6098 Sayılı Yeni Türk Borçlar Kanunu İle Karşılaştırmalı Olarak Bağışlama Sözleşmesinin Sona Ermesi

6098 SAYILI YENİ TÜRK BORÇLAR KANUNU' NA GÖRE



6098 SAYILI YENİ TÜRK BORÇLAR KANUNU İLE KARŞILAŞTIRMALI OLARAK BAĞIŞLAMA SÖZLEŞMESİNİN SONA ERMESİ



Merve YILMAZ



- Genel Olarak Bağışlama Sözleşmesi

- Bağışalma Sözleşmesinin Hukuki İşlem İle Sona Ermesi

- Üçüncü Kişilerin Bağışlama Sözleşmesini Tamamen Veya Kısmen Hükümsüz Kılmaları



SUNUŞ................................................................................................................... v ii

ÖNSÖZ ....................................................................................................................ix

İÇİNDEKİLER...................................................................................................xiii

K ISA LTM A LA R.................................................................................................x ix

GİRİŞ.........................................................................................................................1

I. Araştırmanın Konusu ve Önemi...............................................................1

II. Araştırmanın Kapsamı ve Metodu ...........................................................3

Birinci Bölüm

GENEL OLARAK BAĞIŞLAMA

SÖZLEŞMESİ

I. BAĞIŞLAMANIN TANIMI, MAHİYETİ VE

UNSURLARI ...............................................................................................9

A. Bağışlamanın Tanımı ve Mahiyeti ....................................................9

B. Bağışlamanın Unsurları .....................................................................11

1. Kazandırıcı İşlem Niteliği...........................................................12

2. Causa Donandi ..............................................................................17

a. Hukuki Sebep (Causa) Kavramı ve Çeşitleri ..................17

b. Bağışlamanın Animus Donandi İle Yapılması................17

İÇİNDEKİLERxiv

c. İslam Hukukunda Sadaka ve Hibe Ayrımı Pia

Causa (Caritas)...................................................................... 23

3. Bağışlamanın Bir Sözleşme Niteliği Taşıması ...................... 26

a. Genel Olarak .......................................................................... 26

b. Bağışlamada Ehliyet..............................................................29

(1) Bağışlayanın Ehliyeti .....................................................29

i. Hak Ehliyeti...............................................................29

ii. Fiil Ehliyeti ............................................................... 30

(2) Bağışlananın Ehliyeti.................................................... 34

i. Hak Ehliyeti.............................................................. 34

ii. Fiil Ehliyeti ................................................................35

II. BAĞIŞLAMANIN ÇEŞİTLERİ............................................................37

A. Elden Bağışlama ...................................................................................37

1. Mahiyeti..........................................................................................37

2. Konusu ve Yapılma Tarzı.............................................................39

B. Bağışlama Sözü Verme (Bağışlama Taahhüdü)............................41

1. Mahiyeti..........................................................................................41

2. Şekli..................................................................................................43

3. Bağışlama Sözü Vermenin Yerine Getirilmesi

(Bağışlama Taahhüdünün İfası)................................................47

4. Causa Donandi İle Yapılan Vaadlerin, İlan Yoluyla

Ödül Sözü Verme (Mükafat Vaadi) ve Üçüncü

Kişinin Fiilini Taahhüt İle Karşılaştırılması......................... 50

a. Causa Donandi İle Yapılan Vaadlerin, İlan

Yoluyla Ödül Sözü Verme (Mükafat Vaadi) İle

Karşılaştırılması ................................................................... 50

b. Causa Donandi İle Yapılan Vaadlerin, Üçüncü

Kişinin Fiilini Taahhüt İle Karşılaştırılması...................53xv

İkinci Bölüm

BAĞIŞLAMA SÖZLEŞMESİNİN HUKUKİ

İŞLEM İLE SONA ERMESİ

I. BAĞIŞLAMA SÖZLEŞMESİNİN BAĞIŞLAYAN VE

BAĞIŞLANANIN ANLAŞMASI İLE SONA ERMESİ .................57

A. İkale.........................................................................................................57

B. İbra ..........................................................................................................59

II. KOŞULLU (ŞARTLI) BAĞIŞLAMADA KOŞULUN

ETKİSİ..........................................................................................................61

A. Bozucu Koşula Bağlı Bağışlama ..................................................... 66

1. Kanunun Tamamlayıcı Bir Kural İle Ölüm Bozucu

Koşuluna Bağladığı Dönemsel Edimler Şeklinde

Bağışlama .......................................................................................67

2. Özel Bir Bozucu Koşul: Bağışlayana Dönme Koşullu

Bağışlama....................................................................................... 68

3. Süreli Mülkiyet Devri Sorunu....................................................71

B. Geciktirici Koşula Bağlı Bağışlama.................................................75

1. Genel Olarak ..................................................................................75

2. Yerine Getirilmesi Bağışlayanın Ölümüne Bağlı Olan

Bağışlama........................................................................................76

III. BAĞIŞLAMA SÖZLEŞMESİNİN GERİ ALMA İLE SONA

ERMESİ....................................................................................................... 80

IV. TAKAS DEFİ............................................................................................. 82

A. Takas Kavramı ve Hukuki Niteliği................................................. 82

B. Takasın Şartları .................................................................................. 83

1. Takasın Olumlu Şartları............................................................. 83

2. Takasın Olumsuz Şartları .......................................................... 86

C. Takas Definin Bağışlama Sözleşmesi Bakımından

Hüküm ve Sonuçları........................................................................... 86

V. BAĞIŞLAMA SÖZÜ VERMEDEN (TAAHHÜDÜNDEN)

DÖNME ..................................................................................................... 88xvi

A. Yerine Getirilmiş Bağışlama Sözü Vermeden ve Elden

Bağışlamadan Dönme Sebeplerinden Birinin Varlığı................ 90

B. Bağışlayanın Parasal Durumundaki Değişiklik ...........................91

C. Bağışlayanın Ailevi Yükümlülüklerindeki Değişiklik................95

VI. YERİNE GETİRİLMİŞ BAĞIŞLAMA SÖZÜ VERMEDEN

(TAAHHÜDÜNDEN) VE ELDEN BAĞIŞLAMADAN

DÖNME...................................................................................................... 96

A. Bağışlananın, Bağışlayana ya da Yakınlarından Birine

Karşı Ağır Bir Suç İşlemesi ..............................................................101

B. Bağışlananın, Bağışlayana ya da Onun Ailesine Karşı Yasa

Gereği Yükümlü Olduğu Ödevlerine Önemli Biçimde

Uymaması........................................................................................... 103

C. Yüklemeli (Mükellefiyetli) Bağışlamadan Dönme................... 105

1. Yüklemeli Bağışlamanın Tanımı ........................................... 105

2. Yüklemeli Bağışlamanın Şekli ve Kurulması ..................... 109

3. Yüklemenin Yerine Getirilmesi ..............................................111

4. Yüklemeli Bağışlamada Yüklemenin Yerine

Getirilmesinden Kaçınma ....................................................... 112

VII. ALIŞILMIŞIN DIŞINDA (MUTAD OLMAYAN) NİŞAN

HEDİYELERİNİN GERİ İSTENMESİ ..........................................116

A. Genel Olarak Nişanlanma ...............................................................116

B. Nişanlılığın Sona Ermesi ve Sonuçları ........................................120

C. Hediye Kavramı ................................................................................ 121

D. Medeni Kanun Çerçevesinde Hediyelerin İadesi...................... 122

E. Medeni Kanun Çerçevesinde Talep Edilemeyen

Hediyelerin İadesi............................................................................. 127

F. “Başlık” Kavramı, Hukuki Niteliği ve İadesi Sorunu............... 129

VIII. EVLİLİĞİN SONA ERMESİNİN BAŞLI BAŞINA

BAĞIŞLAMADAN DÖNME SEBEBİ OLMAYIŞI...................... 132

IX. BAĞIŞLANAN TARAFINDAN SÖZLEŞMENİN SONA

ERDİRİLMESİ........................................................................................ 137

A. Bağışlananın Bağışlama Sözleşmesinden Dönmesi.................. 137xvii

B. Ayıp ve Başkalarının Malda Hak İleri Sürmesi (Zapt)

Halinde Durum................................................................................. 140

1. Ayıp Halinde Durum................................................................ 140

2. Başkalarının Malda Hak İleri Sürmesi (Zapt) Halinde

Durum.......................................................................................... 143

3. Bağışlanana Alacaklının Tercih Edilip Edilmemesi

Sorunu .......................................................................................... 146

X. İRADE BOZUKLUĞU HALLERİ.................................................... 149

Üçüncü Bölüm

ÜÇÜNCÜ KİŞİLERİN BAĞIŞLAMA

SÖZLEŞMESİNİ TAMAMEN VEYA KISMEN

HÜKÜMSÜZ KILMALARI

I. SINIRLI EHLİYETSİZİN YASAL TEMSİLCİSİNİN

BAĞIŞLAMAYI REDDİ....................................................................... 160

II. VASİNİN BAĞIŞLAMA SÖZLEŞMESİNİ İPTALİ.................... 164

III. ALACAKLININ BAĞIŞLAMA SÖZLEŞMESİNİ İPTALİ .......170

A. İcra ve İflas Kanununa Göre İptal Davası ....................................170

1. Genel Olarak İptal Davası.........................................................170

2. İptal Davasında Süre Sorunu....................................................174

3. Muvazaalı İşlemler Bakımından İptal Davası ......................175

a. Borçlunun Bir Yakınıyla Yaptığı İvazlı Tasarruflar......176

b. İvazlı Bir Tasarrufun Edimleri Arasında

Dengesizlik Bulunması...................................................... 177

B. 6183 Sayılı Kanuna Göre İptal Davası ......................................... 179

C. Bağışlama Sözü Verenin (Taahhüt Edenin) Ödeme

Güçsüzlüğüne Düşmesi ve Bağışlamanın İptal Sorunu........... 184

IV. TENKİS..................................................................................................... 188

A. Tenkis Kavramı ve Hukuki Niteliği ............................................. 188

B. Tenkis Davasının Tarafları, Açılma Süresi ile Yetkili ve

Görevli Mahkeme ............................................................................. 190xviii

1. Tenkis Davasının Tarafları...................................................... 190

2. Tenkis Davasının Açılma Süresi............................................. 192

3. Yetkili ve Görevli Mahkeme.................................................... 193

C. Mirasbırakanın Tenkise Tabi Tasarrufları ................................. 194

D. Mirasbırakanın Dönme Hakkını Saklı Tuttuğu

Bağışlamalar....................................................................................... 194

E. Mirasbırakanın Dönme Hakkını Saklı Tutmadığı

Bağışlamalar....................................................................................... 197

1. Mirasbırakanın Ölümünden Önceki Bir Yıl İçerisinde

Yapmış Olduğu Bağışlamalar.................................................. 197

2. Mirasbırakanın Ölümünden Önceki Bir Yıl Dışında

Yapmış Olduğu Bağışlamalar..................................................200

F. Karma Bağışlamalar.........................................................................202

V. MAL REJİMİ TASFİYESİNDEKİ ÖZEL DURUM.................... 210

A. Genel Olarak ...................................................................................... 210

B. Emin Sıfatıyla Zilyedden Alınan Malın Üçüncü Kişiye

Devriyle Mal Rejiminin Tasfiyesindeki Özel Durumun

Karşılaştırılması.................................................................................214

SONUÇ................................................................................................................ 221

I. Varılan Genel Sonuçlar........................................................................... 221

II. Öneriler......................................................................................................235

KAYNAKÇA ...................................................................................................... 239