Bankacılıkta Uluslararası Ekonomik Yaptırımlar

Prof. Dr. Murat BALCI

Av. Emre YEŞİLKAYA

İÇİNDEKİLER

İÇİNDEKİLER  5

KISALTMALAR . 9

BİRİNCİ BÖLÜM

ULUSLARARASI BANKACILIK İŞLEMLERİNİN KAYNAĞI: ULUSLARARASI

TİCARET  11

Uluslararası Ticaret Kavramı 11

Uluslararası Ticarette Teslim ve Ödeme Şekilleri 12

Uluslararası Ticarette Teslim Şekilleri. 12

Tüm Taşıma Türlerini Kapsayan Teslim Şekilleri 14

(1) EXW (Ex Works, Satıcının İşyerinde Teslim)  14

(2) FCA (Free Carrier, Taşıyıcıya Masrafsız Teslim). 15

(3) CPT (Carrige Paid To, Taşıma Ücreti Ödenmiş Olarak

Teslim). 15

(4) CIP (Carriage and Insurance Paid To, Taşıma ve Sigorta

Bedeli Ödenmiş Olarak Teslim). 16

(5) DAP (Delivered at Place, Belirlenen Yerde Teslim) . 16

(6) DPU (Delivered at Place Unloaded, Belirlenen Yerde

Boşaltılmış Teslim)  16

(7) DDP (Delivered Duty Paid, Gümrük Resmi Ödenmiş Olarak

Teslim). 17

Deniz ve İç Su Taşıma Türlerini Kapsayan Teslim Şekilleri . 17

(1) FAS (Free Alongside Ship, Gemi Doğrultusunda Masrafsız

Teslim). 17

(2) FOB (Free on Board, Gemide Masrafsız Teslim). 18

(3) CFR (Cost and Freight, Masraflar ve Navlun Ödenmiş

Olarak Gemide Teslim) 18

(4) CIF (Cost, Insurance and Freight, Masraflar, Sigorta ve

Navlun Ödenmiş Olarak Gemide Teslim)  19

Uluslararası Ticarette Ödeme Şekilleri . 19

Peşin Ödeme 20

Kabul Kredili Ödeme 21

Mal Mukabili Ödeme . 22

Vesaik Mukabili Ödeme . 22

(1) Tanımı . 22

6 İçindekiler

(2) Tarafları ve İşleyişi . 23

(3) Bankaların Yükümlülükleri. 25

Akreditif 26

(1) Tanımı 26

(2) Fonksiyonları . 27

(3) Tarafları ve İşleyişi . 28

(4) Bankaların Yükümlülükleri. 30

(5) Akreditif Türleri . 32

(a) Dönülebilir Akreditif (Revocable Letter of Credit) 32

(b) Dönülemez Akreditif (Irrevocable Letter of Credit)33

(c) Teyitli Akreditif (Confirmed Letter of Credit) 33

(d) Teyitsiz Akreditif (Unconfirmeden Letter of Credit) .33

(e) Rotatif Akreditif (Revolving Letter of Credit) 34

(f) Devredilebilir Akreditif (Transferable Letter of Credit) 34

(g) Ödenmesi Ertelenmiş Akreditif (Deferred Payment

Letter of Credit)  35

(h) Kırmızı Kayıtlı (Red Clause) Akreditif. 35

(i) Yeşil Kayıtlı (Green Clause) Akreditif. 36

(j) Karşılıklı Akreditif (Back to Back Letter of Credit). 36

(k) Teminat Akreditifi (Standby Letter of Credit) . 37

ULUSLARARASI BANKACILIK.38

Uluslararası Bankacılık Kavramı . 38

Uluslararası Bankacılık İşlemleri 38

Uluslararası Fon Transferi . 39

SWIFT Sistemi. 39

Uluslararası Nakit Transfer Sistemleri 47

Uluslararası Mevduat Kabulü ve Kredi Verme 47

Uluslararası Döviz İşlemleri . 47

Danışmanlık ve Yönetim Hizmetleri 49

Mali Değer İçeren Evrakların Tahsilatı ve Ödenmesi 49

Diğer Hizmetler . 49

Uluslararası Bankacılıkta Örgütlenme Modelleri . 50

Temsilcilikler . 50

Şubeler 51

Konsorsiyum Bankaları 51

Kıyı Bankacılığı. 52

Muhabir Bankacılık . 52

İçindekiler 7

İKİNCİ BÖLÜM

ULUSLARARASI EKONOMİK YAPTIRIMLAR . 55

Kavramsal Çerçeve 55

Yaptırım 55

Karşı Önlem 56

Misilleme 57

Ambargo ve Boykot 58

Abluka. 58

Ekonomik Yaptırımlar . 58

Ekonomik Yaptırımların Tarihi Gelişimi . 59

1. Dünya Savaşı Öncesi Ekonomik Yaptırım Uygulamaları 59

1. Dünya Savaşı ve Sonrasında Ekonomik Yaptırım Uygulamaları 60

2. Dünya Savaşı ve Sonrası Ekonomik Yaptırım Uygulamaları 62

Yakın Dönem Ekonomik Yaptırım Uygulamaları ve Türkiye 64

Ekonomik Yaptırımların Sınıflandırılması 68

Taraflarına Göre Ekonomik Yaptırımlar 68

İçeriğine Göre Ekonomik Yaptırımlar 69

Kapsamına Göre Ekonomik Yaptırımlar 72

Yöneldiği Kişilere Göre Ekonomik Yaptırımlar 74

Ekonomik Yaptırımların Etkileri ve Etkinliği. 76

Ekonomik Yaptırım Uygulayıcıları 79

Birleşmiş Milletler. 80

Birleşmiş Milletlerin Yaptırım Kararları ve Hukuki Dayanağı . 80

BMGK’nın Ekonomik Yaptırım Kararlarının Sınırları. 85

BM’nin Teşkilat Yapısı 87

(1) Genel Kurul . 87

(2) Güvenlik Konseyi. 88

(a) Güvenlik Konsey’inde Karar Alma Süreci ve Veto

Sorunu 89

(b) BMGK Yaptırım Kararlarının Uygulanması 91

(c) BMGK Yaptırım Kararlarında Listeleme ve Çıkarma

Prosedürü. 92

Odak Nokta (Focal Point). 95

Ombudsperson 97

(3) Uluslararası Adalet Divanı. 100

BMGK Yaptırım Kararlarının Yargısal Denetimi 102

Amerika Birleşik Devletleri . 106

ABD’nin Yaptırım Kararları ve Hukuki Dayanağı. 107

8 İçindekiler

(1) Düşmanla Ticaret Yasası (Trading with the Enemy Act -

TWEA) 108

(2) Ulusal Acil Durumlar Yasası (National Emergency Act -

NEA). 110

(3) Uluslararası Acil Ekonomik Güçler Yasası (International

Emergency Economic Power Act - IEEPA) . 110

(4) İhracat Kontrol Yasası (Export Control Act - ECA) 113

(5) İhracat Yönetim Yasası (Export Administration Act - EAA) 114

(6) İhracat Kontrolleri Yasası (Export Controls Act – ECA)  116

(7) Küresel Magnitsky Yasası (Global Magnitsky Act – GMA) .117

(8) Amerika’nın Hasımlarıyla Yaptırımlar Yoluyla Mücadele

Yasası (Countering America’s Adversaries Through

Sanctions Act - CAATSA)  120

ABD’nin Teşkilat Yapısı . 125

(1) Kongre ve Başkan  125

(2) Sanayi ve Güvenlik Bürosu (Bureau of Industry and

Security - BIS). 126

(3) Yabancı Varlıkların Kontrolü Ofisi (The Office of Foreign

Assets Control - OFAC). 127

ABD Yaptırım Uygulamaları 129

OFAC Yaptırım Kriterleri ve Cezalar 134

ABD Yaptırımlarına Uyum. 142

Avrupa Birliği. 146

AB’nin Yaptırım Kararları ve Hukuki Dayanağı . 147

(1) Roma Antlaşması. 147

(2) Avrupa Tek Senedi. 148

(3) Maastricht Antlaşması. 148

(4) Lizbon Antlaşması 149

AB’nin Teşkilat Yapısı 153

(1) Konsey . 153

(2) Komisyon . 154

(3) Avrupa Parlamentosu 154

AB Yaptırım Uygulamaları 154

SONUÇ.161

KAYNAKÇA.163