TÜRKİYE'DE SEÇİM UYUŞMAZLIKLARI VE ÇÖZÜM YOLLARI Levent GÖNENÇ
• İÇİNDEKİLER • • KISALTMALAR -viii • TABLOLAR-xv • • GİRİŞ-1 • • BİRİNCİ BÖLÜM • YÖNTEMSEL TERCİHLER • • I. Hukuki Yaklaşım-Siyaset Bilimi Yaklaşımı-5 • • II. Seçim Hukuku-Anayasa Hukuku-6 • A. Seçim Hukukunun Niteliği-6 • B. Anayasa Hukukunun Bir Alt-Alanı Olarak • Seçim Hukuku-9 • • III. Karşılaştırmalı Çalışma-Vaka İncelemesi-11 • • IV. Kaynaklar-13 • A. Türkiye ile İlgili Kaynaklar -13 • B. Karşılaştırmalı Kaynaklar-15 • V. Çalışmanın Sınırları-18 • • İKİNCİ BÖLÜM • KAVRAMSAL ÇERÇEVE • • I. Seçim Uyuşmazlığı Kavramı-21 • A. Seçim Uyuşmazlıklarının Hukuki Karakteri-22 • 1. Uyuşmazlığın Konusu Açısından Seçim • Uyuşmazlıklarının Hukuki Karakteri-22 • 2. Uyuşmazlığın Çözülme Yöntemi Açısından Seçim Uyuşmazlıklarının Hukuki Karakteri-23 • 3. Uyuşmazlığın Aşamaları Açısından Seçim • Uyuşmazlıklarının Hukuki Karakteri-24 • B. Bir Hukuki Uyuşmazlık Türü Olarak • Seçim Uyuşmazlığının Tanımı-26 • • II. Seçim Uyuşmazlıklarının Çözümü-27 • A. Seçim Fonksiyonları-29 • B. İdari ve Kazai Fonksiyonların Ayrılması ve Birleşmesi-30 • 1. Klasik Model-31 • 2. Fransız Modeli-34 • 3. Almanya: Kendine Özgü Bir Örnek--36 • 4. Latin Amerika veya Bağımsız Seçim Kurulu Modeli-37 • C. Türkiyede Uygulanan Seçim Yönetim ve Denetim Modeli-39 • D. YSKnın Anayasal Konumuna İlişkin Tartışmalar-43 • • ÜÇÜNCÜ BÖLÜM • TÜRKİYEDE • SEÇİM KURULLARININ GÖREV ve YETKİLERİ • • I. YSKnın Görev ve Yetkileri-52 • A. YSKnın İdari Seçim Fonksiyonuna • Dahil Görev ve Yetkileri-53 • B. YSKnın Kazai Seçim Fonksiyonuna • Dahil Görev ve Yetkileri-54 • C. YSKnın Yol Gösterici Fonksiyonu-55 • D. YSKnın Diğer Yetkileri-57 • 1. YSKnın Seçim Suçlarına İlişkin Yetkileri-57 • 2. YSKnın Seçim Kararı Alma, Seçim Tarihini • Belirleme ve Seçimleri Erteleme Yetkisi-58 • 3. Seçim Kanunlarında Değişiklik Önerme Yetkisi-61 • • II. Diğer Seçim Kurullarının Görev ve Yetkileri-61 • A. İl Seçim Kurullarının Görev ve Yetkileri-61 • 1. İdari Nitelikli Görevler-62 • 2. Kazai Nitelikli Görevler-62 • B. İlçe Seçim Kurullarının Görev ve Yetkileri-62 • C. Sandık Kurullarının Görev ve Yetkileri-64 • • DÖRDÜNCÜ BÖLÜM • SEÇİM UYUŞMAZLIKLARININ TÜRLERİ • ve • BU UYUŞMAZLIKLARIN • SEÇİM KURULLARI ELİYLE ÇÖZÜMÜ • • I. Seçim Uyuşmazlıklarının Çözümüne İlişkin Genel Kurallar-67 • A. Hangi Seçim Uyuşmazlıkları İçin Seçim Kurullarına Başvurulabilir?-68 • B. Seçim Uyuşmazlığı Çözme Yollarına • Kim Başvurulabilir?-71 • C. Seçim Uyuşmazlıklarının Çözümü İçin • Nereye Başvurulur?-73 • 1. Şikayet-73 • 2. İtiraz-74 • D. Seçim Uyuşmazlıklarının Çözümünde Usul--75 • 1. Usul Kurallarını Niteliği-75 • 2. Seçim Uyuşmazlıklarının Çözümünde Süre Unsuru-78 • 3. Seçim Uyuşmazlıklarının Çözümünde • Başvuru Usulü, Belge ve Delil-81 • 4. Seçim Uyuşmazlıklarını Çözme Mercilerinin • Toplanma ve Karar Alma Usulu-83 • 5. Seçim Uyuşmazlıklarının Çözümüne İlişkin • Kararların Hukuki Niteliği ve Sonuçları-89 • a. İptal Kararı-91 • aa. Tutanak İptali-91 • bb. Seçimlerin İptali-94 • aaa. Oy Pusulalarındaki Usulsüzlükler Nedeniyle Seçimlerin İptali-94 • bbb. Diğer Usulsüzlükler Nedeniyle • Seçimlerin İptali-96 • ccc. İptal Edilen Seçimlerde Usul-97 • b. Yokluk Kararı-98 • c. YSK Kararlarının Kesin Hüküm Niteliği-98 • II. Seçim Sürecinin Aşamalarına Göre Seçim Uyuşmazlıklarının Türleri ve • Bunların Çözüm Yolları-101 • A. Seçim Çevrelerinin Belirlenmesi ve • Buna İlişkin Uyuşmazlıklar-103 • B. Seçim Kurullarının Oluşumu, Görevleri ve Yetkileri • ve Bunlara İlişkin Uyuşmazlıklar-109 • 1. Karşılaştırmalı Gözlemler-109 • 2. YSKnın Oluşumu-111 • 3. Diğer Seçim Kurullarının Oluşumu-118 • a. Seçim Kurulları Nerede Kurulur?-118 • b. Seçim Kurulları Ne Zaman Kurulur?-122 • c. Seçim Kurullarında Kimler Görev Alır?-124 • aa. Seçim Kurullarının Hakim Üyeleri-125 • aaa. Yargı Yetkisiyle Sınırlı Olma-125 • bbb. Ayrılma veya Çekilme İmkanının • Olmaması-125 • ccc. Hakimler Açısından Seçim • Kurullarına Üyeliğin • Hukuki Niteliği-127 • ddd. Seçim Kurullarında Üyelik Statüsü ve • Görev Dağılımının Hakimler İçin • Kıdem Esasına Göre • Belirlenmesi -128 • eee. Hakimler İçin Seçim Kurulu • Üyeliğinin Seçim Kurulunun • Oluşma Anındaki Şartlara Göre • Belirlenmesi -129 • fff. Hakimler Açısından Seçim • Kurulu Üyeliğiyle Bağdaşmayan • Durumlar -130 • bb. Seçim Kurullarının Hakimler • Dışındaki Üyeleri-131 • aaa. İl Seçim Kurulları-133 • bbb. İlçe Seçim Kurulları-133 • ccc. İl ve İlçe Seçim Kurullarındaki • Boşlukların Doldurulması -137 • ddd. Sandık Kurulları -138 • 4. YSK ve Diğer Seçim Kurullarının Görev ve Yetkileri -141 • a. Anayasa -142 • b. 298 sayılı Kanun -146 • c. Diğer Kanunlar-148 • aa. Kamu Kurumu Niteliğindeki Meslek Kuruluşlarının Organ Seçimleri-148 • bb. Sendikaların Organ Seçimleri-152 • cc. Siyasi Parti Kongreleri-154 • C. Seçmenlerin ve -Bağımsız-Partili- Adayların • Belirlenmesi, Kaydı ve Bunlara İlişkin Uyuşmazlıklar-155 • 1. Anayasa ve Seçim Mevzuatına Göre Seçme • ve Seçilme Yeterliğine İlişkin Ortak Unsurlar--158 • a. Vatandaşlık-161 • b. Yaş-166 • c. Kısıtlı Olmamak-172 • d. Kamu Hizmetinden Yasaklı Olmamak-173 • 2. Anayasa ve Seçim Mevzuatına Göre Seçme • Yeterliğine İlişkin Diğer Şartlar-180 • 3. Seçme Yeterliğine İlişkin Seçim Uyuşmazlıklarının • Seçmen Kütükleri Bağlamında Somutlaşması-183 • a. Seçmen Kütüğü Genel Müdürlüğü ve Seçmen • Kütük Büroları-185 • b. Vatandaşların Seçmen Kütüğüne Kaydı-187 • c. Vatandaşların Seçmen Kütüğünden Çıkarılması-191 • d. Seçmen Kütüklerinin Muhafazası ve • İlgili Kişilere Verilmesi-191 • e. Seçmen Bilgi Kağıtları-196 • f. Seçmen Kütüklerine İlişkin Uyuşmazlıkların • Çözümü-198 • aa. Seçmen Kütüğü ve Listelerine İlişkin • Oy Verme Sürecinden Bağımsız • Seçim Uyuşmazlıklar-198 • bb. Seçmen Kütüğü ve Listelerine • İlişkin Oy Verme Sürecindeki Seçim Uyuşmazlıklar-201 • cc. Muhtarlık Bölgesi Askı Listesi • ve Sandık Bölgesi Askı Listesinin YSK Tarafından İncelenmesi-203 • 4. Anayasa ve Seçim Mevzuatına Göre Seçilme • Yeterliğine İlişkin Diğer Şartlar-204 • a. En Az İlkokul Mezunu Olmak-204 • b. Yükümlü Olduğu Askerlik Hizmetini • Yapmış Olmak-206 • c. Taksirli Suçlar Hariç, Toplam Bir Yıl veya • Daha Fazla Hapis veya Süresi Ne • Olursa Olsun Ağır Hapis Cezasına • Hüküm Giymiş Olanlar-208 • d. Belli Suçlardan Hüküm Giymiş Olmak-214 • aa. Anayasanın 76. Maddesinde • Yüz Kızartıcı Suç Olarak • Nitelenen Suçlar-214 • bb. Anayasanın 76. Maddesinde • Yüz Kızartıcı Suç Olarak • Nitelendirilmeyen Suçlar-218 • cc. Affa uğramış olsalar bile ibaresi -221 • e. Hapis Cezasının Paraya Çevrilmesi -226 • f. Yabancı Ülkelerde Alınan Hapis • Cezalarının Seçilme Yeterliliğine Etkisi -227 • g. Mahkumiyet Sonrası Seçilme • Yeterliğinin Kazanılması -227 • 5. Milletvekili Olabilmek İçin Görevlerinden • Çekilmesi Gereken Kişiler-232 • a. Çekilme Usulü -236 • b. Seçilemeyenlerin Görevlerine Geri Dönmesi -239 • c. Görevinden Ayrılması Gereken Kamu • Görevlilerinin Görevinden Ayrılmaması -240 • 6. Adaylık -240 • a. Bağımsız Adaylar -241 • b. Partili Adaylar -243 • aa. Kapatılan Siyasi Partilerin Üyelerinin Milletvekili Adaylıkları -244 • bb. Yenileme Seçimlerinde Adaylık -247 • cc. Adaylık Çakışması -249 • dd. Siyasi Partilerin Aday Belirleme • Yöntemlerinden Kaynaklanan • Uyuşmazlıklar-250 • ee. Siyasi Partilerin Eksik Aday Göstermesi -253 • ff. Siyasi Parti Aday Listelerinde • Meydana Gelen Eksiklikler -255 • c. Bağımsız Adayların Başvurusu ve Siyasi Parti • Aday Listelerinin Oluşturulmasından • Sonraki Süreç -256 • D. Propaganda ve Buna İlişkin Uyuşmazlıklar-259 • 1. Propaganda Serbestisi -260 • a. Açık Yerlerde Propaganda -261 • b. Kapalı Yerlerde Propaganda -262 • C. Radyo ve Televizyon Aracılığıyla Propaganda -263 • aa. Radyo ve Televizyon Aracılığıyla Yapılacak Propagandanın Zamanı -264 • bb. Radyo ve Televizyon Aracılığıyla Yapılacak Propaganda için Başvuru -264 • cc. Radyo ve Televizyon Aracılığıyla Yapılacak Propagandanın Sırası ve Süresi -264 • dd. Radyo ve Televizyon Aracılığıyla Yapılan Propagandanın İçeriği -267 • ee. Radyo-Televizyon Propagandalarının • Yayını-271 • ff. Özel Radyo ve Televizyonlarda Yapılacak Propaganda Yayınları -271 • gg. Seçim Zamanı TRT ve Özel Radyo ve Televizyonlarda Yapılacak Yayınlar -272 • hh. Teknolojinin Gelişmesine Paralel • Olarak Ortaya Çıkan Yeni İletişim • Araçları ve Propaganda -279 • D. Hoparlörle Propaganda -279 • E. El İlanı ve Matbua ile Propaganda -280 • F. İlan, Afiş, Flama ve Bayrakla Propaganda -282 • 2. Propaganda Yasakları -283 • a. Törenlere Ait Yasaklar -284 • b. Başbakan, Bakanlar ve Milletvekillerine • İlişkin Yasaklar ve Memurların Gezilere • Katılma Yasağı -285 • E. Oy Verme, Oyların Sayımı-Dökümü, • Seçim Sonuçlarının İlanı ve • Bunlara İlişkin Uyuşmazlıklar -286 • 1. Hazırlık İşleri -286 • a. Oy Pusulalarının Bastırılması, Dağıtılması ve Mühürlenmesi -287 • b. Oy Vermeyi Mümkün Kılan Diğer Araçların • Temini ve Dağıtımı -291 • c. Sandık Kurullarının Hazır Hale Gelmesi -293 • d. Sandıkların Hazırlanması -295 • e. Oy Verme Günü Yasakları -297 • f. Sandık Alanının Hazır Hale Gelmesi -298 • 2. Oy Verme -299 • a. Gümrük Kapılarında Oy Kullanma -299 • b. Seçim Kurulu Görevlilerinin, Milletvekillerinin ve Milletvekili Adaylarının Oy Kullanması -301 • c. Oy Verme İşlemi -302 • 3. Oyların Sayım ve Dökümü -305 • 4. İlçe ve İl Seçim Kurullarında Birleştirme -311 • 5. YSKnın Seçim Sonrası İşleri -313 • a. Ülke Barajını Geçen Siyasi Partilerin Belirlenmesi -313 • b. Seçim Çevrelerinde Hangi Siyasi Partilerin • ve Bağımsız Adayların Başarılı • Olduğunun Belirlenmesi -315 • c. Seçim Çevrelerinde Kimlerin Milletvekili • Olduğunun Belirlenmesi -317 • 6. Seçim Sonuçlarının İlanı -320 • • SONUÇ-323 • KAYNAKÇA -327
%360,00 TL58,20 TL
