Medeni Usul Hukukunda Belge Kavramı

Evren Koç

Hukuk yargılamasında ispat aracı olarak kullanılan delillerin niteliği ve gücü, Usul Hukuku teorisindeki gelişmeler kapsamında değerlendirilmek zorundadır. Usul hukukunun maddi hukuktan ve teknolojik gelişmelerden ayrı, bağımsız bir hukuk disiplini olarak ele alınmaması gerekir. Mevzuatımızda, hukuk literatürümüzde yer alan kavramların delil niteliği açısından içerdiği sonuçların ortaya konması gerekir. Belge kavramı, mevzuatta, hukuk literatüründe kullanılagelen niteliğinin dışında müstakil bir usul hukuku kavramı olarak tanımlanması gerek­mektedir.

Hukuk Muhakemeleri Kanunu (HMK) m. 199 hükmü, usul hukukunda belge kavramına ayrı bir saha oluşturmuştur. Madde hükmü ve gerekçe değerlendirildiğinde, HMK m. 199’un Usul Kanunlarının temel prensibi olan, kazuistik metodun benimsenmemiş olduğunu ortaya koyan bir düzenlemedir.

Belge, HMK ve diğer kanunlarda özel bir delil türü olarak varlığını bu düzenleme ile ortaya koymuştur. Özellikle, maddi hukuk alanında belge kavramının delil niteliği açısından ve HMK ile uyumlu, en azından çelişmeyecek şekilde düzenlenmesi ya da uygulanması gerekmektedir. Bu çalışmamızda, hukuk yargılamasında belge kavramının usul hukukundaki önemi esas alınmıştır.

(Tanıtım Bülteninden)