Kolluğun Başucu Kitabı
İÇİNDEKİLER
ÖNSÖZ5
ALTINCI BASKIYA SUNUŞ7
İKİNCİ BASKIYA SUNUŞ 8
SUNUŞ 9
İÇİNDEKİLER11
KISALTMALAR 17
BİRİNCİ BÖLÜM
KOLLUK HUKUKU KAPSAMINDA
KOLLUĞUN ÖNEMLİ GÖREV VE YETKİLERİ
A GENEL YETKİ İLE GENEL DÜZENİ SAĞLAMA YETKİSİ (JYntl Md 24-25)19
B UYARIDA BULUNMA VE EMİR VERME YETKİSİ (JYntl Md26)20
C KAMU VE KİŞİLER ALEYHİNE İŞLENEN EYLEM VE HAREKETLERİ
YASAKLAMA YETKİSİ (JYntl Md27, PVSK Md11)20
Ç PARMAK İZİ VE FOTOĞRAF ALMA YETKİSİ (JYntl Md37, PVSK Md 5)22
D DURDURMA ve KİMLİK SORMA YETKİSİ (PVSK 4/A)25
1 Devriyenin Kişi Durdurma Uygulamasında Güvenlik Tedbirleri29
2 Kişi Durdurma ve Kontrol Uygulaması Prosedürü 31
E KOLLUĞA DİRENME33
1 Kolluğa Direnme ve Saldırı 33
a Aktif Direnme ve Kolluğun Görev ve Yetkisi 33
b Pasif Direnme ve Kolluğun Görev ve Yetkisi36
F ZOR VE SİLAH KULLANMA YETKİSİ VE PROSEDÜRÜ38
1 Zor Kullanmanın Unsurları38
2 Türk Hukukunda Zor Kullanma39
a Polis Vazife ve Salahiyet Kanunu’na Göre Zor Kullanma39
b Ceza Muhakemesi Kanunu’na Göre Zor Kullanma42
3 Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Kararları Doğrultusunda Zor Kullanma 43
4 Ulusal ve Uluslararası Yasal Metinler Ölçüsünde Zor Kullanma Yetkisinin
Kullanımı 46
5 Kolluğun Zor ve Silah Kullanmada Uygulayacağı Teknik ve Taktikler 48
a Risk Durumlarına Göre Müdahale Prosedürü48
b Bıçaklı Şahsa Karşı Müdahale Prosedürü52
c Elinde Sopa vb Malzeme Bulunduran Şahsa Karşı Müdahale
Prosedürü 53
ç Elinde Tabanca Bulunduran Şahsa Karşı Müdahale Prosedürü54
6 Kolluğun Toplumsal Olaylarda Zor Kullanma Teknik ve Taktiği56
12
7 Tutuklu ve Hükümlünün Kaçmasının Önlenmesi Halinde Zor ve Silah
Kullanılması59
a Cezaevi ve Tutukevinden Kaçma Halinde Zor ve Silah Kullanılması 59
b Nakil ve Sevk Esnasında Kaçma Halinde Zor ve Silah Kullanılması 61
8 Zor ve Silah Kullandıktan Sonra Tutanak ve Dosya Tanzim Edilmesi 62
G KOLLUK TEÇHİZATININ (İNZİBAT ALETİ) KULLANIMI69
1 Kelepçe ve Diğer Teçhizatın Kullanımına İlişkin Genel Esaslar 69
a Konunun Genel Esasları ve İlgili Mevzuat69
b Çocuklarla İlgili Mevzuattaki Düzenlemeler 71
c Kelepçenin Takılması İle İlgili Teknik ve Taktikler72
ç Kelepçelemede Dikkat Edilecek Hususlar 76
2 Göz Yaşartıcı Sprey Kullanma 78
3 Cop Kullanımı 82
a Öncelikli Vuruş Bölgeleri ve Kullanma Aşamaları83
b Cop Kullanma Prosedürü 84
Ğ ARAMALAR VE ARAMALAR PROSEDÜRÜ85
1 Önleme Araması85
a Arama Kararı 86
b Önleme Araması Yapılma Şekli88
c Somut Tehlike 88
ç Önleme Aramasında Kişi İstisnaları 89
d Arama Sayılmayacak Haller 91
2 Adli Aramalar 91
a Aramanın Yapılacağı Yer92
b Aramanın Zamanı 93
c Arama Kararı veya Emri93
ç Aramanın İcrası 94
d Arama Sonunda Verilecek Belge95
e Aramada Ele Geçirilen Belge ve Kağıtları İnceleme Yetkisi96
3 Adli ve Önleme Arasındaki Farklar96
4 Aramalar Prosedürü101
a Kişi Arama Prosedürü101
b Konut ve İşyerlerinde Arama Prosedürü 102
c Araç Arama Prosedürü 105
ç Standart Arama Tutanakları107
H YAKALAMA VE GÖZALTINA ALMA YETKİSİ 111
1 Yakalama111
2 Kolluk görevlilerinin Yakalama Yetkisi112
3 Gözaltına Alma Yetkisi117
a Genel117
b Kolluk Amirinin Gözaltına Alma Yetkisi118
4 Yakalama ve Gözaltına Alma Prosedürü120
13
I İFADE ALMA YETKİSİ 122
1 İfade Alma ve Sorgu 122
2 İfade Alma veya Sorguda Yasak Usuller 125
3 İfadede Zorunlu Müdafi Bulunması Gereken Durumlar 126
4 6638 Sayılı Yasa İle Yapılan Düzenleme ve Kolluğun İfade Alması 127
5 Yaşı Küçük Olanların İfadesinin Alınması 129
a Şüphelilerin İfadesinin Alınması 129
b Mağdur ve Müşteki Çocukların İfadesinin Alınması 130
c Tanık Çocukların İfadesinin Alınması 131
6 Bilgi Alma Kavramı 131
İ MUHAFAZA ALTINA ALMA ve EL KOYMA YETKİSİ 132
J TEŞHİS YETKİSİ 135
K YER GÖSTERME YETKİSİ 140
L ZOR KULLANMA YETKİSİ VEREN BELGELER (MÜZEKKERELER) 141
1 Zorla Getirme Kararı ve İnfazı 143
2 Zorla Getirme Kararının Çeşitleri ve İnfazı: 144
3 Tutuklama Kararı 144
4 Yakalama Emri 145
5 Hapisle Tazyik Kararı 145
6 Kararların İnfazı 146
M UMUMA AÇIK YERLERİN KONTROLÜ 150
N YOKLAMA KAÇAĞI, BAKAYA VE ASKERİ FİRARİLERE YAPILACAK İŞLEMLER 154
İKİNCİ BÖLÜM
AÇIKLAMALI İDARİ PARA CEZALARI
VE KABAHATLER KANUNU
A İDARİ PARA CEZALARI 157
B KABAHATLE KARŞILAŞAN KOLLUĞUN YETKİLERİ 157
C KABAHATLER KANUNU 159
1 İdari Yaptırım Kararı 159
2 İdari Yaptırım Kararı Uygulanamayacak Kişiler 160
3 Kararların Tebliği 161
4 Başvuru Yolu 162
Ç ÇEŞİTLİ KABAHATLER 163
1 Emre Aykırı Davranış 163
2 Dilencilik 164
3 Kumar Oynamak 166
4 Sarhoşluk 167
5 Gürültü 168
6 Rahatsız Etme 170
7 Tütün Mamullerinin Tüketilmesi 170
8 Kimliği Bildirmeme 171
14
9 Afiş Asma172
10 Silah Taşıma174
D 5729 SAYILI SES VE GAZ FİŞEĞİ ATABİLEN SİLAHLAR HAKKINDA
YAPILACAK İŞLEMLER175
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
5237 SAYILI TÜRK CEZA KANUNU’NDA YERALAN ve
KOLLUĞUN SIKLIKLA KARŞILAŞTIĞI SUÇLARDA
YAPILMASI GEREKEN İŞLEMLER
A KASTEN ÖLDÜRME SUÇU (TCK m81-83) 179
1 Ceza Hukuku Boyutu179
2 Kasten Öldürme Olaylarında Kolluğun Yapması Gerekenler (TCK
md81- 82)180
3 Şüphelinin İfadesinin Alınması 184
4 Mağdurun İfadesinin Alınması185
5 Tanık İfadelerinin Alınması 185
B TAKSİRLİ ÖLDÜRME SUÇU (TCK m 85) 186
1 Ceza Hukuku Boyutu186
2 Taksirli Öldürme Olaylarında Kollukça Yapılması Gerekenler187
3 Trafik Kazalarında Şüphelinin İfadesinin Alınması 189
4 Trafik Kazalarında Mağdur İfadesinin Alınması190
5 Trafik Kazalarında Tanık İfadesinin Alınması 190
C KASTEN YARALAMA SUÇLARI (TCK m 86) 190
1 Ceza Hukuku Boyutu190
2 Kasten Yaralama Olaylarında Kolluğun Yapması Gerekenler (TCK
md86-87)191
3 Kasten yaralama Olaylarında Mağdurun İfadesinin Alınması195
4 Şüpheli İfadesinin Alınması196
5 Tanık İfadesinin Alınması 197
Ç CİNSEL SALDIRI SUÇU (TCK M 102) 197
1 Ceza Hukuku Boyutu197
2 Cinsel Saldırı Olaylarında Kolluğun Yapması Gerekenler200
3 Cinsel Saldırı Olaylarında Mağdurun İfadesinin Alınması202
4 Şüphelinin İfadesinin Alınması 203
5 Tanık İfadesinin Alınması 204
D TEHDİT VE ŞANTAJ SUÇLARI (TCK m 106-107)204
1 Ceza Hukuku Boyutu204
2 Tehdit Suçlarında Kollukça Yapılması Gerekenler204
E KİŞİYİ HÜRRİYETİNDEN YOKSUN KILMA SUÇU (TCK m 109) 206
1 Ceza Hukuku Boyutu206
2 Kollukça Yapılması Gerekenler 207
3 Mağdur İfadesinin Alınması 209
15
4 Tanık İfadesinin Alınması 211
5 Şüpheli İfadesinin Alınması 211
F KONUT DOKULMAZLIĞININ İHLALİ SUÇU (TCK m 116) 212
1 Ceza Hukuku Boyutu 212
2 Kolluk Tarafından Yapılması Gerekenler 212
3 Tanık İfadesinin Alınması 214
4 Şüpheli İfadesinin Alınması 214
G HIRSIZLIK SUÇU (TCK m 142) 214
1 Ceza Hukuku Boyutu 214
2 Hırsızlık Suçunda Kollukça Yapılması Gerekenler 215
3 Mağdur İfadesinin Alınması 218
4 Şüphelin İfadesinin Alınması 219
Ğ YAĞMA SUÇU (TCK m148) 219
1 Ceza Hukuku Boyutu 219
2 Yağma Suçunda Kollukça Yapılması Gerekenler 220
3 Mağdurun İfadesinin Alınması 222
4 Şüphelinin İfadesinin Alınması 223
H DOLANDIRICILIK (TCK m 157) ve BELGEDE SAHTECİLİK SUÇU (TCK
m204-212) 224
1 Ceza Hukuku Boyutu 224
2 Dolandırıcılık ve Belgede Sahtecilik Olaylarında Kollukça Yapılması
Gerekenler 225
3 Resmi Belgede Sahtecilik Suçunda Şüphelinin İfadesinin Alınması 226
4 Sahte Para Suçunda Şüphelinin İfadesinin Alınması 226
I UYUŞTURUCU VEYA UYARICI MADDE İMAL VE TİCARETİ SUÇU (TCK m 188) 227
1 Ceza Hukuku Boyutu 227
2 Uyuşturucu Madde Olaylarında Kolluğun Yapması Gerekenler (TCK m188) 229
3 Şüphelinin İfadesinin Alınması 231
İ GÖÇMEN KAÇAKÇILIĞI SUÇU (TCK m79) VE İNSAN TİCARETİ SUÇU (TCK
m80) 231
1 Ceza Hukuku Boyutu: 231
2 İnsan Ticareti ve Göçmen Kaçakcılığı İle İlgili Yapılması Gerekenler 233
J SORUŞTURMA DOSYASINDA BULUNACAK BELGELER 240
K UZLAŞMA KAPSAMINDAKİ SUÇLAR 242
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
ÖZEL CEZA YASALARINDA YER ALAN ve UYGULAMADA SIKLIKLA
KARŞILAŞILAN SUÇLARDA YAPILMASI GEREKENLER İŞLEMLER
A İZİNSİZ HAŞHAŞ EKİMİ YAPMA SUÇU (3298 Sayılı Kanun m 4) 245
1 Hukuki Boyut 245
2 Kollukça Yapılması Gerekenler 245
B İZİNSİZ HİNT KENEVİRİ EKME SUÇU (2313 Sayılı Kanun m 23/4) 247
1 Hukuki Boyut 247
2 Kenevir Ekim Olaylarında Kolluğun Yapması Gerekenler 248
16
C ORMAN KANUNUNA MUHALEFET SUÇLARI249
1 Hukuki Boyut249
2 Ağaç Kesme Olayında Kollukça Yapılması Gerekenler 254
3 İşgal ve Faydalanma/Açma Olaylarında Kollukça Yapılması Gerekenler257
4 Ormanda Ateş Yakma/Anız Yakma Olaylarında Kollukça Yapılması
Gerekenler 257
Ç 6136 SAYILI YASAYA MUHALEFET OLAYLARI 259
D KAÇAKÇILIKLA MÜCADALE KANUNUNA MUHALEFET OLAYLARI261
E 6284 SAYILI AİLENİN KORUNMASI VE KADINA YÖNELİK ŞİDDETİN
ÖNLENMESİNE DAİR YASA264
1 Söz Konusu Yasa‘ya Göre Şiddetin Tanımı 264
2 Şiddet Yasası’ndaki Tedbir Kararları 264
3 Koruyucu Tedbirler Neler Olabilir, Bu Tedbirleri Kimler Alır?267
4 Mülki Amir Tarafından Verilecek Koruyucu Tedbirler267
5 Hâkim Tarafından Alınacak Koruyucu Tedbir Kararları 268
6 Önleyici Tedbirler Neler Olabilir, Bu Tedbirleri Kimler Alır? 268
7 Hâkim Tarafından Verilecek Önleyici Tedbir Kararları, Madde 5 (1) 268
8 Kolluk Amiri Tarafından Verilebilecek Koruyucu Tedbirler270
9 Kolluk Amiri Tarafından Verilebilecek Önleyici Tedbirler272
BEŞİNCİ BÖLÜM
KOLLUĞU İLGİLENDİREN ÖNEMLİ MEVZUAT
◾ TÜRK CEZA KANUNU277
◾ CEZA MUHAKEMESİ KANUNU 371
◾ POLİS VAZİFE VE SALȂHİYET KANUNU 475
◾ JANDARMA TEŞKİLAT, GÖREV VE YETKİLERİ KANUNU 493
◾ AİLENİN KORUNMASI VE KADINA KARŞI ŞİDDETİN ÖNLENMESİNE DAİR
KANUN517
◾ KAÇAKÇILIKLA MÜCADELE KANUNU 527
◾ ADLÎ VE ÖNLEME ARAMALARI YÖNETMELİĞİ545
◾ YAKALAMA, GÖZALTINA ALMA VE İFADE ALMA YÖNETMELİĞİ561
◾ SUÇ EŞYASI YÖNETMELİĞİ 581
◾ JANDARMA TEŞKİLATI GÖREV VE YETKİLERİ YÖNETMELİĞİ593
◾ 6284 SAYILI AİLENİN KORUNMASI VE KADINA KARŞI ŞİDDETİN
ÖNLENMESİNE DAİR KANUNA İLİŞKİN UYGULAMA YÖNETMELİĞİ619
ALTINCI BÖLÜM
ÖRNEK BELGE VE TUTANAKLAR 635
KAYNAKÇA 669
K
