Soybağı Davalarında Usule İlişkin Hükümler

Murat UYUMAZ

• BİRİNCİ BÖLÜM
• SOYBAĞI KAVRAMI VE SOYBAĞI DAVALARI
• I. -SOYBAĞI KAVRAMI VE TÜRLERİ-3
• A. -Genel Olarak Soybağı Kavramı-3
• B. -Soybağının Türleri-5
• 1. -Genel Olarak-5
• 2. -Eski Medeni Kanun Döneminde Söz Konusu Olan Sahih Nesep Sahih Olmayan Nesep Ayrımı-6
• a)-Sahih Nesep-6
• b)-Sahih Olmayan Nesep-7
• 3. -Doğal Soybağı - Hukuki Soybağı-8
• a)-Doğal Soybağı-8
• b)-Hukuki Soybağı-8
• II. -SOYBAĞI DAVALARI VE BU DAVALARIN MADDİ HUKUK BAKIMINDAN İNCELENMESİ-11
• A. -Soybağı Davalarının Türleri-12
• 1. -Soybağının Reddi Davası-12
• a)-Davanın Konusu-12
• b)-Soybağının Reddi Halleri-15
• (1)-Çocuğun Ana Rahmine Evlilik İçinde Düşmüş Olması-15
• (2)-Çocuğun Ana Rahmine Evlilikten Önce veya Ayrılık Sırasında Düşmüş Olması-17
• c)-Soybağının Reddi Kararı ve Sonuçları-18
• 2. -Sonradan Evlenmeyle Kurulan Soybağına İtiraz Davası-22
• a)-Genel Olarak Sonradan Evlenmeyle Soybağının Kurulması-22
• b)-Bildirim Yükümlülüğü-25
• c)-Sonradan Evlenmeyle Soybağının Kurulmasının Sonuçları-27
• d)-Sonradan Evlenmeyle Kurulan Soybağına İtiraz-29
• e)-Sonradan Evlenmeyle Kurulan Soybağına İtiraz Davasının Sonuçları-31
• 3. -Tanımanın İptali Davası-32
• a)-Genel Olarak Tanıma Kavramı ve Niteliği-32
• b)-Tanımanın İptali Davasının Şartları-38
• (1)-Geçerli Bir Tanımanın Bulunması-38
• (2)-Tanımanın İptali Davasının Kanunda Öngörülen Kişilerce Açılması-40
• c)-Tanımanın İptali Davasının Türleri-40
• (1)-Tanımanın Tanıyanın İrade Sakatlığı Sebebiyle İptali-40
• (a)-Yanılma-41
• (b)-Aldatma-42
• (c)-Korkutma-42
• (2)-Tanıyanın Çocuğun Genetik Babası Olmaması Nedeniyle İptali-43
• d)-Tanımanın İptali Kararının Sonuçları-43
• 4. -Babalık Davası-45
• a)-Genel Olarak-45
• b)-Babalık Hükmünün Sonuçları-48
• (1)-Çocuk Bakımından Sonuçları-49
• (a)-Soybağının Kurulması-49
• (b)-Çocuk Lehine Nafaka-49
• (2)-Ana Bakımından Sonuçları-51
• (a)-Ana Lehine Nakdi Ödeme-52
• (i)-Doğum Giderleri-53
• (ii)-Geçim Giderleri-54
• (iii)-Gebeliğin ve Doğumun Gerektirdiği Diğer Giderler-54
• (b)-Manevi Tazminat-54
• 5. -Evlâtlık İlişkisinin Kaldırılması Davası-56
• a)-Evlâtlık İlişkisinin Kaldırılmasının Sebepleri-56
• (1)-Evlâtlık İlişkisinin Kurulmasında Rızası Gereken Kişilerin Rızalarının Alınmaması-56
• (2)-Diğer Noksanlıklar-57
• b)-Evlâtlık İlişkisinin Kaldırılmasının Sonuçları-57
• B. -Soybağı Davalarında Hak Düşürücü Süreler-58
• 1. -Genel Olarak-58
• 2. -Soybağının Reddi Davasında Hak Düşürücü Süreler-59
• a)-Genel Olarak-59
• b)-Dava Açma Süresinin Dolmasından Önce Kocanın Dava Hakkının Düşmesi-62
• c. -Ek Süre Tanınması-63
• 3. -Sonradan Evlenmeyle Kurulan Soybağına İtiraz Davasında Hak Düşürücü Süreler-64
• 4. -Tanımanın İptali Davasında Hak Düşürücü Süreler-65
• 5. -Babalık Davasında Hak Düşürücü Süreler-66
• a. -Genel Olarak-66
• b. -Ek Süre Tanınması-68
• 6. -Evlâtlık İlişkisinin Kaldırılması Davasında Hak Düşürücü Süreler-69
• İKİNCİ BÖLÜM
• SOYBAĞI DAVALARINDA USULE İLİŞKİN ÖZELLİKLER
• I. -SOYBAĞI DAVALARININ NİTELİĞİ-71
• II. -SOYBAĞI DAVALARINDA GÖREV VE YETKİ-75
• A. -Soybağı Davalarında Görevli Mahkeme-75
• B. -Soybağı Davalarında Yetkili Mahkeme-78
• III. -SOYBAĞI DAVALARINDA TARAFLAR-81
• A. -Soybağının Reddi Davasında Taraflar-81
• 1. -Davacılar-81
• a)-Koca-82
• b)-Çocuk-84
• c)-Diğer İlgililer-86
• (1)-Kocanın Altsoyu, Ana ve Babası-87
• (2)-Gerçek Baba Olduğunu İddia Eden Kişi-88
• 2. -Davalılar-89
• a)-Ana ve Çocuk-90
• b)-Ana ve Koca-91
• c)-Ana, Koca ve Çocuk-92
• B. -Sonradan Evlenmeyle Kurulan Soybağına İtiraz Davasında Taraflar-92
• 1. -Davacılar-92
• a)-Ana ve Babanın Yasal Mirasçıları-93
• b)-Çocuk ve Çocuğun Altsoyu-94
• c)-Cumhuriyet Savcısı-94
• 2. -Davalılar-95
• C. -Tanımanın İptali Davasında Taraflar-95
• 1. -Davacılar-95
• a)-Tanıyan-96
• b)-Diğer İlgililer-96
• 2. -Davalılar-97
• a)-Ana ve Çocuk-97
• b)-Tanıyan veya Mirasçıları-97
• D. -Babalık Davasında Taraflar-98
• 1. -Davacılar-98
• a)-Ana-99
• b)-Çocuk-100
• c)-Ana ve Çocuğun Mirasçıları-101
• 2. -Davalılar-103
• a)-Baba-103
• b)-Babanın Mirasçıları-104
• E. -Evlâtlık İlişkisinin Kaldırılması Davasında Taraflar-105
• 1. -Davacılar-105
• 2. -Davalılar-105
• IV. -SOYBAĞI DAVALARINDA DAVA ARKADAŞLIĞI-106
• A. -Genel Olarak Dava Arkadaşlığı Kavramı-106
• 1. -İhtiyari Dava Arkadaşlığı-107
• 2. -Mecburi Dava Arkadaşlığı-108
• a)-Maddi Bakımdan Mecburi Dava Arkadaşlığı-109
• b)-Şekli Bakımdan Mecburi Dava Arkadaşlığı-110
• B. -Soybağı Davalarında Dava Arkadaşlığının Görünümü-111
• 1. -Soybağının Reddi Davasında Dava Arkadaşlığı-111
• 2. -Sonradan Evlenmeyle Kurulan Soybağına İtiraz Davasında Dava Arkadaşlığı-112
• 3. -Tanımanın İptali Davasında Dava Arkadaşlığı-113
• 4. -Babalık Davasında Dava Arkadaşlığı-113
• 5. -Evlâtlık İlişkisinin Kaldırılması Davasında Dava Arkadaşlığı-114
• V. -SOYBAĞI DAVALARINDA USULE İLİŞKİN DİĞER DURUMLAR-114
• A. -Genel Olarak-114
• B. -Soybağı Davalarının Kamu Düzeni İle İlişkisi ve Kamu Yararı Niteliği-114
• 1. -Genel Olarak-114
• 2. -Soybağı Davalarının Kamu Düzeni İle Olan İlişkisinin ve Kamu Yararı Niteliğinin Sonuçları-117
• C. -Soybağı Davalarının Yargılamaya Hâkim İlkeler Bakımından Görünümü-118
• 1. -Soybağı Davalarında Re’sen Harekete Geçme İlkesi-119
• 2. -Soybağı Davalarında Re’sen Araştırma İlkesi-121
• a)-Genel Olarak-121
• b)-Re’sen Araştırma İlkesinin Soybağı Davalarında Uygulama Alanı-123
• c)-Soybağı Davalarında Re’sen Araştırma İlkesinin Uygulanmasının Sonuçları-124
• (1)-İkinci Tanık Listesi Verme Yasağının Uygulanmaması-124
• (2)-Yargılama Giderlerinin Devlet Hazinesinden Ödenmesi-125
• (3)-Delil Sözleşmesinin Hâkimi Bağlamaması-125
• (4)-İkrarın Hâkimi Bağlamaması-126
• (5)-Tarafların İsticvap Edilememesi-126
• (6)-Yemin Teklif Edilememesi-127
• (7)-İddia ve Savunmayı Değiştirme ve Genişletme Yasağının Uygulanmaması-127
• 3. -Soybağı Davalarında Aleniyet İlkesi-128
• a)-Genel Olarak-128
• b)-Soybağı Davalarında Aleniyet İlkesinin Görünümü-129
• D. -Soybağı Davalarında Davaya Son Veren Taraf İşlemleri-130
• 1. -Feragat-131
• 2. -Kabul-134
• 3. -Sulh-137
• E. -Soybağı Davalarında Alternatif Uyuşmazlık Çözüm Yöntemlerinin Uygulanıp Uygulanmayacağı-139
• 1. -Avukatlık Kanunu m. 35/A Hükmü Bakımından Durum-139
• 2. -Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu Bakımından Durum-140
• F. -Soybağı Davaları Sonucunda Alınan İlamların İcrası-141
• G. -Soybağı Davalarının Vekil Aracılığıyla Açılması-142
• ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
• SOYBAĞI DAVALARINDA İSPAT SORUNUVE KANUN YOLLARI
• I. -SOYBAĞI DAVALARINDA İSPAT VE İSPAT YÜKÜ-145
• A. -Soybağının Reddi Davasında İspat ve İspat Yükü-145
• 1. -Genel Olarak-145
• 2. -Babalık Karinesi-145
• a)-Babalık Karinesinin Kapsamı-146
• (1)-Çocuğun Evlilik İçinde Doğması-146
• (2)-Çocuğun Evlilik İçinde Ana Rahmine Düşmesi-147
• b)-Karinelerin Çakışması-148
• 3. -Babalık Karinesinin Çürütülmesi-149
• a)-Çocuğun Evlilik İçinde Ana Rahmine Düşmüş Olması Durumunda-150
• (1)-Cinsel İlişkinin İmkânsızlığının İspatı-151
• (2)-Çocuğun Kocanın Cinsel İlişkisinden Olmasının İmkânsızlığının İspatı-152
• b)-Çocuğun Evlilikten Önce veya Ayrı Yaşama Sırasında Ana Rahmine Düşmüş Olması Durumunda-153
• (1)-Çocuğun Evlilikten Önce Ana Rahmine Düşmesi-153
• (2)-Çocuğun Ayrı Yaşama Sırasında Ana Rahmine Düşmesi-154
• c)-Babalık Karinesinin Yeniden Kurulması Durumunda-154
• B. -Sonradan Evlenmeyle Kurulan Soybağına İtiraz Davasında İspat ve İspat Yükü-155
• C. -Tanımanın İptali Davasında İspat ve İspat Yükü-156
• 1. -Davanın Ana ve Çocuk Tarafından Açılması Halinde-156
• 2. -Davanın Diğer İlgililer Tarafından Açılması Halinde-157
• D. -Babalık Davasında İspat ve İspat Yükü-157
• 1. -Karine-158
• 2. -Karinenin Çürütülmesi-161
• a)-Babalığın İmkânsız Olduğu Def’i-161
• b)-Bir Başkasının Baba Olma Olasılığının Kuvvetli Olduğu Def’i-162
• E. -Evlâtlık İlişkisinin Kaldırılması Davasında İspat ve İspat Yükü-163
• II. -SOYBAĞI TESPİTİ İÇİN İNCELEME-164
• A. -Genel Olarak-164
• B. -Soybağı Testlerinin Hukuki Açıdan Değerlendirilmesi-166
• 1. -Soybağının Tespitinde Tıbbi Verilerin Kullanılması-166
• 2. -Soybağının Tespiti İçin Yapılan Tıbbi Araştırma Yöntemleri-166
• a)-Antropobiyolojik ve Kalıtımsal Yöntem-167
• b)-Kan Gruplarının İncelenmesi Yöntemi-167
• c)-DNA Analizi-169
• (1)-DNA Hakkında Genel Bilgiler-169
• (2)-Adli Bilimlerde DNA Analizi-171
• C. -Soybağının Tespiti İçin İnceleme Kararı-174
• 1. -Genel Olarak-174
• 2. -Soybağının Tespiti İçin İnceleme Kararının Şartları-175
• a)-Soybağı Davasının Bulunması-176
• b)-Gerçeğin Saptanması Açısından Zorunlu Olması-176
• c)-Bilimsel Verilere Uygun Olması-177
• d)-İncelemeye Katlanacak Kişilerin Sağlıkları Açısından Sakınca Taşımaması-178
• 3. -Soybağının Tespitinde Tarafların ve Üçüncü Kişilerin Zorunlu İncelemelere Rıza Göstermesi Zorunluluğu-180
• a)-Genel Olarak-180
• b)-Türk Medeni Kanunu m. 284 Hükmü-181
• c)-Hukuk Muhakemeleri Kanunu m. 292 Hükmü-185
• d)-Hukuk Muhakemeleri Kanunu m. 292 ve Türk Medeni Kanunu m. 284 Hükümlerinden Hangisinin Uygulanacağı-189
• 4. -Soybağının Tespiti İçin Yapılan İncelemelerin Usul Ekonomisi Bakımından Görünümü-191
• 5. -Soybağı Davalarında Tıbbi İncelemenin Yargılamanın İadesi Sebebi Olup Olmayacağı-192
• 6. -Soybağının Tespiti İçin İnceleme Kararı Verilmesi-195
• III. -SOYBAĞI DAVALARINDA VERİLEN KARARLARA KARŞI KANUN YOLLARI-197
• A. -Genel Olarak-197
• B. -Kanun Yolları-199
• 1. -Bölge Adliye Mahkemelerinin Fiilen Faaliyete Başlamasından Önceki (Mevcut) Durum-199
• a)-Temyiz-199
• b)-Karar Düzeltme-201
• c)-Yargılamanın İadesi-202
• 2. -Bölge Adliye Mahkemelerinin Fiilen Faaliyete Geçmesinden Sonraki Durum-203
• a)-İstinaf-203
• b)-Temyiz-207
• c)-Yargılamanın İadesi-212
• 3. -Kanun Yararına Temyiz-215
• a)-Mevcut Durum-215
• b)-Yürürlüğe Girecek Olan Düzenleme-215
• SONUÇ-217
• KAYNAKÇA-223