Türkiye'de Toplu İş Uyuşmazlıklarının Çözümünde Resmi Arabuluculuk

"Türkiye'de Toplu İş Uyuşmazlıklarının Çözümünde Resmi Arabuluculuk



Türkiye'de Toplu İş Uyuşmazlıklarının

Çözümünde Resmi Arabuluculuk

(1996-1999)

Sayfa

I. İçindekiler Iı. Kısaltmalar Iıı. Sunuş İv. Önsöz V. Giriş

I

Vıı Ix Xı

1

Birinci Bolum Toplu İş Uyuşmazlıkları Ve Çözüm Yolları

I. Genel Olarak Toplu İş Uyuşmazlıkları Ve Çozum Yolları

A. İş Uyuşmazlığı Kavramı

1. Bireysel Ve Toplu İş Uyuşmazlıkları

A. Bireysel İş Uyuşmazlıkları...

B. Toplu İş Uyuşmazlıkları ...

2. Hak Ve Çıkar Uyuşmazlıklar

A. Hak Uyuşmazlıkları

B. Çıkar Uyuşmazlıkları ...

B. Toplu İş Uyuşmazlıklarının Çözüm Yolları

1. Çeşitli Sistemler

A. Yasakçı Sistem ...

B. Özgürlükçü Sistem

C. Karma Sistem...

2. Mücadeleci (Çatışmacı) Çözüm Yolları

A. Grev...

B. Lokavt...

3. Barışçı Çözüm Yolları

A. Uzlaştırma ...

B. Arabuluculuk...

C.Tahkim...

4. Yargısal Çözüm Yolları

10

1(1 10 10 11 11 12 13 14 15 16 18 20

İ

Iı. Türk Hukukunda Toplu İş Uyuşmazlıkları

Ve Barışçı Çözüm Yolları 25

A. Kısa Tarihçe 25

B. Yürürlükteki Hukukta Barışçı Çözüm Yollan 27

C. Resmi Arabuluculuk Sisteminin Esasları 29

1. Resmi Arabuluculuk Teşkilatı Ve

Resmi Arabulucular Listesi 29

2. Olağan Arabuluculuk 31

A. Uyuşmazlığın Tespiti ... 31

B. Seçimlik (Gönüllü) Arabuluculuk... 32

C. Zorunlu Arabuluculuk... 33

3. Olağanüstü Arabuluculuk 34

4. Arabuluculuk Faaliyeti 35

5. Yasanın 22. Maddesinde Yapılan Değişikliklerden Kaynaklanan Sorunlar 36

D. Zorunlu Tahkimin Toplu İş Hukuku İçindeki Yeri 38

İkinci Bölüm Resmi Arabuluculuk Uygulamaları (1996-1999)

I. Resmi Arabuluculuk Dosyaları Üzerindeki

İncelemeler Ve Sonuçları 41

A. İncelemenin Kapsamı Ve Yöntemi 41

B. İncelemede Yanıtı Araştırılan Sorular 42

C. 1996-1999 Yılları Resmi Arabuluculuk Çalışmaları 44

1. Kamu Sektörü Ve Özel Sektör Yönünden Ortak İnceleme 44

A. Genel Bilgiler ... 44

B. İşçi Sayısı ... ... 46

C. Sektörel Bilgiler... 47

D. Yetki Türü 48

E. Resmi Arabuluculuk Türü ... 50

F. Taraflarla Yapılan Toplantılar Ve Süreyi Uzatma Eğilimi ... 53

G. İşveren Tarafa İlişkin Bilgiler... 55

H. İskolları İtiharivle Resmi Arabuluculuk Çalışmaları 63

İ. Uyuşmazlıkların Coğrafi Dağılımı... 65

J. Resmi Arabuluculara İş Dağılımına İlişkin Bilgiler ... 68

K. Resmi Arabulucuların Görev Alanlarının Etkileri ... 75

1. Resmi Arabuluculuk Çalışmalarının Sonuçları ... 80

M. Anlaşmazlık Konulan Ve Arabulucu Tavsiyeleri ... 84

2. Kamu Sektörü Yönünden İnceleme 87

A. Belediyeler Ve Resmi Arabuluculuk Çalışmaları 88

B. Diğer Kamu Kuruluşları Ve Resmi Arabuluculuk Çalışmaları 92

Iı Resmi Arabuluculuk Uygulamaları Ve Barışçı Çözüm

Yolları Konusunda Sendikalarının Görüşleri 94

A. Sendikalar Araştırmasının Sayısal Bilgileri 94

B. Araştırmaya Verilen Yanıtlar 95

C. Bulguların Değerlendirmesi 96

1. Sayısal Verilerin Değerlendirmesi 97

2. Soruna Yaklaşımların Değerlendirmesi 98

3. Değerlendirmenin Sonuçları 100

Genel Değerlendirme 101

I. Eleştirel Değerlendirme 101

A. Ekonomik Yapı Ve Endüstri İlişkileri Yönünden Değerlendirme 101

B. Resmi Arabuluculuk Kurumu Yönünden Değerlendirme 105

Iı. İlkeler Ve Model Önerileri 114

A. İlkeler 114

B. Somut Öneriler 115

1. Uzlaştırma Kurulu Önerisi 115

2. Karma Öneri 116

C. Önerilerin Değerlendirilmesi 117

D. Önerilen Barışçı Yol Sisteminin Esasları 118

Sonuç .... 120

Ekler

1: Sendikalar Soruşturması 121

2:1996-1999 Yılları Resmi Arabuluculuk Çalışmaları Karşılaştırmalı Tablolar 151

3 :1996 Yılı Resmi Arabuluculuk Çalışmaları Tabloları 175

4: 1997 Yılı Resmi Arabuluculuk Çalışmaları Tabloları 195

*'- 1998 Yılı Resmi Arabuluculuk Çalışmaları Tabloları 215

6: 1999 Yılı Resmi Arabuluculuk Çalışmaları Tabloları 235

Kayna^Pa

Ift

Sunuş

Ülkemizde Özgür Toplu Pazarlık Düzenine Geçildiği 1963 Yılından Günümüze Değin Toplu Pazarlığın Barışçıl Çözüm Yollarıyla Çözüme Kavuşturulması Arayışlarıda Devam Edegelmistir.

275 Sayılı Yasada Düzenlenen Uzlaştırma Kurumuda 2822 Sayılı Yasa Da Düzenlenen Resmi Arabuluculuk Kurumuda Ne Yazık Ki Zorunlu Bir Prosedürü Yerine Getirilmesinin Dışında, Toplu Pazarlığı Ciddi Bir Katkı Sağlamamışlardır.

275 Ve 2822 Sayılı Yasalarda Düzenlenen Uzlaştırma Ve Resmi Arabuluculuk Kurumlarının Uygulamada Başarısız Olması, Barışçıl Çözüm Yollarının Gereksizliği Anlamınada Gelmemektedir.

Toplu Pazarlığın Sosyal Taraflara Zarar Vermeden, Sosyal Tarafların İradesi Yerine Bir Başka İradeyi Dayatmadan Uzlaşmaya Sonuçlanmasında Sosyal Tarafların Dışında Değim Yerindeyse Katalizör Görevi Yaparak, Bir Üçüncü İradeyi Gerektirdiğide Yadsınamaz Bir Gerçektir.

Sendikamız; Eğitim Yayınlarının 11.. Kitabınında, Sayın Av. Mehmet Uçum'ıın Büyük Bir Emek Ve Titizlikle Hazırlamış Olduğu ""Türk Toplu İş Uyuşmazlıklarının Çözümünde Resmi Arabuluculuk""

İsimli Eserini İlgililerin Dikkatine Sunmak İstemiştir.

Eser, Yıllardır Sadece Deneyimlere Dayalı Olarak Konuşulan Bir Konuyu, Sağlam Veriler, Model Önerileri, Sosyal Tarafların Görüşleriyle, Tanımlanabilir, Elle Tutulabilir Bir Somutluğa Dönüştürmüş, Sübjektif Görüşlerin Yerini Bilimsel Bulguların Almasını Sağlayacak Çok Önemli Bir Adım Olmuştur.

Dileriz Ki, Bu Eser Çalışma Yaşamında Sosyal Barışı Sağlamak İçin Emek Veren, Herkese Bu Uğraşında Küçükte Olsa Bir Işık Tutar.

Sayın Av. Mehmet Uçum'a Bu Değerli Eseri Bizlere Kazandırdığı İçin Teşekkür Eder, Tüm İlgililere Yararlı Olmasını Dileriz.

Selüloz-İş Sendikası Genel Yönetim Kurulu

V



"