilerin soruşturma işlemlerine ilişkin olarak işlenmesi 145
c. Kişisel verilerin soruşturma evresinde işlenirken veri sorumlusu yükümlülükleri ve ilgili kişinin haklarının sınırlanması 146
d. Kişisel verilerin soruşturma evresinde sınırlamaya tabi
olmaksızın işlenmesinin hukuka aykırılığı 147
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
SORUŞTURMA SÜRECİNDE KİŞİSEL VERİLERİN İŞLENME İLKELERİ VE ULUSLARARASI STANDARTLAR
I. SORUŞTURMA SÜRECİNDE KİŞİSEL VERİLERİN İŞLENMESİNE ÖN BAKIŞ 155
A. Soruşturma Sürecinde Alınan Adli Tedbirlerin Kapsamı ve Amacı
İtibariyle Önleyici Tedbirlerden Farkları 155
B. Önleyici Amaçlarla Elde Edilen Kişisel Verilerin Adli Amaçlarla
Soruşturma Evresinde Kullanılması 157
1. Genel olarak 157
2. Kişisel verilerin işlenmesine yol açan koruma tedbirlerinin ve delil değerlendirme yöntemlerinin CMK’da düzenlenmesinin önemi 160
3. Farklı düzenlemelerdeki hükümlerin yetki kaynağı karmaşasına yol
açması 162
C. Bir Suçun İşlendiğini Öğrenen Cumhuriyet Savcısının Görev Ve Yetkileri 163
1. Soruşturma işlemleri açısından 163
2. İddianame düzenleme açısından 165
3. Kişisel verilerin toplanmasına karar verebilecek olan mercilerin veri sorumlusunun yükümlülüklerine tabi olması 167
II. KİŞİSEL VERİLERİN SORUŞTURMA SÜRECİNDE İŞLENMESİ İLKELERİ 168
A. Türk Hukukunda Soruşturma Sürecine Hâkim Olan İlkeler 168
1. Genel olarak 168
2. Kişisel verilerin korunması açısından 173
B. AİHM Kararları Işığında Belirginleşen İlkeler 176
1. Genel olarak 176
2. Avrupa kamu düzeni prensibi 179
3. AİHM’in soruşturma evresinde kişisel verilerin işlenmesine yönelik ilkeleri 180
a. Genel olarak 180
b. Meşru sebepler 181
c. Yasal düzenleme şartı 182

(1) Yasal düzenlemenin yokluğu 182
(2) Var olan yasal düzenlemelerin nitelikleri 185
d. Demokratik toplumda gereklilik 187
(1) Genel olarak 187
(2) Takdir yetkisinin sınırlı olması gerekliliği 187
(3) Amaçla orantılı olma ilkesi 189
(a) Amaçla orantılı tedbir kararının seçilmesi ve alınması 189
(b) Alınan tedbir kararının uygulanmasının amaçla orantılı olması 191
(4) Kişisel verilerin işlenmesinde süre şartı olması ilkesi 193
(5) Sır tutma yükümlülüğü açısından kişisel veriler korunması 197
(a) Meslek sırrı kapsamında kişisel verilerin korunması 197
(b) Arama ve el koyma tedbirlerinin uygulandığı avukat bürolarında kişisel verilerin korunması 200
(6) Bağımsız denetleyici organın varlığı şartı 201
C. Soruşturma Evresinde Verilerin İşlenmesine Hâkim Olan İlkeler ve İlgili
Kişinin Hakları 202
1. Genel olarak 202
2. Soruşturma evresinde verilerin işlenmesine hâkim olması gereken ilkeler 203
a. Verilerin hukuka ve dürüstlük kurallarına uygun olarak işlenmesi
ilkesi 203
b. Amaca bağlılık-Amaçla sınırlanma ilkesi 205
c. Daha az müdahale eden yöntemin uygulanması ilkesi. 206
d. Orantılılık (veri minimizasyonu) ilkesi. 207
e. Verilerin doğruluğu ve güncelliği ilkesi 207
f. Sınırlı süre saklanması ilkesi 208
g. Veri güvenliği (bütünlük ve gizlilik) ilkesi 209
h. Hesap verilebilirlik ilkesi 210
3. Kişisel verilerin soruşturma evresinde işlenmesine ilişkin ilgili kişinin hakları 211
a. Genel olarak 211
b. Haberdar edilme hakkı 212
c. Susma hakkı 217
d. Unutulma hakkı 218
e. İtiraz ve tazminat hakkı 219

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
KİŞİSEL VERİLERİN SORUŞTURMA EVRESİNDE KORUMA TEDBİRLERİ VE DİĞER DELİL DEĞERLENDİRME YÖNTEMLERİ İLE İŞLENMESİ
I. GENEL OLARAK 221
II. SORUŞTURMA EVRESİNDE KİŞİSEL VERİLERİN KORUMA TEDBİRLERİ VE
DELİL DEĞERLENDİRME YÖNTEMLERİ İLE ELDE EDİLMESİ 222
A. Genel Olarak 222
B. Soruşturma Evresinde Alınacak Koruma Tedbirlerinin ve Delil
Değerlendirme Yöntemlerinin Ortak Özellikleri 223
C. Koruma Tedbirleri Ve Delil Değerlendirme Yöntemlerine İlgili Kişinin
Rıza Vermemesi Problemi 227
D. Koruma Tedbirleri Ve Delil Değerlendirme Yöntemlerinin Çeşitleri 228
1. Kişi hürriyeti ve güvenliğine müdahale eden yöntemler ile kişisel veri
elde edilmesi 228
a. Yakalama ve gözaltı yolu ile kişisel veri elde edilmesi 228
b. İfade alma yolu ile kişisel veri elde edilmesi 231
c. Tanık ve beyanı üzerinden kişisel veri elde edilmesi 234
(1) Genel olarak 234
(2) Tanık ifadesinin kapsamı ve alınış usulü açısından 235
(3) Tanık koruma tedbiri kararı açısından 238
(4) Tanıktan elde edilen delilin sadece ilgili davaya münhasır
olma zorunluluğu açısından 239
(5) Delillerin depolanması, imhası veya anonimleştirilmesi
açısından 240
(6) Tanığa ilişkin hükümlere hâkim olan gizlilik ilkesi açısından 240
(7) Diğer hususlar 242
2. Vücut ve cinsel dokunulmazlığa müdahale eden yöntemler ile kişisel
veri elde edilmesi 243
a. Gözlem altına alınma yöntemi ile kişisel veri elde edilmesi 243
b. Şüpheli, sanığın veya mağdurun beden muayenesi ve vücudundan örnek alınması yöntemleri ile kişisel veri elde
edilmesi 244
(1) Genel olarak 244
(2) Kişinin muayeneye yahut örnek alınmasın rıza
göstermemesi problemi 248
c. Moleküler genetik incelemeler yöntemi ile kişisel veri elde
edilmesi 250

d. Fizik kimliğin tespiti yöntemi ile kişisel veri elde edilmesi 253
(1) Genel olarak 253
(2) Elde edilen verilerin büyük ölçüde hassas nitelikli kişisel veri olması 254
(3) Sadece suç ile bağlantılı tespit işlemlerinin yapılması
gerekliliği 255
(4) Soruşturma sürecinde kullanılan önleyici amaçla edinilmiş kişiler verilerin saklanması ve imhasına ilişkin orantılı
düzenlemelerin eksikliği 255
(5) Soruşturma sürecinde elde edilen kişilerin verilerinin depolanması ve imhasına ilişkin orantılı düzenlemelerin
eksikliği 257
e. Ölünün kimliğini belirleme ve adlî muayene ve otopsi yöntemleri
ile kişisel veri elde edilmesi 258
f. Vücut ve cinsel dokunulmazlığa müdahale eden zikredilen
yöntemlerin tamamı hakkında ortak değerlendirmemiz 259
3. Arama ve el koyma yöntemleri ile kişisel veri elde edilmesi 263
a. Kişisel veri elde edilmesi amacıyla arama kararı alınması 263
b. El koyma kararı ile kişisel veri elde edilmesi 267
(1) Genel olarak 267
(2) Eşya veya kazancın muhafaza altına alınması ve bunlara el konulması yöntemi ile kişisel veri elde edilmesi 268
(3) El konulamayacak mektuplar ve belgeler üzerinde kişisel
veri elde edilememesi 269
(4) Taşınmazlara, hak ve alacaklara el koyma yöntemi ile kişisel
veri elde edilmesi 269
(5) Postada el koyma yöntemi ile kişisel veri elde edilmesi 270
(6) Bilgisayarlarda, bilgisayar programlarında ve kütüklerinde arama, kopyalama ve el koyma yöntemi ile kişisel veri elde
edilmesi 271
4. Gizli soruşturma yöntemleri ile kişisel veri elde edilmesi 274
a. Telekomünikasyon yoluyla yapılan iletişimin denetlenmesi
yöntemi ile kişisel veri elde edilmesi 274
(1) CMK hükümleri açısından 275
(a) Genel olarak 275
(b) Kişisel verilerin korunması açısından 280
(2) PVSK açısından 283

(3) Telekomünikasyon yoluyla yapılan iletişimin denetlenmesi
yöntemi hakkında genel değerlendirmemiz 285
b. Gizli soruşturmacı görevlendirilmesi yöntemi ile kişisel veri elde edilmesi 288
c. Teknik araçlarla izleme yöntemi ile kişisel veri elde edilmesi 290
III. KİŞİSEL VERİLERİN SORUŞTURMA EVRESİNDE İŞLENMESİNE İLİŞKİN DİĞER KURUMLAR 293
A. Genel Olarak 293
B. Uzlaştırmada Kişisel Veriler 294
C. Adli Sicil Kanunu 294
D. Adli Bilişim 298
E. Tazminat İstemi 299
SONUÇ 303
KAYNAKÇA 307