ÖZEL YAŞAMIN BİR PARÇASI OLARAK TELEKOMÜNİKASYON YOLUYLA YAPILAN İLETİŞİMİN GİZLİLİĞİNE ÖNLEYİCİ DENETİMLE MÜDAHALE
Dr. Saadet YÜSEL
içindekiler
önsöz.................v
KISALTMALAR LİSTESİ...........xiii
GİRİŞ.................1
BİRİNCİ BÖLÜM ÖZEL YAŞAMIN GİZLİLİĞİ HAKKI ve KORUDUĞU DEĞERLER
I. ÖZEL YAŞAMIN GİZLİLİĞİ..........7
A. Genel Olarak............7
B. Özel Yaşam Kavramına İlişkin Çeşitli Yaklaşımlar .....9
1. Tek Başına Olabilmek Hakkı..........9
2. Kişisel Bilgi Üzerindeki Kontrol İmkanı........16
3. Mahremiyet (Intimacy)...........20
4. Kişiye Sınırlı Ulaşım.........25
5. Kişisel Özerklik / Bağımsızlık.........27
II. ÖZEL YAŞAMIN GİZLİLİĞİ KAVRAMININ
KAPSAM İTİBARİYLE DEĞERLENDİRİLMESİ ......28
A. Özel Yaşamın Gizliliği Kavramının Koruduğu Değerler.....28
B. Özel Yaşamın Gizliliğinin Tanımlanması Mümkün mü? Gerekli mi? ... 34
III. ÖZEL YAŞAMIN GİZLİLİĞİ AÇISINDAN AVRUPA BİRLİĞİ ve
A.B.D. HUKUKUNUN YAKLAŞIM FARKLILIĞI.......35
İKİNCİ BÖLÜM TÜRK HUKUKUNDA TELEKOMÜNİKASYON YOLUYLA YAPILAN İLETİŞİMİN GİZLİLİĞİ VE DENETİMİ
I. KAVRAMLAR.............53
A. İletişim.............53
B. Telekomünikasyon Yoluyla Yapılan İletişim......55
C. İletişimin Denetlenmesi..........58
D TELEKOMÜNİKASYON YOLUYLA YAPILAN İLETİŞİMİN DENETLENMESİNİN ÖZEL YAŞAMIN GİZLİLİĞİ VE İLETİŞİMİN GİZLİLİĞİ BAĞLAMINDA DEĞERLENDİRİLMESİ......64
A. Özel Yaşamın Gizliliği Bakımından..........64
1. 1961 Anayasasında Özel Yaşamın Gizliliği.......64
2. 1982 Anayasasında Özel Yaşamın Gizliliği.......66
B. İletişimin Gizliliği Bakımından........74
C. 5397 Sayılı Kanun'un Özel Yaşamın Gizliliği ve İletişimin
Gizliliği Hakkının Sınırlandırılması Açısından Değerlendirilmesi.....80
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM KİŞİSEL VERİLERİN KORUNMASI
I. GENEL OL ARAK..............87
II. AVRUPA KONSEYİ VE AVRUPA BİRLİĞİ MEVZUATI BAĞLAMINDA KİŞİSEL VERİLER........88
A. Avrupa Birliği Yönergeleri.........89
B. Avrupa İnsan Haklan Sözleşmesi.........101
C. Avrupa Birliği Temel Haklar Şartı........106
III. KİŞİSEL VERİLERİN KORUNMASINA DAİR TEMEL İLKELER....111
A. Kişisel Verilerin Kaliteli Olması........111
B. Kişisel Verinin İşlenebilmesi İçin İlgilinin Rızasının Aranması İlkesi... 113
C. Hassas Verilerin İşlenmesi...........114
D. Kişisel Verinin İşlenmesi Sırasında İlgilinin Bilgilendirilmesi......117
E. Kişisel Verinin İşlenmesi Sırasında Veriye Ulaşma, Veriyi Düzeltme,
Silme, Veriye Ulaşmayı Engelleme ve İtiraz Hakkının Korunması.....118
E Veri İşlemenin Gizliliği ve Veri Güvenliği İlkesi......121
G. Veri İşleme Faaliyetinin Açıklığı..........122
IV KİŞİSEL VERİLERİN KORUNMASI BAĞLAMINDA ÖZEL YAŞAMIN GİZLİLİĞİNE DAİR AVRUPA BİRLİĞİ YAKLAŞIMININ A.B.D. YAKLAŞIMIYLA GENEL BİR KARŞILAŞTIRMASI....123
V TÜRK HUKUKUNDA ÖZEL YAŞAMIN GİZLİLİĞİ HAKKININ KORUNMASI BAĞLAMINDA KİŞİSEL VERİLERİN KORUNMASI......128
A. 1982 Anayasası ve Yürürlükteki İlgili Diğer Mevzuat Bakımından.... 128
B. Kişisel Verilerin Korunması Kanunu Tasarısı.....133
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM TÜRK HUKUKUNDA TELEKOMÜNİKASYON YOLUYLA YAPILAN İLETİŞİMİN ÖNLEME AMAÇLI DENETLENMESİNİN ŞARTLARI YE
UYGULANMASI
I. TELEKOMÜNİKASYON YOLUYLA YAPILAN İLETİŞİMİN ÖNLEME AMAÇLI DENETLENMESİNİN AMACI, KAPSAMI VE TÜRLERİ.....145
A. Genel Olarak..............145
B. İletişimin Önleme Amaçlı Denetlenmesinin Amacı.....146
1. Polis Bakımından............146
2. Jandarma Bakımından...........146
3. Milli İstihbarat Teşkilatı Bakımından........147
C. İletişimin Önleme Amaçlı Denetlenmesinin Kapsamı....147
D. İletişimin Önleme Amaçlı Denetlenmesinin Türleri....149
1. Genel Olarak..........149
2. İletişimin Tespiti..........150
3. İletişimin Dinlenmesi.........154
4. İletişimin Kayda Alınması..........155
5. Sinyal Bilgilerinin Değerlendirilmesi........156
E. A.B.D. Hukukundaki İletişimin Denetlenmesi Tedbirlerinin
Türk Hukukuyla Paralellik Kurularak Genel Olarak Değerlendirilmesi.. 158
1. Genel Olarak..........158
2. Elektronik İletişimin Gizliliği Kanunu / The Electronic Communications Privacy Act (ECPA).......158
a. Tel İle Gerçekleştirilen İletişimin Dinlenmesine Dair
Kanun / The Wiretap Act..........159
b. Depolanmış İletişime Dair Kanun / The Stored Communications Act (SCA) .........161
c. Teknik Bilgileri İçeren Kayıtlara Dair Kanun / The Pen Register Act............162
3. Yabancı İstihbarat Denetimi Kanunu / The Foreign
Intelligence Surveillance Act (FISA).........163
II. TELEKOMÜNİKASYON YOLUYLA YAPILAN İLETİŞİMİN ÖNLEME AMAÇLI DENETLENMESİNİN KOŞULLARI VE UYGULANMASI... 165 A. İletişimin Önleme Amaçlı Denetlenmesinin Koşulları....165
1. Genel Olarak..........165
2. Tedbirin Uygulanacağı Kişiler..........165
3. İletişimin Önleme Amaçlı Denetlenmesi Tedbirinin Uygulanmasıyla Önlenmesi Amaçlanan Suçlar....167
a. Polis ve Jandarma Bakımından.......167
b. Milli İstihbarat Teşkilatı Bakımından......170
4. İletişimin Önleme Amaçlı Denetlenmesi Tedbirinin Uygulanmasında Suç İşleme İhtimali........172
5. İletişimin Önleme Amaçlı Denetlenmesi Tedbirinin
Talep Edilmesi ve Karar........176
a. Hakimin Kararının veya Yazılı Emrin İçeriği ve
Bulunması Gereken Bilgiler ........181
b. Tedbirin Süresi...........184
B. İletişimin Önleme Amaçlı Denetlenmesi Tedbirinin Uygulanması.....188
1. Tedbirin Yerine Getirilmesi........188
2. Gizlilik.............190
C. Tedbire Son Verilmesi...........191
D. Kayıtların Yok Edilmesi...........193
III. TELEKOMÜNİKASYON YOLUYLA YAPILAN İLETİŞİMİN ÖNLEME AMAÇLI DENETLENMESİ SONUCU ELDE EDİLEN VERİLERİN NİTELİĞİ ve KULLANIMI........195
IV HUKUKA AYKIRI OLARAK TELEKOMÜNİKASYON YOLUYLA YAPILAN İLETİŞİMİN ÖNLEME AMAÇLI DENETLENMESİ VE YAPTIRIMI.............199
A. Hukuka Aykırılık..........199
B. Tazminat..............201
1. Genel Olarak..........201
2. İdarenin ve Kamu Görevlilerinin Sorumluluğu.....202
