Salih OKUR GÜMRÜKÇÜOĞLU
İÇİNDEKİLER
ÖNSÖZ 5
İÇİNDEKİLER 9
GRAFİKLER VE RESİMLER13
KISALTMALAR15
GİRİŞ .17
Defter Formları ve Genel Özellikleri 17
Şeklî Açıdan Hükümlerin Değerlendirilmesi 20
BİRİNCİ BÖLÜM
OSMANLI DEVLETİ’NİN SİYASÎ VE İDARÎ YAPISI
SİYASÎ YAPI27
Siyasî Yapının Oluşumu . 27
Siyasî Yapıyı Tehdit Eden Unsurlar 30
Suhte Ayaklanmaları 30
Beylerbeyi Vakası . 31
Celâlî İsyanları 31
“Âyan”lar Dönemi ve Diğer Siyasî Gelişmeler . 33
İDARÎ (BÜROKRATİK) YAPI .36
İKİNCİ BÖLÜM
XVII. YÜZYIL OSMANLI HUKUKUNUN GENEL YAPISI VE İŞLEYİŞİ40
OSMANLI HUKUKUNUN GENEL YAPISI .40
Hukukî Yapı . 40
Osmanlı Hukukunun Şer’î ve Örfî Karakteri 42
Osmanlı Hukukunun Şer’î Yönü 42
Osmanlı Hukukunun Örfî Yönü. 44
Eski Türklerde “Töre” Kavramı. 44
Osmanlı Hukukunda “Örf” Kavramı ve Örfî Hukuk 45
Osmanlı Hukukunda Kanunnâme Geleneği. 47
10 İçindekiler
OSMANLI HUKUK SİSTEMİ VE İŞLEYİŞİ 50
Mahkemelerin Teşkilatlanması50
İlk Derece Mahkemesi (Meclis-i Şer’)51
Yüksek Mahkeme (Divan-ı Hümayun).53
Vezir-i Azam ve Diğer Divanlar56
Kadı ve Ehl-i Örf.59
Yargılama Süreci Bakımından Yerel Mahkemenin İşleyişi63
Olayın Tahkiki (Soruşturma)64
Deliller (Beyyine).64
İkrar 65
Şahit .68
Şikâyetlerin Divan’a Ulaştırılması.68
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
HALKIN ŞİKÂYETLERİ VE HUKUKÎ SONUÇLARI
ŞİKÂYETLERİN TASNİFİ .70
Şikâyet Edilenler 70
Resmî Görevli 71
Ehl-i Örf 71
Beylerbeyi-Sancakbeyi.72
Diğer Görevliler76
aaa. Toprak Görevlileri (Sipahi-Zaim) .77
bbb. Vakıf Görevlileri.79
ddd. Kale Görevlileri (Dizdâr-Topçu-Muhafız).83
Ehl-i Şer’ .85
Kadı 86
Naib88
Ahali .89
Müslüman .90
Gayr-i Müslim91
Eşkıya96
Şikâyet Eden Taraflar .97
Resmî Görevli 97
İçindekiler 11
Ehl-i Örf 97
İdarî Sınıf . 100
Toprak Görevlileri . 100
Vakıf Görevlileri. 100
Ehl-i Şer’. 101
Kadı-Kazasker 103
Müderris-Ulema 103
Ahali . 104
Müslüman 104
Gayr-i Müslim 106
ŞİKÂYET KONULARI . 107
Ceza Hukuku . 109
Öldürme . 110
Yaralama. 112
Irza Tasaddi ve Tecavüz 113
Hırsızlık-Gasb 114
Fesad 118
Görevi Kötüye Kullanma. 121
Beylerbeyi-Sancakbeyi. 123
Diğer Görevliler . 127
Kadı 132
Görev ve Yetki Tecavüzü 138
Vergi Hukuku. 142
Vergi Çeşitleri . 143
Ahalinin Vergileri Ödeme Güçlüğü . 147
Arazi Hukuku . 148
Borçlar Hukuku 152
Alacak . 152
Satım 156
Kira . 159
Eşya Hukuku 160
Mülkiyet . 160
Vakıf . 162
12 İçindekiler
Miras Hukuku.168
Terekenin Taksimi .170
Vasiyet.172
Aile Hukuku173
Evlenme-Boşanma 174
Mehir-Nafaka 177
Diğer Hükümler179
Azl ve Tayin .179
Esnaf Örgütlerinin Faaliyet Alanları.180
Sevkiyat.182
Yakalama ve İhzar Hükümleri184
İnşa ve Tamirat185
III. ŞİKÂYETLERİN HUKUKÎ SONUÇLARI 186
Davalıların Divan’a Havalesi (Âsitâne’ye Havale).187
Kasabadan İhraç (Nefy-i Beled)188
Görevden Alma191
İhtar ve Tembih192
SONUÇ.194
KAYNAKÇA.198
