Belediye Yönetimi

Mustafa DÖNMEZ ( İçişleri Bakanlığı Mahalli İdareler Gn. Md. Şube Müdürü )

 

- Belediyelerin Görev, Yetki ve İmtiyazları

- Belediyenin Organları

- Belediyelerin Mali Yapısı

- Belediyelerde Norm Kadro Uygulaması

- Belediyelerce Stratejik Plan Hazırlanması

- Belediyelerde İhale İşleri

- Belediyelerde Taşıt Alım, Satım ve Hibe İşleri

- Büyükşehir Belediye Yönetimi

ve ilgili Mevzuat

 

İÇİNDEKİLER

ÖNSÖZ VI

 

 

GİRİŞ

TÜRKİYE'NİN YÖNETİM YAPISI İÇİNDE BELEDİYELERİN YERİ

I Yönetim Kavramı 1

A Kamu Yönetimi 3

BYönetimin Yürütme Organı İçindeki Yeri ve Önemi 4

II  Türkiye'nin Yönetim Yapısı 5

A Merkezi Yönetim  5

1. Merkez Teşkilatı 5
2. Taşra Teşkilatı 6

B Yerel Yönetimler 8

1. Yerel Yönetim Kavramı 8
2. Anayasa'da Yerel Yönetimlerle İlgili İlkeler 9
3. Yerel Yönetimlerin Özellikleri 10

BİRİNCİ KISIM BELEDİYELER

BİRİNCİ BÖLÜM

BELEDİYE YÖNETİMİNİN NİTELİĞİ, ORTAYA ÇIKIŞI VE GELİŞİMİ

I  Belediye Yönetiminin Niteliği   16

II  Belediye Yönetiminin Ortaya Çıkışı ve Varoluş Nedeni 18

III  Türkiye'de Belediyeciliğin Tarihsel Gelişimi 20

ATürkiye'de Yerel Yönetimlerin Toplumsal ve Tarihsel Temeli 20

B Belediye Teşkilatlarının Kurulması 23

4. Belediye Kurulmasını Özendiren Nedenler 35

5. Belediyelerin Sayısı 38

 

İKİNCİ BÖLÜM

BELEDİYE YÖNETİMLERİNİN KURULUŞU

1. Belediye Kurulabilmesinin Temel Koşullan 43
2. Belediye Kurulması 43

A Tek Bir Köyde Belediye Kurulması 43

B  Birkaç Köyün Birleşerek Belediye Kurması 47

C  Köylerle Muhtelif Köy Kısımlarının Birleşerek Belediye Kurması 47

Ç Bir Yerin İl veya İlçe Merkezi Olması İle Belediye Kurulması 48

D  Boş Bir Yerde Yeni Bir Yerleştirme Yapılması Suretiyle Belediye
Kurulması 48

III    Belediyelerin Birleşmeleri ve Katılmaları 48

A Belde ve Köylerin Birleşme ve Katılma Şartlan 49

B  Belde ve Köylerin Birleşme ve Katılma Yöntemleri 52

C  Belediyelerin Birleşme ve Katılmalarına İlişkin Kararların

Uygulanması 54

III Belediye Sınırları 55

A Belediye Sınırlarının Tespiti 55

B  Sınırların Kesinleşmesi 58

C  Sınır Uyuşmazlıklarının Çözümü  58

Ç Belediye Sınırları İçinde Mahalle Kurulması, Kaldırılması, Birleştirilmesi,

Adlan ile Sınırlarının Değiştirilmesi 60

D  Mücavir Alan Sınırlarının Tespiti 60

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

BELEDİYELERİN GÖREVLERİ, SORUMLULUKLARI, YETKİ VE İMTİYAZLARI

I Belediyelerin Görevleri 61

A Sağlık ve Sosyal Yardım Görevleri 62

1. Çevre Sağlığı ile İlgili Görevleri 62
2. Sağlık Tesisleri Açma ve İşletme Görevleri  70
3. Sosval Yardım Görevleri 74

B İmar ve Kentsel Alt Yapı Görevleri 76

/ İmar Görevleri 76

2. Su ve Kanalizasyon Hizmetlerine İlişkin Görevler 77

3. Coğrafi ve Kent Bilgi Sistemine ilişkin Görevler 77

4. Diğer Kentsel A it Yapı Hizmetlerine İlişkin Görevler 78

C Eğitim, Kültür ve Sporla İlgili Görevler 78

1. Eğitimle İlgili Görevler 78
2. Kültür ve Sanat Görevleri 84
3. Gençlik ve Sporla ilgili Görevleri 84

Ç Tarım ve Hayvancılıkla İlgili Görevler 87

D Ekonomi ve Ticaretle İlgili Görevler 88

E  Beldenin Düzeni ve Esenliği ile İlgili Görevler 89

1. Kolluk Görevleri 89
2. İtfaiye Görevleri 90

F  Ulaştırma Görevleri 90

G  Çeşitli Görevler 94

II  Belediyenin Sorumluluk ve Yetki Alanı 96

A Hizmetlerin Yerine Getirilmesinde Temel İlkeler 96

B   Yetki Alanı  96

III  Belediyelerin Yetki ve İmtiyazları 98

A  Belediyelerin Yetkileri 98

B  Belediyelerin İmtiyazları 155

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM BELEDİYELERİN ORGANLARI

I   Belediye Meclisi 171

A Belediye Meclisinin Oluşumu ve Seçimi 171

B  Belediye Meclisinin Toplantı ve Çalışma Usulü 182

C  Belediye Meclisi Kararlarının Kesinleşmesi ve Yürürlüğe Girmesi  199

Ç İhtisas Komisyonları 207

D  Belediye Meclisinin Görevleri 225

E  Belediye Meclisinin Feshi 260

F  Belediye Meclis Üyelerinin Mali ve Sosyal Haklan 267

G  Belediye Meclis Üyelerinin Yapamayacakları İşler  276

Ğ Belediye Meclis Üyelerinin Yargılanması 277

H Meclis Üyeliğinin Sona Ermesi 279

II   Belediye Encümeni 286

A Belediye Encümeninin Oluşumu ve Seçimi 286

B  Belediye Encümeninin Toplantı ve Çalışma Usulü 293

C  Belediye Encümeninin Görevleri 297

Ç Belediye Encümen Kararlarına İtiraz 303

D Belediye Encümen Üyelerinin Yapamayacağı İşler 303

E  Belediye Encümen Üyelerinin Özlük Haklan 304

III   Belediye Başkanı 306

A Başkanlık Sıfatının Kazanılması 306

1. Seçim 306
2. Atama 309

B Belediye Başkanının Görev ve Yetkileri  309

1   Belediye Başkanlarına Belediye Kanunu'nun 38 inci İle Verilen
Görevler            309

2 Belediye Başkanına Belediye Kanunu ile Verilen Diğer Görevler 317

3   Belediye Başkanlarına Diğer Kanun ve İlgili Mevzuatla  Verilen
Görevler            318

C  Belediye Başkanının Yetki Devri 323

Ç Belediye Başkanının Sorumlulukları  325

D Belediye Başkanlarının Özlük ve Sosyal Hakları 328

/ Belediye Başkanlarının Özlük Haklan 328

2. Belediye Başkanlarının Sosyal Hakları 340

3. Belediye Başkanlarının Memuriyet Görevinden Kaynaklanan Hakları 352

E  Belediye Başkanının Mal Bildiriminde Bulunması  355

F  Belediye Başkanının, Başkan ve Üye Olarak Katıldıkları Komisyon ve Kurul
Toplantıları  356

G   Belediye Başkanlığı ile Birleşemeyen Görevler ve Başkanların
Yapamayacağı İşler 361

Ğ Belediye Başkanının Görevden Uzaklaştırılması 367

H Belediye Başkam Hakkında Soruşturma Açılması ve Yargılama 373

I Belediye Başkanlığının Sona Ermesi 383

î Belediye Başkanının Yargı Kararıyla Görevden Düşürülmesi 393

J Belediye Başkanları Ne Ölçüde Siyaset Yapabilirler ?  396

BEŞİNCİ BÖLÜM

BELEDİYE ORGANLARI ARASINDAKİ ANLAŞMAZLIKLAR

1. Belediye Başkanı İle Encümeni Arasındaki Anlaşmazlık 397
2. Belediye Başkanı veya Belediye Encümeni İle Belediye Meclisi
   Arasındaki Anlaşmazlık 397

ALTINCI BÖLÜM BELEDİYELERİN MALİ YAPISI

I   Belediyelerin Gelirleri 398

A  Öz Gelirler 399

1 2464 Sayılı Belediye Gelirleri Kanunu ile Sağlanan Gelirler 400

2   1319 Sayılı Emlak Vergisi Kanunu İle Sağlanan Gelirler 412

B  Genel Bütçe Gelirlerinden Ayrılan Paylar    415

C  Devlet Yardımları 418

1. Maliye Bakanlığınca Yapılan Yardımlar 419
2. Bayındırlık ve İskan Bakanlığı 'nca Yapılan Yardımlar 420

D  Olağanüstü Gelirler 434

1. İç Borçlanma 434
2. Dış Borçlanma 452

3. Dış Borçlanma 471

4. Diğer Gelirler 478

II   Belediyelerin Giderleri 481

III Belediye Bütçesi  496

A Bütçenin Tanımı  496

B  Bütçe Çeşitleri  497

C  Bütçe İlkeleri 499

Ç Belediye Bütçesinin Bölümleri 500

D Bütçenin Hazırlanması 509

1. Bütçenin Hazırlanmasında Dikkat Edilecek Hususlar 509
2. Belediye Bütçesinden Ayrılması Gereken Kanuni Paylar 570

E  Bütçe Süreci 516

III  Bütçenin Görüşülmesi ve Kabulü 519

1  Bütçe Tasarısının Encümende Görüşülmesi 519

2. Bütçe Tasarısının Meclise Sunulması 519

3. Plan ve Bütçe Komisyonunun Oluşturulması ve Çalışma Usulü 520

4. Bütçe Tasarısının Mecliste Görüşülmesi 521

5. Bütçe Kararnamesi ve Bütçeyi Oluşturan Cetveller  522

6. Bütçenin Yazımı 523

7. Bütçenin Kesinleşmesi ve Yürürlüğe Girmesi 523

IV   Büyükşehir ve Büyükşehir İlçe Bütçeleri 524

V  Bütçenin Uygulanması 524

/ Ödenek Kullanımı  527

2  Bütçede Yapılabilecek Değişiklikler 527

6. Bütçe Kesin Hesabı 532

7. Geçen Yıl Bütçesinin Devamı 533

VIIIBütçenin Uygulanmasının Denetlenmesi 534

YEDİNCİ BÖLÜM

BELEDİYE TEŞKİLATI VE PERSONELİ

1. Belediye Teşkilatı 540
2. Belediye Personeli 542

A Norm Kadro  542

B  Belediye Personelinin Atanması 570

C  Sözleşmeli Personel Çalıştırılması 572

İKİNCİ KISIM BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ

BİRİNCİ BÖLÜM

BÜYÜKŞEHİR BELEDİYELERİNİN NİTELİĞİ VE ORTAYA ÇIKIŞI

1. Büyükşehir Belediyelerinin Niteliği  577
2. Büyükşehir Belediyelerinin Ortaya Çıkışı  579
3. Büyükşehir Belediyelerinin Kuruluşu 585

A Kuruluşu 585

B  Sınırları 589

İKİNCİ BÖLÜM

BÜYÜKŞEHİR BELEDİYELERİNİN GÖREV, YETKİ VE İMTİYAZLARI

I      Büyükşehir Belediyelerinin Görevleri  590

A   Büyükşehir Belediyelerinin Görevleri  590

B    İlçe Belediyelerinin Görevleri  593

2. Büyükşehir Belediyelerinin Yetki ve İmtiyazları  597

3. Büyükşehir Belediyesinde Hizmet İlişkileri ve Koordinasyonun
   Sağlanması 597

A  Altyapı Koordinasyon Merkezi 598

B  Ulaşım Koordinasyon Merkezi 602

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

BÜYÜKŞEHİR BELEDİYELERİNİN ORGANLARI

I  Büyükşehir Belediye Meclisi 606

A  Büyükşehir Belediye Meclisinin Oluşumu 606

B  Büyükşehir Belediye Meclisinin Toplantı ve Çalışma Usulü 607

C  Büyükşehir Belediye Meclisinin Görevleri 607

Ç Büyükşehir Belediye Meclisi Kararları  610

II  Büyükşehir Belediye Encümeni 617

III Büyükşehir Belediye Başkam 618

A Başkanlık Sıfatının Kazanılması 618

B  Büyükşehir Belediye Başkanının Görev ve Yetkileri 618

C  Başkanlık Sıfatının Sona Ermesi 619

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM BÜYÜKŞEHİR BELEDİYELERİNİN MALİ YAPISI

I    Büyükşehir Belediyelerinin Gelirleri 620

A  Genel Bütçe Vergi Gelirlerinden Ayrılan Paylar  620

B  Büyükşehir Belediyesi Kanunu İle Sağlanan Gelirler  621

C Mahalli İdarelere Hazine'den Yapılacak Yardımlar 622

2. Büyükşehir Belediyelerinin Giderleri 623

3. Büyükşehir Belediye Bütçesi 627

BEŞİNCİ BÖLÜM

BÜYÜKŞEHİR BELEDİYE TEŞKİLATI VE PERSONELİ

I   Büyükşehir Belediye Teşkilatı 629

A  Büyükşehir Belediyesi Norm Kadro İlke ve Standartlarının

Belirlenmesi  629

B  Büyükşehir Belediyesi Teşkilatının Oluşumu  629

II  Büyükşehir Belediye Personeli 630

ÜÇÜNCÜ KISIM ORTAK KONULAR

BİRİNCİ BÖLÜM BELEDİYELERİN İKTİSADİ TEŞEBBÜSLERİ

I   Döner Sermayeli Kuruluşlar  634

2. Birlik Kurma ve Kurulmuş Birliklere Katılma 635

3. Belediye İşletmeleri 641

4. Belediyelerce Şirket Kurulması 643

 

İKİNCİ BOLUM

BELEDİYELERCE STRATEJİK PLAN VE PERFORMANS PROGRAMI HAZIRLANMASI

1. Belediyeler ve Plân  649
2. Stratejik Plân Kavramı 649

III  Performans Programı  662

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

BELEDİYELERCE FAALİYET RAPORU HAZIRLANMASI

I  Faaliyet Raporlarının Hazırlanması 670

A Birim faaliyet raporu 670

B  İdare faaliyet raporu 671

C  Mahalli idareler genel faaliyet raporu 671

Ç Mahalli idareler genel faaliyet raporunun kapsamı 671

D Birim ve idare faaliyet raporlarının kapsamı 672

E  Birim ve idare faaliyet raporlarının şekli 673

F  Faaliyet raporunun meclise sunulması ve kamuoyuna açıklanması 677

II  Faaliyet Raporunun Yetersizliği Halinde Belediye Başkanının Görevden
Düşürülmesi 678

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

İŞYERİ AÇMA VE ÇALIŞMA RUHSATI VERİLMESİ

1. İşyeri Kavramı 679
2. İşyeri Açma Ve Çalışma Ruhsatı Verilmesine İlişkin Temel Kurallar 679

 

3. İşyerlerinde Aranacak Genel Şartlar  681

4. İşyeri Açılması 686

5. Sıhhi İşyerleri  539

6. Gayrisıhhi Müesseseler 690

VI Umuma Açık İstirahat ve Eğlence Yerleri 696

BEŞİNCİ BÖLÜM BELEDİYELERDE İHALE İŞLERİ

1. Genel Olarak 704
2. İhalelerin Genel Şartları 704

A  İhale İşlerinin Hazırlanması  704

B  İhaleye Katılımda Yeterlik Kuralları 706

C  Geçici Teminat  707

D  Tekliflerin Alınması, Değerlendirilmesi ve İhale Kararları 708

3. İhale Usulleri 709

4. İhalelerin Sözleşmeye Bağlanması  710

5. İhale İşlem Süreci 710

6. Muayene ve Kabul Komisyonun Kurulması  711

7. Belediyelerin Taşınmaz Mal Satmaları 712

8. İhale Kanunlarını Belediye Başkanlarına Getirdiği Sorumluluklar 715

ALTINCI BÖLÜM BELEDİYELERDE KAMULAŞTIRMA

1. Genel Olarak 717
2. Kamulaştırmanın Çeşitleri 717

3. Kamulaştırmanın Aşamaları 718

4. Kamulaştırma Bedelinin Tespiti ve Belediye Adına Tescili  719

5. Kamulaştırmadan Sonraki İşlemler 720

YEDİNCİ BÖLÜM

BELEDİYELERDE TAŞIT ALIM, SATIM VE BAĞIŞ İŞLERİ

I   Belediyelerin Taşıt Alımları 722

A  Taşıt Kanunu Kapsamına Giren Taşıt Alımları 722

B  Taşıt Kanun Kapsamı Dışında Kalan Taşıtların Satm Alınmaları 724

C  Kullanılmış Taşıt ve İş Makinası Alımları 724

Ç Finansal Kiralama (Leasing) Yoluyla Taşıt Edinilmesi 725

II    Belediyelerin Taşıt veya İş Makinası Kiralamaları 726

III  Belediyelerin Bağış (Hibe) Yoluyla Taşıt Edinmeleri 726

A  Yurt İçinden Taşıt ve İş Makinası Bağışı 726

B  Yurt Dışından Taşıt ve İş Makinası Bağışı 727

IV Belediyelerin Taşıt ve İş Makinası Satışları 730

A Taşıt Kanunu Kapsamına Giren Taşıtların Satışı 730

B  Taşıt Kanunu Kapsamına Girmeyen Taşıt ve İş Makinalarmm Satışı 732

C  Hurdaya Ayrılan Araçların Satışı 733

Ç Yurt Dışından Bağış Yoluyla Edinilmiş Taşıtların Satışı 735

5. Taşıt ve İş Makinası Alım ve Satımlarında Uygulanacak İhale Usulü  735

6. Belediyeye Ait Araçların Kaskd Sigorta Bedellerinin Belediye Bütçesinden
   Ödenmesi  742

VII  Belediyelerce Taşıt Kullanımında Dikkat Edilmesi Gereken Esas ve
Usuller  743

SEKİZİNCİ BÖLÜM

BELEDİYELERDE YAP-İŞLET-DEVRET MODELİ UYGULAMASI

1. Giriş  744
2. Konu İle İlgili Temel Mevzuat Hükümleri 745
3. Yap-İşlet-Devret Modeli 746

A Tanımı 746

B  Yasa Kapsamında Yaptırılabilecek Yatırım ve Hizmetler 747

C  Yap-İşlet-Devret Modelinin Aşamaları  749

IV   Yap-İşlet-Devret Modelinin Uygulanması  749

A  Uygulamaya İlişkin Esaslar 749

B  Yetki Alınması  750

C  Görevlendirmenin Yapılması (İşin İhale Edilmesi) 750

Ç Sözleşme Yapılması  753

D Süre Sonunda Tesisin Devri  757

DOKUZUNCU BÖLÜM BELEDİYELERDE İMAR İŞLERİ

1. Halihazır Haritalar 758
2. İmar Planlan  758

A İmar Planı Türleri 758

B  İmar Planı Elde Etme Şekillen 60

C  Onama İşlemi 762

Ç Askı İtiraz Süreci 764

D  Mevzi İmar Planlan 765

E  İlave İmar Planları 766

F  Revizyon İmar Planlan  766

G  İmar Planlarında Değişiklik Yapılması 766

Ğ İmar Planı Yaptırma Zomnluluğu 769

3. İfraz ve Tevhid İşleri 770

4. Arsa ve Arazi Düzenlemesi 771

V İmar Programları 776

ONÜÇÜNCÜ BÖLÜM

BELEDİYELERİN MERKEZİ YÖNETİM

KURULUŞLARIYLA İLİŞKİLERİ

I   İçişleri Bakanlığı 778

A Mahalli İdareler Genel Müdürlüğü 778

B  Teftiş Kurulu Başkanlığı 779

C  Özel İdareler ve Belediyeler Kefalet Sandığı 780

II  Çevre ve Şehircilik Bakanlığı 780

A  Çevre ve Şehircilik Bakanlığının Görevleri 780

B   Mesleki Hizmetler Genel Müdürlüğü 783

C   İller Bankası  785

3. Maliye Bakanlığı 786

4. Orman ve Su İşleri Bakanlığı  788

Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü 788

V  Toplu Konut İdaresi Başkanlığı 789

VI Diğer Bakanlıklar ve Kuruluşlar 792

ONDÖRDÜNCÜ BÖLÜM BELEDİYELERİN YURT DIŞI İLİŞKİLERİ

I Belediyelerin Yurt Dışı İlişkilerini Düzenleyen Mevzuat 793

II  Belediyelerin Yurt Dışı İlişkileri 797

A  Kardeş Şehir İlişkisi Kurma 797

B  Uluslararası Nitelikte Teşekküller Kurulması veya Bu Kuruluşlara

Katılma 799

C  Uluslararası Toplantılara Katılma 801

Ç Uluslararası Festivaller ve Davetler 801

3. Yerel Yönetim ve Belediyecilikle İlgili Uluslararası Kuruluşlar 802

4. Yurt Dışına Personel Gönderilmesi 803

ONBEŞİNCİ BÖLÜM BELEDİYE PARA CEZALARI

1. Giriş 807
2. Para Cezalarının Artırılması Yöntemi 809

III  Belediye Emir ve Yasaklarına Aykırı Hareket Edenlere Verilen

Para Cezaları 811

IV  Özel Kanunlar Uyarınca Verilen Para Cezaları 815

A  Belediye Encümenince Verilen Para Cezaları 815

B  Belediye Para Cezası Niteliğinde Olup da, Mahkemelerce Verilen

Para Cezaları 828

ONALTINCI BÖLÜM BELEDİYELERİN DENETİMİ

1. Genel Olarak Denetim 832
2. Denetim Biçimleri 833
3. İdari Vesayet Denetimi 838

A  İdari Vesayet Kavramı 838

B  Mahiyeti ve Özellikleri 840

C  Belediyeler Üzerindeki İdari Vesayetin İşleyişi 841

IV Belediyeler Üzerindeki Vesayet Yetkileri 844

A  Kararlar Üzerindeki Vesayet Yetkileri 844

B  Eylem ve İşlemler Üzerindeki Vesayet Yetkileri 850

C  Belediyelerin Organları Üzerindeki Vesayet Yetkileri 850

Ç Personel Üzerinde Vesayet Yetkileri 852

EKLER

Avrupa Y'erel Yönetimler Özerklik Şartı  855

Belediye Kanunu 863

Büyükşehir Belediyesi Kanunu 909

İl Özel İdarelerine ve Belediyelere Genel Bütçe Vergi Gelirlerinden Pay

Verilmesi Hakkında Kanun 935

Mahalli İdareler İle Mahalle Muhtarlıkları ve İhtiyar Heyetleri Seçimi

Hakkında Kanun 941

Belediye Meclisi Çalışma Yönetmeliği 962

Belediye ve Bağlı Kuruluşları İle Mahalli İdare Birlikleri Norm Kadro İlke ve

Standartlarına Dair Yönetmelik 973

Kamu İdarelerinde Stratejik Planlamaya İlişkin Usul ve Esaslar

Hakkında Yönetmelik 987

YARARLANILAN KAYNAKLAR 994