Avukatlık Sözleşmesinde Ücret

Av. Metin POLAT

İÇİNDEKİLER
ÖZET VII
ABSTRACT IX
İÇİNDEKİLER . XI
KISALTMALAR CETVELİ XVII
GİRİŞ
BİRİNCİ BÖLÜM
GENEL OLARAK AVUKATLIK SÖZLEŞMESİ
I. AVUKATLIK SÖZLEŞMESİNİN TANIMI UNSURLARI VE HUKUKİ NİTELİĞİ. 3
A. Genel Olarak 3
B. Tanımı . 5
C. Unsurları 7
1. Belirli Bir Hukuki Yardım 7
2. Ücret 9
3. Bağımlılık . 11
D. Hukuki Niteliği . 13
1. Her İki Tarafa Borç Yükleyen Bir Sözleşme Olması 13
2. Ücret Karşılığı Yapılan İvazlı Sözleşme Olması. 13
3. Kendine Özgü Kuralları Olan – Sui Generis – Türde Sözleşme Olması 14
4. Tekel Hakkına Sahip Kişilerce Yapılabilecek Sözleşme Olması . 16
II. AVUKATLIK SÖZLEŞMESİNİN KURULMASI . 18
A. Avukatlık Sözleşmesinin Rızai Akit Oluşu 18
B. Avukatlık Sözleşmesinde Şekil Serbestisi 19
C. Sözleşme Yapma Zorunluluğu . 22
1. Genel Prensip: Sözleşme Özgürlüğü 22
2. Sözleşme Özgürlüğü Prensibi Işığında Avukatlık Mesleği 23
3. Kural: İşin Kabulü Zorunluluğu Olmaması . 24
D. Avukat Yönünden Avukatlık Sözleşmesi Kurma Zorunluluğu 26
1. İşi İki Avukat Tarafından Reddedilen İş Sahibi İçin Baro Başkanı
Tarafından Avukat Tayini. 26
2. Adli Yardım 28
XII İçindekiler
3. Mesleki Dayanışma Amaçlı Olarak Baro Başkanı Tarafından Avukat
Tayini . 28
III. AVUKATLIK SÖZLEŞMESİNİN DİĞER İŞ GÖRME SÖZLEŞMELERİYLE
KARŞILAŞTIRILMASI . 29
A. Genel Olarak 29
B. Adi Vekalet 30
C. Eser Sözleşmesi . 33
D. Hizmet Sözleşmesi. 34
İKİNCİ BÖLÜM
AVUKATLIK SÖZLEŞMESİNDE TARAFLAR, TARAFLARIN HAK VE
YÜKÜMLÜLÜKLERİ, AVUKATLIK SÖZLEŞMESİNİN SONA ERMESİ
I. AVUKATLIK SÖZLEŞMESİNDE TARAFLAR . 37
A. Avukat . 37
1. Genel Olarak 37
2. Serbest Çalışan Avukat 38
3. Bir Avukat Yanında Çalışan Avukat 39
4. İş Sahibinin Yanında Ücretli Olarak Çalışan (İşçi) Avukat. 40
5. Müşavir Avukat . 41
6. Kamu Kurumunda Çalışan (Memur) Avukat 42
7. Avukat Ortaklığında Çalışan Avukat 43
8. Sürekli Avukatlık Sözleşmesinin Tarafı Olan Avukat 44
B. İş Sahibi (Müvekkil) . 46
II. AVUKATLIK SÖZLEŞMESİNDE TARAFLARIN HAK VE YÜKÜMLÜLÜKLERİ 46
A. Genel Olarak 46
B. Avukatın Yükümlülükleri . 48
1. Avukatlık Sözleşmesinden Kaynaklanan Yükümlülükleri . 48
a. Özen Yükümlülüğü 48
b. Aydınlatma ve Sadakat Yükümlülüğü 50
c. Sır Saklama Yükümlülüğü 51
d. Tazminat Ödeme Yükümlülüğü . 53
e. İş ile İlgili Verilen Talimatlara Uyma Yükümlülüğü 54
2. Avukatın Kanun'dan Kaynaklanan Yükümlülükleri 55
a. İşi Şahsen Yerine Getirme ve İşi Sonuna Kadar Takip Etme
Yükümlülüğü 55
b. Dosya Tutma ve Evrak İade Etme Yükümlülüğü 56
İçindekiler XIII
c. Uygun Olmayan Zamanda Vekaletten Kaçınmama Yükümlülüğü . 57
d. Baroya Tabi Olma ve Büro Edinme Yükümlülüğü 58
e. İşi Reddetme ve Reddettiği İşi Bildirme Yükümlülüğü. 60
f. Diğer Yükümlülükleri . 61
C. İş Sahibinin Yükümlülükleri . 62
1. Ücret Ödeme Yükümlülüğü . 62
2. Avans ve Masraf Ödeme Yükümlülüğü . 64
3. Avukatın Zararını Tazmin Yükümlülüğü. 66
4. Avukata İş ile İlgili Yardım Yükümlülüğü 68
D. Avukatın Kanun'dan Doğan Hakları. 68
1. Savunma Dokunulmazlığı Hakkı 68
2. Dosya İnceleme ve Dosyadan Örnek Alma Hakkı 70
3. Örnek Çıkarma ve Tebligat Yapma Hakkı 71
4. Tanıklıktan Çekinme ve Duruşmayı Terk Etme Hakkı 73
5. Teklif Olunan İşi Reddetme Hakkı . 75
6. Uzlaşma Sağlama Hakkı. 76
III. AVUKATLIK SÖZLEŞMESİNİN SONA ERMESİ 78
A. Genel Olarak 78
B. Avukatlık Sözleşmesi İle Yüklenen İşin Görülmüş Olması veya Sürenin
Dolması . 79
C. İstifa ve Azil . 81
D. Avukatın veya Müvekkilin Ölümü 84
1. Avukatın Ölümü. 84
2. Müvekkilin Ölümü . 85
3. Ölüme Benzeyen Haller. 86
E. Tarafların Ehliyetini Yitirmesi 87
F. Müvekkilin İflası 88
G. Avukatın Şahsında Ortaya Çıkan Diğer Sebepler. 89
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
AVUKATLIK SÖZLEŞMESİNDE ÜCRETİN TESPİT YÖNTEMLERİ VE
ÜCRET UYUŞMAZLIKLARININ ÇÖZÜM YÖNTEMİ
I. AVUKATLIK SÖZLEŞMESİNDE ÜCRETİN TESPİT YÖNTEMLERİ 91
A. Geniş Anlamda Ücret ve Avukatlık Ücreti . 91
1. Geniş Anlamda Ücret 91
XIV İçindekiler
2. Avukatlık Ücreti . 92
a. Tarihi Süreçte Avukatlık Ücreti 93
b. Günümüz Pozitif Hukukunda Avukatlık Ücreti 94
B. Avukatlık Ücretinin Tespiti Yöntemleri 95
1. Yazılı Sözleşme Bulunmasında Ücret. 95
a. Maktu Ücret 96
b. Nisbi Ücret. 97
2. Yazılı Sözleşme Bulunmamasında Ücret 98
3. Diğer Ücretler 99
II. AVUKATLIK ÜCRETİNİN KARARLAŞTIRILMASI 102
A. Kural (Serbestçe Kararlaştırılması) 102
B. Yabancı Para Üzerinden ve Ayni Şeylerden Avukatlık Ücreti
Kararlaştırılıp Kararlaştırılamayacağı. 103
C. Avukatlık Ücretine İlişkin Sınırlamalar. 106
1. Ücretin Belirli Bir İşle Sınırlanması. 106
2. Ücretsiz Dava Alınmaması ve İstisnası. 107
3. Ücretin Taban Miktarın Altına İnmemesi 110
4. Ücretin Tavan Miktarını Aşmaması . 112
5. Kadastro Kanunundaki Sınırlamalar 114
6. Kamulaştırma Kanunundaki Sınırlamalar 115
III. ÜCRET ANLAŞMALARINA İLİŞKİN BAZI YASAKLAR . 117
A. Genel Olarak 117
B. Dava Sonucuna Katılma Yasağı (Hasılı Davaya İştirak Yasağı) 117
C. İhtilaflı Şeyin Avukata Ücret Olarak Devri Yasağı (Çekişmeli Hakları
Edinme Yasağı) 121
D. Başarıya Göre Ücret Kararlaştırılıp Kararlaştırılamayacağı 123
IV. AVUKATLIK ÜCRETİNE İLİŞKİN ÇEŞİTLİ SORUNLAR 126
A. Genel Olarak 126
B. Avukatlık Ücretinin Devrinin Mümkün Olup Olmadığı 126
C. Avukatlık Ücretinin Takasının Mümkün Olup Olmadığı. 128
D. Ücret Alacağı Dolayısıyla Avukatın Hapis Hakkı. 130
1. Genel Olarak Hapis Hakkı 130
2. Avukatlık Kanunu'na Göre Avukatın Hapis Hakkı 131
3. Avukatın Hapis Hakkın Kullanabilmesinin Avukatlık Kanunu'ndan
Doğan Şartları 136
a. Ücretin Muaccel Olması 136
İçindekiler XV
b. Hapis Hakkını Ahz-u Kabz Yetkisine Dayanarak Kullanması. 136
c. Hapis Hakkının Sadece Ücret ve Giderler Bakımından Geçerli
Olması . 137
d. Hapis Hakkını Kullanırken Yalnızca Alacağıyla Orantılı Şekilde
Kullanması . 137
4. Avukatın Hapis Hakkını Kullanabilmesi İçin T.B.B. Tarafından
Getirilmiş Şartlar . 137
a. Hapis Hakkının Kullanıldığının Yazılı Olarak İş Sahibine
Bildirilmesi. 138
b. Hapis Hakkının Hangi İş Dolayısıyla Kullanıldığının Bildirilmesi . 138
E. Avukatlık Ücretinin Rüçhanlı Alacak Olması 139
1. Genel Olarak 139
2. Rüçhan Hakkının Kullanılmasında Usül . 141
3. Mirasçıların Rüçhan Hakkı. 143
F. Ücret Dolayısıyla Müteselsil Sorumluluk. 144
G. Sulh Halinde veya Takipsiz Bırakılan İşlerde Avukatlık Ücretinin Durumu . 146
H. Usul ve Yasaya Uygun Tevkilde Ücret . 151
1. Genel Olarak Tevkil Yetkisi 151
2. Avukatın Tevkil Yetkisi. 153
3. Tevkil Eden ve Tevkil Edilen Avukatın Sorumluluğu 155
4. Tevkil Dolayısıyla Avukatlık Ücreti. 158
I. İş Sahibinin İşi Başkasına Vermesinde Avukatlık Ücreti. 160
J. Davadan Feragat ve Davayı Kabul Halinde Avukatlık Ücreti . 166
K. Mahkemelerde Hükmedilen Avukatlık Ücretinin Kimin Adına
Hükmedileceği ve Kime Ait Olacağı. 170
L. Avukatın Azil ve İstifasında Avukatlık Ücreti . 174
1. Genel Olarak Azil ve İstifa 174
2. Avukatın Haklı Sebeple İstifası Durumunda Avukatlık Ücreti 175
3. Avukatın Haksız Sebeple İstifa Etmesi Durumunda Avukatlık Ücreti . 177
4. Avukatın Haklı Sebeple Azli Durumunda Avukatlık Ücreti. 178
5. Avukatın Haksız Azledilmesi Durumunda Avukatlık Ücreti 182
V. AVUKATLIK ÜCRETİNİN MUACCELİYETİ, AVUKATLIK ÜCRET ALACAĞINDA FAİZ
VE AVUKATLIK ÜCRETİNDE ZAMANAŞIMI 185
A. Avukatlık Ücretinin Muacceliyeti 185
B. Avukatlık Ücret Alacağında Faiz 187
C. Avukatlık Ücretinde Zamanaşımı. 190
XVI İçindekiler
VI. AVUKATLIK SÖZLEŞMESİNDEN DOĞAN UYUŞMAZLIKLARIN ÇÖZÜMÜ VE
BARO HAKEM KURULLARI . 193
A. Avukatlık Sözleşmesinden Doğan Uyuşmazlıklar. 193
1. Genel Olarak 193
2. Ücret Sözleşmesinden Doğan Uyuşmazlıklar 194
a. Ücret Sözleşmesinden Doğan Uyuşmazlıklar ve Çözüm Yöntemi 194
b. Ücret Sözleşmesinden Doğan Uyuşmazlıklarda Görevli Mahkeme . 197
c. Ücret Sözleşmesinden Doğan Uyuşmazlıklarda Yetkili Mahkeme. 200
B. Avukatlık Ücreti Dışında Doğan Uyuşmazlıkların Çözümü. 201
C. Ücret Uyuşmazlıklarının Hakem Eliyle Çözülmesi 202
1. Anayasa Mahkemesi'nin Av. K. m. 167'yi İptal Etmesinden Önceki
Durum . 202
2. Anayasa Mahkemesi'nin Av. K. m. 167'yi İptal Etmesinden Sonraki
Durum . 205
SONUÇ .209
KAYNAKÇA.213