Küçüğün Kişi Varlığının Korunması İçin Alınacak Tedbirler

"Türk Medeni Kanununda Yer Alan Velayet Hükümleri Kapsamında

KÜÇÜĞÜN KİŞİ VARLIĞININ KORUNMASI İÇİN ALINACAK TEDBİRLER

(Mk Md. 346, Md.347, Md.348 )



Gülçin Elçin GRASSINGER



- Koruma Tedbirlerinin Alınabilmesi İçin Gereken Koşullar

- Çocuğun Şahsının Korunması Bakımından Türk Medeni Kanununda Yer Alan Tedbirler





İÇİNDEKİLER

KISALTMALAR ............................................................................. ix

GİRİŞ ............................................................................................. 1

I. KONUNUN TANITILMASI .......................................................... 1

II. İNCELEME PLÂNI ..................................................................... 4

Birinci Bölüm

KORUMA TEDBİRLERİNİN ALINABİLMESİ

İÇİN GEREKEN KOŞULLAR

I. KORUMA TEDBİRLERİNİN ALINABİLMESİ İÇİN GEREKEN

MADDİ KOŞULLAR ................................................................... 7

A. Genel Olarak ....................................................................... 7

B. Koruma Tedbirleri Uygulanacak Kişinin Velâyet

Hakkına Sahip Olması ........................................................ 8

C. Velâyet Hakkının Gereği Gibi Yerine Getirilmemesi ............ 17

1. Genel Olarak Çocuğun Kişi Varlığı Bakımından

Velinin Hak, Görev ve Yetkileri ..................................... 18

a. Çocuğun Bakımı ve Eğitiminde Onun Menfaatini

Gözetip Gerekli Kararları Alması ............................. 20

b. Çocuğun Velisinin Sözünü Dinlemesi ..................... 22

c. Çocuğu ile Birlikte Yaşaması .................................. 24

d. Çocuğun Adını Koyması .......................................... 25

e. Çocuğu Olanakları Ölçüsünde Yetiştirmesi ve

Eğitimini Sağlaması ................................................ 25

f. Çocuğa Dini Eğitim Vermesi ................................... 36

g. Çocuğu Temsil Yetkisi ............................................ 39

h. Sınırlı Ehliyetsiz Küçüğün Evlenme ve

Nişanlanmasına Rıza Göstermesi ............................ 48vi

2. Velâyet Hakkının Yerine Getirilmemesinde Kusurun

Aranmaması ............................................................... 48

D. Çocuğun Menfaatinin Tehlikede Olması ............................ 51

1. Çocuk Kavramı ............................................................ 51

2. Çocuğun Menfaati ........................................................ 57

a. Kavram .................................................................. 57

b. Çocuğun Menfaati Kavramının İşlevleri ................... 63

3. Çocuğun Menfaatinin Tehlikede Olmasının Anlamı ...... 67

a. Genel Olarak .......................................................... 67

b. Çocuğun Menfaatini Tehlikeye Sokan Durumlar ..... 70

II. KORUMA TEDBİRLERİNİN ALINABİLMESİ İÇİN GEREKLİ

ŞEKLİ KOŞULLAR .................................................................. 78

A. Genel Olarak ..................................................................... 78

B. Koruma Tedbirlerinin Alınması İçin Başvuracak Kişiler .... 80

C. Koruma Tedbirlerinin Alınmasında İzlenecek Usul ............ 82

D. Koruma Tedbirlerinin Alınmasında Görevli ve Yetkili

Mahkeme .......................................................................... 93

E. Alınacak Tedbirin Süresi ve Değiştirilmesi ......................... 95

III. KORUMA TEDBİRLERİNE HÂKİM OLAN İLKELER .................. 98

A. Çocuğun Menfaatinin Ön Plânda Olması ........................... 98

B. Talilik İlkesi .................................................................... 100

C. Tamamlayıcılık İlkesi ....................................................... 102

D. Orantılılık İlkesi .............................................................. 103

İkinci Bölüm

ÇOCUĞUN ŞAHSININ KORUNMASI BAKIMINDAN

TÜRK MEDENİ KANUNUNDA YER ALAN TEDBİRLER

Birinci Ayırım

MK md.346 VE 347'DE YER ALAN TEDBİRLER

I. GENEL OLARAK ................................................................... 107

II. MK md.346 HÜKMÜ UYARINCA ALINACAK KORUMA

ÖNLEMLERI ......................................................................... 108

A. Hükmün uygulanma koşulları ......................................... 108

B. MK md.346 Çerçevesinde Alınabilecek Önlemler: ............. 110vii

1. Genel Olarak ............................................................. 110

2. Hâkimin Alabileceği Önlemler .................................... 112

III. TÜRK MEDENİ KANUNUNDA YER ALMAMIŞ BIR TEDBİR;

KAYYIMLIK ........................................................................... 123

A. İMK md.308 Hükmüne Genel Bakış ................................ 123

B. İMK md.308'de Düzenlenmiş Olan Kayyımlık Türleri ....... 125

1. İMK md.308/ I ........................................................... 125

2. İMK md.308/II ........................................................... 127

3. İMK md.308/III .......................................................... 131

C. İMK md.309 Uyarınca Evlilik Dışı İlişkide Çocuğun

Haklarının Korunması İçin Atanan Kayyım ...................... 133

D. Türk Medeni Kanun Sistemi ve İMK md.308, md.309 ...... 134

IV. ÇOCUĞUN YERLEŞTİRİLMESİ ............................................. 137

A. MK md.347/I .................................................................. 142

1. Genel Olarak ............................................................. 142

2. MK md.347/I Hükmünün MK md.346'a Göre

Özellikleri .................................................................. 144

B. MK md.347/II ................................................................. 145

C. MK md.347'in Uygulanma Koşulları ................................ 146

1. Çocuğun Menfaati Açısından MK md.347'deki

Tedbirin Yeterli Olması .............................................. 147

2. Tedbirin Mahkeme Tarafından Alınması ..................... 147

3. Çocuğun Bir Aile veya Kuruma Yerleştirilmesi ............ 150

D. MK md.347 Hükmünün Hukuki Sonuçları ...................... 154

1. Genel Olarak ............................................................. 154

2. Kişisel İlişki Kurma Hakkı .......................................... 155

E. Koşulların Değişmesi ve Tedbir Kararının Geri Alınması .. 157

F. Masrafların Karşılanması ................................................ 159

G. Türk Hukukunda Mevcut Olmayan Bir Durum;

Çocuğun Koruyucu Aileden Geri Alınamaması, İMK

md.310/ III ..................................................................... 160

İkinci Ayırım

VELÂYETİN KALDIRILMASI

I. GENEL OLARAK ................................................................... 162

II. VELÂYET HAKKININ KALDIRILMASI İÇİN GEREKEN

KOŞULLAR ........................................................................... 167viii

A. Velinin Deneyimsizliği, Hastalığı, Başka Bir Yerde

Bulunması veya Benzeri Sebeplerle Velâyetin Kaldırılması 168

B. Velinin Çocuğa Yeterli İlgiyi Göstermemesi veya Ona

Karşı Yükümlülüklerini Ağır Biçimde Savsaklaması

Sebebiyle Velâyetin Kaldırılması ...................................... 178

C. Velâyet Hakkına Sahip Ana veya Babanın Bir

Başkasıyla Evlenmesi ...................................................... 182

III. VELÂYETİN KALDIRILMASININ SONUÇLARI ........................ 186

A. Veli Sıfatını Taşıyan Ana Baba Bakımından Sonuçları ..... 186

B. Velâyetin Kaldırılmasının Çocuklar Bakımından

Kapsamı .......................................................................... 189

C. Veli Sıfatını Taşımayan Ana Baba İle Çocuk Arasındaki

Hukuki Durum ............................................................... 192

1. Ana Babanın Çocuğun Bakım ve Eğitim Giderlerini

Karşılaması................................................................ 192

2. Ana Babanın Çocukla Kişisel İlişki Kurma Hakkı ....... 193

3. Çocuğun Mallarını Kullanma Hakkı ........................... 197

4. Ana Babanın Veli Sıfatından Bağımsız Olarak

Rızasının Aranması .................................................... 199

D. Velâyetin Kaldırılmasından Sonra Durumun Değişmesi ... 200

KAYNAKÇA ................................................................................ 205

"