Nazlı Hilal COŞKUN ( Hakim )
İÇİNDEKİLER
ÖNSÖZ i
İÇİNDEKİLER.iii
SUNUŞ vii
ÖZET. ix
ABSTRACT. x
KISALTMALAR xi
GİRİŞ 1
BİRİNCİ BÖLÜM
VELAYET KAVRAMI VE SINIRLARI
VELAYET . 3
KAVRAM OLARAK TARİHSEL DÖNÜŞÜM ve GELİŞİM
SÜRECİ 3
Roma Hukukundaki Yeri 4
Cermen Hukukundaki Yeri. 5
İslam Hukukundaki Yeri. 6
Hukuki Niteliği . 7
VELAYETİN KAPSAMI. 8
Ana ve Babanın Çocuk Üzerinde Sahip Oldukları Hak ve
Yükümlülükler 9
Çocuğun Kişi Varlığı 9
Çocuğa Ad Verme ve Soyadı 9
Çocuğun İkameti. 11
Çocuğun Eğitimi ve Bakımı . 11
Çocuğun Mali Varlığı . 14
Çocuk Mallarının Kullanım Hakkı ve Harcanması 15
Çocuğun Mallarının Yönetimi ve Korunması. 17
İstisna: Çocuğun Serbest Malları 18
Kazandırmalar 18
Saklı Pay. 20
Meslek ve Sanat İcrası İçin Verilen Mal 21
Çocuğun Kişisel Kazancı 21
Çocuğun Temsili. 21
Çocuğun Tam Ehliyetsiz Olması 22
Çocuğun Sınırlı Ehliyetsiz Olması . 24
ÇOCUĞUN ANA ve BABAYA KARŞI HAK ve
YÜKÜMLÜLÜKLERİ. 25
İçindekiler
iv
Temsil Etme Yetkisi 25
Söz Dinleme Yükümlülüğü. 25
III. VELAYETİN TÜRLERİ 27
Hukuki (Yasal) Velayet. 27
Fiziki Velayet 27
İKİNCİ BÖLÜM
VELAYETE HÂKİM OLAN İLKELER
SÜREYE TABİ OLMA İLKESİ 29
ÇOCUĞUN ÜSTÜN MENFAATİ İLKESİ 30
Tanımı . 30
İlkenin Uluslararası Metinlerdeki Yeri . 31
İlkenin Korunması. 32
III. BÖLÜNMEZLİK İLKESİ 34
ŞAHSA SIKI SIKIYA BAĞLILIK İLKESİ. 35
KAMU DÜZENİNE İLİŞKİN OLMA İLKESİ 36
BİRLİKTE VELAYET İLKESİ 37
İstisna 37
Koruyucu Tedbirler 38
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
ORTAK VELAYET
GENEL BİLGİ 39
ORTAK VELAYETİN BAŞLICA AMAÇLARI . 40
III. ORTAK VELAYETLE İLGİLİ GELİŞMELER. 41
Yasal Düzenlemeler Işığında Değerlendirilmesi. 41
4721 Sayılı Türk Medeni Kanunu’nda Düzenlenmesi 41
TMK 182/III Hükmünün Ortak Velayet Kapsamında
Değerlendirilmesi 42
TMK 336/III Hükmünün Emredici Nitelik Taşıyıp
Taşımadığının, Hükümde Boşluk Bulunup Bulunmadığının
Değerlendirilmesi 44
Mehaz İsviçre Medeni Kanunu’ndaki Düzenleme 46
1 Ocak 2000 Yürürlük Tarihli Revizyonun Ortak Velayete
Etkisi . 47
1 Temmuz 2014 Yürürlük Tarihli Revizyon ve Sonrası. 48
İMK 133. Maddenin Değerlendirilmesi 49
İMK 298. Maddenin Değerlendirilmesi 50
Uluslararası Belgelerdeki Yeri 51
Birleşmiş Milletler Çocuk Hakları Sözleşmesi . 51
v
Genel Bilgi 51
Sözleşme’nin Ana İlkeleri 52
Ortak Velayete Bakışı. 53
Çocuk Haklarının Kullanılmasına İlişkin Avrupa Sözleşmesi 55
Genel Bilgi 55
Sözleşme’nin Temel İlkelerinin Ortak Velayet Kapsamında
Değerlendirilmesi . 55
Avrupa Konseyi 2079/2015 Sayılı ve (84) 4 sayılı Tavsiye
Kararları Kapsamında Ortak Velayet 56
AİHS Ek 7 No'lu Protokol Kapsamında Ortak Velayet 57
Düzenlemenin İçeriği 57
Düzenlemenin Türk Hukukuna Etkisi 58
Ek 7 No’lu Protokol’ün İç Hukukumuzdaki Yeri. 58
Ek 7 No’lu Protokol’ün Velayeti Düzenleyen TMK
Hükümlerine Etkisi. 60
Görüşümüz . 62
Mukayeseli Hukuktaki Yeri 62
ABD Hukukunda Ortak Velayet. 62
Alman Hukukunda Ortak Velayet. 64
Avustralya Hukukunda Ortak Velayet 65
Belçika Hukukunda Ortak Velayet . 66
Fransız Hukukunda Ortak Velayet 67
Hollanda Hukukunda Ortak Velayet. 67
İngiliz Hukukunda Ortak Velayet. 68
İtalyan Hukukunda Ortak Velayet 69
İsviçre Hukukunda Ortak Velayet. 70
ORTAK VELAYETTE ÇOCUĞUN İKAMETGÂHINA İLİŞKİN
MODELLER . 72
Tek Konut (Rezidans) Modeli. 72
Değişken (Dönüşümlü) Model 72
Yuva Modeli . 73
Karma Model 74
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
TÜRK HUKUKUNDA VELAYET HAKKININ KULLANIMI VE
ORTAK VELAYETİN YERİ
VELÂYET HAKKININ KULLANIM ŞEKİLLERİ. 77
Velâyetin Kullanılması . 77
Genel Olarak . 77
Evlilik Birliği Devam Ederken Velâyetin Kullanılması . 77
Ana ve Baba Evli ise Çocuğun Velâyeti. 77
vi
Ortak Yaşama Son Verilmesi ve Ayrılık Halinde Çocuğun
Velâyeti. 79
Ana ve Babadan Alınan Çocuğun Bir Ailenin Yanına ya da
Kuruma Yerleştirilmesi Halinde . 81
Evlilik Birliği Sona Erdiğinde Velayetin Kullanılması. 81
Eşlerden Birinin Ölümü ya da Gaipliği Halinde Çocuğun
Velayeti. 81
Boşanma Halinde Çocuğun Velayeti 82
Evlilik Dışı İlişkide Çocuğun Velâyeti . 83
Velâyetin Kaldırılması 83
TÜRK AİLE HUKUKUNDA ORTAK VELAYET. 85
Genel Olarak . 85
Boşanma Sonrasında Ortak Velayetin Mümkün Olup Olmadığına
Dair Tartışmalar 86
Yasal Düzenlemelerin Ortak Velayetin Uygulanmasına İmkân
Tanıdığına Dair Görüşler ve Sebepleri . 86
Yasal Düzenlemelerin Ortak Velayetin Uygulanmasına Engel
Olduğuna Dair Görüşler ve Sebepleri. 87
Kanunda Örtülü-Gerçek Boşluk Olduğu Görüşü 88
Görüşümüz 89
Evlilik Dışı İlişkide Ortak Velayetin Mümkün Olup Olmadığına
Dair Tartışmalar 90
TMK 337. Maddenin Evlilik Dışı İlişkiden Doğan Çocuğun
Ortak Velayetine Engel Olup Olmadığına Dair Görüşler ve
Sebepleri . 91
Görüşümüz 92
Yargı Kararlarında Ortak Velayet. 93
Türk İlk Derece ve Bölge Adliye Mahkemelerinin Konuya
Yaklaşımı 93
Yargıtay Kararları Işığında Değerlendirilmesi 97
Anayasa Mahkemesinin Ortak Velayete İlişkin Emsal Kararı; Hilal
Erdaş Başvurusu 98
Yargılamadaki Problemler ve Çözüm Önerileri 100
SONUÇ. 103
KAYNAKÇA 115
