Dr. Özgem Tuğçe GÜMÜŞ BOYACI
İÇİNDEKİLER
TEŞEKKÜR 5
İÇİNDEKİLER 7
KISALTMALAR . 9
GİRİŞ . 11
BİRİNCİ BÖLÜM
OLAĞANÜSTÜ REJİMLERİN TARİHİ VE TEORİK GELİŞİMİ
Tarihteki Kriz Yönetim Biçimleri . 21
Aesymneteia veya “Seçilmiş Tiranlar” . 22
Roma İmparatorluğu Diktatörlük (Dictator) Makamı 24
Anglo-Sakson Hukuk Sisteminde Sıkıyönetim HukuÖzgem Tuğçe Gümüş Boyacıku: Martial Law . 30
Fransız Hukuk Düzeninde Sıkıyönetim Rejimi: état de siège . 33
Weimar Cumhuriyeti Anayasası: 48. Madde . 40
Değerlendirme . 45
Olağanüstü Yönetim Yetkilerinin Düzenlenmesine İlişkin Modeller 46
Olağanüstü Yönetim Usullerinin Liberal Demokrasilerdeki Düzenlenişi 52
Olgusal Nedenler ve Usulleri İfade Etmek Üzere Kullanılan Terimler 54
Usullerin İlanı . 61
Yönetim Yetkilerinin İcrası . 64
Yürütme Organının Genişleyen Yetki Alanı . 65
Temel Hak ve Hürriyetlerin Sınırlanması. 68
Yönetim Usullerine İlişkin Denetim . 72
Sona Erme ve Normalliğin Yeniden Tesisi 74
Anglo-Sakson Hukuk Sisteminde Olağanüstü Yetkiler: Amerika
Birleşik Devletleri ve Birleşik Krallık (İngiltere) 76
Olağanüstü Rejimlere İlişkin Görüşler ve Teoriler 85
Zaruret Hali Teorisi 92
Meşru Müdafaa Teorisi ve Siyasi Teori 95
Zaruret Halinden İstisna Hali Teorisine 98
Olağanlaşan Olağanüstü Hal.105
Çağdaş Hukuk Teorisinde Olağanüstü Rejimler ve Derogasyon Rejimi 118
İKİNCİ BÖLÜM
OLAĞANÜSTÜ YETKİLERİN İNSAN HAKLARI HUKUKUNDAKİ NORMATİF
İNCELEMESİ: DEROGASYON REJİMİ
Türk Hukuk Literatüründe Birbiri Yerine Kullanılan İki Terim:
Derogasyon ve Askıya Alma126
Derogasyonun Kaynağı ve Hukuki Niteliği 134
İnsan Hakları Sözleşmelerinin Hazırlık Çalışmalarında (Travaux
Préparatoires) Derogasyon.138
Uluslararası ve Bölgesel İnsan Hakları Sözleşmelerindeki Derogasyon
Maddeleri .148
Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi Kapsamında Derogasyon Rejimi: 15.
Madde 158
Geçerli Bir Derogasyon İçin Gereken Maddi Koşullar 159
Savaş veya Ulusun Yaşamını Tehdit Eden Genel Bir Tehlikenin
Varlığı.159
Durumun Kesinlikle Gerektirdiği Ölçü .168
Uluslararası Hukuktan Doğan Diğer Yükümlülüklere Aykırı
Olmamak .184
İstisnanın Sınırı: Derogasyona Konu Edilemeyen Haklar189
Derogasyona Konu Edilemeyen Haklar190
Belirli Hakların Derogasyona Konu Edilememesinin Arkasındaki
İlkeler .194
Usulî Gereklilik: Resmî Bildirim 200
Küresel COVID-19 Salgını Nedeniyle Derogasyon Uygulaması .210
SONUÇ .223
KAYNAKLAR231
