4857 Sayılı İş Kanunu'na Göre Fazla Çalışma ve Fazla Sürelerle Çalışma Ücreti

Av. Nur Banu TEMUR AYDIN

İÇİNDEKİLER

TEŞEKKÜR 5

KISALTMALAR . 11

GİRİŞ . 13

BİRİNCİ BÖLÜM

GENEL OLARAK FAZLA ÇALIŞMA VE FAZLA SÜRELERLE ÇALIŞMA

1.1. ÇALIŞMA SÜRELERİ. 15

1.1.1. Kavram. 15

1.1.2. Fiili Çalışma Süresi . 16

1.1.3. Farazi Çalışma Süresi . 16

1.1.3.1. Yer Altında veya Su Altında Yapılan İşler. 17

1.1.3.2. Yolda Geçen Süreler 17

1.1.3.3. İşçinin İşe Hazır Halde Beklediği Süre 19

1.1.3.4. İşçinin İşyeri Dışında Asıl İşini Yapmaksızın Geçirdiği

Süreler. 22

1.1.3.5. Süt İzni Süresi 24

1.1.3.6. İşverence İşçilerin Topluca Taşınmaları Halinde Yolda

Geçen Süreler 27

1.2. ÇALIŞMA SÜRESİNDEN SAYILMAYAN HALLER 30

1.2.1. Ara Dinlenmesinde Geçen Süre . 30

1.2.2. Diğer Haller 34

1.3. HAFTALIK ÇALIŞMA SÜRESİNİN İŞGÜNLERİNE DAĞILIMI 36

1.3.1. Normal Çalışma Süresi. 36

1.3.2. Denkleştirme Uygulaması 38

1.4. FAZLA ÇALIŞMA VE FAZLA SÜRELERLE ÇALIŞMA KAVRAMLARI  43

1.4.1. Fazla Çalışma Kavramı . 43

1.4.2. Fazla Sürelerle Çalışma Kavramı  45

1.5. FAZLA ÇALIŞMA TÜRLERİ  46

1.5.1. Olağan/ Normal Sebeplerle Fazla Çalışma. 46

1.5.2. Zorunlu Sebeplerle Fazla Çalışma  47

1.5.3. Olağanüstü Sebeplerle Fazla Çalışma  50

8 İçindekiler

1.6. FAZLA ÇALIŞMA VE FAZLA SÜRELERLE ÇALIŞMANIN KOŞULLARI 51

1.6.1. Genel Olarak. 51

1.6.2. Fazla Çalışma Nedenlerinin Bulunması  52

1.6.3. İşverenin Talebi  52

1.6.4. İşçinin Onayı. 53

1.6.5. Fazla Çalışmanın Yılda İki Yüz Yetmiş Saatlik Azami Süresi. 55

1.7. FAZLA ÇALIŞMANIN VE FAZLA SÜRELERLE ÇALIŞMANIN YASAK OLDUĞU

DURUMLAR 57

1.7.1. Genel Olarak. 57

1.7.2. Fazla Çalışma ve Fazla Sürelerle Çalışma Yapılamayacak İşler . 58

1.7.3. Fazla Çalışma ve Fazla Sürelerle Çalışma Yaptırılamayacak İşçiler . 59

1.8. FAZLA ÇALIŞMANIN VE FAZLA SÜRELERLE ÇALIŞMANIN KARŞILIĞI

OLARAK SERBEST ZAMAN VERİLMESİ61

İKİNCİ BÖLÜM

FAZLA ÇALIŞMA VE FAZLA SÜRELERLE

ÇALIŞMA SÜRELERİNİN HESABI VE İSPATI

2.1. FAZLA ÇALIŞMA VE FAZLA SÜRELERLE ÇALIŞMA SÜRELERİNİN

HESAPLANMASI65

2.1.1. Haftalık 45 Saat Üzerinde Çalışma Yapılması . 65

2.1.2. Kural Olarak Günlük 11 Saat Üzerinde Çalışma Yapılması 68

2.1.3. Gece Çalışmaları. 71

2.1.4. Postalar Halinde Çalışma 74

2.1.5. Hafta Tatili ile Ulusal Bayram ve Genel Tatil Günlerinde Çalışılması 79

2.1.6. On İki Saat Çalışma Yirmi Dört Saat Dinlenme Sisteminde Fazla

Çalışma. 84

2.1.7. Yirmi Dört Saat Çalışma Yirmi Dört Saat veyahut Kırk Sekiz Saat

Dinlenme Sisteminde Fazla Çalışma. 86

2.1.8. İş Sözleşmesinde Fazla Çalışma Ücretinin Asıl Ücrete Dahil Edildiği

Durumlar  90

2.2 FAZLA ÇALIŞMA VE FAZLA SÜRELERLE ÇALIŞMANIN İSPATI99

2.2.1. İspat Yükü. 99

2.2.1.1. Genel Olarak 99

2.2.1.2. Fazla Çalışma ve Fazla Sürelerle Çalışmada İspat Yükü . 103

2.2.2. İspat Araçları  104

2.2.2.1. Tanık Beyanlarının Fazla Çalışmanın İspatına Etkisi. 104

2.2.2.2. Dijital Veriler ve Yazılı Belgeler  120

İçindekiler 9

2.2.3. Özel Çalışma Tiplerine Göre Fazla Çalışmanın İspatı . 133

2.2.3.1. Banka Çalışanlarının Fazla Çalışma Ücreti Talebi  133

2.2.3.2. Uzun Yol Tır Şoförlerinin Fazla Çalışma Ücreti Talebi 135

2.2.3.3. Konut Kapıcılarının ve Bekçilerinin Fazla Çalışma Ücreti

Talebi. 138

2.2.3.4. Postalar Halinde Çalışan İşçilerin Fazla Çalışma Ücreti

Talebi. 141

2.2.3.5. Üst Düzey Yöneticilerin Fazla Çalışma Ücreti Talebi . 143

2.3. FAZLA ÇALIŞMA VE FAZLA SÜRELERLE ÇALIŞMANIN TESPİTİNDE TALEPLE

BAĞLILIK İLKESİNE UYULMASI. 147

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

FAZLA ÇALIŞMA VE FAZLA SÜRELERLE ÇALIŞMA ÜCRETİNİN HESAPLANMASI

3.1. FAZLA ÇALIŞMA ÜCRETİNİN HESABINDA ESAS ALINACAK TEMEL ÜCRET  149

3.1.1. Genel Olarak  149

3.1.2. Fazla Çalışma Ücretinin Hesabında Esas Alınacak Temel Ücretin

Belirlenmesi . 151

3.2. ZAMANA GÖRE ÜCRET YAHUT MAKTU ÜCRET ALAN İŞÇİLER

BAKIMINDAN FAZLA ÇALIŞMA ÜCRETİNİN HESAPLANMASI. 154

3.3. İŞÇİLERİN ÜCRETLERİNİN SALT PARÇA BAŞI, GÖTÜRÜ, YÜZDE, BAHŞİŞ VE

PRİM USULÜNDEN OLUŞMASI HALİNDE FAZLA ÇALIŞMA ÜCRETİNİN

HESAPLANMASI 157

3.4. SABİT ÜCRETE İLAVETEN PRİM, PARÇA BAŞINA, YÜZDE VE BAHŞİŞ ALAN

İŞÇİLER BAKIMINDAN FAZLA ÇALIŞMA ÜCRETİNİN HESAPLANMASI 162

3.5. FAZLA ÇALIŞMA ÜCRETİNİN HESAPLANMASINDA KARİNEYE DAYALI

MAKUL İNDİRİMİN YAPILMASI 166

3.6. BRÜT FAZLA ÇALIŞMA ÜCRETİNİN NET FAZLA ÇALIŞMA ÜCRETİNE

DÖNÜŞTÜRÜLMESİ. 169

3.7. FAZLA ÇALIŞMA ÜCRETİNDE FAİZ VE ZAMANAŞIMI. 172

3.7.1. Fazla Çalışma Ücreti Hesabında Uygulanacak Olan Faiz 172

3.7.2. Fazla Çalışma Ücretinde Zamanaşımı  177

SONUÇ  179

REFERANSLAR 187