Ceza Hukukunda Haksız Tahrik

Mehmet AÇIKGÖZ ( Cumhuriyet Savcısı )

BİRİNCİ BÖLÜM

GENEL BİLGİLER VE AÇIKLAMALAR

I. -HAKSIZ TAHRİK KAVRAMI-7

1. -Genel Anlamda -Tahrik- ve -Haksız Tahrik- Kavramları-7

2. -Terim Sorunu-14

II. -HAKSIZ TAHRİKİN ESASLARI-14

A. -HAKSIZ TAHRİKİN PSİKOLOJİK BOYUTU-15

B. -HAKSIZ TAHRİKİN HUKUKİ BOYUTU-19

1. -Genel Olarak-19

2. -Haksız Tahrikin Hukuki Esası Konusunda İleri Sürülen Görüşler-20

a)-Sübjektif Teori-20

b)-Objektif Teori-22

aa. -Takas Teorisi-23

bb. -Tamamlanmamış Meşru Müdafaa Teorisi-24

c)-Karma Teori-26

d)-Kanaatimiz-27

III. -HAKSIZ TAHRİKİN TARİHİ GELİŞİMİ-28

1. -İlkel Ceza Hukuku Dönemi-29

2. -Müşterek Ceza Hukuku Dönemi-31

3. -Yeni Zamanlar Ceza Hukuku Dönemi-32

4. -Modern Ceza Hukuku Dönemi-33

IV. -TÜRK CEZA HUKUKUNDA HAKSIZ TAHRİKİN TARİHİ GELİŞİMİ-33

A. -CUMHURİYET ÖNCESİ DÖNEM-33

1. -İslamiyet'ten Önceki Dönem-33

2. -İslam Ceza Hukukunda-34

3. -Osmanlı Devleti Dönemi-35

B. -CUMHURİYET SONRASI DÖNEM-36

1. -13. 03. 1926 Tarihli İlk Düzenleme-37

2. -1936 Tarih ve 3038 Sayılı Yasa İle Yapılan Değişiklik-38

3. -1953 Tarih ve 6123 Sayılı Yasa İle Yapılan Değişiklik-39

4. -2004 Tarihli 5218 Sayılı Yasa İle Yapılan Değişiklik-40

5. -5237 Sayılı Yeni TCK. İle Getirilen Düzenleme-41

C. -HAKSIZ TAHRİK KONUSUNDAKİ TASARILAR-44

1. -1987 ve 1989 Tarihli Tasarılar-44

2. -1997 Tarihli Tasarı-45

3. -2001 Tarihli Tasarı-45

4. -2003 Tarihli Tasarı-46

V. -KARŞILAŞTIRMALI HUKUKTA HAKSIZ TAHRİK-47

1. -Alman Hukukunda-48

2. -İsviçre Hukukunda-49

3. -Avusturya Hukukunda-49

4. -İtalyan Hukukunda-49

5. -Fransız Hukukunda-50

6. -İngiliz Hukukunda-50

7. -Amerikan Hukukunda-51

İKİNCİ BÖLÜM

HAKSIZ TAHRİKİN YAPISI VE ŞARTLARI

I. -HAKSIZ TAHRİKİN YAPISI-53

II. -HAKSIZ TAHRİKİN ŞARTLARI-60

1. -Tahrik Oluşturan Bir Fiil Olmalıdır. -62

2. -Bu Fiil Haksız Olmalıdır-75

3. -Bu Haksız Fiil, Failde Hiddet veya Şiddetli Bir Elem Meydana Getirmelidir-87

4. -Suç, Hiddet Veya Şiddetli Elemin Etkisi Altında İşlenmelidir (Haksız Fiil ile Suç Arasında Nedensellik İlişkisinin Mevcudiyeti)-94

5. -Haksız Tahrik Teşkil Eden Eylem Mağdurdan Sadır Olmalı veya Mağdurun O Fiili Önleme Yükümlülüğü Bulunmalıdır. -99

6. -Tahrik Eden Kişiye (Mağdura) Karşı Bir Tepki Suçu İşlenmiş Olmalıdır-102

a)-Tepkinin Zamanı-106

b)-Tepkide Oran-111

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

HAKSIZ TAHRİKTE ÖZEL HALLER (HAKSIZ TAHRİKİN CEZASORUMLULUĞUNU ETKİLEYEN BAZI KURUMLARLA OLAN İLİŞKİSİ)VE HAKSIZ TAHRİKİN SONUÇLARI

I. -HAKSIZ TAHRİKTE ÖZEL HALLER-117

1. -Haksız Tahrik ve Meşru Müdafaa (Yasal Savunma) İlişkisi-117

2. -Haksız Tahrik ve Zorunluluk Hali İlişkisi-127

3. -Haksız Tahrik ve Tasarlama İlişkisi-132

a)-Soğukkanlılık Teorisi-133

b)-Plan Kurma Teorisi-133

4. -Haksız Tahrik ve Takdiri İndirim Nedenleri İlişkisi-138

5. -Haksız Tahrik ve Yaş Küçüklüğü İlişkisi-141

6. -Haksız Tahrik ve Akıl Hastalığı İlişkisi-144

7. -Haksız Tahrik ve Kan Gütme Saiki İlişkisi-149

8. -Haksız Tahrik ve Töre Saiki İlişkisi-159

9. -Taksirli Suçlarda Haksız Tahrik-169

10. -Neticesi Sebebiyle Ağırlaşmış Suçlarda Haksız Tahrik-175

11. -Zincirleme (Müteselsil) Suçlarda Haksız Tahrik-178

12. -Mütemadi (Kesintisiz) Suçlarda Haksız Tahrik-181

13. -Teşebbüs Aşamasında Kalan Suçlarda Haksız Tahrik-183

14. -İştirak Halinde İşlenen Suçlarda Haksız Tahrik-184

15. -Kabahatlerde Haksız Tahrik-188

16. -Haksız Tahrikin Tazminat Davalarındaki Etkisi-190

II. -HAKSIZ TAHRİKİN SONUÇLARI-192

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

ÖZEL HAKSIZ TAHRİK HALLERİ

I. -MÜLGA TCK'DA YER ALAN ÖZEL HAKSIZ TAHRİK HALLERİ-197

1. -765 Sayılı TCK'nın 258/4. Maddesinde Yer Alan Düzenleme-198

2. -765 Sayılı TCK'nın 272. Maddesinde Yer Alan Düzenleme-198

3. -765 Sayılı TCK'nın 462. Maddesinde Yer Alan Düzenleme-199

4. -765 Sayılı TCK'nın 485. Maddesinde Yer Alan Düzenleme-201

II. -YENİ TCK'DAKİ ÖZEL HAKSIZ TAHRİK HALLERİ (md. 129)-203

A. -GENEL OLARAK-203

B. -HAKARET SUÇUNDA ÖZEL HAKSIZ TAHRİK HALLERİ-204

1. -Haksız Fiil Sebebiyle Hakaret (md. 129/1)-208

a)-Mağdurun, Tahrik Oluşturan Haksız Bir Fiili Bulunmalıdır-208

b)-Sanığın Tepki Fiili Hakaret Suçunu Oluşturmalıdır-209

c)-İki Eylem Arasında Nedensellik Bağı Bulunmalıdır-210

d)-Hakaret, Haksız Eylemi Gerçekleştiren Kişiye Yapılmalıdır-212

2. -Kasten Yaralama Suçuna Tepki Sebebiyle Hakaret (md. 129/2)-213

a)-Mağdurun Fiili Kasten Yaralama Olmalıdır-214

b)-Sanığın Tepki Fiili Hakaret Suçunu Oluşturmalıdır-216

c)-Hakaret, Kasten Yaralama Suçunun Failine Yönelik Olmalıdır-218

3. -Karşılıklı Hakaret (md. 129/3)-221

a)-Karşılıklı İşlenen Suçlar Hakaret Olmalıdır-222

b)-İlk Hakaret Eden Haksız Olmalıdır-222

c)-Hakaretler Karşılıklı Olmalıdır-223

III. -ASKERİ CEZA KANUNUNDA HAKSIZ TAHRİK-227

1. -Genel Olarak-227

2. -Üstün Haksız Bir Fiille Astı Tahrik Etmesi-228

3. -Astın Kanunda Sayılan Suçlardan Birini İşlemesi-230

IV. -ADLİ PSİKİYATRİ AÇISINDAN HAKSIZ TAHRİK-232

V. -HAKSIZ TAHRİK KONUSUNDAKİ ELEŞTİRİLER VE AYM'NİN HAKSIZ TAHRİK KONUSUNDAKİ KARARI-235

SONUÇ VE DEĞERLENDİRME-237

BEŞİNCİ BÖLÜM

HAKSIZ TAHRİK İLE İLGİLİ YARGITAY KARARLARI

-HAKSIZ TAHRİKİN ŞARTLARI-243

-HAKSIZ TAHRİK OLUŞTURACAK BİR SÖZ VEYA EYLEMİN BULUNMAMASI-249

-İLK HAKSIZ HAREKET ve KAVGAYI HANGİ TARAFIN BAŞLATTIĞI-260

-KARŞILIKLI TAHRİK, ETKİ TEPKİ ORANI ve AŞIRI TEPKİ-264

-HAKSIZ TAHRİK HÜKMÜNÜN UYGULANAMAYACAĞI SUÇLAR-266

-TAHRİK FİİLİNİN HEDEFİ-269

-TAHRİKİN AĞIRLIĞI ve CEZADAN İNDİRİM ORANI-272

-TAHRİKE İLİŞKİN SAVUNMA HALİNDE, RESEN ARAŞTIRMA VE KARARDA TARTIŞMA GEREKLİLİĞİ-283

-BORCUN ÖDENMEMESİ-287

-HAKSIZ FİİLİN DELİLLENDİRİLMESİ-288

-MEŞRU MÜDAFAA VE HAKSIZ TAHRİK-292

-OLASI KAST VE HAKSIZ TAHRİK-298

-TASARLAMA - KAN GÜTME - TÖRE SAİKİ VE HAKSIZ TAHRİK-300

-HAKSIZ TAHRİK HÜKMÜNÜN UYGULAMA SIRASINA İLİŞKİN KARARLAR-303

KAYNAKÇA-325

DİZİN-333