Limited Şirket Müdürlerinin Sorumluluğu

Dr. Temel GÜNER

 

İÇİNDEKİLER

 

ÖNSÖZ

 

İÇİNDEKİLER

 

KISALTMALAR

 

GİRİŞ

 

1. KONUNUN SUNULUŞU

 

2. İNCELEME PLANI

 

BİRİNCİ BÖLÜM

 

LİMİTED ŞİRKETLERDE YÖNETİM ORGANI

 

3. MÜDÜRLER KURULU

 

MÜDÜR KAVRAMI

 

II MÜDÜR SEÇİLEBİLMEK İÇİN GEREKLİ OLAN ŞARTLAR

 

A Müdür Seçilebilmek İçin Aranan Kanuni Şartların Genel Değerlendirmesi

 

B Müdür Olarak Atanacak Kişilerin Ehliyeti

 

C En Az Bir Müdürün Ortak Olması Şartı

 

D Esas Sözleşmeyle Aranacak Şartlar

 

III. TÜZEL KİŞİLERİN MÜDÜR ATANMASI

 

A 6762 sayılı ETK Döneminde Tüzel Kişilerin İdare Meclisi Üyeliği

 

B 6102 sayılı TTK Döneminde Tüzel Kişilerin İdare Meclisi Üyeliği

 

Müdür Atanabilecek Tüzel Kişiler

 

Tüzel Kişi Adına İşlem Yapacak Bir Gerçek Kişinin Belirlenmesi

 

Tüzel Kişi Müdür ile Gerçek Kişi Arasındaki İlişkinin Hukuki Niteliği

 

Gerçek Kişi ile Limited Şirket Arasındaki İlişkinin Hukuki Niteliği

 

Gerçek Kişinin Sorumluluğu

 

aa Gerçek Kişinin Üçüncü Kişilere Karşı Sorumluluğu

 

bb Gerçek Kişinin Limited Şirkete Karşı Sorumluluğu

 

Gerçek Kişinin Tüzel Kişi Müdüre Karşı Sorumluluğu

 

4. LİMİTED ŞİRKET YÖNETİMİNDE BAŞVURULABİLECEK TEMSİL İLİŞKİLERİ VE BU İLİŞKİLERİN SORUMLULUK HUKUKUNA ETKİLERİ

 

Şirket Yönetiminde Başvurulabilecek Temsil İlişkileri ve Bu İlişkilerin Tespiti

 

II Müdürler Kurulu ile Şirket Arasındaki İlişkinin Hukuki Niteliği ve Bu İlişkinin Sorumluluk Hukukuna Yansımaları

 

A Müdürler Kurulu ile Şirket Arasındaki Organ İlişkisi

 

B Organ İlişkisinin Sözleşmeden Kaynaklanan Borçlar Bakımından Etkisi

 

C Organ İlişkisinin Haksız Fiilden Kaynaklanan Borçlar Bakımından Etkisi

 

III. Şirket ile Müdürler Arasındaki Sözleşme İlişkisi ve Bu İlişkinin Hukuki Niteliği

 

 

 

İKİNCİ BÖLÜM

 

SORUMLULUĞA İLİŞKİN GENEL ESASLAR

 

5. MÜDÜRLERİN SORUMLULUĞUNA GENEL BAKIŞ

 

Sorumluluğun Önemi

 

II Sorumluluğun İşlevleri

 

6. SORUMLULUĞUN ŞARTLARI

 

Sorumluluk Türleri Çerçevesinde Sorumluluğun Şartlarına Genel Bakış

 

II Kusur Şartı

 

A Müdürlerin Sorumluluğunun Kusur Esasına Dayanması

 

B Kusuru İsbat Külfeti

 

III. Hukuka Aykırılık Şartı

 

Zarar Şartı

 

A Zarar Şartına Genel Bakış

 

B Zarar Türleri

 

Maddi Zarar

 

Manevi Zarar

 

Doğrudan-Dolayısıyla Uğranılan Zarar

 

V İlliyet Bağı Şartı

 

A İlliyet Bağı Kavramına Genel Bir Bakış

 

B İlliyet Bağının Türleri ve Müdürlerin Sorumluluğuna Etkileri

 

Farazi (Önüne Geçen) İlliyet

 

Ortak İlliyet

 

Birlikte (Yarışan) İlliyet

 

Seçimlik İlliyet

 

7. MÜDÜRLERİN SORUMLULUĞUNA HÂKİM OLAN İLKELER

 

Kişisel Sorumluluk İlkesi

 

II Müteselsil Sorumluluk İlkesi

 

A Mutlak Teselsül

 

B Farklılaştırılmış Teselsül

 

C Mutlak Teselsül ile Farklılaştırılmış Teselsülün Karşılaştırmalı Olarak Değerlendirilmesi

 

D Mutlak Teselsülün Uygulanacağı Bazı Durumlar

 

E Farklılaştırılmış da Olsa Teselsülün Uygulanmayacağı Durumlar

 

 

 

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

 

MÜDÜRLERİN SORUMLULUĞUNU GEREKTİREN HALLER

 

8. MÜDÜRLERİN SORUMLULUĞUNUN KANUNİ DAYANAKLARI

 

Sorumluluğa İlişkin Hükümlerin Kanun Sistematiğindeki Yeri

 

II Genel Sorumluluk Hali Olarak TTK m. 553 Kapsamında Sorumluluk

 

III. Belge ve Beyanların Kanuna Aykırı Olmasından Kaynaklanan Sorumluluk

 

Sermaye Hakkındaki Yanlış Beyanlardan Kaynaklanan Sorumluluk

 

V Ayınlara Emsaline Oranla Yüksek Fiyat Biçilmesinden veya Aynın Niteliğinin Farklı Gösterilmesinden Kaynaklanan Sorumluluk

 

Halktan Para Toplamaktan Kaynaklanan Sorumluluk

 

VII. Yapısal Değişiklik İşlemlerinden Kaynaklanan Sorumluluk

 

VIII Kamu Borçlarından Sorumluluk

 

A VUK m. 10 Kapsamında Sorumluluk

 

Konuya Genel Bakış

 

Sorumluluğun Kişi Bakımından Kapsamı

 

Görev Yapılan Döneme Göre Sorumluların Belirlenmesi

 

Sorumluluğun Zaman Bakımından Sınırı

 

Kanuni Temsilcilere Başvurulabilmesi İçin Gerekli Olan Şartlar

 

Öncelikle Şirketi Takip Şartı

 

Etki Şartı

 

Kusur Şartı

 

B AATUHK m. 35 Kapsamında Sorumluluk

 

 

 

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

 

MÜDÜRLERİN YÜKÜMLÜLÜKLERİ

 

9. KANUNDA MÜDÜRLER İÇİN ÖNGÖRÜLEN YÜKÜMLÜLÜKLER

 

Müdürler İçin Öngörülen Yükümlülüklere Genel Bakış

 

II Müdürlerin Genel Yükümlülükleri

 

A Sadakat Yükümlülüğü

 

B Sır Saklama Yükümlülüğü

 

Sır Kavramı

 

Müdürlerin Sır Saklama Yükümlülüğü

 

C Şirketle Rekabet Etmeme Yükümlülüğü

 

Yasağın Öngörülme Amacı

 

Yasağın Kapsamı

 

Yasağın Kişi Bakımından Kapsamı

 

Yasağın Konu Bakımından Kapsamı

 

aa Şirketin İşletme Konusuna Girme Şartı

 

bb İşlemin Ticari Nitelik Taşıması Şartı

 

Fiilin Süreklilik Arz Etmesi Şartı

 

Rekabet Yasağının Yer Bakımından Sınırı

 

Rekabet Teşkil Eden Fiiller

 

Aynı Alanda Faaliyet Gösteren Başka Bir Şirkette Ortak Olmak

 

Aynı Alanda Faaliyet Gösteren Başka Bir Şirkette İdareci Olmak

 

Kendi veya Başkası Adına İşlem Yapmak

 

Rekabet Yasağının Kaldırılması

 

Rekabet Yasağına Aykırılığın Hüküm ve Sonuçları

 

Konuya İlişkin Kanuni Düzenlemelere Genel Bakış

 

Yasağın İhlali Durumunda Başvurulabilecek Kanuni İmkânlar

 

aa Tazminat Hakkı

 

bb İşlemin Şirket Adına Yapılmış Sayılmasını Talep Hakkı

 

Menfaatin Ortaklığa Bırakılmasını Talep Hakkı

 

TTK m. 553 Kapsamında Sorumluluk Davası Açma Hakkı

 

Aykırılığın Diğer Sonuçları

 

Yaptırımlar Arasında Tercih

 

Zamanaşımı

 

D Özen Yükümlülüğü

 

Özen Kavramı

 

Gösterilmesi Gereken Özen Derecesi

 

Özen Yükümlülüğüne Uygun Davranılıp Davranılmadığının Tespiti

 

E Şirketle İşlem Yapmaktan Kaçınma Yükümlülüğü

 

İşlem Yapma Yasağının Müdürler Bakımından Uygulanabilirliği

 

Yasağın Temelinde Yatan Düşünce

 

Yasağın Şartları

 

İşlemin Taraflarından Birinin Müdür Olması

 

Şirketle İşlem Yapılması

 

Yasağın Kaldırılması

 

Yasağa Aykırılığın Sonuçları

 

İşlemin Şirketi Bağlamaması

 

Tazminat Hakkı

 

Müzakerelere Katılmama Yükümlülüğü

 

Yasağın Şartları

 

Yasağa Aykırılığın Sonuçları

 

 

 

 

 

BEŞİNCİ BÖLÜM

 

YETKİ DEVRİ DURUMUNDA SORUMLULUK

 

10. YETKİ DEVRİ, DEVRİN ŞARTLARI VE DEVRİN SORUMLULUĞA ETKİSİ

 

Limited Şirketlerde Yetki Devri

 

II Yetki Devrinin Şartları

 

A Esas Sözleşmede Hüküm Bulunması

 

B Yetkinin Devredilebilir Nitelik Taşıması

 

C İç Yönerge Hazırlanması

 

III. Murahhaslık Müessesesi

 

A Murahhas Kavramı ve Murahhasların Özellikleri

 

B Murahhas Seçimi

 

Yetki Devrinin Sorumluluğa Etkisi

 

A Yetki Devri ile Sorumluluğun da Devredilmesi

 

B Yetkiyi Devredenlerin Sorumluluktan Kurtulabilmeleri İçin Gerekli Olan Şartlar

 

Devrin Geçerli Olması Şartı

 

Murahhasların Seçiminde Gerekli Özenin Gösterilmesi Şartı

 

Faaliyetlerin Gözetimi Şartı

 

Gerektiğinde Talimat Verilmesi Şartı

 

C TTK m. 553/2 ve TTK m. 553/3 Hükümlerinin Sorumluluğa Etkisi

 

 

 

ALTINCI BÖLÜM

 

SORUMLULUĞU SONA ERDİREN HALLER

 

11. ZAMANAŞIMI

 

Sorumluluk Davası İçin Öngörülen Zamanaşımına Genel Bakış

 

II İki Yıllık Zamanaşımı Süresi

 

A İki Yıllık Süre ve Sürenin İşleyebilmesi İçin Gerekli Olan Şartlara Genel Bakış

 

B İki Yıllık Sürenin İşleyebilmesi İçin Gerekli Olan Şartlar

 

Zararın Öğrenilmesi

 

Zarar Verenin Öğrenilmesi

 

Bazı Özel Durumlarda Öğrenme Şartının Sağlanması

 

Davacının Küçük veya Kısıtlı Olması Durumunda

 

Davacının Tüzel Kişi Olması Durumunda

 

Dolayısıyla Zararların Tazmini Durumunda

 

III. Beş Yıllık Zamanaşımı Süresi

 

A Sürenin Amacı ve Uygulama Şartları

 

B Zararın Beş Yıllık Zamanaşımı Süresinden Sonra Ortaya Çıkması Sorunu

 

Ceza Dava Zamanaşımına İlişkin Daha Uzun Sürenin Uygulanması

 

V Altı Aylık Hak Düşürücü Süre

 

TBK m. 147/4 Hükmünün Sorumluluk Davalarında Uygulanabilirliği

 

VII. Zamanaşımının Durması

 

VIII Zamanaşımının Kesilmesi

 

12. İBRA

 

İbra Kavramı

 

II İbranın Hukuki Niteliği

 

III. İbranın Kapsamı

 

A İbranın Kişi Bakımından Kapsamı

 

B İbranın Konu Bakımından Kapsamı

 

İbra Kararının Alınması

 

A İbra Kararı Almaya Yetkili Organ ve İbranın Zamanı

 

B İbra Kararı ve Oy Hakkından Yoksunluk

 

C İbra Kararının Alınamayacağı Durumlar

 

D İbra ve Ret Kararının Geçersizliği

 

E İbra Kararının Geri Alınamaması

 

E İbra Davası

 

Davanın Konusu

 

Davanın Hukuki Niteliği

 

V İbra Kararının Sorumluluk Davalarına Etkisi

 

A Şirketin Dava Hakkına Etkisi

 

B Ortakların Dava Hakkına Etkisi

 

Doğrudan Zararlar Bakımından

 

Dolayısıyla Zararlar Bakımından

 

İbra Kararında Olumlu Oy Kullanan Ortakların Dava Hakkına Etkisi

 

İbra Kararında Olumlu Oy Kullanmayan Ortakların Dava Hakkına Etkisi

 

İbra Kararından Sonra Ortak Olan Kişinin Dava Hakkına Etkisi

 

C Alacaklıların Dava Hakkına Etkisi

 

 

 

YEDİNCİ BÖLÜM

 

SORUMLULUK DAVASININ TARAFLARI VE  USULE İLİŞKİN KONULAR

 

13. AKTİF DAVA EHLİYETİ OLANLAR

 

Şirket

 

A Şirketin Dava Hakkı

 

B Şirket Adına Sorumluluk Davası Açılabilmesi İçin Genel Kurul Kararının Gerekip Gerekmediği Sorunu

 

C Davada Şirketin Temsili

 

II Ortak ve Alacaklıların Dava Hakkı

 

A Doğrudan Zararlar Bakımından

 

B Dolayısıyla Zararlar Bakımından

 

Ortaklar

 

Azınlık

 

İntifa Hakkı Sahibi

 

Alacaklılar

 

III. Şirketin, Ortakların ve Alacaklıların Dava Hakkı Arasındaki İlişki

 

14- PASİF DAVA EHLİYETİ

 

15- SORUMLULUK DAVALARINDA GÖREVLİ VE YETKİLİ MAHKEME İLE YARGILAMA USULÜ

 

Görevli Mahkeme

 

II Yetkili Mahkeme

 

A Yetkili Mahkemeye Genel Bakış

 

B Yetki Sözleşmesi

 

III. Uygulanacak Muhakeme Usulü

 

Tahkim Kaydı

 

SONUÇ

 

KAYNAKÇA