Eşya Hukuku

Prof. Dr. M. Kemal OĞUZMAN

Prof. Dr. Özer SALİÇİ

Prof. Dr. Saibe OKTAY ÖZDEMİR

. Eşya hukukunun konusu ....... 1
II.Aynî hak kavramı ve unsurları ....... 2
A. Kavram ....... 2
1)Klâsik görüş ..... 2
2)Şahısçı görüş .... 2
3)Birleştirici görüş ......... 3
B. Unsurları ..... 4
1)Eşya ........ 4
a)Kavram ........ 4
b)Eşya kavramına girmeyen aynî hak konuları (objeleri) ..... 8
aa – Bağımsız ve sürekli haklar.. 8
bb – Doğal güçler, enerji .. 9
cc – Üzerinde ayni hak kurulabilen haklar ..... 9
dd – Bütünüyle malvarlığı 9
ee – Hayvanlar ..... 10
c)Eşya çeşitleri ve ayırımın aynî haklar yönünden önemi .. 10
aa – Taşınır eşya - Taşınmaz eşya ..... 10
bb – Basit eşya - Birleşik eşya - Eşya birliği ......... 11
cc – Mislî eşya - Gayrimisli eşya ...... 12
dd – Tüketime (İstihlâke) tâbi olan-olmayan eşya  13
ee – Bölünebilen-bölünemeyen eşya . 14
ff – Özel mülkiyete tâbi olabilen-olamayan eşya .. 14
gg – Sahipli eşya – Sahipsiz eşya ...... 17
2)Eşya üzerinde doğrudan doğruya hâkimiyet ..... 18
3)Herkese karşı ileri sürülebilirlik ... 20
III.Aynî hakların diğer haklardan ayrılması  20
1)Diğer mutlak haklardan ayrılması  20
2)Alacak haklarından ve özellikle eşyaya bağlı borçlardan (Realobligation)
ayrılması ........ 20
a)Ayrımın dayanağı  20
b)Ayrımın sonuçları  22
IV.Aynî hakların sınıflandırılması ..... 23
1)Sağladığı yetkiye göre ........ 23
a)Mülkiyet hakkı .... 23
b)Sınırlı aynî haklar  23
aa – İrtifak hakları ......... 23
bb – Rehin hakları ......... 23
cc – Taşınmaz Yükü ....... 24
2)Hakkın konusu olan şey’e göre .... 24
3)Hak sahibinin tayin ediliş tarzına göre ... 24
V. Aynî haklara hâkim olan prensipler ........ 25
1)Belirlilik (muayyenlik) prensibi ... 26
2)Kamuya açıklık (aleniyet) prensibi ......... 27
3)İnancın korunması prensibi  27
4)Sınırlı sayı ve tipe bağlılık prensibi ........ 27
5)Hak düşürücü süre ve zamanaşımı işlememesi prensibi ....... 29
VI.Eşya Hukuku mevzuatı ....... 29
VII.Mahkeme içtihatları ve doktrin .... 36
1)İçtihatlar ......... 36
2)Doktrin . 40
VIII.Eşya hukuku açısından 4721 sayılı Türk Medeni Kanununun hazırlık
çalışmaları ..... 41
IX.Eşya Hukukunun açıklamasında izleyeceğimiz plân .. 48
BİRİNCİ KISIM
ZİLYETLİK VE TAPU SİCİLİ
Birinci Bölüm
ZİLYETLİK
§ 1. Genel Bakış .. 45
§ 2. Zilyetlik Kavramı ve Zilyetliğin Niteliği ...... 47
I. Kavram . 47
II.Zilyetliğin niteliği ..... 52
§ 3. Zilyetliğe Tâbi Şeyler ...... 54
§ 4. Zilyetliğin Çeşitleri  56
1)Haklı-haksız zilyetlik ......... 56
2)İyiniyetli-kötü niyetli zilyetlik ...... 56
3)Malik sıfatıyla-başka sıfatla zilyetlik ..... 56
4)Asli-fer’i zilyetlik ..... 57
5)Kendisi için-başkası için zilyetlik ve hizmet zilyetliği (zilyet
yardımcılığı) ... 59
6)Dolaylı-dolaysız zilyetlik ... 60
7)Tek başına-birlikte (müşterek ve elbirliğiyle) zilyetlik ......... 61
§ 5. Zilyetliğin Kazanılması ve Kaybı ....... 62
I. Zilyetliğin Kazanılması ...... 62
1)Aslen kazanma ......... 63
2)Devren kazanma ....... 64
3)Tesisen (kurulmaya bağlı) kazanma ....... 64
4)Miras yolu ile kazanma ...... 65
II.Zilyetliğin devrinin çeşitli şekilleri ......... 65
1)Yeni zilyedin dolaysız (doğrudan doğruya) zilyet kılınması  66
a)Malın teslimi ....... 67
b)Araçların teslimi .. 68
c)Malın, yeni zilyetin fiili hakimiyetine bırakılması . 69
2)Yeni zilyedin, dolaylı (vasıtalı) zilyet kılınması ......... 69
a)Temsilci aracılığı ile zilyetliği kazanma ...... 70
b)Hükmen teslim .... 71
c)Zilyetliğin havalesi ........ 73
d)Emtiayı temsil eden senetlerin teslimi ......... 77
III.Zilyetliğin sona ermesi ....... 78
1)Zilyedin arzusu ile sona erme ....... 79
2)Fiilî hâkimiyet kaybı  79
§ 6. Zilyetliğin Korunması ..... 80
I. Zilyedin kuvvet kullanma imkânı . 81
II.Zilyetlik dâvaları ...... 84
1)Zilyetliğin gasbında iade ve tazminat davaları . 84
a)Zilyetliğin iadesi davası . 84
b)Tazminat davası .. 87
2)Zilyetliğe saldırı halinde açılacak davalar ........ 87
a)Saldırıya son verilmesi talebi .. 87
b)Saldırı sebebinin önlenmesi talebi ..... 88
c)Saldırıdan doğan zararların tazmini talebi ... 89
3)Hak düşürücü süreler  89
4)Yargılama usulü ....... 89
III.Zilyetliğin idari yoldan korunması ......... 90
1)Amaç .... 90
2)Usul ...... 91
a)Yetkili makam ..... 91
b)Başvuru ..... 91
c)Soruşturma ve karar ....... 92
3)Kararın sonuçları ...... 92
a)İdare bakımından . 92
b)Haklara etkisi bakımından ....... 93
c)Uygulanması bakımından ........ 93
4)Saldırının tekrarlanmasında ceza yaptırımı ...... 94
§ 7. Taşınırlarda Zilyetliğin Hak Karinesi Oluşu ........ 94
I. Karineler ......... 95
1)Mülkiyet karinesi ..... 95
2)Başkasının mülkiyet karinesine dayanma ......... 96
3)Fer’î zilyetlikte karine ........ 96
II.Karinenin rolü . 98
A. Halihazır zilyedin hak karinesine dayanan savunması .... 98
B. Önceki zilyedin hak karinesine dayanan talebi : Taşınır davası ......... 98
1)Taşınır davasının şartları .... 99
2)Taşınır davasının özellikleri ....... 105
a)Mülkiyete dayanan istihkak davasına nazaran özellikleri ........ 105
b)Zilyetlik davasına nazaran özellikleri ........ 106
C. Zilyetlik karinesine güvenerek kazanılan hakkın korunması .. 107
1)İyiniyetle kazanmanın tam korunduğu haller . 108
a)Emin sıfatıyla zilyetten aynî hak kazanılması ...... 108
b)Para ve hamile yazılı senetlerin kazanılması ....... 111
2)İyiniyetle kazanmanın korunmadığı haller ..... 112
3)İyiniyetle kazanmanın kısmen korunduğu haller ...... 112
§ 8. Taşınmazlarda Hak Karinesi . 112
1)Tapuda kayıtlı taşınmazlarda ...... 112
2)Tapuda kayıtlı olmayan taşınmazlarda . 113
§ 9. Zilyetliğin Geri Verilmesine Uygulanacak Hükümler .. 114
I. Geri vermekle yükümlü iyiniyetli zilyetlerin durumu ......... 116
1)Geri verme yükümlülüğünün kapsamı . 117
2)Yaptığı giderler (masraflar) bakımından talep hakkı  118
a)Zorunlu, yararlı ve lüks masraf kavramları  118
b)Zilyedin masrafları talep hakkı ........ 119
II.Geri vermekle yükümlü iyiniyetli olmayan (kötüniyetli) zilyetlerin durumu ...121
1)Geri verme yükümlülüğünün kapsamı . 121
2)Giderleri talep hakkı ......... 130
İkinci Bölüm
TAPU SİCİLİ
§ 1. Genel Bakış  131
§ 2. Tapu Sicili Kavramı ve Unsurları .... 136
I. Kavram ......... 136
İçindekiler XIII
Sahife
II.Ana siciller ... 137
1)Temel sicil: Tapu kütüğü .. 137
2)Kat mülkiyeti kütüğü ........ 137
3)Yevmiye defteri ...... 138
4)Belgeler ........ 139
5)Planlar  139
III.Yardımcı siciller ..... 140
1)Aziller sicili .. 140
2)Düzeltmeler sicili ... 140
3)Kamu orta malları sicili .... 141
4)Tapu envanter defteri ....... 141
5)İdari sınırlar kayıt defteri .. 141
IV.Tapu sicili bulunmayan yerlerde tutulan defterler .... 141
1)Zabıt (kayıt) defteri  141
2)Kat mülkiyeti zabıt defteri  142
3)İpotek kayıt defteri . 142
4)Fihrist defteri  142
5)Diğer defterler ........ 143
§ 3. Tapu Sicili Teşkilâtı ve Devletin Sorumluluğu .... 143
I. Teşkilât ......... 143
II.Tapu sicillerinin tutulmasından devletin sorumluluğu ........ 144
§ 4. Tapu Sicili Sistemimize Hâkim Olan Prensipler . 151
I. Taşınmaza sahife açılması prensibi ...... 151
II.Taşınmaz üzerinde aynî hak kazanılması için tescil gerekmesi .... 151
III.Tescilin sebebe bağlılığı ... 152
IV.Tescilin yolsuz da olsa, iyiniyetli üçüncü kişiler için hüküm ifade etmesi ....... 152
V. Tapu sicilinin kamuya açıklığı ... 152
1)Prensip  152
2)Kamuya açıklık prensibinin sonucu ..... 154
§ 5. Taşınmazların Kütüğe Geçirilmesi .. 155
I. Uygulanacak hükümler ..... 155
II.Kütükte sahife açılacak şeyler: Taşınmaz kavramı ve tapulamanın yapılışı .....156
A. Taşınmaz kavramı ....... 156
1)Arazi ... 157
2)Bağımsız ve sürekli haklar ......... 158
a)Bir irtifak hakkı bulunmalıdır  159
b)İrtifak hakkı bağımsız bir nitelik arzetmelidir ..... 160
c)İrtifak hakkı sürekli bir nitelik arzetmelidir ......... 160
d)Hak sahibi kaydı talep etmelidir ...... 161
3)Kat mülkiyetine konu olan bağımsız bölümler ......... 161
B. Kadastro (Tapulama) .. 162
1)21.6.1987 tarihli ve 3402 sayılı Kadastro Kanunu’ndan önceki
düzenleme .... 163
2)3402 sayılı Kadastro Kanunu uyarınca kadastro ...... 164
a)Kanunun amacı ve uygulama alanı .. 164
b)Uygulanacak metod ..... 165
c)Teşkilât .... 166
d)Kadastro hazırlık çalışmaları . 167
e)Taşınmazların sınırlandırılması ve tesbit işleri .... 170
f)Mülkiyet hakkının tesbitine ilişkin esaslar . 171
g)Kadastro tutanağının düzenlenmesi, ilân ve itiraz ......... 179
h)Kadastroya ilişkin uyuşmazlıkların dava yoluyla çözümlenmesi ...... 181
i)Taşınmaz tesbitinin sonucu .... 184
III.Kütüğe kaydedilmeyecek taşınmazlar .. 188
IV.Tapulu taşınmazın bölünmesi veya birleştirilmesi .. 193
1)Ayrılma ........ 194
2)Birleştirme .... 194
§ 6. Taşınmaza Ait Kütük Sahifesine Yapılacak Kayıtlar ... 195
I. Taşınmazı teşhise yarayacak bilgi ........ 195
II.Aynî hakların tescili, terkini, değiştirilmesi..... 195
A. Tescil ...... 195
1)Kavram ......... 195
2)Tescil için gerekli şartlar .. 196
a)Talep (Anmeldung, Réquisition) ..... 196
aa – Talep yetkisi ........ 197
bb – Talebin şekil ve içeriği .. 199
cc – Talebin hukuki niteliği.... 201
b)Belgeleme (Légitimation, Ausweisen) ...... 202
aa – Talep yetkisinin belgelenmesi .. 202
bb – Hukukî sebebin belgelenmesi .. 203
cc – Belgelerin noksanlığı ..... 203
3)Tescilin yapılışı ...... 203
a)Mülkiyet hakkının tescili ....... 205
b)İrtifakların ve taşınmaz yüklerinin tescili .. 206
c)Rehin haklarının tescili  207
4)Tebliğ . 207
B. Terkin ...... 207
1)Terkin için gerekli şartlar . 207
a)Aynî hakkı sona erdirici terkinler .... 207
b)Sicili düzeltici terkinler ......... 208
aa – Tescil şekli bir değer taşıyorsa . 208
bb – Tescilin hiçbir değeri kalmamışsa ..... 209
2)Terkin tarzı ... 210
C. Kaydın değiştirilmesi .. 210
III.Şerhler  210
A. Kişisel hakların şerhi .. 210
1)Medeni Kanunda belirtilenler ..... 211
2)6098 sayılı Türk Borçlar Kanununda belirtilenler .... 212
3)Özel kanunla kabul edilenler ...... 213
B. Tasarruf yetkisine ait kısıtlamaların şerhi . 214
1)Medeni Kanunda belirtilenler ..... 214
a)Çekişmeli hakların korunmasına ilişkin mahkeme kararları .... 214
b)Haciz, iflâs kararı, konkordato ile verilen süre .... 215
c)Aile yurdu kurulması, artmirasçı atanması . 215
d)Aile Konutu ....... 215
e)Ailenin ekonomik varlığını korumak üzere tasarruf yetkisinin
sınırlandırılması  216
2)Medenî Kanun dışında belirtilenler ...... 217
a)İskân Kanunu gereğince verilen yerlere ilişkin kısıtlamalar .... 217
b)Kamulaştırma kararı .... 217
c)Ticari şirketlere sermaye olarak taşınmaz konulması .... 217
C. Geçici tescillerin şerhi . 218
1)Medeni Kanunda öngörülenler ... 218
a)Aynî hak iddiası . 218
b)Tasarruf yetkisini belirleyen belgelerdeki noksanların sonradan
tamamlanmasına kanunen imkan verilenlerin talepleri . 218
2)Usul .... 218
D. Özel Kanunlarda yanlış olarak şerhin öngörüldüğü haller ...... 219
1)Kooperatifler Kanunu m. 15/f. 2  219
2)Kat Mülkiyeti Kanunu m. 24 ...... 220
3)İmar Kanunu m. 33 . 220
4)1515 Sayılı K. m. 2  221
5)Sulama Alanlarında Arazi Düzenlenmesine dair Tarım Reformu
Kanunu m. 5, 24 ..... 221
6)1164 sayılı Arsa Üretimi ve Değerlendirilmesi Hakkında Kanun
m.11 .. 222
7)5403 sayılı Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanunu m. 8 ..... 222
IV.Beyanlar ....... 222
1)Medeni Kanun ve Tapu Sicili Tüzüğünde belirtilenler ....... 223
2)Kat Mülkiyeti Kanununda belirtilenler . 224
3)Kadastro Kanununda belirtilen beyan .. 224
4)Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanununda belirtilen beyan ....... 225
5)İmar Kanununun 11. maddesinde belirtilen beyan ... 226
6)3621 sayılı Kıyı Kanununun 12. maddesinde belirtilen beyan ..... 226
7)2981 sayılı Kanunda belirtilen beyan ... 226
8)Kamulaştırma Kanununun 30. maddesinde belirtilen beyan ........ 227
V. Taşınmaz rehni kayıtlarına ait düşünceler ....... 227
§ 7. Tapu Kütüğüne Yapılan Kayıtların Hükmü ....... 227
I. Tescilin hükmü ....... 227
A. Tescilin olumsuz hükmü ....... 228
1)Tescil prensibinin mülkiyet hakkındaki istisnaları ... 229
2)İrtifak hakkı ve taşınmaz yükünün tescilsiz kazanılması .... 229
3)Rehin hakkının tescilsiz kazanılması .... 230
B. Tescilin olumlu hükmü: iyiniyetli üçüncü kişilerin korunması ......... 230
1)Uygulama şartları ... 231
a)Koruma sadece üçüncü kişiler içindir ........ 231
b)Koruma sadece sicil kaydına dayanan kazanımlar içindir ....... 232
c)Koruma sadece aynî hak kazanılması içindir ....... 233
d)Üçüncü kişinin kazanması iyiniyetle olmalıdır ... 234
e)Üçüncü kişinin aynî hak kazanması için gerekli diğer kurucu
unsurlar geçerli olmalıdır ...... 236
2)Uygulama halleri .... 237
a)Medeni Kanun m. 1023'ün kapsamına giren haller ........ 237
b)Medeni Kanun m. 1023'ün kapsamına girmeyen haller . 239
aa – Taşınmazın özel mülkiyete elverişli olmadığı haller ....... 239
bb – Aynî hak niteliği bulunmamasına rağmen aynî hakmış gibi
tescil edilmiş haklar ....... 239
cc – Aynî hakkın kazanılmasına yol açan hukukî sebepteki
sakatlıklar .. 240
dd – Aynî hakkı devreden veya kuran kişinin ehliyetindeki
sakatlıklar ve tasarruf ehliyetindeki eksiklikler .... 240
ee – Hak sahibi adına hareket eden temsilcinin temsil
yetkisindeki sakatlıklar .. 241
ff – Çift tapulu taşınmazlarda yolsuz tapuya dayanan kazanımlar ....241
3)İyiniyetin etkisi ....... 244
C. Aynî hakkın içeriğinin belirlenmesi  246
II.Diğer kayıtların hükmü ..... 246
1)Taşınmazı teşhise yarayacak bilgi ........ 246
2)Şerhler  247
a)Kişisel hakların şerhinin hükmü ...... 247
b)Tasarruf yetkisinin kısıtlamalarına ait şerhin hükmü ..... 249
aa) Çekişmeli hakların korunmasına ilişkin kararlar ..... 250
bb) Haciz, iflâs kararı, konkordato ile verilen süre ....... 251
cc) Aile yurdu kurulması veya art mirasçı atanması ...... 252
dd) Aile Konutu  253
ee) Evlilik birliğini koruma amacıyla konulan şerhler .. 254
ff) Medeni Kanun dışında öngörülen tasarruf yetkisinin
kısıtlanmasına ait şerhler .. 254
c)Geçici tescilin şerhinin hükmü ........ 254
3)Beyanlar ....... 255
§ 8. Tapu Kütüğüne Yapılan Kayıtların Hükümsüzlüğü .... 257
I. Yolsuz tescil . 257
A. Yolsuz tescilin sakıncaları .... 257
B. Yolsuz tescilin düzeltilmesi .. 258
1)Medenî Kanuna göre ........ 258
a)Tescil yapılırken mevcut olan veya vukua gelen yolsuzluklarda ....... 258
aa – Tescilin, kurucu unsurlardaki sakatlık yüzünden yolsuz
olması ........ 258
aaa - Düzeltme (tashih) davası  258
bbb - Anlaşmaya dayanan düzeltme .. 262
bb – Tescilin, tapu memurunun yaptığı yanlışlık yüzünden
yolsuz olması ...... 262
b)Hakta meydana gelen değişiklik dolayısıyla gerçek duruma
uymayan tescillerde .... 264
aa – Aynî hakkın kütük dışı başkasına geçmiş olması halinde  264
bb – Aynî hakkın kütük dışında sona erdiği hallerde .... 264
2)Özel Kanunlara göre ........ 264
a)3402 sayılı Kadastro Kanunu m. 12  264
b)5543 sayılı İskan K. m. 20 ..... 264
c)2644 sayılı Tapu K. m. 31 ..... 265
II.Diğer kayıtların yolsuzluğu ........ 265
1)Taşınmazı teşhise yarayan bilgi .. 265
2)Yolsuz şerhler ......... 266
3)Yolsuz beyanlar ...... 267
İ K İ N C İ K I S I M
MÜLKİYET
Birinci Bölüm
GENEL HÜKÜMLER
§ 1. Mülkiyet Kavramı ......... 271
XVIII İçindekiler
Sahife
§ 2. Mülkiyetin İçeriği  272
I. Aktif yetki ..... 272
II.Koruyucu yetki ....... 274
1)İstihkak davası (rei vindicatio) ... 275
a)Davanın konusu, amacı, hukuki niteliği .... 275
b)Davacı-davalı sıfatları . 278
2)Elatmanın Önlenmesi (müdahalenin men'i) davası (actio negatoria) ......279
a)Genel olarak ...... 279
b)Davacı-davalı sıfatları . 282
§ 3. Mülkiyetin Konusu ve Kapsamı ....... 283
I. Bütünleyici Parçalar ......... 284
1)Tanım ve hükmün amacı ... 284
2)Bütünleyici parça vasfının kazanılması  285
a)Sıkı maddî bağlantı dolayısıyla temel unsur haline gelme ....... 286
b)Yerel adetlere göre temel unsur sayılma ... 287
3)Bütünleyici parça vasfının kaybı  289
4)Ayrıca bütünleyici parça sayılan şeyler ve özellikle ürünler ........ 290
a)Yapılar ve dikili bitkiler ........ 290
b)Doğal ürünler .... 291
aa – Dönemsel olarak elde edilen ürünler .. 291
bb – Yerel adetlerin bir şeyden elde edilmesini uygun gördüğü
verimler ..... 292
5)Bütünleyici parça sayılmanın hukuki sonuçları ........ 292
II.Eklenti  294
1)Tanım ve hükmün amacı .. 294
2)Eklenti vasfının kazanılması ....... 294
a)Özgüleme (tahsis) ........ 295
b)Dış bağlantı ........ 296
3)Eklenti olmanın hukuki sonuçları ......... 297
§ 4. Mülkiyetin Çeşitleri ....... 299
I. Genel olarak .. 299
II.Paylı Mülkiyet ........ 301
1)Kavram ......... 301
2)Paylı mülkiyetin kurulması ........ 303
a)Hukuki işlem ile  303
b)Yetkili makamın işlemi veya mahkeme kararı ile ......... 304
c)Kanun gereği ..... 304
3)Paydaşların payları bakımından durumları ..... 304
a)Pay oranı .. 304
b)Paydaşın payında tasarrufu .... 305
c)Paydaşın hakkını koruması ..... 309
4)Paylı mülkiyet birliği ve idaresi . 311
5)Paydaşların malın bütünü bakımından yetkileri ....... 318
a)Yönetime katılma yetkisi ....... 318
b)Paylı malı kullanma ve ondan yararlanma yetkisi ......... 318
c)Malın tamamını kapsayan tasarruf yetkileri ........ 322
d)Ortak menfaatleri koruma yetkisi .... 322
6)Paydaşların giderlere ve yükümlülüklere katılması .. 324
7)Paylı mülkiyetin sona ermesi ..... 326
a)Paylı mülkiyetin bir veya birkaç paydaş için sona ermesi ........ 326
aa – Payın devri yoluyla ......... 326
bb – Bir paydaşın mahkeme kararı ile paydaşlıktan çıkarılması ........ 326
cc – Terk yoluyla ......... 328
b)Paylı mülkiyetin bütün paydaşlar için sona ermesi, özellikle
paylaşma (taksim) ....... 328
aa – Paylaşma isteme hakkı ... 328
bb – Paylaşma isteme hakkının sınırları .... 330
cc – Paylaşmanın yapılışı ...... 334
III.Elbirliği Mülkiyeti .. 340
1)Kavram ......... 340
2)Elbirliği mülkiyetinin kurulması  341
a)Elbirliği ortaklığı halleri ........ 342
b)Mülkiyetin ortaklık tarafından kazanılması ......... 342
3)Elbirliği mülkiyetinde ortakların durumu ....... 343
4)Elbirliği mülkiyetinin sonra ermesi ...... 348
5)Elbirliği mülkiyeti kurumuna yöneltilen tenkitler .... 350
İkinci Bölüm
TAŞINMAZ MÜLKİYETİ
§ 1. Taşınmaz Mülkiyetinin Konusu ....... 351
§ 2. Taşınmaz Mülkiyetinin Kazanılması ......... 352
I. Genel olarak kazanma tarzları .... 352
1)Aslen kazanma – Devren kazanma ....... 352
2)Tescille kazanma - Tescilden önce kazanma .. 353
II.Taşınmaz mülkiyetinin tescille kazanılması ... 354
1)Genel olarak şartları ......... 354
2)Kazanma sebebi ..... 354
a)Mülkiyeti nakil borcu doğuran sözleşmelerde şekil ve şekle
aykırılığın sonuçları .... 355
aa – Şekil . 355
bb – Şekle aykırılığın sonuçları ....... 361
b)Temsilci tarafından kurulan taşınmaz mülkiyetini devir borcu
doğuran sözleşmelerde temsil yetkisi ........ 368
aa – Vekâletnamenin şekli ..... 368
bb – Özel yetki . 370
cc – Temsil yetkisinin kapsamı ....... 370
c)Mülkiyeti devir borcu doğuran sözleşmelerde muvazaa  371
d)İnançlı temlik (devir).... 375
e)Namı müstear .... 382
f)Taşınmaz satış vaadi .... 385
aa – Niteliği ........ 385
bb – Şekli . 386
cc – Hükmü ........ 388
dd – Tapuya şerh verilmesi ... 390
ee – Borcun ifası ve ifa edilmemesinin sonuçları . 391
g)Tapusuz taşınmazlarda mülkiyeti devir borcu ..... 394
III.Tescilden önce kazanma halleri .. 400
1)Medeni Kanunun 705. maddesinde belirtilenler ....... 401
a)Miras ....... 401
b)Mahkeme kararı  402
c)Cebrî icra . 404
d)İşgal ......... 405
aa – Tanım ve şartları .. 405
bb – İşgal yolu ile mülkiyeti kazanılabilecek taşınmaz . 405
cc – İşgal fiili ve sonuçları .... 409
dd – İmar ve ihyanın sonuçları ........ 410
e)Kamulaştırma (İstimlâk) ........ 411
2)Medeni Kanunun 705. maddesinde belirtilmemiş olanlar . 413
a)Kişiliği sona eren bir tüzel kişinin mallarının kamu kurum veya
kuruluşuna geçmesi ...... 413
b)Vakfa özgülenen taşınmazın mülkiyetinin vakfa geçmesi ....... 414
c)Mal rejimi sözleşmesi sonucu meydana gelen mülkiyet değişikliği ..414
d)Yeni arazi oluşması ..... 414
aa – Yeni bir arazi oluşmalıdır ........ 414
bb – Yeni oluşan arazi sahipsiz yerlerde oluşmalıdır .... 415
cc – Yeni oluşan arazinin toprağı da sahipsiz yerlerden
gelmiş olmalıdır .. 416
dd – Yeni oluşan arazi yararlanmaya elverişli bir arazi olmalıdır .....417
e)Ticaret ortaklıklarının sermaye olarak taşınmaz mülkiyeti veya
sınırlı aynî hak konulması ile ticaret ortaklıklarının birleşmesi ......... 417
f)5543 sayılı Kanun uyarınca tahsis .... 418
IV.Taşınmaz mülkiyetinin zamanaşımı ile kazanılması  418
A. Olağan zamanışımı (Sicile dayanan zamanaşımı) ......... 419
1)Zamanaşımı ile kazanmanın şartları ..... 420
a)Taşınmaza ilişkin şart .. 420
b)Kazanana ilişkin şart ... 420
c)Zilyetliğe ilişkin şart .... 421
2)Zamanaşımı ile kazanmanın hükmü ..... 425
B. Olağanüstü zamanaşımı (Sicildışı zamanaşımı) .. 425
1)Uygulanacak hükümlere genel bakış .... 425
2)MK. m. 713’e göre olağanüstü zamanaşımı ile kazanımın koşulları ......426
a)Taşınmaz olağanüstü zamanaşımı ile kazanmaya elverişli olmalıdır . 428
aa) Taşınmaz tapusuz veya tapudan kime ait olduğu
anlaşılamayan ya da gaip şahıslara ait taşınmaz olmalıdır  428
aaa) Tapusuz taşınmazlar ......... 428
bbb) Malikin tapuda belli olmaması ya da tapunun gaip
şahsa ait olması ..... 428
bb) Taşınmaz özel mülkiyete ve zamanaşımı ile kazanmaya
elverişli olmalıdır .. 433
b)Taşınmaz üzerinde kanunun aradığı koşullarda yirmi yıl süreyle
zilyetlik sürdürülmüş olmalıdır ....... 441
aa) Zilyetliğin kanuna uygun koşullarda geçirilmesi ..... 441
aaa) Malik sıfatıyla zilyetlik .... 441
bbb) Davasız zilyetlik .... 443
ccc) Aralıksız zilyetlik ... 444
bb – Zilyetliğin ispatı .. 447
c)Zilyedin başvurusu üzerine mahkemece yapılacak ilândan sonra
işleyen itiraz süresi içinde itiraz ileri sürülmemelidir .... 450
3)Zamanaşımı ile kazanmanın hükmü ..... 454
4)1515 sayılı Kanun .. 455
§ 3. Taşınmaz Mülkiyetinin Kaybı  456
I. Taşınmaz mülkiyetinin nisbî kaybı ....... 456
II.Taşınmaz mülkiyetinin mutlak kaybı ... 456
1)Taşınmazın tamamen yok olması ......... 457
2)Taşınmaz mülkiyetini terk  457
3)Kamulaştırma ......... 460
§ 4. Taşınmaz Mülkiyetinin Kapsamı ..... 463
I. Taşınmaz mülkiyetinin yatay kapsamı .. 464
1)Kadastrosu yapılmış tapulu taşınmazlarda sınır ....... 465
2)Tapuda kayıtlı olmakla beraber henüz kadastrosu yapılmış olmayan
taşınmazlarda sınır . 469
3)Tapusuz taşınmazlarda sınır ....... 473
II.Taşınmaz mülkiyetinin dikey kapsamı . 473
III.Taşınmaz mülkiyetinin madde itibariyle kapsamı .... 475
A. Arazide inşa olunan şeyler : Yapılar ........ 476
1)Prensip  476
2)Prensibin, yapının haksız olması halindeki sonuçları ......... 479
a)Yapıyı arazi malikinin yapmış olması ....... 481
aa – Malzemenin sökülerek geri verilmesi talebi  481
bb – Tazminat talebi .... 483
cc – Arazinin mülkiyetinin kendisine geçirilmesi talebi  485
aaa - Malzeme maliki iyiniyetli olmalıdır .... 486
bbb - Yapının değeri açıkça arsanın değerinden fazla
olmalıdır ..... 486
ccc - Malzemenin sökülmesi talep edilmemiş veya bu talep
reddedilmiş olmalıdır ..... 487
ddd - Malzeme sahibi MK. m. 723 uyarınca tazminat talep
etmemiş olmalıdır . 487
b)Yapıyı malzeme malikinin yapmış olması  488
aa – Arazi malikinin malzemenin sökülüp kaldırılmasını talep hakkı 489
bb – Malzemenin sökülüp kaldırılmaması halinde malzeme
malikinin tazminat talebi ........ 491
cc – Arazi malikinin ve malzeme malikinin arazinin mülkiyetinin
malzeme malikine geçirilmesi talebi .. 494
c)Yapıyı bir üçüncü kişinin yapmış olması ... 498
aa – Arazi malikinin hakları .. 498
bb – Malzeme malikinin hakları ...... 499
cc – Yapı yapanın hakları ..... 499
3)İstisnalar ....... 499
a)Üst hakkı (İnşaat hakkı) ......... 500
aa – Üst hakkının niteliği ........ 501
bb – Bağımsız bölümlerin üst hakkı konusu olamaması . 503
b)Mecralar .. 504
c)Başkasının arazisine taşırılan yapı (Taşkın yapı) . 508
aa – Taşan yapıya katlanma yükümlülüğü  509
aaa - Malik, diğer arazideki yapının kendi arazisine taşmasına
izin vermeyi taahhüt etmişse ..... 509
bbb - Böyle hiçbir taahhüt yoksa ....... 509
bb – Taşan yapıya katlanma yükümlülüğü olan hallerde taşan
kısmın hukuki durumu . 512
B. Arazi üzerine dikilen fidanlar : Dikili bitkiler ..... 518
C. Arazideki kaynaklar .... 520
1)Prensip  520
2)Kaynak üzerindeki hakkın korunması .. 523
3)Aynı yataktan beslenen kaynaklar ........ 524
§ 5. Taşınmaz Mülkiyetinin Kısıtlamaları ........ 525
I. Malikin hukukî işlemlerinden doğan kısıtlamalar ..... 526
1)Şerhedilmiş alım hakkı ..... 526
2)Şerhedilmiş geri alım hakkı ........ 530
3)Şerhedilmiş önalım hakkı . 532
a)Sözleşmesel ön alım hakkının niteliği ve sözleşmenin şekli .... 532
b)Sözleşmesel ön alım hakkının kullanılması ......... 533
c)Sözleşmesel ön alım hakkının kullanılmasının sonuçları ......... 536
d)Sözleşmesel ön alım hakkının kullanılmasında süreler .. 539
II.Kanundan doğan kısıtlamalar ..... 541
A. Kamu hukukuna dayanan kısıtlamalar ...... 542
1)Kazı ve yapı yaparken uyulacak kurallar ....... 543
2)Dikilecek şeylerde uyulacak hükümler . 543
3)Araziye sınırlık koyma mecburiyeti ..... 543
4)Toprağın iyileştirilmesi .... 543
B. Özel hukuk kısıtlamaları ....... 545
1)Genel olarak . 545
a)Doğrudan doğruya kısıtlama-dolaylı kısıtlama ayırımı .. 546
b)Sınırlandırılan yetkiye göre ayırım .. 547
c)Korunan kişiler bakımından ayırım .. 548
2)Paylı mülkiyette yasal önalım hakkı ..... 548
a)Yasal önalım hakkının niteliği ......... 548
b)Yasal önalım hakkının kullanılması . 551
c)Yasal önalım hakkının dava yolu ile kullanılmasının sonuçları ......... 553
d)Yasal önalım hakkının kullanılmasında süreler ... 555
e)Birden çok paydaşın önalım hakkını kullanması .. 556
f)Yasal önalım hakkından veya hakkı kullanmaktan feragat ....... 557
3)Komşuluk lehine konulmuş kısıtlamalar (komşuluk ilişkisi) ....... 558
a)Taşınmazın kullanılma tarzına ait kısıtlamalar ..... 558
b)Kazı ve yapılara ilişkin kısıtlamalar.. 564
c)Komşu araziye ait ağaçların kök ve dallarının kendi arazisine
geçmesine katlanma yükümlülüğü .... 566
d)Suların akış tarzına engel olmama yükümlülüğü . 567
e)Mecra geçirilmesine katlanma yükümlülüğü ........ 568
f)Zorunlu geçit : Geçit irtifakı kurma yükümlülüğü  574
g)Zorunlu su: Kaynak (su) irtifakı kurma yükümlülüğü .. 580
h)Komşuluk için gerekli şeylere ve masraflara katılma yükümlülüğü ..583
4)Herkesin yararlanabileceği kısıtlamalar ......... 583
a)Orman ve mer’alara girme ..... 583
b)Düşen şeylerin aranması ........ 584
c)Zorunluluk hali ... 585
§ 6. Taşınmaz Malikinin Sorumluluğu ... 586
I. Genel bakış ... 586
II.Tanınan davalar ...... 588
a)Eski hale getirme davası ........ 588
b)Tazminat davası  589
c)Tehlikenin giderilmesi davası  590
III.Sorumluluğun şartları ....... 591
1)Mülkiyetin yasal kısıtlamalara aykırı kullanılması ... 591
a)Kısıtlamaların çeşitlerine göre aykırı kullanma .... 591
b)Kaçınılmaz taşkınlıklar  591
c)Yapma veya yapmama tarzında kısıtlamalara aykırı davranış .. 592
2)Kusur dışında haksız fiil sorumluluğunun şartları .... 592
IV.Dava hakkı sahipleri ......... 594
V. Malik dışında sorumlular .. 595
VI.Devletin ve diğer kamu tüzel kişilerinin durumu ..... 596
§ 7. Taşınmaz Mülkiyetinin Özel Bir Çeşidi: Kat Mülkiyeti ........ 598
I. Genel bakış ... 598
II.Kavram ve nitelik ... 601
1)Kat mülkiyeti kanununa göre kat mülkiyeti kavramı ......... 602
2)Kat irtifakı kavramı  609
III.Kat mülkiyetine uygulanacak hükümler ......... 609
IV.Kat mülkiyetinin kurulması ........ 610
1)Genel prensipler ..... 610
2)Kat mülkiyetinin iradi olarak kurulması ......... 612
a)Resmi senet ........ 612
b)Kat mülkiyetinin tescili  618
3)Kat mülkiyetinin mahkeme kararı ile kurulması ...... 621
4)Kat mülkiyetinin kat irtifakına dayanılarak kurulması ....... 624
V. Kat İrtifakı .... 626
1)Genel bakış ... 626
2)Kavram ve niteliği .. 626
3)Kat irtifakının kurulması .. 627
a)Genel olarak ....... 627
aa – Uyulacak esaslar ... 628
bb – Resmi senet düzenlenmesi ....... 629
cc – Tescil  630
b)2814 sayılı Kanunla kabul edilen hüküm . 631
4)Kat irtifakının hükümleri .. 632
a)Kat irtifakı sahiplerinin hak ve borçları ..... 632
aa – Binanın inşası ...... 632
bb – Kat mülkiyetine geçme hakkı .. 635
b)Yönetici tayini imkânı . 635
c)Kat irtifakına konu olan anataşınmazda paylaşma istenememesi ve
ön alım (şuf'a) hakkı bulunmaması . 636
d)Başka irtifak kurulamaması ... 636
5)Kat irtifakının sona ermesi ......... 637
a)Genel olarak ...... 637
b)KMK. m. 49'a göre sona erme sebepleri ... 637
VI.Kat maliklerinin hak ve borçları . 638
A. Kat maliklerinin hakları ........ 638
1)Bağımsız bölümlerde ........ 638
2)Ortak yerlerde ......... 639
B. Kat maliklerinin borçları ve yükümlülükleri ....... 641
1)Dürüstlük kuralına uygun davranma yükümlülüğü .. 642
2)Bağımsız bölüm ve eklentileri ile ilgili yükümlülükler ...... 643
a)Bağımsız bölüm ve eklentisini özgülenme amacına uygun kullanma
yükümlülüğü ..... 643
b)Bağımsız bölümünde anayapıya zarar verecek nitelikte onarım ve
tesis yapmama yükümlülüğü .. 649
c)Onarım için bağımsız bölümüne girme izni verme ve
bölümünde gerekli işlerin yapılmasına katlanma yükümlülüğü ........ 650
3)Anataşınmaz ve ortak yerlerle ilgili yükümlülükler . 651
a)Anataşınmazın bakımı, mimarî durumu ile güzelliği ve
sağlamlığını koruma yükümlülüğü .. 651
b)Genel giderlere katılma borcu ......... 654
aa – KMK. m. 20/f. 1’e göre, genel giderlere şunlar girmektedir: .....656
aaa - Anataşınmaz sigorta ettirilmişse sigorta primleri .... 656
bbb - Ortak yerlere ilişkin bakım, koruma, güçlendirme ve
onarım ile yönetim ve işletme giderleri ........ 657
bb – KMK. m. 20/f. 1’de belirtilen genel giderlere katılma payı,
değişiktir ... 658
cc – Genel giderlere katılma payının ödenmesini sağlayacak
tedbirler ..... 660
aaa - Ortak giderlerin dava ve icra takibi yolu ile ödettirilmesi . 661
bbb - Gecikme tazminatı ......... 662
ccc - Ortak gider payının kira bedeline mahsuben kiracıdan
tahsili ......... 663
ddd - Kat maliklerinin ortak gider borcu için bağımsız bölüm
üzerinde kanuni ipotek kurulmasını talep hakkı ..... 664
eee - Ortak gider alacağına tanınan öncelik (imtiyaz) ..... 665
VII.Kat malikleri kurulu ve yönetim  666
A. Yönetim plânı ... 666
B. Genel Kurul = Kat Malikleri Kurulu ......... 670
1)Oluşması ve yetkileri ........ 670
2)Genel kurul toplantısı ....... 671
a)Genel olarak ....... 671
b)Oy hakkı ve karar nisabı ........ 673
c)Oybirliği aranan haller . 674
d)Beşte dört çoğunluk aranan hal ........ 677
e)Sayı ve arsa payı çoğunluğu aranan haller . 677
C. Yönetici .. 679
1)Tâyini . 679
2)Görevi . 681
3)Hakları  686
4)Sorumluluğu . 687
5)Yöneticinin istifası veya azli ...... 687
6)Dışarıdan atanan yöneticinin tahsis edilen yeri tahliye etmesi ..... 688
D. Denetçi veya denetim kurulu  688
VIII.Kat mülkiyeti düzeninin iyi işlemesi için alınan tedbirler .. 689
A. Paylı mülkiyet açısından ...... 689
1)Paylaşma istenememesi ... 689
2)Yasal önalım hakkı bulunmaması ........ 690
3)Tahliye kolaylığı .... 690
4)Tebligat kolaylığı ... 690
B. Borç ve yükümlülüklere uymayı sağlamak açısından ... 691
1)Genel olarak . 691
2)Kat mülkiyetinin mahkeme kararı ile devredilmesi .. 691
a)Zorunlu devrin şartları . 691
aa – Genel hüküm ........ 691
bb – Özel haller . 692
b)Dava konusu ve taraflar ......... 693
c)Dava hakkının düşmesi  694
C. Uyuşmazlıkların çözümü açısından özel muhakeme usulü ..... 695
1)Kat Mülkiyeti Kanununa göre hâkimin müdahalesi istenebilecek
uyuşmazlıklar ......... 695
2)Taraflar ......... 698
3)Davada görev, yetki ve uygulanacak yargılama usulü ........ 701
IX.Kat mülkiyetinin sona ermesi ..... 703
1)Kütükteki kaydın terkini ile sona erme . 703
2)Anataşınmazın tamamen yok olması ile sona erme .. 704
3)Anataşınmazın kamulaştırılması ile sona erme ........ 705
4)Anataşınmazın harap olması ile sona erme .... 705
a)Anataşınmazın tümünün harap olması ....... 705
b)Anataşınmazın kısmen harap olması ......... 705
X. Kat Mülkiyeti Kanununun yürürlüğe girmesinden önce kat mülkiyeti
ihtiyacını karşılayan durumların Kat Mülkiyeti Kanununa uydurulması ........ 707
1)Tapu K. m. 26'ya göre müşterek (paylı) mülkiyet - irtifak rejimine
tâbi taşınmazların Kat Mülkiyeti Kanununa uydurulması . 707
2)Medenî Kanundan önce kurulmuş hakların kat mülkiyetine
uyarlanması .. 709
XI.Toplu Yapılara İlişkin Düzenleme ....... 710
1)Toplu Yapılarda Kat İrtifakı ve Kat Mülkiyeti Kurulması . 712
2)Toplu Yapılarda Yönetim . 715
a)Kanundaki düzenleme . 715
b)Yönetim organları ....... 718
aa – Kat malikleri kurulları ... 718
aaa) Blok kat malikleri kurulu . 718
bbb) Blok olmayan yapılar malikleri kurulu ......... 718
ccc) Ada kat malikleri kurulu .. 719
ddd) Toplu yapı kat malikleri kurulu  719
bb – Temsilciler kurulları ...... 719
aaa) Blok temsilciler kurulu .... 719
bbb) Ada temsilciler kurulu ..... 720
ccc) Toplu yapı temsilciler kurulu ..... 721
cc – Yöneticiler ve denetçiler  721
aaa) Blok yöneticisi ve denetçisi ....... 721
bbb) Blok niteliğinde olmayan yapılar yönetici ve denetçisi ..... 721
ccc) Ada yöneticisi veya denetçisi .... 721
ddd) Toplu yapı yöneticisi ve denetçisi........ 722
3)Toplu Yapılarda Ortak Giderlere Katılma ...... 722
XII.Özel kanuna göre ortaklaştırma (şuyulandırma) halinde kat mülkiyetinin
durumu ......... 723
XIII.Kat Mülkiyeti Kanununun eleştirilmesi ......... 724
XIV.Devre mülk hakkı .. 724
1)Genel bakış ... 724
2)Kavram ......... 725
3)Devre mülk hakkının kurulması . 726
a)KMK. m. 57’ye göre devre mülk hakkı, ancak mesken
olarak kullanılmaya elverişli bir yapı veya bağımsız bölümde
kurulabilir  726
b)Bir binada veya bağımsız bölümde, devre mülk hakkına sahip
olacak kimseler bu binaya veya bağımsız bölüme paylı mülkiyet
tarzında malik olmalıdır ........ 726
c)Devre mülk hakkının kurulması hususunda tapu sicil
müdürlüğünde resmi senet düzenlenecektir ........ 726
4)Devre mülk hakkının hükümleri . 728
a)Genel olarak ...... 728
b)Hak sahiplerinin yetkileri ...... 730
c)Hak sahibinin yükümlülükleri ......... 730
5)Devre mülk hakkına tabi taşınmazda yönetim  731
6)Devre mülk hakkının sona ermesi ........ 732
Ü ç ü n c ü B ö l ü m
TAŞINIR MÜLKİYETİ
§ 1. Taşınır Mülkiyetinin Konusu . 733
I. Taşınır Eşya .. 734
II.Doğal güçler . 734
§ 2. Taşınır Mülkiyetinin Kazanılması ... 735
I. Devren Kazanma .... 736
1)Prensip  736
2)Zilyetlik devredilmeden mülkiyetin kazanıldığı haller ....... 741
3)Hükmen teslim yolu ile mülkiyet kazanılmasındaki sınırlamalar . 743
4)Mülkiyeti saklı tutma sözleşmesi ......... 745
II.Aslen kazanma ....... 748
1)Sahiplenme (ihraz) .. 748
2)İşleme sonucu kazanma (hukukî tağyir) ......... 749
3)Malların birleşmesi veya karışması sonucu kazanma ......... 750
4)Arıların mülkiyetini kazanma ..... 752
5)Eşya bulanın, bulduğu eşyanın mülkiyetini kazanması ...... 752
6)Definenin mülkiyetini kazanma . 755
7)Bilimsel değere sahip eşyanın mülkiyetini kazanma  756
8)Zamanaşımı ile kazanma .. 756
§ 3. Taşınır Mülkiyetinin Kaybı .... 758
Ü Ç Ü N C Ü K I S I M
SINIRLI AYNÎ HAKLAR
Birinci Bölüm
GENEL BİLGİLER
§ 1. Sınırlı Aynî Hak Kavramı ....... 761
§ 2. Sınırlı Aynî Hakların Çeşitleri ......... 762
I. Yararlanma hakları . 763
II.Teminat (güvence) hakları  763
III.Taşınmaz yükü ....... 763
§ 3. Sınırlı Aynî Hakların Başlıca Özellikleri ve Bağlı Oldukları Genel Kurallar .... 763
I. Sınırlı aynî hakların hukukî niteliği ...... 763
II.Sınırlı aynî hakların mülkiyet karşısında durumu ..... 764
III.Sınırlı aynî hakların konusu ........ 765
IV.Malikin kendi eşyası üzerinde sınırlı aynî hak sahibi olması ...... 765
1)Malik lehine irtifak . 766
2)Malik lehine taşınmaz rehni ....... 767
3)Malik lehine taşınmaz yükü ........ 769
§ 4. Sınırlı Aynî Hakların Sırası .... 770
I. Genel bakış ... 770
II.Taşınmazlarda sınırlı aynî hakların sırası ....... 770
1)Genel prensip ......... 770
2)Prensibin uygulandığı haller ....... 771
3)Taşınmaz rehninde sıranın özellikleri ... 772
İ k i n c i B ö l ü m
İRTİFAK HAKLARI
§ 1. Genel Bilgiler ....... 774
I. Kavram ......... 774
II.İrtifak hakkının çeşitleri ... 774
1)Yararlanma yetkisinin kapsamı açısından ...... 776
a)Tam yararlanma . 776
b)Sınırlı yararlanma ........ 776
2)Yararlanma yetkisinin tarzı açısından .. 777
a)Olumlu irtifaklar  777
b)Olumsuz irtifaklar ....... 778
3)Hak sahibinin tayini açısından ... 779
a)Kişisel irtifaklar .. 779
b)Eşyaya bağlı irtifaklar .. 780
4)Kat irtifakının bu ayırımlara girmemesi ......... 781
III.İrtifaklara uygulanacak hükümler ......... 782
1)Genel olarak . 782
2)Kazanma açısından . 782
3)İrtifak hakkı sahibinin korunması açısından ... 782
§ 2. Eşyaya Bağlı İrtifaklar .. 784
I. Kavram, hukuki niteliği ve genel olarak içeriği ........ 784
II.Eşyaya bağlı irtifakın konusu ..... 787
III.Eşyaya bağlı irtifak hakkının kazanılması ...... 788
1)Tescille kazanma .... 788
2)Sicil dışı (tescilden önce) kazanma ...... 790
a)Miras ........ 791
b)İşgal ......... 791
c)Kamulaştırma ..... 792
d)Cebrî icra . 792
e)Mahkeme kararı . 792
3)İrtifak hakkının zamanaşımı ile kazanılması .. 793
a)Olağan zamanaşımı ile kazanma ...... 793
b)Olağanüstü zamanaşımı ile kazanma ......... 794
IV.Eşyaya bağlı irtifak hakkının sona ermesi ...... 794
1)Terkin ile sona erme ......... 794
2)Terkin dışı sona erme ....... 796
a)Yüklü veya yararlanan taşınmazın yok olması ...... 796
b)Yüklü taşınmazın kamulaştırılması .. 796
c)Sürenin sona ermesi ..... 796
d)Tescilsiz kazanılan mecra irtifakının sona ermesi  797
e)Mahkeme kararı . 797
aa – Genel bakış  797
bb – İrtifakın sağladığı yararın belirlenmesi ........ 800
cc – Yararın yok olması halinde irtifakın terkini . 801
dd – Yararın yük karşısında azalması halinde irtifakın terkini  802
ee – Terkini talep kuralının bazı uygulama halleri ........ 804
V. Eşyaya bağlı irtifak hakkının hükümleri ......... 805
A. Genel Olarak ..... 805
B. İrtifak hakkının kullanılmasına ilişkin hükümler  809
1)Yararlanan taşınmaz malikine ilişkin hükümler ....... 809
a)İrtifak hakkı sahibinin yetkileri ........ 809
b)İrtifak hakkı sahibinin yükümlülükleri ....... 810
2)Yüklü taşınmaz malikine ilişkin hükümler ..... 811
a)Yüklü taşınmaz malikinin yetkileri .. 811
aa – İrtifak yerinin değiştirilmesini talep hakkı ... 811
bb – İrtifakın terkinini talep hakkı ... 815
b)Yüklü taşınmaz malikinin yükümlülükleri . 815
3)İrtifak hakkının değişen duruma uydurulması  816
a)Değişen ihtiyaçlar dolayısıyla yükün ağırlaştırılamaması ........ 816
b)İrtifakın çözülmesi hükümlerinin uygulanması .... 818
§ 3. Kişisel İrtifaklar .. 819
I. Kişiye bağlı irtifaklar (İntifa ve Oturma Hakkı) ....... 819
A. Genel bakış ....... 819
B. İntifa hakkı ........ 819
1)Kavram ve özellikleri ....... 819
2)İntifa hakkının konusu ...... 822
3)İntifa hakkının kazanılması ........ 823
a)Tesisen (kurulma yoluyla) kazanma . 823
b)Aslen kazanma ... 825
aa – Kanuni intifa hakkının kazanılması ..... 825
bb – İntifa hakkının zamanaşımı ile kazanılması .. 826
cc – İntifa hakkının mahkeme kararı ile kazanılması ...... 826
4)İntifa hakkının sona ermesi ........ 827
a)Sona erme sebepleri ..... 827
aa – Taşınmaz üzerinde intifa’da ..... 827
aaa - Taşınmazın tamamen yok olması ........ 827
bbb - Kamulaştırma ....... 828
ccc - Mahkeme kararı .... 828
ddd - Cebrî icra .... 829
eee - Ölüm, kişiliğin sona ermesi, süre ........ 829
fff - Terkin ile sona erme ......... 829
bb – Taşınır ve alacaklar üzerinde intifa’da ........ 831
b)İntifa hakkının sona ermesinin sonuçları ... 831
aa – Geri verme borcu . 831
bb – İntifa konusunun geri verilmesinde hak sahibinin sorumluluğu 832
cc – İntifa hakkı sahibinin giderleri talep hakkı .. 833
dd – Söküp alma hakkı  835
5)İntifa hakkının hükümleri . 836
a)İntifa hakkı sahibinin hakları . 836
aa – İntifa konusu mala zilyet olma yetkisi ........ 836
bb – İntifa konusu malı kullanma yetkisi .. 836
cc – İntifa konusu malın ürünlerini ve gelirlerini elde etmek yetkisi 837
aaa - Doğal ürünler ........ 837
bbb - Hukuki ürünler ..... 839
dd – İntifa konusu malı yönetme yetkisi ... 839
ee – Resmi defter tutulmasını talep yetkisi  840
ff – İntifa konusu mal üzerinde tasarruf yetkisi ... 841
b)İntifa hakkı sahibinin yükümlülükleri ....... 842
aa – Bakım ve koruma yükümlülüğü 842
bb – Koruma ve işletme masrafları ile vergileri ödeme yükümlülüğü 843
cc – İntifa konusu malı sigorta ettirme yükümlülüğü .... 844
c)Malikin hakları .. 845
aa – İntifa konusu üzerinde tasarruf yetkisi ......... 845
bb – Gözetim yetkisi ... 845
cc – Güvence (teminat) isteme yetkisi ....... 845
dd – İntifa hakkı sahibinin intifa konusu eşya üzerindeki zilyetliğine
son verilmesini talep yetkisi .... 846
ee – Resmi defter tutulmasını talep yetkisi ......... 847
ff – Yönetime katılma yetkisi  848
d)Malikin yükümlülükleri ......... 848
aa – Özdeğeri koruma önlemleri ..... 848
bb – İntifa konusu eşyanın özdeğerine ilişkin önemli giderler  848
cc – Alacak üzerinde intifada yönetime katılma .. 848
6)Özel intifa çeşitleri . 849
a)Tüketime tâbi eşya üzerinde intifa : Gerçek olmayan intifa
(Quasi Usus-fructus) ... 849
b)Haklar, özellikle alacak üzerinde intifa ..... 850
aa – Genel kavram ve hukukî nitelik ......... 850
bb – Alacak üzerinde intifa ... 850
c)Malvarlığı üzerinde intifa ...... 852
C. Oturma hakkı .... 853
1)Oturma hakkı kavramı ...... 853
2)Oturma hakkının konusu ve çeşitleri .... 854
3)Oturma hakkının kazanılması ve sona ermesi  855
4)Oturma hakkının hükümleri ....... 856
II.Düzensiz kişisel irtifaklar (El değiştirebilen kişisel irtifaklar) ...... 857
A. Üst hakkı (İnşaat hakkı) ........ 858
1)Kavram ......... 858
2)Önemi . 859
3)Çeşitleri ........ 859
4)Üst hakkının kazanılması . 861
5)Üst hakkının sona ermesi ve sona ermenin sonuçları ......... 863
6)Süresinden önce üst hakkının arazi malikine devri talebi ... 865
7)Üst hakkının hükümleri .... 868
B. Kaynak hakkı .... 872
1)Kaynak hakkı kavramı ..... 872
2)Kaynak hakkının kazanılması ve sona ermesi  872
3)Kaynak hakkının hükümleri ....... 873
C. Diğer düzensiz kişisel irtifaklar ...... 874
1)Kavram ......... 874
2)Hak sahibi .... 874
3)Kazanma ve sona erme ..... 875
4)Hükümleri .... 875
Ü Ç Ü N C Ü B Ö L Ü M
TAŞINMAZ YÜKÜ
§ 1. Taşınmaz Yükü Kavramı ve Yükün Kapsamı .... 877
I. Kavram ......... 877
II.Yükün kapsamı ....... 877
1)Edim borcu ... 877
2)Taşınmazın, borcun teminatı olması ..... 879
§ 2. Taşınmaz Yükünün Çeşitleri .. 880
1)Kişi lehine taşınmaz yükü - Eşyaya bağlı taşınmaz yükü ... 880
2)Özel hukuk taşınmaz yükü - Kamu hukuku taşınmaz yükü  881
§ 3. Taşınmaz Yükünün Kazanılması ..... 881
1)Kazanma yolları ..... 881
2)Tescilin icrası ......... 882
§ 4. Taşınmaz Yükünün Sona Ermesi ..... 883
1)Genel olarak . 883
2)Yükten kurtulma yolu ile sona erdirme  884
a)Yük alacaklısının taşınmazını yükten kurtarma yetkisi . 884
b)Yüklü taşınmaz malikinin taşınmazı yükten kurtarma yetkisi . 884
c)Yükten kurtarma tarzı .. 885
D ö r d ü n c ü B ö l ü m
REHİN HAKLARI
B i r i n c i A y ı r ı m
TAŞINMAZ REHNİ
§ 1. Taşınmaz Rehni Kavramı ve Çeşitleri ....... 889
§ 2. İpotek, İpotekli Borç Senedi ve İrat Senedi Arasındaki Farklar ..... 891
I. İpotek .. 891
II.İrat senedi ..... 892
III.İpotekli borç senedi  893
§ 3. Taşınmaz Rehnine Hâkim Genel Kurallar  893
I. Taşınmaz rehninde belirlilik ilkesine ilişkin hükümler ....... 894
1)Genel bakış ... 894
2)Bir alacağın birden fazla taşınmazla teminat altına alınması ........ 899
a)Kural ........ 899
b)İstisna ...... 900
II.Taşınmaz rehninde kamuya açıklık ilkesine ilişkin hükümler ...... 902
A. Taşınmaz rehninin kazanılması ...... 902
1)Tescil ile kazanma .. 902
a)Kazanma sebebi . 903
aa – Taşınmaz rehni sözleşmesi ...... 903
bb – Ölüme bağlı tasarruf ...... 906
cc – Malikin tek taraflı tasarrufu ..... 906
dd – Kanun hükmü ...... 906
ee – Mahkeme kararı ... 907
b)Tescilin icrası .... 908
2)Sicil dışı kazanma .. 909
B. Taşınmaz rehninin sona ermesi ....... 910
III.Sabit dereceler sistemine ilişkin hükümler ..... 912
1)İlerleme sistemi ...... 912
2)Sabit dereceler sistemi ...... 913
3)Türk hukukunda sabit dereceler sistemi ......... 914
a)Sistemin tercih sebepleri ........ 914
b)Sabit dereceler sisteminin hükümleri ........ 915
c)Sabit dereceler sisteminin istisnaları  918
aa – Kanundan doğan ilerleme hakları ...... 918
bb – Sözleşmeden doğan ilerleme hakkı ... 919
aaa - Boş dereceye ilerleme hakkının hukuki niteliği ve
kuruluşu ...... 921
bbb - Boş dereceye ilerleme sözleşmesinin içeriği  922
ccc - Boş dereceye ilerleme sözleşmesinin hükümleri .... 922
1.Taraflar arasındaki hükmü ... 922
2.Üçüncü kişilere karşı hükmü  923
ddd - Boş dereceye ilerlemenin gerçekleşmesi ...... 924
IV.Yabancı para üzerinden rehin kurulmasına ilişkin hükümler ....... 924
1)Genel olarak . 924
2)Medeni Kanun m. 851/f.2 vd. hükmünün uygulama alanı .. 925
3)Rehnin kurulmasına ilişkin esaslar ....... 925
4)Boşalan derece üzerinde tasarruf imkânının arzettiği özellikler ... 927
V. Taşınmaz rehninde teminat ilkesine ilişkin hükümler ........ 927
1)Teminat yükünün kapsamına dair hükümler .. 927
a)Taşınmaz . 927
b)Bütünleyici parça ve eklenti .. 928
aa – Bütünleyici parçalar ....... 928
bb – Eklentiler ... 929
c)Kira bedeli ve sigorta tazminatı ....... 932
aa – Kiralar ........ 932
bb – Sigorta tazminatı . 933
2)Rehin konusu taşınmazın değerinin korunmasına dair hükümler . 935
a)Taşınmaz maliki, taşınmazın değerinin azalmasında kusurlu ise ....... 936
b)Taşınmaz maliki, taşınmazın değerinin azalmasında kusurlu
değil ise ... 938
3)Rehinli taşınmazdan küçük parçaların ayrılmasına dair hükümler ......... 939
4)Teminat altına alınmak istenen alacağın kapsamına dair hükümler ....... 939
a)Genel bakış ........ 939
b)Alacağın kapsamı ........ 940
aa – Anapara ...... 940
bb – Takip giderleri ve gecikme faizi ........ 941
cc – Sözleşme faizi ...... 942
dd – Taşınmazın korunması için sigortacıya ödenen primler ... 942
5)Taşınmaz rehninin paraya çevrilmesi ... 943
VI.Arazi parçalarının birleştirilmesi halinde teminatın durumuna ilişkin
hükümler ...... 945
VII.Alacaklıya kayyım tayinine ilişkin hükümler . 946
VIII.Taşınmazın tek taraflı olarak rehin yükünden kurtarılmasına ilişkin hükümler 947
1)Şartları  947
2)Yükten kurtarma usulü ..... 948
3)Rehinli alacaklıların taşınmazın satışını talep etme imkânları ...... 948
4)Terkin . 949
§ 4. İpotek  949
I. İpotek kavramı ve amacı ... 949
II.İpoteğin özellikleri . 951
1)İpoteğin, alacağa bağlı hak olmasının özellikleri ..... 951
a)İpoteğin kurulmasında alacağa bağlılığın hükümleri ..... 951
b)Hakkın kullanılmasında ipoteğin alacağa bağlı hak olmasının
hükümleri  952
c)Rehinli alacağın devrinde, ipoteğin alacağa bağlı hak olmasının
hükümleri  953
d)Tapu siciline güvenin korunmasında ipoteğin alacağa bağlı hak
olmasının hükümleri ... 954
e)İpoteğin alacağa bağlılığının rehnin sona ermesindeki hükümleri ..... 955
2)İpotekte kişisel sorumluluk ve teminata ilişkin özellikler .. 956
3)İpotekli taşınmaz üzerindeki mülkiyet ilişkisinin değişmesine
ilişkin özellikler ...... 959
a)İpotekli taşınmazın devri ....... 959
b)İpotekli taşınmazın bölünmesi ......... 960
III.Kanundan doğan ipotek hakları .. 963
1)Tescile tâbi olmayan kanuni ipotek hakları .... 964
2)Tescile tâbi kanuni ipotek hakları ......... 965
a)Genel olarak ...... 965
b)Tescile yönelik hakkın hukuki niteliği ...... 967
c)Tescile tâbi kanuni ipotek kurulması hakkından feragat  969
d)Kanuni ipoteği kurma hakkının tâbi olduğu süre . 969
e)Kanuni ipoteğin tescili . 970
f)Tescile tâbi kanuni ipotek hakkının sırası .. 971
3)Özel olarak inşaatçı ipoteği (yapı alacaklısı ipoteği)  971
a)İnşaat alacaklısı kavramı ....... 972
b)İnşaat alacağı kavramı . 973
c)Tescile yönelik hakkın niteliği ......... 975
d)İnşaatçı ipoteğinin tescili ....... 976
e)İnşaatçı ipoteğinin sırası ........ 978
f)İnşaat alacaklısının sıraca önce gelen diğer rehinli alacaklılar
karşısında önceliği ....... 978
§ 5. İpotekli Borç Senedi ve İrat Senedi .. 982
I. İpotekli borç senedinin özellikleri ........ 982
II.İrat senedinin özellikleri ... 983
III.İpotekli borç senedi ve irat senedinin ortak özellikleri ....... 985
1)Senet alacağı  985
2)İpotekli borç senedi ve irat senedinin kurulması ...... 986
3)Temsilci tayini ........ 987
4)İpotekli borç senedi ve irat senedine güvenin korunması ... 987
5)Senet alacaklısı ile borçlu arasındaki hukukî ilişki ... 988
6)İpotekli borç senedi ve irat senedinin iptali .... 990
7)İpotekli borç senedi ve irat senedine bağlı hakkın sona ermesi .... 990
§ 6. Taşınmaz Karşılık Gösterilerek Senet Çıkarılması ...... 991
I. Genel olarak .. 991
II.Senetlerin teminat altına alınma tarzı ... 992
1)Senet alacaklıları lehine taşınmaz rehni kurulması ... 992
2)Aracı banka lehine taşınmaz rehni kurulması . 993
3)Tertip halinde ipotekli borç senedi ve irat senedi çıkarılması ....... 993
İ k i n ci A y ı r ı m
TAŞINIR REHNİ
§ 1. Genel Bakış  995
I. Taşınır rehni çeşitleri ........ 995
a)Gemi ipoteği ...... 996
b)Hava araçlarının rehni . 996
c)Ticari işletme rehni ...... 997
d)Maden cevheri rehni .... 998
e)Kamuya açık yerlerin işletilmesinden doğan kamu borçları için
bu yerlerdeki eşya üzerinde rehin ... 998
f)Tarım Kredi Kooperatiflerinin ve Tarım Satış Kooperatiflerinin
ortaklarının ürünleri, hayvanları ve üretimleri ile ilgili makina ve
araçları üzerinde rehin hakkı . 999
II.Medeni Kanunda taşınır rehninin düzenlenme tarzı .. 999
III.Taşınır rehnine hâkim olan prensipler ......... 1000
1)Alacağa bağlılık prensibi ......... 1000
2)Kamuya açıklık prensibi  1002
3)Güvenin korunması prensibi .... 1004
4)Belirlilik prensibi . 1005
a)Taşınır rehninin konusu açısından  1005
b)Teminat altına alınacak alacak açısından ......... 1006
5)Teminatın bölünmezliği prensibi ....... 1007
a)Teminat yükünün kapsamı .. 1007
b)Teminat altına alınmak istenen alacak açısından ........ 1009
6)Öncelik prensibi .. 1010
§ 2. Teslime Bağlı Rehin .... 1011
I. Kavram ...... 1011
II.Teslime bağlı rehin hakkının kazanılması ... 1012
III.Teslime bağlı rehinde rehinli alacaklının durumu . 1016
1)Hakları ....... 1016
2)Borçları ..... 1018
IV.Teslime bağlı rehin hakkının sona ermesi ... 1020
1)Alacağa bağlı olarak rehin hakkının sona ermesi .. 1020
2)Alacağa bağlı olmadan rehin hakkının sona ermesi ....... 1020
§ 3. Hayvan Rehni ... 1022
I. Kavram ...... 1022
II.Lehine hayvan rehni kurulabilecek alacaklılar ...... 1023
III.Hayvan rehninin kurulması ..... 1024
1)Hayvan rehni sicili ........ 1024
2)Hayvan rehni siciline kayıt ...... 1024
a)Talep ..... 1024
b)Tescil .... 1025
3)Hayvan rehninin hükümleri ..... 1025
4)Hayvan rehninin sona ermesi .. 1026
§ 4. Bir Sicile Tescili Zorunlu Taşınır Malın Rehni  1027
§ 5. Hapis Hakkı ...... 1029
I. Kavram ...... 1029
II.Hapis hakkının konusu .. 1029
III.Hapis hakkının şartları ... 1030
1)Borçlunun rızası ile zilyetlik ... 1030
2)Muaccel bir alacağın varlığı .... 1031
3)Alacaklının zilyetliğindeki taşınır mal veya kıymetli evrak ile
alacak arasında bağlantı  1032
4)Hapis hakkının kullanılmasının bertaraf edilmemiş olması ....... 1034
V. Hapis hakkının hükümleri ....... 1035
1)Alacaklının hakları ........ 1035
a)Malı geri vermekten kaçınma hakkı ........ 1035
b)Hapsedilen malı paraya çevirme ... 1036
2)Hapis hakkı ile teminat altına alınan alacağın temliki ..... 1036
VI.Hapis hakkının sona ermesi ..... 1037
VII.Hapis hakkının özel çeşitleri ... 1037
§ 6. Hak ve Alacaklar Üzerinde Rehin . 1038
I. Kavram ...... 1038
II.Rehin hakkının konusu .. 1039
III.Hak ve alacaklar üzerinde rehin hakkının kazanılması .... 1040
IV.Hak ve alacak üzerinde rehnin hükümleri ... 1042
V. Hak ve alacak üzerinde rehin hakkının sona ermesi ........ 1044
§ 7. Rehin Karşılığı Ödünç Para Verme İşiyle Uğraşanlarla Yapılan Rehin
İşlemi ...... 1044
I. Kavram ...... 1044
II.Rehin karşılığı ödünç para verme işini meslek olarak yapmaya izinli
işletmeler .. 1045
III.Rehin hakkının kurulması ........ 1045
IV.Rehin hakkının hükümleri ....... 1046
1)Rehin karşılığı ödünç para veren işletmenin hukuki durumu .... 1046
a)Hakları .. 1046
aa – Rehni paraya çevirme hakkı ... 1046
bb – Faiz talep etme hakkı ... 1046
b)Borçları . 1046
aa – Koruma borcu ... 1046
bb – Rehni geri verme borcu ........ 1046
cc – Rehnin paraya çevrilmesinde, alacağı tahsilden sonra arta
kalanı geri verme borcu ........ 1047
2)Rehin verenin hukuki durumu . 1047
a)Sorumluluğu ... 1047
b)Rehin konusu malı rehinden kurtarma hakkı .... 1048
V. Geri alım hakkı tanıyarak alım işlerini bir meslek olarak yapanlar ..... 1048
§ 8. Rehinli Tahvil ... 1048
I. Genel olarak ......... 1048
II.İpoteğe ve Varlığa Dayalı Menkul Kıymetler ........ 1051
III.İpotek ve Varlık Teminatlı Menkul Kıymetler ...... 1056
İ N D E K S L E R :
1 – Kavram indeksi . 1061
2 – Madde indeksi ... 1079
Bibliyografya . 1099