Yeni Vakıflar Hukuku

Konu Başlıkları

- Yeni Vakıfların Kuruluşu, Organları, Yönetimi, Denetimi

- Vakıf Resmi Senedi

- Yeni Vakıfların Muhasebesi, Gelirleri, Mali İşlemleri

- Vakıflarda Vergiler ve Vergi Muafiyeti

- Vakıfların İktisadi İşletme ve Ortaklıkları

- İktisadi İşletme Ana Sözleşmesi

- Bağış ve Yardım Hukuku, Farklılıkları

- İzin Almadan Yardım Toplama

- Vakıfların Dağılması ve Dağıtılması

- Vakıf Üniversiteleri ve Üniversite Vakıfları

- Vakıf Üst Kuruluşları

- Vakıfların Uluslararası Faaliyetleri

- Yabancı Vakıflar ve Yabancıların Yeni Vakıflardaki Durumu

- Aile Vakfı ve Bazı Özel Vakıf Türleri

İÇİNDEKİLER
İçindekiler
Dördüncü Baskıya Önsöz 7
Üçüncü Baskıya Önsöz 9
İkinci Baskıya Önsöz 11
Önsöz 13
Birinci Bölüm
VAKIFLAR HAKKINDA GENEL BİLGİLER
1. VAKIFLAR HAKKINDA GENEL BİLGİLER 23
1.1. Vakıf Nedir, Vakıfların ve Örgütlenme Özgürlüğünün Ulusal ve Uluslararası Dayanakları 23
1.1.1. İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi 23
1.1.2. Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi 23
1.1.3. Türkiye Cumhuriyeti Anayasası 24
1.2. Dernek Nedir 27
1.3. Vakıfla Dernek Arasındaki Başlıca Farklar 28
1.4. Vakıflarla İlgili Bazı Kavramlar 29
1.4.1. Gerçek Kişi 29
1.4.2. Tüzel Kişi 30
1.4.3. Yeterli Mal Varlığı/Uygun Mal Varlığı 31
1.4.4. Amaca Özgülemek 32
1.5. Vakıf Çeşitleri 33
1.6. Vakıflarla İlgili Bazı Tanımlamalar 33
İkinci Bölüm
VAKFIN KURULUŞU, TÜZEL KİŞİLİĞİ VE MAL VARLIĞI
2. VAKFIN KURULUŞU, TÜZEL KİŞİLİĞİ VE MAL VARLIĞI 37
2.1. Vakıflar Nasıl Kurulur 37
2.1.1. Sağlar Arası İşlem ile Vakıf Kurulması 38
2.1.2. Ölüme Bağlı Tasarruf (Vasiyetname veya Miras Sözleşmesi) Yolu ile Vakıf Kurulması 41
2.2. Vakfın Tescili/Tüzel Kişilik Kazanması, Kuruluş ile Tüzel Kişilik Kazanma Arasındaki Ayırım, Tescile Yetkili ve Görevli Mahkeme 45
2.2.1. Tescili Talep Edecekler, Tescile Yetkili ve Görevli Mahkeme 47
2.3. Vakıf Kurmaktan Dönme (Cayma/Rücu), Tescil Kararına İtiraz (Kararın Temyizi) 47
2.4. Merkezi Sicile Tescil ve Resmi Gazetede İlan 50
2.5. Vakıf Kuruluşunda Özgülenecek Mal Varlığı, Bunun Asgari Miktarları ve Özgülenen Mal Varlığının Vakfın Mülkiyetine Geçmesi 54
2.6. Ölüme Bağlı Tasarrufla Kurulan Vakfın Miras Bırakanın Borçlarından Sorumluluğu, Mirasçıların ve Alacaklıların Dava Hakkı 58
2.6.1. Vakıf Kuruluşunun (Tasarrufun) İptali, Vasiyetnamenin (Miras Sözleşmesinin) İptali ve Tenkis (Davaları) 59
2.6.1.1. Vakıf Kuruluşunun (Tasarrufun) İptali (Davası) 59
2.6.1.2. Vasiyetnamenin (Miras Sözleşmesinin) İptali ve Tenkis (Davaları) 61
2.7. Vakıf Malları ve Zilyetlikle Bunları Edinme 62
2.8. Yabancıların Vakıf Kurma Hakkı 63
2.9. Vakıf Mallarının Kamulaştırılması ve Vakıf Mallarının Haczedilebilmesi 64
Üçüncü Bölüm
VAKFIN TEMEL BELGESİ “RESMİ SENET”
3. VAKFIN TEMEL BELGESİ “RESMİ SENET” 65
3.1. Resmi Senet/Vakıf Senedi Nedir 65
3.2. Bir Resmi Senette Bulunması Gereken Asgari Bilgiler 65
3.3. Örnek Bir Resmi Senet Kalıbı Nasıl Olmalıdır 66
3.4. Vakıf Merkezi Kavramı, Belirlenmesi ve Vakıf Merkezi Olamayacak Yerler 67
3.5. Vakıf Resmi Senedindeki Noksanlıklar ve Bunların Giderilmesi 68
3.6. Vakıf Resmi Senet Değişikliği, Yönetimin, Yönetim Şeklinin (Vakıf Örgütü ve İşleyiş Şekli), Amacın ve Malların Değiştirilmesi 69
3.6.1. Yönetimin Değiştirilmesi 73
3.6.1.1. Yöneticilerin Değiştirilmesi 73
3.6.1.1.1. Yöneticilerin Mahkeme Kararı ile Görevden Alınması 73
3.6.1.1.2. Yöneticilerin Olağan Yolla Değiştirilmesi 81
3.6.1.2. Yönetimin, İdare/Yönetim Şeklinin, İşlevinin ve Örgütün Değiştirilmesi 81
3.6.2. Amacın ve Malların Değiştirilmesi 112
3.6.2.1. Amacın Değiştirilmesi 113
3.6.2.2. Malların Değiştirilmesi 117
3.6.3. Seçimle Vakıf Yönetim Organlarında Görev Alanların Mal Bildiriminde Bulunması 120
Dördüncü Bölüm
VAKFIN ORGANLARI, OLUŞUMU VE İŞLEYİŞİ
4. VAKFIN ORGANLARI, OLUŞUMU VE İŞLEYİŞİ 123
4.1. Vakfın Organları ve Zorunlu Organ 123
4.2. Karar Organı Türleri 129
4.3. Karar Organının Görevleri, Belirlenmesi, Toplantı ve Karar Nisapları/Yeter Sayıları 130
4.3.1. Karar Organının Görevleri 130
4.3.2. Karar Organının Belirlenmesi 131
4.3.3. Karar Organının Toplantı ve Karar Nisapları/Yeter Sayıları 131
4.4. Yönetim Organının Türleri 132
4.5. Yönetim Organının Görevleri, Belirlenmesi, Toplantı ve Karar Nisapları/Yeter Sayıları 133
4.5.1. Yönetim Organının Görevleri 133
4.5.2. Yönetim Organının Belirlenmesi 134
4.5.3. Yönetim Organının Toplantı ve Karar Nisapları/Yeter Sayıları 136
4.6. Denetçiler veya Denetim Organı, Görevleri, Belirlenmesi 136
4.7. Diğer Organlar 137
4.8. İdare Personeli, Şube ve Temsilcilikler 137
4.8.1. Şube ve Temsilcilikler 137
Beşinci Bölüm
VAKFIN GELİRLERİ, MALİ İŞLEMLERİ, DEFTER VE KAYITLARI
5. VAKFIN GELİRLERİ, MALİ İŞLEMLERİ, DEFTER VE KAYITLARI 141
5.1. Vakfın Gelirleri 141
5.2. Kuruluş Mal Varlığı, Mal Varlığı ve Gelir Arasındaki Farklar 142
5.3. Bağış ve Yardım Toplama ve Arasındaki Farklar 142
5.3.1. Bağış ve Hukuku 143
5.3.2. Yardım ve Hukuku 149
5.3.2.1. İzin Almadan Yardım Toplama 156
5.4. Vakfın Muhasebesi, İdari ve Mali Defter ve Kayıtları, Beyanname (Yıllık Rapor) Verme Yükümlülüğü ve Bildirimler 157
5.4.1. Vakfın Muhasebesi, İdari ve Mali Defter ve Kayıtları 157
5.4.1.1. Vakıfların Kasasında Bulunacak Nakit Miktarı 160
5.4.2. Vakfın Beyanname (Yıllık Rapor) Verme Yükümlülüğü ve Bildirimler 160
Altıncı Bölüm
VAKIF ORTAKLIK VE İŞLETMELERİ
6. VAKIF ORTAKLIK VE İŞLETMELERİ 163
6.1. Vakıfların Ticari Faaliyetleri 163
6.2. Vakıfların Ortaklıkları 164
6.3. Ticari İşletme ve İktisadi İşletme Kavramları 165
6.4. Vakıf İktisadi İşletmesi 167
6.5. Vakıf İktisadi İşletmesinin Kuruluşu, Organları, İşleyişi 169
6.6. Vakıf Özel Öğretim/Eğitim Kurumları 170
6.7. Vakıf Yurtları, Pansiyonları ve Lokalleri 171
6.8. Vakıf Sandıkları 177
6.9. Vakıflarda Süreli ve Süresiz Yayınlar 177
Yedinci Bölüm
VAKIFLARIN VE İKTİSADİ İŞLETMELERİNİN VERGİSEL KONUMLARI
7. VAKIFLARIN VE İKTİSADİ İŞLETMELERİNİN VERGİSEL KONUMLARI 183
7.1. Vakıfların Vergisel Konumları 183
7.1.1. Vakıfların Vergi Mükellefiyeti 183
7.1.2. Vakıfların Yapacakları Ödemeler Üzerinden Gelir Vergisi Kesintisi 183
7.1.3. Vakıflara Ait Gayrimenkul Sermaye İradının Vergilendirilmesi 183
7.1.3.1. Vakıflara Ait Gayrimenkullerin Kiralanmasının KDV Karşısındaki Durumu 184
7.1.3.2. Diğer Mal ve Hakların Kiralanması İşlemlerinin KDV Karşısındaki Durumu 184
7.1.4. Vakıflara ait Gayrimenkullerin Kiralanmasına İlişkin Düzenlenen Kira Sözleşmelerinin Damga Vergisi Karşısındaki Durumu 185
7.1.5. Vakıfların Tasarruflarını Bankada Değerlendirmesi Sonucunda Elde Ettiği Menkul Sermaye İratlarından Tevkifat Yapılması 185
7.1.6. Gıda Bankacılığı Faaliyetinde Bulunan Vakıflara Yapılan Bağışların Gelir Vergisi Bakımından Durumu 186
7.1.6.1. Bağışa Konu Olacak Mallar ve Bağışın Niteliği 186
7.1.6.2. Bağışı Yapanlarca Düzenlenecek Belgenin Niteliği 187
7.1.6.3. Vakıflarca Düzenlenecek Belge 187
7.1.6.4. Kayıt Düzeni ve Beyannamelerde Gösterim 187
7.1.6.4.1. Gıda Bankacılığı Faaliyetinde Bulunan Vakıflara Yapılan Bağışların KDV Bakımından Durumu 187
7.1.7. Cumhurbaşkanınca Vergi Muafiyeti Tanınan Vakıflara Yapılacak Bağış ve Yardımların İndirilmesi 188
7.2. Vakıflara Ait İktisadi İşletmelerin Vergisel Konumları 188
7.2.1. Vakıf İktisadi İşletmelerinin Vergi Mükellefiyeti 189
7.2.2. Yükümlülükler 189
7.2.2.1. Beyanname Verme ve Verginin Ödenmesi 190
7.2.3. Yabancı Vakıflara Ait iktisadi İşletmelerin Vergilendirilmesi 190
7.2.4. İktisadi İşletmelerinin Karlarının Vakfa Aktarımı 190
7.3. Cumhurbaşkanı Kararıyla Vakıflara Vergi Muafiyeti Tanınması 191
7.3.1. Vakfa Vergi Muafiyeti Tanınabilmesi İçin Gereken Hususlar 192
7.3.2. Vergi Muafiyetinden Yararlanmada Usul 193
7.3.3. Faaliyet Konusu 194
7.3.4. Faaliyet Süresi 194
7.3.5. Defter Tutma 195
7.3.6. Mal Varlığı ve Yıllık Gelir 195
7.3.7. Gelirin Harcanma Şekli 195
7.3.8. Vergi Muafiyeti Tanınan Vakıfların Yükümlülükleri 196
7.3.9. Cumhurbaşkanınca Vergi Muafiyeti Tanınan Vakıflara Sağlanan Vergisel Avantajlar 197
7.3.9.1. KDV İstisnası 198
7.3.9.2. Veraset ve İntikal Vergisi Muafiyeti 199
7.3.9.3. Emlak Vergisi Muafiyeti 199
7.3.9.4. Harç İstisnası 199
7.3.9.5. Damga Vergisi İstisnası 200
7.3.10. Cumhurbaşkanınca Vakıflara Tanınan Vergi Muafiyetinin Kaldırılması 200
7.3.11. Vergi Muafiyetli Vakıftaki Gelirlerin Kullanım Oranları ve Bu Konudaki Sorunlar 201
Sekizinci Bölüm
VAKFIN FAALİYETTEN GEÇİCİ OLARAK ALIKONMASI, VAKFIN (KENDİLİĞİNDEN) SONA ERMESİ (İNFİSAH), VAKFIN DAĞITILMASI (FESİH), TASFİYE İŞLEMLERİ
8. VAKFIN FAALİYETTEN GEÇİCİ OLARAK ALIKONMASI, VAKFIN (KENDİLİĞİNDEN) SONA ERMESİ (İNFİSAH), VAKFIN DAĞITILMASI (FESİH), TASFİYE İŞLEMLERİ 239
8.1. Vakfın Faaliyetten Geçici Olarak Alıkonması 239
8.2. Vakfın (Kendiliğinden) Sona Ermesi (İnfisah) 240
8.3. Vakfın Dağıtılması (Fesih) 243
8.4. Vakfın Tasfiyesi 244
8.5. Sona Eren veya Dağıtılan Yeni Vakıfların Mal ve Hakları, Vakıflarda Birleşmenin Olamayacağı 244
Dokuzuncu Bölüm
VAKIFLARDA DENETİM
9. Vakıflarda Denetim 247
9.1. Dış Denetim 247
9.2. İç Denetim 248
Onuncu Bölüm
VAKIFLA İLGİLİ ÖZEL KONU VE SORUNLAR
10. VAKIFLA İLGİLİ ÖZEL KONU VE SORUNLAR 253
10.1. Uluslararası Faaliyette Bulunma 253
10.2. Üst Kuruluş Kurma ve Katılma 254
10.3. Yabancı Vakıflarla İlgili Düzenlemeler 256
10.4. Aile Vakfı 259
10.5. Çalıştırılanlara ve İşçilere Yardım Vakıfları, Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıfları ve Diğer Vakıf Türleri 260
10.5.1. Çalıştırılanlara ve İşçilere Yardım Vakıfları 260
10.5.2. Sosyal Sigorta Vakıfları 264
10.5.3. Diğer Vakıf Türleri 277
10.6. Vakıflara Kamu Bütçelerinden Yardım Yapılması 277
10.7. Vakıfların Etkinlikleri, Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri 279
Onbirinci Bölüm
VAKIFLARIN YÜKSEK ÖĞRETİM KURUMLARI KURMASI (VAKIF ÜNİVERSİTELERİ)
11. VAKIFLARIN YÜKSEKÖĞRETİM KURUMLARI KURMASI (Vakıf Üniversiteleri) 281
11.1. Dayanak Anayasa Düzenlemesi 281
11.2. 2547 Sayılı Yükseköğretim Kanunu’ndaki Düzenlemeler 283
11.2.1. 2547 Sayılı Yükseköğretim Kanunu’na Göre Vakıf Yükseköğretim Kurumunun Kurulması 284
11.2.2. 2547 Sayılı Yükseköğretim Kanunu’na Göre Vakıf Yükseköğretim Kurumuna Sağlanacak Muafiyetler ve Mali Kolaylıklar 286
11.2.3. 2547 Sayılı Yükseköğretim Kanunu’na Göre Vakıf Yükseköğretim Kurumları ile İlgili Sair Düzenlemeler 287
11.2.4. 2547 Sayılı Yükseköğretim Kanunu’na Göre Vakıf Yükseköğretim Kurumlarına Devlet’çe Sağlanacak Yardımlar 290
11.3. 2809 Sayılı Yükseköğretim Teşkilat Kanunu’ndaki Düzenlemeler 294
11.4. 124 Sayılı Yükseköğretim Üst Kuruluşları ile Yükseköğretim Kurumlarının İdari Teşkilatı Hk. KHK 295
11.5. 2914 Sayılı Yükseköğretim Personel Kanunu 295
11.6. Vakıf Yükseköğretim Kurumları Yönetmeliği’ndeki Düzenlemeler (R.G. 31.12.2005/26040) 295
11.6.1. Vakıf Yükseköğretim Kurumları Yönetmeliği Doğrultusunda, Vakıf Yükseköğretim Kurumlarının Gözetim–Denetim, Değerlendirme ve Faaliyetten Alıkonması 301
11.6.2. Vakıf Yükseköğretim Kurumları Yönetmeliği Doğrultusunda, Vakıf Yükseköğretim Kurumları ile İlgili Mali Hususlar 306
Onikinci Bölüm
DEVLET YÜKSEK ÖĞRETİM KURUMLARINI DESTEKLEYEN VAKIFLAR (ÜNİVERSİTE VAKIFLARI)
12. DEVLET YÜKSEKÖĞRETİM KURUMLARINI DESTEKLEYEN VAKIFLAR (ÜNİVERSİTE VAKIFLARI) 309
12.1. 5072 Sayılı (5234 Sayılı Kanun ile Değişik) Dernek ve Vakıfların Kamu Kurum ve Kuruluşları ile İlişkilerine Dair Kanun ve Getirilen Düzenlemeler 310
Sonsöz 315
VAKIFLARLA İLGİLİ MEVZUAT 317
VAKIFLARDA KULLANILACAK FORMLAR 321
EKLER 323
Kaynakça 349
Kavram Dizini 351