Boşanma Sürecinde Çocuk Haklarının Korunması

Dr. Kübra KAYA ( Hakim )

İÇİNDEKİLER

ÖNSÖZ. 7

TEŞEKKÜR 9

İÇİNDEKİLER  11

KISALTMALAR . 17

GİRİŞ .19

KONUNUN SUNULMASI 19

KONUNUN ÖNEMİ. 21

III. KONUNUN SINIRLANDIRILMASI  22

BİRİNCİ BÖLÜM

ÇOCUK VE ÇOCUĞUN ÜSTÜN YARARI İLKESİ

ÇOCUK KAVRAMI. 25

ÇOCUK KAVRAMININ TARİHSEL GELİŞİMİ. 29

III. ÇOCUĞUN HUKUKİ TANIMI 39

ÇOCUKLUĞUN BAŞLANGICI 40

CENİNİN HUKUKİ DURUMU . 42

ÇOCUĞA İLİŞKİN ULUSAL VE ULUSLARARASI DÜZENLEMELER. 47

Ulusal Düzenlemeler . 47

Uluslararası Düzenlemeler 48

VII. ÇOCUĞUN ÜSTÜN YARARI İLKESİ . 50

Genel Olarak 50

Çocuğun Üstün Yararı İlkesinin Terminolojisi 53

Çocuğun Üstün Yararı İlkesinin Hukuki Niteliği . 55

Yüksek Yargı Kararlarında Çocuğun Üstün Yararı İlkesi . 59

Yargıtay Kararlarında Çocuğun Üstün Yararı İlkesi . 59

Anayasa Mahkemesi Kararlarında Çocuğun Üstün Yararı İlkesi . 63

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Kararlarında Çocuğun Üstün

Yararı İlkesi . 67

12 İçindekiler

İKİNCİ BÖLÜM

BOŞANMA SÜRECİNDE ÇOCUĞUN HUKUKİ KONUMU,

GÖZETİLMESİ, GEÇİCİ VELAYET, KİŞİSEL İLİŞKİ VE TEDBİR NAFAKASI

BOŞANMA SÜRECİNDE ÇOCUĞUN HUKUKİ KONUMU.69

Genel Olarak 69

Boşanma Davasında Çocuğa Kayyım Atanması 72

BOŞANMA SÜRECİNDE ÇOCUĞUN GÖZETİLMESİ 76

Boşanma Sürecinde Çocuğun Gözetilmesi Gereğinin Temel Dayanağı . 76

Boşanma Sürecinde Çocuğun Gözetilme Yöntemine İlişkin Görüşler 77

Paternalist Görüş 77

Genel Olarak Paternalizm Kavramı. 77

Paternalizm ve Çocuk Hakları. 78

Özerklik Görüşü. 80

Genel Olarak Özerklik Kavramı. 80

Özerklik ve Çocuk Hakları . 81

Çocuğun Üstün Yararı Görüşü. 83

III. BOŞANMA SÜRECİNDE GEÇİCİ VELAYET .84

Genel Olarak Geçici Velayet Kavramı. 84

Geçici Velayetin Hukuki Niteliği . 87

Geçici Velayetin Kapsamı. 88

Genel Olarak . 88

Çocuğun Bakımı, Korunması ve Eğitimi. 88

Çocuğun Temsili 89

Ev Başkanı Sıfatıyla Sorumluluk 90

Çocuk Mallarının Yönetimi 92

Geçici Velayet Hakkı Sahibinin Belirlenmesi 95

Genel Olarak . 95

Geçici Velayet Hakkı Sahibinin Belirlenmesinde Çocuğa İlişkin

Olarak Dikkate Alınacak Ölçütler. 96

Geçici Velayet Hakkı Sahibinin Belirlenmesinde Anne ve Babaya

İlişkin Olarak Dikkate Alınacak Ölçütler  99

Geçici Velayet Hakkı Sahibinin Belirlenmesinde Sosyal İnceleme

Raporunun Rolü  105

Ortak Velayet. 107

Geçici Velayetin Değiştirilmesi ve Kaldırılması 110

İçindekiler 13

BOŞANMA SÜRECİNDE KİŞİSEL İLİŞKİ . 113

Genel Olarak Boşanma Sürecinde Kişisel İlişki Kavramı 113

Boşanma Sürecinde Kişisel İlişkinin Hukuki Niteliği. 115

Boşanma Sürecinde Kişisel İlişkinin Kapsamı 118

Boşanma Sürecinde Kişisel İlişkinin Belirlenmesi 119

Genel Olarak. 119

Kişisel İlişkinin Belirlenmesinde Çocuğa İlişkin Olarak Dikkate

Alınacak Ölçütler  119

Kişisel İlişkinin Belirlenmesinde Anne ve Babaya İlişkin Olarak

Dikkate Alınacak Ölçütler . 126

Kişisel İlişkinin Belirlenmesinde Sosyal İnceleme Raporunun Rolü 131

Boşanma Sürecinde Kişisel İlişkinin Değiştirilmesi ve Kaldırılması 132

Kişisel İlişki Hususunda 7343 Sayılı Kanunla Getirilen Değişiklikler. 136

BOŞANMA SÜRECİNDE TEDBİR NAFAKASI 139

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

BOŞANMA SÜRECİNDE ÇOCUK HAKLARI

BOŞANMA SÜRECİNDE ÇOCUĞUN KİŞİLİK HAKKI VE KORUNMASI 143

Kişi ve Kişilik Kavramları 143

Kişilik Hakkı Kavramı 145

Boşanma Sürecinde Çocuğun Cismani Varlığı . 146

Genel Olarak Çocuğun Cismani Varlığı . 146

Kürtaj Meselesi. 147

Genel Olarak Kürtaj Kavramı 147

Kürtajın Ceninin Menfaatine Etkisi Bakımından

Değerlendirilmesi. 148

Boşanma Sürecinde Kürtaj. 150

Boşanma Sürecinde Kürtajın TMK’nın 169. Maddesi

Kapsamında Değerlendirilip Değerlendirilemeyeceği Meselesi  152

Boşanma Sürecinde Çocuğun Sağlık Hakkı . 154

Genel Olarak Çocuğun Sağlığı 154

Genel Olarak Çocuğa Tıbbi Müdahale . 155

Ayırt Etme Gücüne Sahip Çocuğa Tıbbi Müdahale 156

Ayırt Etme Gücüne Sahip Olmayan Çocuğa Tıbbi Müdahale 159

Boşanma Sürecinde Geçici Velayet Hakkı Sahibinin Çocuğun

Sağlığı Bakımından Yetki ve Sorumlulukları . 160

Boşanma Sürecinde Hâkimin Çocuğun Sağlığı Bakımından Yetki

ve Sorumlulukları. 161

14 İçindekiler

Genel Olarak 161

TMK’nın 346. Maddesi Kapsamında Koruma Önlemleri

Alınması . 165

TMK’nın 347. Maddesi Kapsamında Çocuğun

Yerleştirilmesi  167

TMK’nın 348. Maddesi Kapsamında Velayetin Kaldırılması.168

Boşanma Sürecinde Bebeklik Dönemi Aşıları. 168

Genel Olarak Bebeklik Döneminde Zorunlu Aşı Uygulaması .168

Boşanma Sürecinde Bebeklik Dönemi Aşılarının TMK'nın

Maddesi Kapsamında Değerlendirilip

Değerlendirilemeyeceği Meselesi . 173

Boşanma Sürecinde Çocuğun Manevi Varlığı 174

Boşanma Sürecinde Çocuğun Özadı ve Soyadı . 174

Genel Olarak. 174

Boşanma Sürecinde Çocuğun Özadının Belirlenmesi ve

Değiştirilmesi 175

Boşanma Sürecinde Çocuğun Soyadının Belirlenmesi ve

Değiştirilmesi 177

Boşanma Sürecinde Çocuğun Mahremiyeti ve Kişisel Verileri 179

Genel Olarak Çocuğun Mahremiyeti 179

Genel Olarak Çocuğun Kişisel Verileri 182

Çocuğun Kişisel Verilerinin İşlenmesinde Rıza Problemi 184

Boşanma Sürecinde Çocuğun Kişisel Verilerinin Anne ve

Babasına Karşı Korunması  186

Boşanma Sürecinde Çocuğun Kişisel Verilerinin Üçüncü Kişilere

Karşı Korunması 187

Boşanma Sürecinde Çocuğun Eğitim Hakkı. 188

Genel Olarak Çocuğun Eğitim Hakkı. 188

Boşanma Sürecinde Çocuğun Eğitimine Devamının Sağlanması189

Boşanma Sürecinde Çocuğun Eğitimine Devamında Anne ve

Babanın Rolü  191

Boşanma Sürecinde Çocuğun Eğitimine Devamında Hâkimin

Rolü  192

BOŞANMA SÜRECİNDE ÇOCUĞUN KATILMA HAKKI VE KORUNMASI.196

Genel Olarak Çocuğun Katılma Hakkı 196

Birleşmiş Milletler Çocuk Hakları Komitesi'nin 12 No'lu Genel Yorum

Kararı Işığında Çocuğun Katılma Hakkına Yön Veren İlkeler  197

Katılma Hakkının Kullanımında Lundy Metodu 200

İçindekiler 15

Boşanma Davasında Çocuğun Katılma Hakkı 201

Genel Olarak. 201

Boşanma Davasında Çocuğun Katılma Hakkını Doğrudan

Kullanması  203

Adli Görüşme Odalarının Boşanma Davası Açısından Doğrudanlık

Sağlayıp Sağlamadığı Meselesi . 204

Özel Gereksinimli Çocuğun Boşanma Davasında Katılma Hakkını

Doğrudan Kullanması . 205

Çocuğun Boşanma Davasında Katılma Hakkını Dolaylı Olarak

Kullanması  206

Çocuğun Bilirkişi Vasıtasıyla Dinlenilmesi 206

Çocuğa Kayyım Atanması. 208

Çocuğa Avukat Atanması . 208

III. BOŞANMA SÜRECİNDE ÇOCUK MALLARI VE KORUNMASI  210

Çocuk Mallarının Yönetimi için Tedbir Alınması 210

Çocuk Mallarının Yönetimi için Kayyım Atanması . 211

SONUÇ 213

KAYNAKÇA 219

ÇOCUK KORUMA KANUNU 243

BİRLEŞMİŞ MİLLETLER ÇOCUK HAKLARINA DAİR SÖZLEŞME267