Yargıtay Kararlarıyla Koruma Tedbirleri Nedeniyle Tazminat Davası

Mustafa ERYÜZ ( Hakim )

İÇİNDEKİLER

İTHAF VE TEŞEKKÜR  3

ÖNSÖZ . 5

ÖZET  7

ABSTRACT . 9

İÇİNDEKİLER . 11

KISALTMALAR LİSTESİ  17

GİRİŞ . 19

BİRİNCİ BÖLÜM

KORUMA TEDBİRİ KAVRAMI VE

ORTAK ÖZELLİKLERİ

KORUMA TEDBİRİ KAVRAMI VE HUKUKSAL

NİTELİĞİ  21

KORUMA TEDBİRLERİNİN ORTAK ÖZELLİKLERİ . 23

2.1. Yasal Düzenleme Zorunluluğu . 24

2.2. Suç Şüpheleri  24

2.3. Geçici Nitelikte Olması. 26

2.4. Ceza Muhakemesi Süreçlerinin İşletilmesinde Araç

Olması . 27

2.5. Koruma Tedbirlerinin Gecikemezliği . 28

2.6. Belirli Makamlarca Kararlaştırılabilme  28

2.7. Koruma Tedbirlerine Başvurmada Ölçülülük İlkesi . 29

İçindekiler

12

İKİNCİ BÖLÜM

CMK'NIN 141.MADDESİ BAĞLAMINDA

TAZMİNAT TALEPLERİNE TEMEL TEŞKİL

EDEN KORUMA TEDBİRLERİ

YAKALAMA 31

1.1. Tanım, Amaç ve Hukuksal Nitelik . 31

1.2. Yakalamanın Şekli  33

1.2.1. Yakalamanın Herkesçe Yapılması  34

1.2.2. Yakalamanın Kollukça Yapılması  36

1.2.3. Yakalama Tedbirinde Olağan Usul . 37

1.3. Yakalananın Hakları . 38

GÖZALTINA ALMA 40

2.1. Tanım, Amaç ve Hukuksal Nitelik . 41

2.2. Gözaltı Tedbirine Karar Verme Yetkisi . 42

2.3. Gözaltı Tedbirinde Süre  43

2.4. Gözaltı İşlemleri ve Gözaltına Alınanın Hakları  45

TUTUKLAMA 46

3.1. Tanım, Amaç ve Hukuksal Nitelik . 47

3.2. Tutuklamanın Şartları . 48

3.2.1. Tutuklamanın Şekli Şartları  50

3.2.1.2. Sanığa Güvence Belgesi Verilmemiş Olması ve

Hâkim veya Mahkeme Kararı Olması . 51

3.2.1.3. Tutuklama Yasağı Bulunmaması . 52

3.2.1.4. Ölçülülük 53

3.2.2. Tutuklamanın Maddi Şartları  54

3.2.2.1. Kuvvetli Suç Şüphesinin Bulunması . 54

Mustafa ERYÜZ

13

3.2.2.2. Tutuklama Nedenlerinden Birinin Varlığı . 55

3.2.2.2.1. Kaçma Şüphesinin Bulunması  56

3.2.2.2.2. Delilleri Karartma Şüphesi . 58

3.2.2.2.3. Tanık, Mağdur veya Başkaları Üzerinde

Baskıda Bulunma Şüphesinin Bulunması . 59

ARAMA . 61

4.1. Tanım, Amaç ve Hukuksal Nitelik . 61

4.2. Arama Tedbirinin Şartları . 63

4.2.1. Makul Şüphenin Varlığı  64

4.2.2. Hâkim Kararı ya da Yetkili Merciin Yazılı Emrinin

Bulunması  64

ELKOYMA 66

5.1. Tanım, Amaç ve Hukuksal Nitelik . 67

5.2. ElKoyma Tedbirinin Şartları . 69

5.2.1. Şüphenin Varlığı  69

5.2.2. Hâkim Kararı veya Yetkili Merciin Yazılı Emrinin

Bulunması  70

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

KORUMA TEDBİRLERİNDEN KAYNAKLANAN

TAZMİNAT SORUMLULUĞU

TAZMİNAT KAVRAMI ve TAZMİNATIN KAPSAMI . 73

1.1. Maddi Tazminat ve Kapsamı  79

1.2. Manevi Tazminat ve Kapsamı  82

CMK’DA DÜZENLENEN TAZMİNAT NEDENLERİ . 83

2.1. Kanunda Belirtilen Koşullar Dışında Yakalanma,

Tutuklanma Veya Tutukluluğun Devamına Karar

Verilmesi (141/1-a) . 85

İçindekiler

14

2.2. Kanunda Belirtilen Gözaltı Süresi İçinde Hâkim

Önüne Çıkarılmama (141/1-b) . 86

2.3. Kanunda Belirtilen Hakları Hatırlatılmadan veya Bu

Haklardan Yararlanma İsteği Yerine Getirilmeden

Tutuklanma (141/1-c) . 87

2.4. Kanuna Uygun Tutuklandığı Halde Makul Sürede

Yargılama Merci Huzuruna Çıkarılmama ve Bu Süre

İçinde Hakkında Hüküm Verilmeme (141/1-d) 88

2.5. Kanuna Uygun Şekilde Yakalandıktan veya

Tutuklandıktan Sonra Kişinin Hakkında KYOK veya

Beraat Kararı Verilmesi (141/1-e) ve CMK 323/3.

Madde Düzenlemesi . 90

2.6. Mahkûm Olup da Gözaltı ve Tutuklukta Geçirilen

Sürenin Hükümlülük Süresinden Fazla Olması veya

İşlenen Suç İçin Kanunda Öngörülen Cezanın Sadece

Para Cezası Olması Nedeniyle Kişinin Zorunlu Olarak

Bu Cezayla Cezalandırılması (141/1-f)  92

2.7. Yakalama veya Tutuklama Nedenlerinin ve

Haklarındaki Suçlamanın Kişiye Yazıyla veya Sözle

Açıklanmaması (141/1-g) . 94

2.8. Kişinin Yakalanmasının veya Tutuklanmasının

Yakınlarına Bildirilmemesi (141/1-h)  94

2.9. Arama Kararının Ölçüsüz Şekilde Yerine Getirilmesi

(141/1-i)  95

2.10. Koşulları Oluşmadığı Halde El Koyma Tedbirine

Maruz Kalma veya El Koyulan Eşyasının Korunması

İçin Gerekli Tedbirin Alınmaması ya da Eşyanın

Amaç Dışı Kullanılması veya Zamanında Geri

Verilmemesi (141/1-j)  97

Mustafa ERYÜZ

15

2.11. Yakalama veya Tutuklama Tedbirine Karşı Kanunda

Öngörülen Başvuru İmkânlarından

Yararlandırılmama (141/1-k)  100

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

KORUMA TEDBİRLERİNDEN KAYNAKLANAN

TAZMİNAT DAVALARINDA USÜL

TAZMİNAT BAŞVURUSU 103

1.1. Başvuru Süresi  104

1.2. Dilekçenin İçeriği  106

1.3. Başvurabilecek Kişiler  108

1.4. Başvuramayacak Kişiler . 111

GÖREVLİ VE YETKİLİ MAHKEME 113

TAZMİNATIN HESAPLANMASI . 114

YARGILAMA GİDERİ ve VEKÂLET ÜCRETİ . 120

TAZMİNATIN GERİ ALINMASI ve RÜCU . 121

KANUN YOLLARI . 124

SONUÇ  127

KAYNAKÇA . 129