Karşılaştırmalı Anayasa Hukukunda Siyasi Özerklik

Melisa AYDIN YAMAKOĞLU

İÇİNDEKİLER

ÖNSÖZ  III

İÇİNDEKİLER  V

KISALTMALAR .IX

GİRİŞ  1

BİRİNCİ BÖLÜM

ÖZERKLİK KAVRAMI, TARİHSEL GELİŞİMİ, TÜRLERİ, İLGİLİ OLGULAR VE BENZER KAVRAMLAR İLE İLİŞKİSİ

Özerklik Kavramı . 11

Tarihsel Gelişim 20

Uluslaşma Süreci Öncesi Özerklik Örnekleri . 21

Yeni Çağ Avrupası: Din ve Mezhep Temelli Özerklik . 23

Osmanlı İmparatorluğu: Millet Sistemi ve Ayrıcalıklı Eyaletler 27

Sosyalizm Uygulamasında Özerklik Örnekleri . 42

Eski Yugoslavya Federal Cumhuriyeti 42

Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği . 56

III. Özerklik Türleri  64

Coğrafi Bölge Esasına Dayalı Özerklik Türleri 65

Siyasi Özerklik 65

İdari Özerklik 66

Topluluk Esasına Dayalı Özerklik Türü: Kültürel Özerklik . 68

Siyasi Özerkliğin Kurulmasına Etki Eden Olgular . 72

Tarihsel, Coğrafi ve Ekonomik Olgular 74

Hukuki Olgular . 77

Azınlık Hakları 78

Azınlık Kavramı ve Tarihsel Gelişimi 79

Azınlık Türleri 92

Azınlık Haklarının Niteliği . 96

Kendi Kaderini Tayin Hakkı . 99

Kendi Kaderini Tayin Hakkı Kavramı ve Tarihsel Gelişimi . 99

Kendi Kaderini Tayin Hakkının Türleri 109

Kendi Kaderini Tayin Hakkının Niteliği . 110

Yerli Halkların Hakları 113

Yerli Halk Kavramı ve Tarihsel Gelişimi . 113

Yerli Halkların Haklarının Niteliği . 121

Siyasi Olgular 122

Ayrılıkçılık Hareketleri . 123

Savaşlar, Sınır Değişiklikleri ve Devletlerin Yapısal Değişimi . 130

Siyasi Özerkliğin Benzer Kavramlar ile İlişkisi 131

Federalizm . 136

Bölgeli/Bölgesel Devlet 141

Öz Yönetim . 144

Değerlendirme 146

İKİNCİ BÖLÜM

DEVLET BİÇİMLERİ BAĞLAMINDA SİYASİ ÖZERKLİK

Üniter Devletlerde Siyasi Özerklik Uygulamaları 153

Özerk Yönetimlerin Kuruluşu . 153

Birleşik Krallık: İskoçya 153

Finlandiya: Aland Adaları . 159

Özerk Yönetimlerin Kurumsal Yapısı . 165

Birleşik Krallık: İskoçya 165

Finlandiya: Aland Adaları . 170

Merkezi Yönetim ile Özerk Yönetim İlişkisi 182

Birleşik Krallık: İskoçya 182

Finlandiya: Aland Adaları . 184

Federal Devletlerde Siyasi Özerklik Uygulamaları 190

Özerk Yönetimlerin Kuruluşu . 190

Amerika Birleşik Devletleri: Porto Riko . 190

Kanada: Nunavut ve Quebec . 197

Belçika: Flamanlar ve Valonlar . 201

Özerk Yönetimlerin Kurumsal Yapısı . 205

Amerika Birleşik Devletleri: Porto Riko . 205

Kanada: Nunavut ve Quebec . 209

Belçika: Flamanlar ve Valonlar . 212

Merkezi Yönetim ile Özerk Yönetim İlişkisi 216

Amerika Birleşik Devletleri: Porto Riko . 216

Kanada: Nunavut ve Quebec . 218

Belçika: Flamanlar ve Valonlar . 219

III. Bölgeli Devletlerde Siyasi Özerklik Uygulamaları. 220

Özerk Yönetimlerin Kuruluşu . 220

İspanya: Özerk Topluluklar Devleti 220

İtalya: Bölgeler Devleti . 231

Özerk Yönetimlerin Kurumsal Yapısı . 236

İspanya: Özerk Topluluklar Devleti 236

İtalya: Bölgeler Devleti . 244

Merkezi Yönetim ile Özerk Yönetim İlişkisi 248

İspanya: Özerk Topluluklar Devleti 248

İtalya: Bölgeler Devleti . 253

Değerlendirme 255

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

SİYASİ ÖZERKLİĞİN TEMEL ÖLÇÜTLERİ

Asli Ölçütler . 264

Coğrafi Bölge Esasına Göre Örgütlenme 264

Egemenlik Yetkilerinin Paylaşımı 270

Siyasi Özerklik ve Egemenlik İlişkisi 270

Egemenlik Kavramı ve Klasik Egemenlik Anlayışı 270

Klasik Egemenlik Anlayışının Dönüşümü, Egemenlik Yetkilerinin Paylaşılması ve Siyasi Özerklik ile İlişkisi . 275

Siyasi Özerklik ile Ulus, Milliyetçilik, Ulus Devlet ve Ayrılma Hakkı İlişkisi 278

Ulus ve Etnisite/Etnik Topluluk Kavramları . 278

Ulus İnşası ve Milliyetçilik . 289

Ulus Devlet ve Ayrılma Hakkı 297

Yetki Paylaşımı Düzenlemeleri ve Yöntemleri . 308

Yetki Paylaşımına İlişkin Temel Konular . 315

Yetki Uyuşmazlığının Çözüm Yöntemleri 317

Siyasi Yöntemler . 317

Yargısal Yöntemler . 319

İçsel Kendi Kaderini Tayin Hakkı. 321

Mali Özerklik 323

Tali Ölçütler 328

Yargı Yetkisi ve Yargıya İlişkin Düzenlemelerde Siyasi Özerk Yönetimlerin Rolü . 331

Siyasi Özerk Yönetimlerin Uluslararası İlişkiler Bakımından Rolü ve Yetkileri 335

Siyasi Özerk Yönetimin Merkezi Yönetim Organlarında Temsili 341

III. Değerlendirme  343

SONUÇ  345

KAYNAKÇA . 353

ÖZGEÇMİŞ . 392