2872 Sayılı Çevre Kanununda İdari Yaptırımlar

Onurcan BOZKAYA

İÇİNDEKİLER

ÖNSÖZ  5

İÇİNDEKİLER 7

KISALTMALAR . 13

BİRİNCİ BÖLÜM

GİRİŞ .15

İKİNCİ BÖLÜM

ÇEVRE HUKUKU VE İDARİ YAPTIRIMLAR.19

ÇEVRE HUKUKUNUN GELİŞİMİ VE ÇEVRENİN KORUNMASI 19

Çevre Hukukuna İlişkin Kavramsal Çerçeve 19

Çevre Nedir? 19

Çevre Kirliliği ve Çevresel Bozulma 20

Çevre Hukuku ve Özellikleri . 23

Çevre Hukukunun Gelişimi 24

Çevre Hukukunun Özellikleri . 27

Çevrenin Korunmasına İlişkin Hukuki Araçlar 31

Düzenleyici Hukuki Araçlar 32

Katılımcı Hukuki Araçlar. 34

Piyasaya Dayalı Hukuki Araçlar 35

KABAHATLER VE YAPTIRIMLARA İLİŞKİN KAVRAMSAL ÇERÇEVE. 36

Suçlar, Kabahatler ve Yaptırımlar. 36

Suçlar ve Kabahatler Ayrımının Tarihi Gelişimi 38

Kabahatlerin ve İdari Yaptırımların Cezai Nitelikleri 40

Suçta ve Cezada Kanunilik İlkesi. 41

Şahsilik İlkesi 50

Ölçülülük İlkesi . 53

Ne Bis İn İdem İlkesi . 55

KABAHATLERE İLİŞKİN GENEL İLKELER 60

5326 Sayılı Kabahatler Kanunu 61

8 İçindekiler

Kabahat Fiilini İşleyenin Kusurluluğu 65

Kabahat Fiilinden Tüzel Kişilerin Sorumluluğu70

Teşebbüs ve İştirak .73

ÇEVRE HUKUKUNDA YAPTIRIMLAR75

Çevrenin Korunmasında İdari ve Cezai Yaptırımların Karşılaştırılması75

Çevre Hukukunda İdari Yaptırımlar Teorisi .84

Çevre Hukukunda İdari Para Cezaları Teorisi 89

İdari Para Cezasının Unsurları.91

İdari Para Cezasının Fayda Unsuru .96

İdari Para Cezasının Ağırlık Unsuru.99

(1) İdari para cezasının tespitinde kabahat fiilini işleyene/olaya

özgü durumlar 101

(2) Fiili işleyenin kast/ihmal derecesi.102

(3) Yetkili denetim merci ile işbirliği 103

(4) İhlal geçmişi103

(5) Ödeme gücü .105

GENEL OLARAK TÜRK MEVZUATINDA ÇEVREYE İLİŞKİN KABAHATLER 106

Mevzuat ve Kurumsal Yapı106

Mevzuat106

Kurumsal Yapı.107

Çevre Denetimi .111

Çevre Denetimi Yönetmeliği.112

Çevre Denetiminde Yetki113

Çevre Denetim Tutanağı.118

(1) Çevreye ilişkin kabahat fiilinin tespiti.122

(2) Çevreye ilişkin kabahat fiilini işleyenin tespiti127

Gemi Kaynaklı Kirlilik Denetimi 130

(1) Yetki130

(2) Denetim135

(3) Gemi kaynaklı kirlilik fiilinin tespiti.136

(4) Gemi kaynaklı kirlilik denetimlerinde tespit tutanağı.140

2872 sayılı Çevre Kanunu’nda İdari Yaptırımlara İlişkin Genel Özellikler141

Çevrenin Korunması Bakımından Çevre Kanunu’nun İncelenmesi.141

İdari Yaptırımlarda Yetki.145

İdari Yaptırımlarda Tekerrür.148

İçindekiler 9

İdari Yaptırım Kararlarının Usulü . 158

İdari Para Cezalarının Tahsili Usulü 160

Faaliyetin durdurulması yaptırımı 166

İdari Yaptırım Kararlarında Kanun Yolu 172

Mahkemenin Görev ve Yetkisi. 172

Dava Açma Süresi 175

Davada Husumet . 179

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

2872 SAYILI ÇEVRE KANUNU’NDA YER ALAN KABAHAT FİİLLERİ183

HAVA KİRLİLİĞİNE YOL AÇAN FİLLER . 183

Motorlu Taşıtların Kullanılması Neticesinde Oluşan Hava Kirliliği Fiilleri. 186

Tesislerin İşletilmesi Neticesinde Oluşan Hava Kirliliği Fiilleri 190

Kurulması ve İşletilmesi Yönetmelikle İzne Tabi Tutulan Tesisler 190

Kurulması ve İşletilmesi Yönetmelikle İzne Tabi Tutulmayan

Tesisler. 197

Isınma Faaliyetleri Neticesinde Oluşan Hava Kirliliği Fiilleri. 199

Sera Gazı Emisyonlarının Takibine İlişkin Yasakları veya Sınırlamaları

İhlal Eden Fiiller 202

ÇEVRESEL ETKİ DEĞERLENDİRME SÜRECİNİ İHLAL EDEN FİİLLER 204

Kavramsal Çerçeve ve Tarihçe 204

Türk Pozitif Hukukunda ÇED 207

ÇED Sürecini İhlal Eden Fiiller. 209

ARITMA VEYA BERTARAF TESİSLERİ KURMA VE ÇALIŞTIRMA

YÜKÜMLÜLÜĞÜNÜ İHLAL EDEN FİİLLER 214

BİLDİRİM VE BİLGİ VERME YÜKÜMLÜLÜĞÜNÜ İHLAL EDEN FİİLLER. 219

GÜRÜLTÜ VE TİTREŞİME NEDEN OLMA FİİLLERİ . 221

Kavramsal Çerçeve ve Genel Hükümler . 221

Çevre Kanunu’nda Düzenlenen Gürültü ve Titreşime Neden Olma

Fiilleri 226

SU KİRLİLİĞİNE YOL AÇAN FİİLLER . 230

Deniz Araçlarının Kullanılması veya İşletilmesi Neticesinde Oluşan Su

Kirliliği Fiilleri 234

İçme ve Kullanma Suyu Koruma Alanlarına Atık Boşaltma Fiilleri 241

Su Kirliliğine Yol Açan Diğer Fiiller 247

Müsilaj Sorununa Yol Açan Fiiller. 250

10 İçindekiler

İYONLAŞTIRICI OLMAYAN RADYASYON YAYILIMINA YOL AÇAN FİİLLER 254

TOPRAK KİRLİLİĞİNE YOL AÇAN FİİLLER .256

Toprağın Korunması ve Kirliliğin Önlenmesine İlişkin Esasları İhlal Eden

Fiiller .260

Anız Yakma Fiilleri.264

Kum, Çakıl ve Benzeri Maddelerin Alınması Fiilleri.268

BİYOLOJİK ÇEŞİTLİLİĞİ TAHRİP VEYA EKOSİSTEMİ KORUMAYA YÖNELİK

KURALLARI İHLAL EDEN FİİLLER274

İ. ÇEVRE YÖNETİMİ HİZMETİ ALMA YÜKÜMLÜLÜĞÜNÜ İHLAL EDEN FİİLLER.279

ACİL DURUM PLANLARI HAZIRLAMA YÜKÜMLÜLÜĞÜNÜ İHLAL EDEN

FİİLLER 286

MALÎ SORUMLULUK SİGORTASI YAPTIRMA YÜKÜMLÜLÜĞÜNÜ İHLAL EDEN

FİİLLER 288

ATIKLARA İLİŞKİN YÜKÜMLÜLÜKLERİ İHLAL EDEN FİİLLER .290

Kavramsal Çerçeve ve Tarihçe 290

Türk Pozitif Hukukunda Atık Yönetimi 294

Atık Yönetimi Yönetmeliği 297

Genel Olarak Atıklara İlişkin Yükümlülükleri İhlal Eden Fiiller 299

Hafriyat Toprağı, İnşaat ve Yıkıntı Atıklarının Kontrolüne İlişkin

Yükümlülükleri İhlal Eden Fiiller304

Tehlikeli Atık veya Tehlikeli Kimyasallara İlişkin Yükümlülükleri İhlal

Eden Fiiller 311

Tehlikeli Atıkların Yönetimi.311

Türk Pozitif Hukukunda Tehlikeli Atık veya Tehlikeli Kimyasallara

İlişkin Yükümlülükleri İhlal Eden Fiiller .315

(1) Tehlikeli atıklara ilişkin kabahat filleri 315

(2) Tehlikeli kimyasallara ilişkin kabahat fiilleri .320

Geri Kazanım Katılım Payını Ödeme Yükümlülüğünü İhlal Eden Fiiller.327

Depozito Yükümlülüğünü İhlal Eden Fiiller .331

Sıfır Atık Yönetim Sistemi Kurma Yükümlülüğünü İhlal Eden Fiiller335

Motor Yağı Değişimlerinin Yetkili Yerler Tarafından Gerçekleştirilmesi

Yükümlülüğünü İhlal Eden Fiiller 337

Tıbbi Atıklara İlişkin Yükümlülükleri İhlal Eden Fiiller .338

UMUMA AÇIK YERLERDE ÇEVREYİ KİRLETME FİİLLERİ .344

ÇEVRE ETİKETİ SİSTEMİNİ İHLAL EDEN FİİLLER.344

İçindekiler 11

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

SONUÇ 347

KAYNAKÇA 353

EKLER 387

EK-1. Çevre Denetim Tutanağı (Gerçek Kişiler İçin)  387

EK-2. Çevre Denetim Tutanağı (Tüzel Kişiler İçin) . 388

EK-3. Egzoz Gazı Emisyon Denetim Tutanağı  389

EK-4. Gemi Kaynaklı Kirlilik Denetimlerinde Tespit Tutanağı 390

EK-5. Gemi Kaynaklı Kirlilik Denetimlerinde Numune Tutanağı 391

EK-6. Gemi İdari Yaptırım Kararı . 393