Kıymetli Evrakın Zayi Olması ve İptal Davası

Ahmet SEZER (Beykoz Hakimi)

-Kıymetli Evrakın Düzenlenme Sebepleri
-Kıymetli Evrakın Özellikleri
-Senet Çeşitleri
-Ödeme Yasağı
-İade (İstirdat) Davası
-İptal Davası
-Dilekçe Örnekleri
-Karar Örnekleri

BİRİNCİ BÖLÜM
I--GİRİŞ-1
II--KIYMETLİ EVRAKIN DÜZENLENME SEBEPLERİ-2
1--Kıymetli Evrakın Kanunumuzdaki Yeri-3
2--Kıymetli Evrak Kavramı-5
A--Kelime Anlamı-5
B--Terim Anlamı-5
III--KIYMETLİ EVRAKIN TEMEL ÖZELLİKLERİ-7
1--Senet Kavramı-7
A--Kelime Anlamı-7
B--Terim Anlamı-7
C--Kıymetli Evrak ile Adi Senedin Karşılaştırılması-11
2--Kıymetli Evrakın İçerdiği Hakkın Özelliği-13
3--Hak İle Senet Arasındaki İlişki-15
4--Kıymetli Evrakın İçerdiği Hak Devir Özelliği Olan Bir Haktır-16
5--Kıymetli Evrakta Mücerretlik (soyutluk) İlkesi Geçerlidir-17
6--Kıymetli Evrak Özel Şekil Şartlarına Tabidir-20
A--Poliçede Şekil Şartları-21
B--Bono veya Emre Yazılı Senette Şekil Şartları-25
C--Çekte Şekil Şartları-32
7--Kıymetli Evrak Türleri Kanunda Sınırlı Olarak Sayılmıştır-39
İKİNCİ BÖLÜM
I--KIYMETLİ EVRAKIN ÖZELLİĞİNE DAİR TEORİLERİ-41
1--Tek Taraflı Hukuki İşlem Teorisi-41
2--Sözleşme Teorisi-41
3--Hukuki Görünüm Teorisi-42
II--KIYMETLİ EVRAKIN TASNİFİ-42
1--Temsil Ettikleri Hakkın Türü Açısından-42
A--Alacak Senetleri-43
B--Emtia Senetleri-43
C--Ortaklık Senetleri-43
2--Kıymetli Evrakın Tanziminden Önce Hakkın Mevcut Olup Olmaması Açısından Kıymetli Evrak-44
A--Kurucu Senetler (ihdasi senetler)-44
B--Açıklayıcı Senetler (ihbari senetler)-44
3--Temel Hukuki İşlem veya İlişki Açısından Kıymetli Evrak-44
A--Mücerret (soyut) Senetler (kambiyo senetleri)-45
B--İlli Senetler (nama yazılı senet ve konşimento)-45
4--Kamu Güveninden Yararlanıp Yararlanmama Açısından Kıymetli Evrak-46
A--Kamu Güveninden Yararlanan Senetler-46
B--Kamu Güveninden Yararlanmayan Senetler-46
5--Asli ve Tali Olmak Üzere Kıymetli Evrak-47
A--Asli Senetler-47
B--Tali Senetler-47
6--Yatırım Amacı Taşıyıp Taşımamaları Açısından Kıymetli Evrak-47
A--Yatırım Amacı Taşıyan Kıymetli Evrak-47
B--Yatırım Amacı Taşımayan Kıymetli Evrak-47
7--Devir Şekilleri Açısından Kıymetli Evrak-48
A--Nama Yazılı Senetler-48
a--Nama Yazılı Senetlerin Özellikleri-52
b--Nama Yazılı Senetlerde Hakkın İspatı-53
c--Nama Yazılı Senetlerin Devri-54
d--Eksik Nama Yazılı Senetler-58
e--Nama Yazılı Olarak Düzenlenebilecek Senetler-59
f--Nama Yazılı Pay Senetlerinin Devri-59
B--Emre Yazılı Senetler-63
a--Kanunen Emre Yazılı Senetler-64
aa--Emre Yazılı Senedin, Emre Yazılı Senet Tipinden Çıkarılması-64
b--İradi Olarak Emre Yazılı Senetler-64
aa--Taraf İradesi İle Emre Yazılabilecek Senetler-64
c--Emre Yazılı Senetlerde Borçlunun Durumu-65
d--Emre Yazılı Senetlerin Devri-67
aa--Yapılış Amacına Göre Ciro-71
aaa--Devir Cirosu-71
bbb--Tahsil Cirosu-71
ccc--Rehin cirosu-73
ddd--Vadeden Sonraki Ciro-75
bb--Cironun Sağladığı Kolaylıklar-76
e--Emre Yazılı Senetlerde Defi-77
aa--Def'i Kavramı-78
aaa--Kelime Anlamı-78
bbb--Terim Anlamı-78
bb--Def'i Çeşitleri-79
aaa--Mutlak Def'iler-79
aaaa--Senet Metninden Anlaşılan Def'iler. -79
bbbb--Borçlunun Taahhüdünün Kendini Bağlamaması Def'i-81
cccc--Talep Hakkının Senetteki Şartlara Uymaması Def'i-82
bbb--Kişisel Def'iler-83
aaaa--Asıl Borç İlişkisinden Doğan Def'iler-85
bbbb--Özel Anlaşmaya Dayanan Def'iler-85
C--Hamile Yazılı Senetler-86
a--Hamile Kavramı-87
aa--Kelime Anlamı-87
bb--Terim Anlamı-87
b--Hamiline Yazılı Senetlerde Borçlunun Ödemeden Kaçınacağı Haller-89
c--Hamile Yazılı Senet Çeşitleri-89
d--Hamile Yazılı Senetlerde Borçlunun Durumu-90
e--Hamile yazılı Senetlerin Devri-93
f--Hamile Yazılı Senetlerde Def'iler-94
aa--Mutlak Def'iler-95
bb--Kişisel Def'iler-96
g--Hamile Yazılı Faiz Kuponlarda Def'i-96
D--Kıymetli Evrakın Türünün Değiştirilmesi-96
a--Kelime Anlamı-96
b--Terim Anlamı-97
c--Ticaret Kanunumuzdaki Yeri-97
d--Kıymetli Evrakın Tür Değiştirmesinin Sonuçları-97
aa--Kıymetli Evrakın Kanuni Olarak Tür Değiştirmesi-98
bb--Kıymetli Evrakın İradi Olarak Tür Değiştirmesi-99
aaa--Nama Yazılı Senedin Hamile Yazılı Senet Türüne Dönüştürülmesi-101
bbb--Emre Yazılı Senedin Hamile Yazılı Senet Türüne Dönüştürülmesi-102
ccc--Hamile Yazılı Senedin, Nama Yazıl Senet Türüne Dönüştürülmesi-102
ddd--Hamile Yazılı Senedin, Emre Yazıl Senet Türüne Dönüştürülmesi-103
eee--Emre Yazılı Senedin Nama Yazılı Senet Türüne Dönüştürülmesi-104
fff--Nama Yazılı Senedin Emre Yazılı Senede Dönüştürülmesi-104
e--Kıymetli Evrakın Tür Değiştirmesinin Şekli-105
aa--Aynı Senet Üzerinde Senedin Türünün Değiştirilmesi-105
bb--Ayrı Bir Senet Düzenleyerek Senet Türünün Değiştirilmesi-106
f--Kıymetli Evrakın Tür Değiştirmesinin Sonuçları-106
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
I--KIYMETLİ EVRAKIN ZAYİ OLMASI VE İPTALİ-109
1--Genel Olarak-109
2--Kıymetli Evrakın Zayi Olması-111
A--Zayi Kavramı-112
a--Kelime Anlamı-112
b--Terim Anlamı-112
3--Kıymetli Evrakın Zayi Olması Halinde Alınması Gereken Önlemler-114
4--Kıymetli Evrakın Zayi Olması ve İptali Hükümlerinin Uygulanma Sırası-115
5--Kıymetli Evrakın Zayi Olması Halinde Hak Sahibi İle Borçlunun Hakları-116
A--Hamilin Ödeme Yasağı Kararı Talep Etme Hakkı-116
a--Genel Olarak-116
b--HMK'da Düzenlenen -İhtiyati Tedbir- Kararı İle TTK'da Düzenlenen -Önleyici Tedbir- Kararının Karşılaştırılması-122
c--Ödeme Yasağı Kararını Kim Talep Edebilir-123
d--Ödeme Yasağı Kararında Yetkili Mahkeme-125
e--Ödeme Yasağı Kararında Görevli Mahkeme-126
f--Ödeme Yasağı Kararının Temyizi-129
g--Tevdi Yeri Tayini-130
B--Hamilin İade Davası Açma Hakkı-131
C--Hamilin İptal Davası Açma Hakkı-133
a--İptal Davasının Şartları-134
aa--Senedin Zayi Olması-135
bb--Senedin İçerdiği Hakkın Halen Mevcut Olması-136
cc--Senedin İptalini Talep Edenin Hak Sahibi Olması-139
dd--Senet Zilyetliğinin Mümkün Olmaması-142
ee--Senet İptalinin Kanunen Mümkün Olması-143
b--İptal Davasının Sonuçları-147
II--KIYMETLİ EVRAK TÜRLERİNE GÖRE KIYMETLİ EVRAKIN İPTALİ-155
1--Hamile Yazılı Senetlerin İptali-155
A--Genel Olarak-155
a--İptali İstenebilecek Senetler-156
b--İptali İstenemeyecek Senetler-157
B--Hamile Yazılı Senetlerin İptalinde Usul-158
C--Ödeme Yasağı-161
D--Yetkili Mahkeme-162
E--Görevli Mahkeme-163
F--İptal Kararının Temyizi-168
G--Yargılama Masrafları-169
2--Münferit Kuponların İptali-169
3--Banknotlar ve Buna Benzer Kağıtların İptali-171
4--Hamile Yazılı Senetlerin İptalinde İspat-171
5--Nama Yazılı Senetlerin İptali-172
A--Genel Olarak-173
B--Nama Yazılı Senetlerin İptalinde Usul-174
C--Nama Yazılı Pay Senetlerin İptali-178
D--Makbuz Senedi ve Varantın İptali-179
E--Yetkili Mahkeme-180
F--Görevli Mahkeme-181
G--İptal Kararının Temyizi-186
H--Yargılama Masrafları-186
6--Emre Yazılı Senetlerin İptali-187
A--Genel Olarak-187
B--Emre Yazılı Senette Hak Sahibi-190
C--Emre Yazılı Senette Borçlu-192
D--Emre Yazılı Senetlerin Zayi Olması Nedeniyle Açılabilecek Dava Türleri-192
a--Ödeme Yasağı Talebi-193
aa--Ödeme Yasağı Talebinde Bulunma-195
bb--Ödeme Yasağı Talebinde Teminat-198
cc--Keşidecinin Ödeme Yasağı Talebinde Bulunması-201
dd--Ödeme Yasağı Talebinde Yetkili Mahkeme-201
ee--Ödeme Yasağı Talebinde Görevli Mahkeme-203
ff--Ödeme Yasağı Kararının Temyizi-209
gg--Ödeme Yasağı Kararının Zamanaşımına Etkisi-209
b--İade Davası-210
aa--İade Davasında Davacı-213
bb--İade Davasında Davalı-213
cc--İade Davasının Koşulları-215
aaa--Senet Zilyedinin Bilinmesi-215
bbb--Senedin Nisbi Anlamda Zayi Olması-217
ccc--Senet Hamilinin Senedi Kötü Niyetle İktisap Etmiş Olması veya İktisabında Ağır Kusurunun Bulunması-218
dd--İade Davasında Yetkili Mahkeme-219
ee--İade Davasında Görevli Mahkeme-220
ff--İade Davasında İspat Yükü-225
gg--Uygun Süre Kavramı-227
hh--İade Davasının Sonucu-228
ıı--İade Davasının Temyizi-229
c--İptal Davası-229
aa--İptal Davasında Davacı-232
bb--İptal Davasında Yetkili Mahkeme-235
cc--İptal Davasında Görevli Mahkeme-236
dd--İptal Davasında İspat Yükü-241
ee--İptal Davasında İlan-243
ff--İptal Davasında İlan Süresi-244
gg--İptal Davasında İlanların Sonucu-245
aaa--Dilekçe Sahibi İade Davasını Açarsa-245
bbb--Dilekçe Sahibi İade Davasını Açmazsa-247
hh--İptal Kararının Niteliği-249
ıı--İptal Kararının Sonucu-254
aaa--İptal Kararının Olumlu Sonucu-254
bbb--İptal Kararının Olumsuz Sonucu-257
ii--İptal Kararının Temyizi-257
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
I--ÖDEME YASAĞI DİLEKÇE ÖRNEĞİ-259
II--İPTAL DAVASI VE ÖDEME YASAĞI DİLEKÇE ÖRNEĞİ-261
III--İADE DAVASI DİLEKÇE ÖRNEĞİ-263
IV--ÖDEME YASAĞI KARAR ÖRNEĞİ-265
V--İPTAL KARARI ÖRNEĞİ-267
VI--İADE KARARI ÖRNEĞİ-269
KAYNAKÇA-273